طعم سمی آسیب‌های اجتماعی در بشقابک‌های فلزی
سمانه سادات حسینی
گروه اجتماعی:”اوایل دهه هفتاد، بین سالهای ۷۱و ۷۲ بود که نفوذ ماهواره در ایران آغاز شد. آن موقع تب تند ماهواره مثل امروز بین مردم شایع نشده بود. دیشهای ماهواره و گیرنده‌های آنالوگ ابزارهایی بودند که از طریق آن‌ها فقط می‌شد تعداد محدودی از کانالهای خارجی را دریافت کرد. درست همان زمان‌ها بود که اصطلاحاتی از قبیل ماهواره ترک، اروپا، عرب و… بین مردم باب شد. رفته رفته با تنوع شبکه‌های مختلف ماهوارهای اکثر خانواده‌های ایرانی با بشقابک‌های فلزی آشنا شده و طعام جدید را بر سرسفره‌های خود آوردند. بعد از گذشت چند سال رشد سمی این شبکهها گسترش یافت؛ انزواطلبی، افت تحصیلی، بلوغ زودرس و دچار شدن به انواع بیماری‌های روحی و جسمی کودکان و نوجوانان.
***
*در برابر خانوادهها
یکی از برنامه‌ها و سیاست‌های جهان غرب برای مبارزه با باورهای دینی و از بین بردن نگاه تقوایی در جامعه، طراحی رسانه در عرصه بین الملل و ایجاد یک فضای مخرب بین افراد است. برنامه ریزی جهان غرب در جهت هویت زدایی، دین زدایی، خانواده ستیزی و خانواده گریزی است و بر اساس این محور‌ها به تولید فیلم و برنامه می‌پردازند. شبکه‌های ماهوارهای تلاش میکنند با نابودی شخصیت زن مسلمان، خانوادهها را فروپاشیده و نسلی بی‌بند و بار را برای آینده پرورش دهند.امروز یکی از کارکردهای منفی رسانهها با توجه به کثرت و قدرت آن‌ها سلب تفکر از افراد است و اگر قرار باشد افراد به طور دائم این برنامه‌ها را مشاهده کنند ناخودآگاه از مسیر صحیح خارج و به اعتقادات خود بی‌توجه می‌شوند. نمونه بارز ترویج مفاسد دینی، عفاف زدایی و ایجاد حس رقابت زن و شوهر نسبت به یکدیگر است.زهرا شیخ الاسلام، کار‌شناس خانواده در این خصوص می‌گوید: برنامه‌های ماهوارهای به زنان و جوانان توجه ویژه‌ای دارند. آن‌ها در تلاش هستند تا با نابودی شخصیت مطلوب زن مسلمان خانوادهها را فروپاشانده و نسلی بی‌بند و بار را برای آینده پرورش دهند.وی معتقد است مشاهده دائم برنامه‌های نامناسب ماهواره افراد را دچار حالت مسخ شدگی و از دست رفتن عقلانیت می‌کند و خانواده‌های تحت الشعاع این برنامه‌ها از مسیر اصلی تربیتی خود که ریشه در مکتب اسلام دارد فاصله می‌گیرند. علاوه بر این شبکه‌های ماهوارهای شبهاتی را در ذهن مخاطبان ایجاد میکنند که زنان یا جوانان با سطح دانش خود قادر به پاسخگویی آن نیستند و باید مراحل طولانی را برای دریافت پاسخ و رفع این شبهه طی کنند.
*کودکان استفاده از رسانه را از والدین می‌آموزند
امروزه کودکان از سن کم، با رسانه‌های گروهی بزرگ می‌شوند. والدین هم باید با این واقعیت کنار بیایند و به این ترتیب، مشخص میشود که آنان به تنهایی، نفوذی بر آنچه کودکان از طریق رسانهها با آن مواجه می‌شوند، ندارند.یک کار‌شناس تربیتی در اینباره می‌گوید: محیط اجتماعی نقش عمده‌ای را بازی می‌کند. کودکان در خانواده، استفاده از رسانه‌های گروهی را یاد می‌گیرند. مرضیه فومنی با ارائه? چند نکته به خانوادهها پیشنهاد می‌کند تا آن‌ها بتوانند در مورد طرز استفاده? کودکان از رسانهها راحت‌تر تصمیم بگیرند. وی می‌گوید: کودکان به رسانهها علاقه? زیادی نشان می‌دهند از جمله کمک می‌کند که مشکلات و مسائل، از منظر دیگری دیده شوند، در آنجا تصاویر و شخصیت‌های داستانی نمایش داده می‌شوند که کودک می‌تواند با آن‌ها همانندسازی کند و خود را در آن نقش‌ها ببیند. فومنی با تاکید بر اینکه استفاده? کودک از رسانهها را به صورت مشکل و مساله‌ای آزاردهنده تلقی نکنید، اضافه می‌کند: باید مقتدرانه و با قدرت و همراه با حس مسوولیت کنرل کودک از رسانه را دنبال کنید. وی با اشاره به راهکارهای آموزشی، نیازهای کودکی والدین را یکی از مهمترین ابزار برای الگو بخشی به آموزشهای کودکان می‌داند و می‌افزاید: والدین بهتر است به دوران کودکی خود رجوع کنند و با طرح این سئوال که در گذشته برای شما شخصیت‌های داستانی و قصه، چه معنا و مفهومی داشته‌اند، بهتر برای روبرو شدن با کودک آمادگی کسب کنند و اگر در مورد این مسائل با کودکان خود صحبت کنند، آنان با کمال میل می‌شنوند.این کار‌شناس تربیتی شریک شدن در علاقه و ذوق و شوق کودک نسبت به رسانهها و کشف نقاط جذاب را از دیگر مسائل مثبت در کنترل کودکان می‌داند و تصریح می‌کند: ما در این ارتباط، یک الگو برای کودکان خود هستیم. به همان صورتی که والدین، رسانهها را مورد استفاده قرار می‌دهند، کودکان نیز آن را می‌آموزند، چه به مفهوم مثبت و چه منفی آن.به اعتقاد بسیاری از کار‌شناسان تربیتی اگر کودکان در خانواده، در مورد تصمیم‌گیری‌ها شریک شوند، اعتماد به نفس پیدا میکنند و این حس را به‌دست می‌آورند که از طرف بزرگ‌تر جدی گرفته می‌شوند. این مساله، پایه? مهمی برای تکامل و رشد شخصیت آنان است. کودکانی که با اعتماد به نفس در این دنیا زندگی میکنند، کمتر تحت تاثیر رسانهها قرار می‌گیرند و خیلی راحت از راه به در نمی‌شوند و شخصیت‌های کارتونی و داستان‌ها و قصه‌های رسانهها، نقش قدرتمندی را در زندگیشان ایفا نمی‌کنند.تحقیقات نشان می‌دهد کودکان ۲۰ برابر بیش از بزرگسالان از تلویزیون اثرپذیری دارند. فومنی در این خصوص می‌گوید: وقتی کودک را از موضوعی منع می‌کنیم، باید به سرعت برای آن جایگرین مشخص کنیم. چرا که در منع تماشای برنامه‌های ماهوارهای باید تماشای برنامه‌هایی با کیفیت جایگزین شود به طوری که اینجایگزینی حتما باید با تشویق همراه بوده باشد.به اعتقاد وی عدم توانایی تعیین تکلیف والدین برای فرزندانشان یکی از ضعف‌هایی است که سبب تماشای بی‌برنامه شبکه‌های ماهوارهای خواهد شد. این کار‌شناس تربیتی معتقد است: در دهه گذشته اینکه در تنبیه‌ها پدر و مادر برای کودکانشان حد و حدود تعریف کنند، یک اصل فرموش شده است. در حالی که عدم کنترل فرزندان را نباید با مهربانی یکی دانست و والدین باید بتوانند برای فرزندانشان تعیین تکلیف کنند. از سوی دیگر متاسفانه در جامعه کنونی ما کودک نمی‌تواند یک اثر فاخر را از یک اثر ضعیف تشخیص دهد و این ضعف خانواده را نشان می‌دهد.با این حال کودک نیاز به بازی‌های گروهی و کسب مهارت‌های اجتماعی دارد. تماشای بی‌وقفه برنامه‌ها و سرگرمی‌های نامناسب ماهواره در طولانی مدت موجب انزواطلبی کودک شده و اثرات منفی آن بر روح و اعصاب به افت تحصیلی او منجر میشود.این کار‌شناس تربیتی با انتقاد از نحوه مدیریت کنترل فرزندان در خانواده‌های ایرانی می‌گوید: متأسفانه برخی خانوادهها فکر میکنند با قفل کردن برخی شبکه‌های مبتذل ماهوارهای می‌توانند براحتی استفاده از این نوع رسانهها را محدود کنند در حالی که بنا به روش تهیه کنندگان محتوا در تبلیغات برخی فیلم‌ها صحنه‌های مبتذلی پخش میشود که کودک بلافاصله قادر به ثبت، ضبط و پردازش آن در ذهن خواهد بود.
*معضلی به نام بلوغ زودرس
آموزش زودرس و شتاب زده مسائل جنسی به کودکان یکی از مهمترین کارکردهای برنامه سازی در شبکه‌های ماهوارهای است که می‌تواند به اندازه آموزشهای با تاخیر و پنهان سازی، آسیب زا باشد. به اعتقاد کار‌شناسان و پزشکان بالینی آموزشهای جنسی باید به تدریج، زمان بندی شده، متعادل و متناسب با ویژگی‌های سنی و با لحاظ حرمت و احترام و همچنین پرهیز از افراط و تفریط ارائه شود. اما آنطور که پیش می‌رود کارکرد خانواده و جامعه در ارائه آموزشهای جنسی به کودکان و نوجوانان به عهده ماهواره‌ها و شبکه‌های نوظهور داده شده است.گشتی در کانالهای ماهوارهای جدا از برنامه‌های مستهجن آن نشان می‌دهد که برنامه‌های ویژه? کودکان در این شبکه‌های ماهوارهای روز به روز در حال افزایش است و حتی برخی برنامه‌های بزرگسالان بطور عمد بصورت انیمیشن و فانتزی ساخته میشود تا کودکان را نیز همراه خود کنند.
*و اما نوجوانی….
نوجوانی یکی از بحرانی‌‌ترین و حساس‌‌ترین دوره‌های زندگی انسان به حساب می‌آید که فرد به اوج غریزه می‌‌رسد، اما بسیاری از خانوادهها متوجه این امر نبوده و براحتی از ماهواره استفاده میکنند. به گفته روان‌شناسان بی‌بند و باری جنسی و تبلیغ لذت‌های جنسی مهمترین اهداف برنامه‌های ماهواره است که منجر میشود نوجوان یا جوان قدرت کنترل خود را از دست داده و جذب این برنامه‌ها شوند.حجت الاسلام طالبی بلوغ زودرس را یکی از نتایج منفی فیلم‌های ماهوارهای دانسته و می‌گوید: اگر نوجوان یا جوانی صحنه‌های مبتذل ببیند و شرایط ازدواج را نداشته باشد، می‌کوشد عطش خود را از راه‌های دیگر فرو نشاند. وی با اشاره به تغییر سبک زندگی که مهمترین آسیب شبکه‌های ماهوارهای است، می‌افزاید: هدف غرب از ترویج ماهواره این است تا سبک زندگی اسلامی مردم را عوض کند که متأسفانه در برخی موارد موفقیت‌هایی نیز کسب کرده‌است.این کار‌شناس مذهبی اظهار می‌کند: شکی نیست یکی از ابزارهای جنگ نرم دشمن در شرایط کنونی توسعه? شبکه‌های ماهوارهای است و بیشتر این شبکهها در پی به انحراف کشیدن خانوادهها و جوانان و فرزندان نه تنها در ایران بلکه در سراسر جهان است. البته باید توجه داشت انحراف ایجاد کردن و به فساد کشیدن افراد جامعه تنها در حوزه مسائل اخلاقی و جنسی نیست بلکه در همه? حوزه‌‌ها خصوصاً مسائل عقیدتی نیز تلاش گسترده‌ای دارند و هزینه‌های فراوانی صرف می کنند.
* آسیب هایی گوناگون با منشأ یکسان
از مهمترین کارکردهای سریال‌ها و فیلم‌های پخش شده در ماهواره، آزادی در خارج از خانه هاست، به این معنا که افراد مخصوصاً دختران جوان را که به صورت سنتی و فرهنگی در خانوادهها با محدودیت‌هایی رو برو هستند را دچار حس زندانی بودن در خانه میکنند. این فرآیند روانی به صورت خیلی ساده با مقایس? دختران موفق یا آزاد سریال‌ها و فیلم‌ها، وضعیت دختران قربانی در ذهن وی شکل می‌گیرد، کم کم با عدم مدیریت صحیح در خانوادهها به فرار یا رویگردانی دختران جوان از فضای امن خانه می‌گردد.از سوی دیگر بدحجابی و پدیده زنان خیابانی از دیگر نتایج کارکرد ماهواره در خانواده‌های ایرانی است. نمون? این آسیب را می‌توان در بین زنان جوانی دید که علی رغم متأهل بودن با آرایش‌های بسیار زننده در خیابان‌ها رفت و آمد دارند و از بروز دادن رفتارهای دوستانه با مردان نامحرم در خیابان‌ها هیچ ابائی ندارند. تا جایی که امروزه درصد بالایی از طلاق‌ها را ناشی از نفوذ فرهنگ غربی و تاثیر رسانه‌های غیر اخلاقی عنوان میکنند.از سوی دیگر وقتی افراد در برنامه‌های ماهواره می‌بینند که افراد چقدر با انزواطلبی و حتی مقابله با افراد خانواده‌اش یا حتی خیانت به آن‌ها می‌توانند موفق باشند، این خانواده را به سوی اختلافات داخلی، کم اهمیت شدن نقش پدر، ایجاد اختلاف بین زوجین و دوری فرزندان از والدین می‌کشاند. یا از سوی دیگر وقتی که پدر یا مادری به همراه پسر یا دختر جوانشان نظاره گر تصاویر فیلمی هستند که در آن یک معاشقه ولو خفیف صورت گیرد، همین مسئله موجب از بین رفتن پرده‌های حجاب بین افراد خانواده ودر نتیجه شکستن قبح افعال می‌گردد.به نظر کار‌شناسان، شناخت تأثیرات بلندمدت ماهواره و برنامه‌های بی‌اساس رسانهها، بر دختران به این زودی میسر نیست. سیما شهابی در این باره می‌گوید: ورود به اینترنت امکان سر زدن رفتارهایی را به دختران می‌دهد که ضرورتاً در دنیای واقعی آن‌ها جایی ندارد. بعضی از این رفتار‌ها، واقعاً منفی هستند. مانند چت‌هایی که ماهیتی جنس دارند.وی با بیان این واقعیت که دختران در فضای اینترنت می‌توانند هرچه می‌خواهند باشند و شخصیتی را به نمایش بگذرانند که نیستند، تاکید دارد: روش استفاده از این فن آوری، به بافت خانوادگی کاربر بستگی دارد. نوجوانانی که با والدین یا بزرگ سالان نزدیک، ارتباطی مستمر و بازدارند و این افراد نحوه استفاده مثبت از اینترنت را به آن‌ها آموزش می‌دهند، استفاده مفیدتری از آن میکنند. برعکس، دخترانی که از شبکه اینترنت استفاده منفی میکنند، افرادی هستند که خانواده بر کارشان نظارتی ندارد و آن‌ها ساعت‌های متمادی به شبکه وصل می‌شوند.این کار‌شناس و مشاور خانواده سست شدن کانون خانواده و فروپاشی این نهاد، ترویج فساد و بد اخلاقی در خانواده و در پی آنجامعه، از میان رفتن اعتماد به نفس در جوانان، از دست دادن امید به آینده و ایجاد یأس و ناامیدی، بی‌هویت جلوه دادن جایگاه انسانی انسان‌‌ها، ایجاد اختلاف فراوان در میان خانوادهها به خاطر ایجاد توقعات کاذب، بی‌بند و بارهای اخلاقی و خشونت و از میان بردن وحدت و یگانگی امت‌‌ها را از دیگر آسیب‌هایی برمی شمرد که ماهواره بر زندگی خانوادگی می‌‌گذارد.
نوشته شده توسط admin در سه شنبه, ۲۴ تیر ۱۳۹۳ ساعت ۴:۳۴ ق.ظ
