طرح نکاشت ۲۵۰ هزار کشاورز حاشیه دریاچه ارومیه را بیکار می‌کند

مهدی قلی پور
گروه اقتصادی: –کارشناسان اقتصادی بر این باورند که در صورت خشک شدن دریاچه ارومیه هوای معتدل منطقه تبدیل به هوای گرمسیری با بادهای نمکی خواهد شد و زیست محیط منطقه را تغییر خواهد داد.
بعد از هشت ماه مطالعه کارشناسان در هشتم تیرماه گزارشی خدمت رئیس جمهور ‌در خصوص دریاچه ارومیه ارائه شد که در آن برای حل مشکل این دریاچه ۲۴ راهکار ارائه شده بود که یکی از این راهکارها اجرای طرح نکاشت بود.با اجرای طرح نکاشت ۵۳۰ میلیون متر مکعب آب به دریاچه ارومیه رهاسازی می‌شد که ظرف سه روز بارندگی با ۶۰۰ میلیون متر مکعب این خلأ پر شد و ۷۲۹ میلیارد تومان اعتبار برای احیای این دریاچه اختصاص یافته که ۳۰ درصد این اعتبار در حال تخصیص است که رقم خوبی است و می‌توان با این مبلغ فعالیت‌های فرهنگی و پروژه‌های عمرانی را در این حوزه انجام داد و خوشبختانه هیچگونه نگرانی از بابت تخصیص اعتبار وجود ندارد.در صورت اجرای طرح نکاشت ۲۵۰ هزار نفر از کشاورزان حاشیه دریاچه ارومیه بیکار می‌شدند که رقم بالایی بود و دولت با توجه به تبعات سیاسی و اجتماعی احتمالی آن موضوع را برای بررسی بیشتر به وزارت کشور ارجاع داد.این در حالی است که صرفه‌جویی جدی آب در شرایط کنونی مورد تاکید جدی است و در همین راستا کمیته فرهنگی و اطلاع رسانی احیای دریاچه ارومیه تشکیل و راه‌اندازی شده است و یقیناً ورود دانشگاه‌ها و آموزش و پرورش شهرستان های مختلف برای اطلاع رسانی مسائل فرهنگی موضوع مثمرثمر خواهد بود و این موضوع را به مسئولان مربوطه پیشنهاد می شود.این در حالی است که طی سال های گذشته به دلیل استفاده کشاورزان از آبیاری سنتی و حفر چاه های عمیق متعدد و بدون مجوز توسط کشاورزان و همچنین احداث سدهای بدون کارشناسی شده در مسیر رودخانه های بزرگ، سفره های زیر زمینی آب در حال کاهش شدید است و آبیاری قطره ای بدلیل صرفه جویی در مصرف آب و امکان آبیاری در اراضی شیبدار بدون نیاز داشتن به تسطیح و جلوگیری از جریان سطحی آب و فرسایش خاک و محافظت از گیاه در مقابل یخبندان ناشی از سرمای زودرس می تواند به عنوان یک راهبرد اصولی در حوزه کشاورزی استفاده شود.حفر چاه های غیر قانونی برای کشاورزی، سد سازی های بیشمار دهه های اخیر و خشک سالی باعث شده تا دریاچه ارومیه فرایند خشک شدن را آغاز کند و به دنبال آن آب‌های سطحی منطقه آذربایجان نیز شور شده و به مرور امکان کشاورزی را در آن با مشکل مواجه خواهد کرد. در چند ماه اخیر به کرات مسئولان جهاد کشاورزی منطقه نیز با اعلام اینکه در پی خشک شدن دریاچه ارومیه آب‌های سطحی در حال شور شدن هستند، هشدار داده اند که در برخی مناطق شوری آب به حدی است که امکان کاشت محصولاتی چون گندم مهیا نیست. اختصاص ?? درصد منابع آبی منطقه به بخش کشاورزی، تبخیر زیاد در پی گرم شدن هوا و برداشت غیرمجاز از آب‌های زیر زمینی در پی حفر چاه از دلایل خشک شدن دریاچه ارومیه است. کارشناسان ابراز داشته‌اند در صورت خشک شدن این دریاچه هوای معتدل منطقه تبدیل به هوای گرمسیری با بادهای نمکی خواهد شد و زیست محیط منطقه را تغییر خواهد داد.اکنون کشاورزی استان های آذربایجان غربی و شرقی که به عنوان قطب کشاورزی کشور مطرح هستند به سمت محصولاتی که نیاز به آب کم‌تری مانند یونجه و کنجاله دارند، حرکت می کنند و این محصولات جایگزین محصولاتی چون گندم می شوند که آب بیشتری مصرف می‌کنند. با آبیاری قطره ای به نسبت آبیاری به روش سنتی به مقدار زیادی در مصرف آب صرفه جویی می شود. این در حالی است که منابع آب استان نیز علیرغم بارش های خوب سال های اخیر محدود است. کارشناسان معتقدند در پی خشک شدن دریاچه ارومیه آب‌های سطحی آذربایجان در حال شور شدن است و در برخی مناطق شوری آب به حدی است که امکان کاشت محصولاتی چون گندم مهیا نیست. اختصاص ?? درصد منابع آبی منطقه به بخش کشاورزی، تبخیر زیاد در پی گرم شدن هوا و برداشت غیرمجاز از آب‌های زیر زمینی در پی حفر چاه از دلایل خشک شدن دریاچه ارومیه است. کارشناسان ابراز داشته‌اند در صورت خشک شدن این دریاچه هوای معتدل منطقه تبدیل به هوای گرمسیری با بادهای نمکی خواهد شد و زیست محیط منطقه را تغییر خواهد داد.این در شرایطی است که بخش اعظمی از آب کشور در بخش کشاورزی مصرف می‌شود، اما متأسفانه راندمان آبیاری در این بخش کمتر از ۳۵ درصد است. افزایش بهره‌وری آبیاری کشاورزی راهکار اصلی توسعه پایدار کشاورزی و تأمین امنیت غذایی کشور است و استفاده بهینه از منابع آب کشاورزی با توجه به بالا بودن میزان مصرف آب در این بخش و در کنار آن پایین بودن راندمان آبیاری، ضرورت مصرف بهینه این ماده حیاتی در آذربایجان غربی را مشخص می‌کند.کارشناسان معتقدند که زمان آن رسیده که از راهکارهای جدید برای جلوگیری از پرت آب در بخش کشاورزی استفاده و کوتاهی و تأخیر در اتخاذ تدابیر مناسب می‌تواند آینده منابع آب کشور را در آستانه بحران قرار دهد و در این راستا از مهمترین راه‌های افزایش راندمان آبیاری، استفاده از روش‌های مختلف آبیاری نوین از جمله آبیاری تحت فشار است که باید بیش از پیش مورد توجه برنامه‌ریزان قرار داشته و از آن حمایت شود تا کشاورزی بتواند به توسعه مطلوب مورد نظر دست یابد. این در حالی است که بخش کشاورزی با ۹۰ درصد بزرگترین مصرف کننده آب کشور است و هدر رفت بخش اعظمی از منابع آبی در این بخش نگران کننده است و در چنین شرایطی لزوم اعمال مدیریت یکپارچه آب مورد تاکید است و انتقال آب باید با کمترین صدمه به منابع آبی صورت گیرد.وجود خلاء و کمبود آب را نمی‌توان انکار کرد و در صورت تداوم وضعیت کنونی زبان مفاهمه می‌تواند به زبان مخاصمه برای بهره مندی از آب در ابعاد محلی و ملی تبدیل شود.البته گسترش سد سازی نمی‌تواند جوابگو باشد و مدیریت مصرف و ایجاد تعادل میان عرضه و تقاضای آب ضروری است.

نوشته شده توسط admin در یکشنبه, ۰۹ آذر ۱۳۹۳ ساعت ۵:۳۴ ق.ظ

دیدگاه


چهار − 2 =