ضرورت بهره‌گیری از ظرفیت‌های گردشگری برای توسعه آذربایجان غربی

گروه گزارش:صنعت گردشگری جزو صنایع درآمدزا و اشتغال‌زا در جهان محسوب می‌شود و باید از این ظرفیت در راستای توسعه استان به نحو احسن بهره‌گیری شود.
به گزارش آرازآذربایجان آذربایجان غربی از استان‌های مطرح در حوزه جاذبه‌های گردشگری در کشور محسوب می‌شود اما متاسفانه توسعه بخش گردشگری در استان مغفول مانده که باید از این ظرفیت در توسعه روز افزون استان بهره برد.
آذربایجان غربی با وجود جاذبه‌های طبیعی و تاریخی تنوع فرهنگی، آداب و رسوم دیرینه جایگاه و سهم متناسب با خود را در صنعت گردشگری کسب نکرده است و این حوزه نیازمند توجه جدی و رفع موانع موجود است چرا که توسعه گردشگری رشد و توسعه استان را در پی خواهد داشت.
از جمله جاذبه‌های تاریخی ارزشمند در آذربایجان غربی محوطه باستانی تخت سلیمان به مساحت ۷۴ کیلومتر مربع بوده که در فهرست آثار جهانی یونسکو به ثبت رسیده و مجموعه بناهای تاریخی در تخت سلیمان در اطراف دریاچه‌ای طبیعی ساخته شده است.
بنای سه گنبد ارومیه، کلیسای ننه مریم ارومیه قره کلیسا چالدران، آرامگاه شمس تبریزی محوطه باستانی قلایچی بوکان، مقبره سیدصدرالدین چالدران، کاخ موزه باغچه جوق ماکو، نقش برجسته خان تختی سلماس، مسجد جامع و مسجد سردار ارومیه و… از دیگر جاذبه‌های تاریخی آذربایجان غربی به شمار می‌رود.
چشمه آب معدنی چشمه کانی گراوان سردشت، چشمه رازی، چشمه کلوانس، چشمه شاه‌آباد، چشمه گرادو، چشمه زنبیل، چشمه زارعان و دیگر چشم‌اندازهای طبیعی و طبیعت بکر آذربایجان غربی در نوع خود بی‌نظیر است. آبشارهای متعددی در استان وجود دارد که از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به آبشار شلماش سردشت اشاره کرد که دره‌ای سرسبز و زیبا در کنار جنگل‌های پراکنده و زیبا در نزدیکی شهر سردشت قرار دارد، آبشار سلوک و… از دیگر آبشار موجود در آذربایجان غربی است.
غارها متعددی نیز در استان وجود دارد که از معروف‌ترین آن‌ها می‌توان به غار سهولان مهاباد اشاره کرد که یکی از زیبا و شگفت‌انگیزترین غارهای طبیعی در کشور محسوب می‌شود، این غار از چند حوضچه بزرگ که به وسیله دالان‌های آبی به هم متصل شده‌اند، تشکیل شده است.
جنگل‌ها در استان به صورت پراکنده در نوار جنوب غربی استان و پیرامون شهرستان‌های پیرانشهر و سردشت جای گرفته‌اند.
صنعت گردشگری جزو صنایع درآمدزا بوده و در تبادل فرهنگ‌ها و نزدیکی ملل و تامین آرامش نقش اساسی دارد، به طوری که مقایسه درآمد کسب شده توسط کشور ترکیه و نیز آثار گردشگری این کشور از لحاظ جاذبه‌های تاریخی و طبیعی نشان‌دهنده آن است که سالانه چه مقدار از ظرفیت این صنعت را از دست می‌دهیم.
هتل‌ها و رستوران‌ها، مجتمع‌های تفریحی جابه‌جایی مسافران، فروشندگان صنایع‌دستی و سوغات و… حجم عظیمی از اشتغال نیروی انسانی را به خود اختصاص می‌دهند.
فضای نامساعد تبلیغاتی و عدم اطلاع‌رسانی درست ظرفیت‌ها و قابلیت‌های موجود، ‌فقدان نیروی متخصص، عدم بهره‌گیری درست از ظرفیت‌های سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در راستای توسعه گردشگری، نبود امکانات لازم شامل اقامتگاه‌های مناسب و فراهم نبودن زیرساخت‌ها و… از موانع پیش‌روی توسعه گردشگری محسوب می‌شود.راهکارهای توسعه گردشگری نقاط قوت ضعف، فرصت‌ها و تهدیدها باید شناسایی و راهبردهای کاربردی اولویت‌بندی شود و در راستای توسعه گردشگری به کارگیری شود.
*اقامت ۶۲۸۱۸۰ مسافر در آذربایجان غربی
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری آذربایجان غربی با اشاره به تعداد مسافران اقامت‌کننده در استان، گفت: امسال ۶۲۸ هزار و ۱۸۰ مسافر در مراکز اقامتی، هتل‌ها پارک‌ها و… اقامت داشتند.
جلیل جباری با بیان اینکه تعداد مسافران اقامت‌کننده در آذربایجان غربی در سال ۹۲ حدود ۶۰۱ هزار و ۲۵۴ نفر بوده، اظهار داشت: امسال نیز تعداد مسافران اقامت‌کننده در استان ۶۲۸ هزار و ۱۸۰ نفر بوده که نسبت به مدت زمان مشابه سال گذشته پنج درصد افزایش نشان می‌دهد.
وی با اشاره به تردد مسافران ورودی از طریق گمرکات استان، خاطرنشان کرد: پنج ماه نخست سال گذشته مجموع مسافران ورودی به استان ۶۶۴ هزار و ۵۹۴ نفر بوده که پنج ماه نخست سال ۹۳ این آمار به ۷۳۰ هزار و ۳۱۰ نفر رسیده و نسبت به مدت زمان مشابه سال گذشته حدود ۷۰ هزار نفر تعداد مسافران ورودی به استان از طریق گمرکات افزایش داشته است.
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری آذربایجان غربی به آمار مسافران خروجی نیز اشاره کرد و گفت: آمار مسافران خروجی از استان در سال ۹۲، ۶۳۲ هزار و ۱۱ نفر بوده که این آمار در سال ۹۳ به ۶۹۵ هزار و ۷۸۵ نفر رسیده است.
وی میانگین تردد روزانه مسافر از طریق گمرکات استان را در سال ۹۲، ۸ هزار و ۶۴۴ نفر عنوان و اعلام کرد: امسال این آمار ۹ هزار و ۵۰۷ نفر بوده که با افزایش مواجه است.
جباری به گردش مالی گردشگری استان در حوزه خارجی اشاره کرد و افزود: چهار ماه نخست امسال طبق آمار رسمی تعداد مسافران و گردشگران ورودی به استان ۱۷۴ هزار و ۶۲۹ نفر بوده که اگر به طور میانگین براساس بررسی‌های علمی که در کشورهای آسیایی و در ایران عدد ثابت شده است هر مسافر ورودی حدود ۳۰۰ دلار هزینه کند با توجه به آمار مسافر ورودی حدود ۵۲ میلیون دلار گردش مالی مسافران است.
وی ادامه داد: ۱۵ هزار و ۶۰۰ میلیارد ریال گردش مالی مربوط به گردشگری خارجی استان است که نشان می‌دهد این حوزه از ظرفیت بالایی برخوردار بوده و در این راستا تلاش بر این است آمار افزایش یابد که برنامه‌ریزی‌هایی نیز انجام شده است.
جباری تصریح کرد: روند ورود مسافر به استان رو به افزایش بوده و این موضوع نقطه قوت و امید برای آذربایجان غربی است که سرمایه‌گذاران به سمت سرمایه‌گذاری در بخش گردشگری و ایجاد هتل، رستوران، واحدهای اقامتی و مراکز تفریحی سوق یابند.
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری آذربایجان غربی در پایان بر افزایش مدت زمان اقامت مسافران در استان اشاره کرد و گفت: باید راهکارهای لازم برای افزایش مدت زمان اقامت مسافران در استان ارائه و عملیاتی شود.
*با توسعه گردشگری بخش عمده مشکل بیکاری در استان حل خواهد شد
معاون گردشگری سازمان میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری آذربایجان غربی با بیان اینکه صنعت گردشگری امروز در ردیف صنعت‌های درآمدزا، پاک و کم هزینه دنیا قرار دارد، گفت: با توسعه گردشگری بخش عمده مشکل بیکاری در استان حل خواهد شد.
حسین امامی با بیان اینکه آذربایجان غربی از لحاظ جاذبه‌های گردشگری جزو استان‌های مطرح در کشور است، اظهار داشت: آذربایجان غربی در حوزه صنعت گردشگری در ابعاد مختلف از جمله اکو توریسم، توریسم درمانی روستایی، فرهنگی و تاریخی و… دارای قابلیت‌های بالقوه است.
وی خاطرنشان کرد: با توجه به وجود جمعیت جوان نرخ بیکاری بالا بوده که ضرورت دارد بیش از پیش به حوزه گردشگری توجه شود چراکه توسعه گردشگری می‌تواند زمینه اشتغال‌زایی، افزایش درآمد و توسعه اقتصادی را فراهم کند.
معاون گردشگری سازمان میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری آذربایجان غربی ادامه داد: بخش گردشگری روز به روز در حال گسترش بوده و حتی در شرایط اقتصادی که جهان با آن رو به رو بوده از رونق برخوردار است.
وی تصریح کرد: آذربایجان غربی از لحاظ جاذبه‌های گردشگری به ویژه گردشگری طبیعی و اکوتوریسم دارای قابلیت‌های خاص بوده و وجود آب‌های معدنی، نمک، لجن‌های طبیعی مناطق آفتاب‌گیر و… نشان‌دهنده قابلیت‌های آذربایجان غربی در بخش توریسم درمانی است.
امامی با بیان اینکه حدود ۱۴۰ روستا در استان به عنوان روستای هدف گردشگری در سال‌های گذشته مصوب شده، ادامه داد: مزارع و باغات کشاورزی منحصر به فرد، طبیعت بکر و آب و هوای مطبوع روستاها، زندگی سنتی و فرهنگی مناطق روستایی، صنایع دستی و… نشان از ظرفیت بالای آذربایجان غربی در بخش گردشگری روستایی است که باید این ظرفیت بالفعل شود.
وی ادامه داد: مناطق ویژه عشایری استان شامل منطقه عشایری سیلوانا، منطقه عشایری چالدران منطقه عشایری دشت بورالان و منطقه عشایری شاهین‌دژ بوده که برگزاری جشنواره عشایری در این مناطق در جذب گردشگران به استان بسیار موثر خواهد بود.
امامی با اشاره به موقعیت مرزی و استراتژیک آذربایجان غربی، تصریح کرد: هم‌مرزی استان با کشور آذربایجان، ترکیه و عراق می‌تواند فرصت مناسبی برای جذب گردشگران خارجی به استان را فراهم کند و حضور گردشگران خارجی در استان بسیار درآمدزا خواهد بود.
وی با بیان اینکه منافع حاصل از گردشگری فراوان بوده و فرصتی برای توسعه کسب و کار و ایجاد شغل است، افزود: افزایش درآمد برای مردم منطقه، تقویت درک فرهنگی، اشتغال‌زایی مستقیم در هتل‌ها، رستوران‌ها، آژانس‌های مسافرتی و اشتغال‌زایی غیرمستقیم و… از جمله منافع گردشگری است.
معاون گردشگری سازمان میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری آذربایجان غربی ادامه داد: گردشگران می‌توانند کیفیت زندگی مردم محلی را با ایجاد اشتغال و درآمدزایی و کاهش فقر افزایش دهند که می‌توان برای بهبود خدمات اجتماعی، زیرساخت‌ها و خدمات بهره برد.
وی فراغت، سرگرمی و تعطیلات، سفرهای زیارتی، دیدار اقوام و… را از جمله اهداف گردشگران از سفر عنوان کرد و گفت: رونق صنعت گردشگری رونق اقتصادی در منطقه را در پی خواهد داشت و محرک اصلی در چرخه اقتصاد است.
امامی تصریح کرد: آذربایجان غربی دارای جاذبه‌های متنوع در زمینه‌های طبیعی، تاریخی و فرهنگی و … بوده و وجود اقوام گوناگون با آداب و سنن گوناگون از جمله ظرفیت‌های استان بوده که از این ظرفیت‌ها استفاده بهینه نشده است.
وی تبلیغات گسترده، برگزاری جشنواره‌های محلی و همایش‌های مردم‌شناسی، گسترش ارتباط و وسایل مدرن حمل و نقل، تربیت نیروی متخصص، ایجاد بسترهای لازم جهت سرمایه‌گذاری در صنعت گردشگری در ایجاد زیرساخت‌ها از جمله هتل، مجتمع‌های اقامتی و تفریحی و… را از عوامل موثر در توسعه گردشگری عنوان کرد.
امامی عدم مهیا بودن زیرساخت‌ها را از عوامل دخیل در ضعف صنعت گردشگری عنوان و اضافه کرد: باید در راستای فراهم کردن بستر اقتصادی مناسب برای جذب سرمایه‌گذار در راستای ساخت هتل و سایر منابع جانبی اقدامات جدی صورت گیرد.
وی در پایان خاطرنشان کرد: هدف عمده ستاد اجرایی خدمات سفر ارائه خدمات به مسافران بوده و اعضای ستاد حدود ۱۴ دستگاه اعم از دولتی و بخشی خصوصی است که به ریاست استاندار و دبیری میراث فرهنگی انجام وظیفه می‌کند.
جاذبه‌های گردشگری آذربایجان غربی در نوع خود منحصر به فرد است و باید از این موقعیت استان با برنامه‌ریزی جامع و فراگیر در راستای توسعه صنعت گردشگری بهره برد و در خصوص جذب گردشگران داخلی و خارجی و طولانی کردن میزان اقامت آنها در کشور اقدامات اساسی صورت گیرد.