صیانت از قلم واجب الهی است

صیانت از قلم واجب الهی است

حسین‌علی رمضانی
گروه دین و زندگی: کلمات الهی؛ همه عالم از کل تا جزء را در برگرفته است و پدیده ¬ها حامل این کلمات حضرت حق باری تعالی هستند و انسان به عنوان “حیوان ناطق” این کلمات را با ابزار معرفتی عقل و منطق به شکار خود در می _آورد.
سیستم و ارگان جامعه انسانی که حامل نطق می ¬باشد نیز بر پدیده کلام، آگاهی، اعتماد، مشارکت بنا نهاده شده است.
گاه در عصر غارنشینی با اشاره که بر پایه هندسه و تصویر است، انتقال پیام می¬ دهد و پس از آن بر پایه و ظرف مفهوم به تولید کلام و گزاره اقدام کرده و ارتباط می ¬گیرد و فهم مشترک ایجاد می¬ کند.
در عصر حاضر با عدد صفر و یک از منطق ارسطویی به منطق تحلیلی و سمانتیک و منطق ریاضی روی آورده و بین صفر و یک در منطق فازی(Fuzzy Logic) بی¬نهایت طیف در نظر می_گیرد و برای رسیدن به نقطه ثقل “معرفت با هستی” باز همین نطق است که واسط بین این دو ساحت عمل می کند. انسان تنها موجودی است که حامل و قابل این ابزار می ¬باشد.
بیان داشتیم، که انسان در سیر رسیدن به درک صحیح از هستی و قواعد حاکم بر آن در راستای تمدن¬سازی از ابزاری به نام نطق بهره می ¬گیرد.
این امر عامل اولیه آگاهی¬ بخش و انسجام اجتماع بشری محسوب می¬ شود و جایگاه قلم و زبان به عنوان ابزار پیام¬ رسانی امری است که بر هیچ¬ کس پوشیده نیست، اما چه می¬ شود که این کلام در دو ساحت قلم و بیان از صراط عدول کرده و میل به باطل می ¬یابد؟ کلامی مخلوق که فطرتاً باید طیب باشد! با درگیر شدن با طبیعت و نفس انسانی هویت مجعول و خبیثه به خود می_¬گیرد؟ قلم و بیانی که باید موجب اگاهی و انسجام¬ بخشی و دعوت به وحدت باشد، میل به انتشار اخبار ناصحیح و ناصواب نموده و باعث انتشار کذب و بذر کثرت در بدنه اجتماع می_شود؟
هیچ سیستمی را که خدا خلق نموده است نمی_¬توان یافت که خللی در آن باشد! و رخنه ¬ای در آن یافت.
اینکه بیان از آشوب (chaos) و ناقص¬ الخلقه بودن مطرح می ¬شود، باید به دنبال علل دیگر اعم از طبیعی و انسانی بود. دخل و تصرف¬های ناشی از نفسانیات انسان در عرصه تولید تکنولوژی و آثار سوء آن بر طبیعت و زیست محیط، مهندسی ژنتیک، نفوذ به زیر – اتم و … موجب آشفتگی نظام هستی شده است. کار به جایی رسیده است که در اثر حوادث طبیعی همچون، سیل و زلزله و آتشفشان یا سقوط شهاب¬ سنگ¬ها به دنبال تبیین این حوادث در “وجود رخنه در هستی” بوده و خدا را در نگاه نیوتنی در حد “خدای رخنه پوش” تقلیل دهیم.
روابط اجزای انسانی با یکدیگر منجر به شکل_گیری سه بعد فرهنگی، سیاسی و اجتماعی می_شود. سیستم¬ هایی که در لایه طبیعت؛ اتم در علم فیزیک، مولکول در علم شیمی و سلول در علم زیست اجزای پایه¬ ای آن محسوب می شود.
در اجتماع بشری انسان به عنوان کنش¬گر پایه اصلی شکل¬ گیری جامعه قرار می¬گیرد. عامل ارتباطی بین اجزای طبیعی بارهای الکترونی در زیر – اتم، یون ¬ها و بافت¬های میان سلولی است، در حالی که در جامعه بشری عامل ارتباط و انجذاب نطق و کلام می ¬باشد.
اجزای سیستم انسانی باید همچون سیستم¬ های سخت، اتحاد مولکولی و سلولی دارای انسجام باشند و فاقد خلاء و شکاف، که هیچ امری قابلیت نفوذ در آن را نداشته باشد، به نحوی که در نهایت منجر به تجزبه آن شود!
منظور نویسنده از “آگاهی” که بیان داشتیم، بر پایه کلام مکتوب و شفاهی می¬ باشد. با ابزار رسانه ¬ای، مانند قلم و تریبون تولید و انتشار می¬ یابد. رسانه ¬ای که حامل پیام بوده و پیامی که از سرادقات درونی انسان، اعم از عقل و قلب او برمی ¬آید خبر می ¬دهد. عقلی که می¬ فهمد و سیر قیاس و استقراء را طی می¬ نماید و با صغری ـ کبری چیدن، به نتایج قابل بیان در قالب نطق و به صورت¬ های مختلف خود را نماینده بازنمود حقیقت می ¬کند. پیام از طریق شکل، عدد و کلمه انتقال می¬ یابد.
یک رفتار، نشانه ¬ای است و حامل پیامی برای مخاطب می ¬باشد. رفتار نماینده پیام هندسه بوده و از طریق بصر دریافت و توسط ذهن(ابزار تجزیه و تحلیل) پردازش می¬ شود. رفتارها، برآمده از اعضا و جوارح انسان¬ها می¬ باشد. چشم، گوش، زبان، دهان، دست، پا و پوشش و آرایش و زبان بدن(Body Language) حامل پیام می ¬باشند. دیدن، شنیدن، گفتن، خوردن، ارتباط گرفتن، رفتن به جایی و پوشیدن(آنچه به انسان به عنوان شی¬ء و در معیت آن قرار می گیرد، مثل لباس، ساعت، انگشتر، ماشین، خانه و…. ) و فرم سر و صورت، همه و همه پیامی دارند. پیام ¬های آشکار و پنهانی که از اعضا و جوارح انسان پدیدار می_¬شود. فکر و نیّتی که از ذهن و قلب کنش¬گر پدید می¬ آید و گاه در لایه ¬های مختلف پنهان می ¬شود و پیام نهایتاً در بزنگاه ها و در گفتار و رفتار خود را نمایان می ¬سازد و چه موجود پیچیده ¬ای است این انسان دو پا!
قلم که از ابزار نگارشی سطور و متن می ¬باشد همچون زبان که ابزار بیان کلام در صفحه هستی است، دارای آفت¬ هایی می¬ باشد که نشان از فساد آن دارد. فساد زبان، که در بسیاری از روایات بدان اشاره شده است گاه به هفتاد بند می ¬رسد. از غیبت، نمّامی و دروغ گرفته تا تکذیب و کفران نعمت و در ادامه سخن از پیشگویی و کهانت و توجیح و… همه و همه جز آفات زبان محسوب می ¬شوند. به موازات آن قلم نیز چنین آفت¬هایی را به خود می ¬گیرد که در جای خودش باید بدان پرداخت.
قول و قلم به عنوان ابزار رسانه ¬ای باید صالح باشند؛ صالح بودن همه مؤلفه ¬ها و فرآیند پیام¬ رسانی باعث کشف و انشتار حقیقت می¬ شود. حقیقتی که بر پایه صداقت فعلی و فاعلی شکل گیرد و انتشار یابد بستر فلاح و سعادت جامعه را فراهم می¬ کند.
قلم و بیانی که از طریق جراید و سخنرانی ¬ها، برآمده از حدس و گمان”یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا اجْتَنِبُوا کَثِیرًا مِنَ الظَّنِّ إِنَّ بَعْضَ الظَّنِّ إِثْمٌ وَلَا تَجَسَّسُوا وَلَا یَغْتَبْ بَعْضُکُمْ بَعْضًا …” و قلب مریض “فِی قُلُوبِهِم مَّرَض‌ٌ فَزَادَهُم‌ُ اللَّه‌ُ مَرَضًا …” باشد و فارغ از سوگیری (Bias) گوینده در بیان حق بر روی صفحه کاغذ و هستی نقش بندد؛ فضای جدل، مغالطه و سوء برداشت¬ها را باز می ¬نماید.
بی پروایی در قلم ¬فرسایی و یا بیان، باعث ایجاد شکاف در هویت ساختاری یک سیستم شده و اجزا از عرصه عدالت به وادی تعارض (Inside system conflict) سقوط می ¬کنند.
انصاف در نوشتن و گفتن حقیقت باید به عنوان یک اصل در بین پیام ¬رسان¬ها قرار گیرد. رسانه ¬ای که بوی قدرت به خود گیرد و در دست طیف معدود و محدودی باشد از حوزه انصاف و اعتدال خارج می¬ شود. جریان اطلاعات حالتی تعاملی(Interactive) دارد و باید از بالا به پایین و پایین به بالا در جریان باشد تا عرصه عمل با علم و اقتصاد با سیاست و ماده و انرژی با دیتا در یک تعادل خاص سیر تکامل سیستم را رقم بزنند.
به گزارش آرازآذربایجان به نقل از مهر؛ قلم و بیان در رسانه¬ ها باید از نقد شخص و شخصیت به نقد فکر و تصمیم معطوف شود. از نگاه به “مَن قالَ” عبور کرده و به “مَا قالَ” برسد. موضوع قلم و بیان در جامعه اسلامی معنا و مفهومی والا و البته حساس به خود می¬ گیرد.
لبه تیزی که نوک قلم و زبان برای اصلاح و افساد اجزای جامعه می¬ توانند ایفا کنند، بسیار بالاست به نحوی که قرآن بارها به قلم، سطر، کلام و بیان قسم یاد کرده است؛ بنابراین طبق توصیه اسلام، بزرگان دین و اولیای الهی مبنی بر صیانت از قلم، نیاز به بازتعریف فضای قلم ¬فرسایی رسانه_¬ها با رویکرد اسلامی در راستای انسجام و وحدت بین صدر و ذیل سیاست و اجتماع را مورد تاکید قرار می¬ دهد.
Arazazarbaiijan.farhangi@gmail.com

نوشته شده توسط admin در شنبه, ۱۶ تیر ۱۳۹۷ ساعت ۱۰:۰۰ ق.ظ

دیدگاه


هفت − 5 =