شهرداری ارومیه؛ توسعه فرهنگی و حضور واقعی؟!
علی رزم آرای
گروه فرهنگی: امروزه در سراسر جهان شهرداری¬ها تنها یک نهاد خدماتی محسوب نمی¬شوند بلکه همچون یک نهاد فرهنگی اجتماعی در کنار سایر وظایف کالبدی و عمرانی خود نقش ایفا می¬کنند.این نگرش به شهرداری¬ها هرچند در ایران موضوعی نسبتا ًجدید است، اما رو به گسترش است. دلیل رواج این رویکرد از آنجا ناشی می¬شود که از یک طرف نگاه شهروندان به ساختار شهرداری صرفا ً به عنوان سازمان انجام دهنده خدمات شهری و رفت و روب تغییر کرده است و هم اینکه زمینه¬های بهتری برای پاسخگویی شهرداری¬ها به نیازهای فرهنگی و اجتماعی فراهم شده است. بنابراین، ورود شهرداری¬ها به مسائل فرهنگی و اجتماعی هم معطوف به نیازهای جدید شهروندان در حوزه فرهنگی و اجتماعی است و هم معطوف به قابلیت¬ها و کارکردهای بالقوه و بالفعل مناسب شهرداری¬ها در این زمینه است.از نظر قانونی ورود شهرداری¬ها در عرصه فرهنگی امری کاملا ً پذیرفته شده است. برای اول بار قانون شهرداری¬ها مصوب سال ۱۳۳۴ زمینه را برای ورود این نهاد و سازمان مدیریت شهری آن را به عرصه فرهنگی فراهم کرد. این قانون تا به امروز بارها مورد اصلاح و بازبینی قرار گرفته و آخرین اصلاحات آن نیز در سال ۱۳۶۹ صورت گرفته و از نظر چهارچوب¬های فرهنگی وظایف بیشتری بر عهده شهرداری¬ها معین کرده است. بندهای ۴، ۶، ۱۸، ۲۱ ماده ۵۵ قانون شهرداری¬ها به وظایف شهرداری¬ها در عرصه فرهنگی و اجتماعی اشاره دارد. هر کدام از این بندها مواردی مختلف از وظایف فرهنگی و اجتماعی شهرداری¬ها را بیان می¬کند. کلان¬شهرارومیه از نظر فرهنگی گرچه قابل مقایسه با شهرهای بزرگ و مراکز کلان شهری استان¬های دیگر نیست؛ اما این دلیلی بر چشم پوشی شهرداری از نیازهای فرهنگی شهروندان¬ این کلانشهر نیست. به نظر می¬رسد قصور و کوتاهی شهرداری در امور فرهنگی باعث شده است که فعالیت¬های عمرانی و کالبدی این نهاد در نظر شهروندان امری بدهی و تکلیفی تلقی شود. تا چندی پیش ذهنیت شهروندان ارومیه¬ای از فعالیت¬ها و عملکرد شهرداری تنها در پلیس ساختمان، سد معبر، پروانه ساختمان و اخذ عوارض شهری و … خلاصه می¬شد. بدون شک وجود این نوع نگرش به شهرداری دلیلی بر فقدان فعالیت-های فرهنگی شهرداری در سطح شهر بوده وهست؛ لذا تغییر این نگرش در شهروندان نیازمند وارد شدن جدی شهرداری در عرصه¬های فرهنگی است. از طرفی دیگر، تجربه سایر کشورها و شهرهای بزرگ نشان داده است که اداره امور شهرها بدون مشارکت شهروندان امکان¬پذیر نیست و بهترین حوزه برای مشارکت دادن شهروندان در اداره امور شهری حوزه¬ فرهنگی و اجتماعی است. برای شفافیت موضوع در زیربه برخی ازضعف¬های عملکردی شهرداری کلانشهر ارومیه در حوزه فرهنگی و اجتماعی اشاره می-شود.۱-عملکرد شهرداری در زمینه توسعه فضاهای فرهنگی، تفریحات سالم و اوقات فراغت شهروندان؛ در این مورد می¬توان به نبوده فرهنگ سراهای متناسب برای کارکردهای فرهنگی و امور مربو ط به فرهنگ سازی فعالیت-های عمومی شهرداری! اشاره کرد. نمی توان به شکل خشک و خالی به نام های بزرگ چون سازمان فرهنگی و ورزشی شهرداری و یا معاونت فرهنگی آن بسنده کرد و همه چیز را با برنامه¬های مانند افطاری رایگان و یا تجلیل گذرا از چند اسم و یا نفرهنرمند و… ختم به خیر دانست!۲-عملکرد شهرداری در حوزه کاهش آسیب ها و جرایم شهری؛ درحالیکه اعتیاد و به خصوص تکدی گری در شهرستان ارومیه شیوع پیدا کرده است انتظار می¬رود شهرداری در این خصوص اقدامات لازم را به انجام برساند. هرچند در زمینه تکدی گری به شیوه ¬ای غیرفرهنگی اقداماتی انجام شده است؛ اما این اقدامات کمکی به بهبود و رفع این معظل نکرده است. از نهاد شهرداری به عنوان یکی از اعضاء اصلی ستاد مبارزه با مواد مخدرهم انتظار می¬رود برای پیشگیری از این آسیب¬ اجتماعی در سطح شهر دست به اقداماتی فرهنگی و جدی بزند.۳- عملکرد شهرداری در ارتقای سطح فرهنگ شهری از طریق آموزش های شهروندی؛ آموزش شهروندان برای زندگی در شهر و تعهد به وظایف شهروندیشان (در مقابل حقوقی که برای آنها درنظر گرفته می¬شود) از جمله وظایف فرهنگی شهرداری¬هاست که در این خصوص هم شهرداری ارومیه به شکل کارکردی هیچ اقدامی از خود نشان نداده است.۴- توسعه کتابخانه¬ها و مراکز آموزشی وعلمی از دیگر وظایف شهرداری-هاست که شهرداری ارومیه دراین زمینه جزء احداث و افتتاح یک یا دومورد کتابخانه هیچگونه اقدامی قابل تأملی انجام نداده و حتی شاهد یک حرکت کوچک فرهنگی هنری نظیر نمایشگاه و یا جشنواره برای بالا بردن سطح فرهنگ عمومی از راه مطالعه و…. تا به امروز نبوده¬ایم. البته برنامه¬های تبلیغی شهرداری را نمی¬توان جزء فعالیت¬های جدی فرهنگی تلقی کرد.۵- از سوی نهاد شهرداری در خصوص توسعه و حمایت از انجمن¬ها و تشکل¬های مردم نهاد اقدام لازمی انجام نشده¬است و این در حالیست که سازمان¬های مردم نهاد می¬توانند بخشی از وظایف فرهنگی و اجتماعی شهرداری را در ارتباط با متن مردم و جامعه شهری به عهده بگیرند.۶- ضعف هماهنگی و ارتباط بین سازمانیِ نهاد شهرداری با نهادهای مرتبط فرهنگی(حوزه هنری استان و اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی) در توسعه مراکز هنری مانند سالن¬های نمایش تئاتر و سینما در سطح شهر که وضعیت سالن های نمایش فیلم و تئاتر و کمبود در این زمینه و حتی ضعف-های فرهنگی عمومی در گرایش به این سمت و سو در کلانشهرارومیه مرکز استان و دهمین شهر بزرگ کشور خود گویا عمق ماجرا است.۷- وظایف نهاد شهرداری در قبال حفظ میراث فرهنگی، آثار و ابنیه تاریخی و فرهنگی؛ برای مثال در خصوص میراث فرهنگی بعد ازسالیان نهاد شهرداری به مانند نهادهای ذی ربط فرهنگی در خصوص قطعه هنرمندان، مشاهیر و فرهیختگان کلانشهرارومیه در محل باغ رضوان این شهر سکوت عمیق را شکسته و با تلاش و پیگیری اهالی فرهنگ و هنر این کلانشهر موضوع این قطعه را به رسمیت شناخته و طی مصوباتی دست به کار اجرایی کردن آن زده است.۸- زیباسازی شهری کلانشهرارومیه؛ سازمان زیباسازی شهرداری ارومیه تاکنون اقدامات قابل توجهی بر تغییر کالبد شهر و افزودن به جلوه شهری و فرهنگی آن به انجام رسانیده¬است. کم و کیف و خروجی چنین اقدامات را باید از منظر هنرشهری، معماری و شهرسازی مستقلا ً بررسی نمود تا درجه پذیرش و مقوبلیت عام و خاص آن مشخص شود.
علاوه براین مواردی که اشاره شد، شهرداری توان مداخله در برخی زمینه-های فرهنگی و اجتماعی دیگر ازجمله؛ توسعه و نظارت بر مراکز فرهنگی و هنری، سلامت اجتماعی و بهداشت شهری وتوانمند سازی فرهنگی، اجتماعی و آموزشی شهروندان را نیز دارد.باید در نظر داشت که شهر تنها یک پدیده کالبدی نیست بلکه عوامل فرهنگی و اجتماعی نیز در شهر دخیل هستند و این عوامل هستند که به شهر هویت می¬دهند.
نوشته شده توسط admin در شنبه, ۱۸ مرداد ۱۳۹۳ ساعت ۶:۵۹ ق.ظ
