شبکه های اجتماعی ترویج دهنده همبستگی ملی باشند

گروه اجتماعی:فصل برگ ریزان با تمام زیبایی_هایش رو به پایان است و سرما و یخبندان این روزها از آمدن زمستان که با یلدا گره خورده حکایت دارد، شبی که از سالیان دور ایرانیان آن را با برگزاری جشن و لحظات به یاد ماندنی به صبح می رساندند.
شب یلدا با گذشت زمان با فراز و نشیب هایی همچنان حال و هوای خود را حفظ کرده و از چند روز مانده به این شب عموم مردم تلاش می کنند تا با تهیه و تدارک وسایل مورد نیاز آن لحظه های مفرحی را برای خود، اعضای خانواده و دیگران فراهم کنند.
مراسم شب یلدا، طولانی‌ترین شب سال و یکی ‌از آداب بر جای مانده از پیشینیان به شمار می رود که در فرهنگ ایرانیان از جایگاه ویژه ای برخوردار بوده و با رسم و آیین هایی همراه است. یلدا فرصتی برای باهم بودن و برای هم بودن را رقم می زند و در طولانی ترین شب سال می توان همدلی و مهربانی را از نو تمرین کرد. یک پژوهشگر، محقق و مدرس تئاتر در رابطه با رسوم مردم در شب یلدا می گوید: یلدا به معنی تولد خورشید در روز اول دی است که در این روز نفس به زمین بر می گردد و گرما و خورشید رو به بلندی می رود.
حسین عباسی نیا می افزاید: در گذشته های نه چندان دور و در نقاط مختلف ایران جشن های خاصی در شب یلدا برگزار می شد و مردم انار و هندوانه می خوردند و اعتقاد داشتند این ۲ میوه به نوعی گرما بخش در مقابل سرما بوده است.
وی ابراز می کند: در این شب مردم سفره ای مخصوص پهن می کردند و در این سفره انار و هندوانه و میوه هفت مغز و سایر خوردنی ها می_چیدند و این سفره در بعضی از خانه ها روی کرسی پهن می شد و برای شروع مراسم ۴ گردو در ۴ گوشه کرسی برای رفع نحسی می شکستند.
این پژوهشگر ادامه می دهد: این جشن ها در تمامی مناطق ایران وجود داشت، اما در منطقه آذربایجان و استان زنجان آیین هایی به نام شب چله برگزار می شد. وی بیان می کند: چله به معنی زه کمان و در واقع به معنی آخرین حالت کشیدگی و انتظار دلالت دارد و جریانی است که در پس این سرما ،گرما و تولد خورشید خواهد آمد. عباسی نیا ادامه می دهد: در این شب خانواده_ها به دیدار بزرگتر خانواده و به طور معمول به دیدار پدر بزرگ یا مادر بزرگ می رفتند که آنها نیز داستان یک در راه مانده در برف و نجات آن توسط یک قهرمان را باز گو می کردند که به نوعی زمستان سرد و سوزناک را در ذهن مخاطب تداعی می کرد.
وی ابراز می کند: شاهنامه خوانی و فال حافظ نیز از دیگر رسم های مردم این نواحی در شب چله بود که داستان های آن نوعی اراده و قدرت به مخاطب را تلقین می کرد. این یک پژوهشگر محقق و مدرس تئاتر ادامه می دهد: بریدن هندوانه نیز حکایتی داشت، اگر زرد و یا قرمز بود پسر و یا دختر خانواده در آن سال ازدواج می کرد و در مجموع شادی و نشاط ادامه داشت و حتی این جشن ها به مدت چند روز نیز ادامه داشت.
عباسی نیا با اشاره به اینکه با گذشت زمان رسم و جشن های مربوط به شب چله در این منطقه نیز دستخوش تغییراتی شده است، ادامه می_دهد: هم اکنون اعضای خانواده و فامیل در این شب به پهن کردن سفره ای اقدام می کنند، آجیل و میوه های خاص مانند انار و هندوانه استفاده می_شود، اما اصالت واقعی آن از بین رفته است.
وی خاطرنشان می کند: متاسفانه در این شب از مفهوم و اصالت آیین های این شب سخن چندان گفته نمی شود و این وظیفه بزرگترها و حتی ارگان های متولی است که به انجام این کار مبادرت و در حفظ و انتقال آن تلاش کنند.
یک جامعه شناس با اشاره به اینکه جامعه شناسان کارکرد مثبت و منفی پدیده های مختلف را مورد بررسی قرار می دهند، گفت: هر سنت و آیینی کارکردی دارد و وقتی می توان گفت ماندگار هستند، که کارکرد آشکار داشته باشد. مهدی قدیمی می افزاید: کارکرد پنهان شب یلدا ایجاد همبستگی ملی اجتماعی است چرا که این رویداد خانواده ها را به هم نزدیک تر کرده و از همه مهم تر نیازهای عاطفی افراد را نیز برطرف می کند.
وی بیان می کند: جامعه شناسان از کارکرد آشکار و پنهان شب یلدا حمایت می کنند چرا که آثار و نتایج مثبتی دارد که برای همگان خوشایند تلقی می شود و این در حالی است که برخی سنت و آیین هایی هستند که کارکردهای و مثبت و منفی دارند.
این عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی زنجان ادامه می دهد: قدیم ها و در سال های دور آداب مربوط به شب یلدا از سوی بزرگترها بسیار جدی گرفته می شد و حتی ۱۰ یا ۱۵ روز مانده به این شب وسایل مورد نیاز آن تهیه و تدارک دیده می شد، به ویژه آنکه بازار خرید از قنادی ها نیز بسیار داغ بود و حتی وضعیت بازار را نیز تحت تاثیر قرار می داد. وی اظهار می کند: شب یلدا جنب و جوش وصف ناشدنی را در بین اعضای خانواده ها ایجاد می کند، جوان ترها به سراغ پدربزرگ و یا مادربزرگ ها می روند و به صحبت آنها در گذشته های دور گوش می سپارند و در واقع روابط عاطفی بیشتری شکل می گیرد.
قدیمی ادامه می دهد: بر این اساس افراد در این شب بیش از گذشته در کنار هم هستند، لحظات شاد و مفرحی و با نشاطی را با توجه به طولانی تر بودن آن می گذرانند که برای همه خوشایند است. وی ابراز می کند: به طور کلی می توان گفت آداب و رسوم شب یلدا در تمامی نقاط ایران یکسان با کمی تفاوت ها برگزار می شود عموم مردم در این شب آجیل، انواع مرکبات به ویژه هندوانه خریداری می کنند.
این عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد زنجان ادامه می دهد: یکی از کارکردهای آشکار شب یلدا این است که دور هم بودن افراد موجب می شود، افراد از حال یکدیگر بیش از گذشته با خبر شوند و این محفل فرصتی را برای دستگیری و حتی رفع مشکلات احتمالی یکدیگر فراهم می کند.
قدیمی با اشاره به اینکه وسایل ارتباط جمعی به ویژه شبکه های اجتماعی کارکردهای مثبت و منفی دارند، ادامه می دهند: شبکه های اجتماعی در مقایسه با وسایل ارتباط جمعی مانند رادیو و تلویزیون غیر دولتی بوده و مطالب متعددی و متنوعی در آنها منتشر می شود.
وی بیان می کند: با وجود شبکه های اجتماعی مطالب متعددی به ویژه مربوط به شب یلدا منتشر می شود که محتوای آن می تواند کارکرد مثبتی داشته باشد و در واقع به همبستگی بیشتر اجتماعی کمک کند.
این جامعه شناس تاکید می کند: هر چند ورود شبکه های اجتماعی به انزوی افراد منجر شده است، اما عموم مردم می توانند در این شب با کنار گذاشتن تلفن های همراه خود لحظات شادی را در کنار خانواده، دوستان و خویشان خود رقم بزنند.