شادی و نشاط عامل پویایی و بالندگی جامعه

گروه اجتماعی: شادی و نشاط نوعی سرمایه اجتماعی است که می توان با سیاست های اجرایی صحیح به نهادینه سازی آن در جامعه کمک کرد تا اینگونه سبب ارتقای کیفیت زندگی افراد و ایجاد نشاط در میان قشرهای گوناگون شد و در سایه چنین فضایی، بالندگی کشور در عرصه_های مختلف را به نظاره نشست.
یکی از ویژگی های جامعه امروزی گسترش شهر نشینی، دسترسی بیشتر به فناوری، تحمیل استرس های مختلف بر افراد، تعامل بالا و مستعد شدن برای تضعیف هویت فرهنگی، کاهش ارتباطات عاطفی میان مردم، افزایش اختلال های روانی و … است.
وجود چنین مولفه هایی در جامعه سبب شده تا یکی از مهمترین دغدغه های مسوولان، برنامه ریزی مناسب برای افزایش پویایی و نشاط و شادابی اجتماعی به عنوان مولفه ای مهم در سبک زندگی مردم باشد تا با ایجاد چنین فضایی معیارهایی همچون امید به زندگی، بروز استعدادها برای توسعه، حس همنوع دوستی و … نیز در کشور افزایش پیدا کند.
»رضا ببری« استاد دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی و عضو انجمن علمی مددکاران اجتماعی ایران معتقد است جوانان به شادی گرایش بیشتری دارند و تنها با تخلیه درست انرژی آنان می توان امید به حضور جوانانی پویا و فعال در جامعه داشت.
در ادامه گفت وگوی پژوهشگرگروه اطلاع رسانی ایرنا را با وی می خوانیم.
*نبود شادی سب ساز پرخاشگری در جامعه
ذهنی شاد است که خلاقیت دارد، در ذهن نا آرام و غمگین خلاقیتی وجود ندارد و این امر موجب ایجاد رکود در جامعه خواهد شد؛ معضلی که در زندگی فردی و اجتماعی افراد تاثیر می گذارد. در واقع با احساس غم و افسردگی نمی توان به پیشرفت جامعه امیدوار بود. در زمینه های ایجاد هیجان و شادی ایرانیان حلقه مفقوده ای وجود دارد. انسان از پنج حس خشم، شرم، ترس، شادی و غم بهره می برد، در بررسی موضوع هیجان؛ خشم و شادی مسری هستند که در کشور ما موضوع خشم رواج یافته است و مردم به پرخاشگری روی آورده اند. این امر در درگیری_های خیابانی و پرونده های قضایی مشاهده می_شود. یکی از دلیل های پرخاشگری نبود شادی در جامعه است زیرا زمانی که انسان ها نتوانند احساس و عواطف خود را با شادی تخلیه کنند، از راه پرخاشگری انرژی های درونی خود را آزاد خواهند کرد. به عبارت دیگر فرقی نمی_کند، شخصی از راه شادی انرژی درونی را تخلیه کند یا به پرخاشگری بپردازد. در نتیجه اگر مسوولان به دنبال ایجاد جامعه سالم هستند باید زمینه شادی را در جامعه گسترش دهند.
*امید دستیابی به هدف و افزایش شادی
یکی از دلیل های اصلی شادی انسان ها، میزان امید به دستیابی به هدف است، اگر امید به کامیابی برای فرد و جامعه وجود داشته باشد، زمینه های شادی فراهم می شود و در غیر این صورت در همه سطح های جامعه غمگینی، آشکارا دیده خواهد شد. باید وسیله های مشروع و قانونی برای رسیدن به هدف در اختیار جوانان قرار گیرد تا آنان بتوانند به رضایتمندی مناسب و شادی در جامعه دست یابند. در غیر این صورت ناکامی در اجتماع رواج می یابد و از درصد شادی کاسته می_شود.
*بسترسازی برای شادی مردم
بخش های مختلف جامعه از جمله برنامه های سینما، تئاتر، تلویزیون و … هرکدام هدف هایی را برای قشر جوان جامعه ایجاد می کنند و نرسیدن به این هدف ها فرد را با ناکامی روبه رو می سازد و بدین شکل او به جای شادی به پرخاشگری، ارتکاب به جرم و اعتیاد گرایش می یابد. بنابراین باید کوشید تا زمینه های رسیدن به آرمان های منطقی جوانان در جامعه ایجاد شود.
دیگر آنکه باید مسوولان مربوطه به این نتیجه برسند که شادی لازمه وجود تفکر، خلاقیت و رشد است.
در نهایت آنها می توانند با تخصیص اعتبار و تغییر نگرش، بسترساز شادی مردم شوند.
جوانان به شادی گرایش بیشتری دارند و تنها با تخلیه درست انرژی آنان می توان امید به حضور جوانانی پویا و فعال در جامعه داشت.
*ارتباط فرهنگ با شادی مردم
هر ملت به فراخور فرهنگ خود به رشد شادی و انتخاب ابزارهای مناسب در این زمینه نیاز دارد. در ایران هم با توجه به نوع فرهنگ، زمینه های شادی وجود دارد.
اگر امکانات رفاهی و تفریحی مناسب در اختیار جوانان قرار گیرد به طور قطع شادی در کشور نیز گسترش می یابد.
مقوله شادسازی در جامعه موضوعی جمعی به شمار می رود و جامعه چیزی جزء نهادهای پنجگانه یعنی خانواده، اقتصاد، فرهنگ، آموزش و پرورش و سیاست نیست.
اگر برنامه ریزی دقیق صورت گیرد که این نهادها به نشاط و شادی دست پیدا کنند، این امر در تمامی رُکن های جامعه تسری پیدا خواهد کرد. امکان ندارد که هر یک از این نهادها به صورت مجزا شادی را تجربه کنند زیرا آنها به هم پیوسته اند.
*تغییر سبک زندگی و ایجاد شادی در جامعه
آنچه که جامعه را شاد می کند و به سلامت روحی و روانی افراد منجر می شود و در نهایت نشاط را به ارمغان می آورد، سبک زندگی است. برای آن که این مهم را به جامعه هدیه کرد باید بتوان سبک زندگی خود را تغییر داد.
برای ایجاد تحول در سبک زندگی توجه به موضوع هایی همچون چگونگی پرداختن به اوقات فراغت، نوع مطالعه، وضعیت ارتباطات میان فردی، دوست یابی، ورزش، احترام به سنت_ها و اخلاق، رویکرد و توجه به هنر و میزان هزینه ای که در سبد خانوار برای مسافرت و شاد بودن اختصاص داده می شود، ضروری و لازم به نظر می رسد.
بنابراین برای نهادینه کردن نشاط در جامعه می بایست سبک و روش زندگی خود را تغییر و اصلاح کرد.
*ارتقای شادی با اصلاح باورها و معقول سازی آنها
وقتی افراد درباره موضوعی ناراحت و شاد می_شوند در حقیقت آن مساله نیست که سبب ناراحتی، اضطراب و افسردگی یا برعکس باعث شادمانی، خوشحالی و احساس شعف می شود بلکه نظام باورها و در حقیقت نگاه انسان به موضوع های مختلف است که فرد را غمگین و شادمان می کند.
بنابراین اگر فرد نگاه درستی به اطراف و محیط پیرامون خود داشته باشد، بستر رشد و بالندگی خویش، جامعه و اطرافیان را مهیا خواهد کرد. انسان می بایست یاد بگیرد که همه امور در جهان در اختیار او نیست و بیشتر زمان ها زمینه و ریشه بسیاری از ناراحتی ها در مسایلی خلاصه می شود که فرد در آن اراده ای ندارد و نمی تواند آن را در اختیار بگیرد.
اصلاح باورها و معقول سازی آنها را از جمله راهکارهای موثر در ارتقای نشاط و امید به زندگی است. تغییر باورها برپایه تحول در افکار به بالندگی ذهنی منجر می شود در صورتی که به این موضوع توجه نشود، رفتارها و افکار افراد جامعه برپایه تجسم های غیرعقلانی شکل می گیرد و اینگونه نسلی به وجود می آید که شاد نیست یا شادی هایی دارد که دارای محتوا نیستند و طبیعی است که نسلی بدون محتوا، هدف و برنامه ریزی و انسان هایی فاقد تعهدپذیری و مسوولیت پذیری پرورش می یابند.
در حقیقت این احساس های خوب است که انسان را شاد می کند و اگر مسوولان و متولیان امر به احساس شهروندان به ویژه جوانان بی توجه باشند، جامعه به طرف ناامیدی پیش خواهد رفت و جوانان ناامید، آینده روشنی را برای خود متصور نیستند.
انسان به وسیله کنترل توقع ها، پرهیز از مطلق_گرایی و برداشتن موانع شادی می تواند احساس ناکامی را از خود دور و نشاط را در محیط زندگی و جامعه ایجاد کند.
*بروز استعداد و بالندگی با شادی و نشاط
نشاط و امید به زندگی سبب بروز استعداد و بالندگی در میان جوانان می شود.
راهکارهای مختلفی برای تزریق نشاط به جامعه وجود دارد که از آن جمله می توان به حذف مطلق گرایی از زندگی، ندیدن بایدها و نبایدها به صورت سیاه و سفید، آموختن مهارت همدلی و ارتباط با دیگران، تقویت اعتماد به نفس در خود و فرزندان، نترسیدن از انتقاد، پرهیز از دروغ گویی، توجه به نمایشگاه ها و تئاترها هدایت امیال و غرایز طبیعی در مسیر صحیح و ترویج شوخ طبعی در جامعه اشاره کرد.
جدی بودن را نباید با بداخلاقی همسان دانست و می بایست یاد داد و آموخت که به اشتباه_ها اعتراف کرد و با پیگیری ضعف ها و مشکل های ارتباطی با دیگران و اعضای خانواده رفتارها و عادت های ناپسند را تغییر داد و اصلاح کرد.
شاد بودن یک مهارت است و دستیابی به آن با مطالعه و تلاش میسر خواهد شد.
*شادی و نشاط؛ سرمایه ای اجتماعی
به نشاط بایستی به عنوان یک سرمایه اجتماعی نگاه کرد تا اینگونه در جامعه نهادینه شود. به این منظور می بایست با شناخت مساله؛ فرهنگ تعهدپذیری، قانون مداری و اخلاق را در جامعه درونی کرد تا بدین وسیله در جامعه نشاط و امید به زندگی ارتقا یابد و به طرف آرامش و افزایش امید در زندگی رهنمون شد.
اینگونه می توان بحران های اجتماعی را کاهش داد و هرچه بداخلاقی های سیاسی و اجتماعی کاهش یابند در نتیجه امید زندگی بیشتر می شود.
*رسانه ها و نظام آموزشی و نهادینه کردن شادی و نشاط در جامعه
رسانه ها و نظام آموزشی در نهادینه کردن نشاط در جامعه با اهمیت هستند. این نهادها می_توانند با تغییر نگرش افراد نسبت به موضوع_های مختلف، نشاط را در میان افراد نهادینه کنند و امید به زندگی را در آنها ارتقا بخشند و در این باره چگونگی تحلیل آنها از رخدادها و رویدادها می تواند راهگشا و چاره ساز باشد.
خانواده، رسانه ها مختلف و نظام آموزشی خواهند توانست به افراد خوب فکر کردن را آموزش دهند و رفتارهای روزمره آنان را شکل دهند. ایران با دارا بودن۴۰ میلیون جمعیت جوان، جامعه ای جوان محسوب می شود و نظام های مختلف آموزشی می بایست به جوانان فرصت خودنمایی بدهند زیرا آنها نیاز به دیده شدن و ابراز وجود دارند تا بدین ترتیب در جهت تثبیت هویت خود حرکت کنند. نقش افراد در گروه همسالان از اهمیت بسیاری برخوردار است و دولت باید برای جوانان برنامه ریزی مناسب داشته باشد.به گزارش آرازآذربایجان به نقل از ایرنا، همچنین از الگوسازی نباید غفلت کرد و امکانات لازم را برای ورزش و هنر در این قشر در نظر گرفت، موضوعی که می تواند پایگاه اجتماعی جوانان را ارتقا بخشد و اعتماد به نفس را در آنها نهادینه کند.
Arazazarbaijan.ejtemai@gmail.com