سیر صعودی مصرف داروهای اعتیادآوردر جامعه
گروه اجتماعی:داروها نخستین عامل مسمومیت در کشور به شمار می‌روند. مسکن‌های غیرمخدر، تب‌برها و داروهای ضد رماتیسمی نخستین دسته داروهای ایجاد‌کننده مسمومیت درایران هستند و پس از آن داروهای دسته اعصاب و روان مانند داروهای خواب‌آورو ضد صرع قرار دارند.
بسیاری از مسمومیت‌های دارویی عمدی هستند اما باید برای مسمومیت‌های دارویی غیرتعمدی در سالمندان، افراد دچار اختلال بینایی، افرادی که اشتباه دارو را مصرف می‌کنند و کودکان، اطلاع‌رسانی‌های وسیع انجام شود. درصد مسمومیت‌های دارویی در کشور سال به سال افزایش می‌یابد. اگر مسمومیت، دستگاه تنفسی فرد را تحت تاثیر قرار دهد، قدرت مغز ظرف چند دقیقه از بین رفته و فرد یا می‌میرد یا اگر زنده بماند، بدنش تا آخر عمر در حالت نیمه کاره قرار می‌گیرد. مصرف زیاد برخی داروها نیز روی کبد تاثیر گذاشته و ظرف یک هفته تا ۱۰ روز، کبد را از بین می‌برد و فرد باید دنبال پیوند کبد باشد. همچنین مسمومیت‌های دارویی می‌تواند ظرف چند روز کلیه را از بین ببرد و حتی ممکن است معده را سوراخ کرده و فرد تا ۱۰ بار عمل جراحی انجام دهد که تمام این موارد به وفور مشاهده شده است. زمانی که داروها به عنوان یک راه‌حل و علاج قطعی برای درمان بیماری‌هایی که تا پیش از این مصائب بسیاری را برای انسان سبب شده بود معرفی شدند، به سرعت همه‌گیر شده و افراد از آن استقبال کردند اما این روزها همان داروها به آفت جان بشر تبدیل شده است. برخی تصور می‌کنند اصطلاح سوءمصرف داروها فقط به داروهای غیرقانونی مانند انواع مواد مخدر اطلاق می‌شود در حالی که هر دارویی اگر زیاد و بدون دلیل مصرف شود عوارض مسمویت را ایجاد می‌کند. به جز انواع مواد مخدر که درباره آنها از اصطلاح سوءمصرف استفاده می‌شود موارد زیادی از سوءمصرف داروهای مختلف نیز گزارش شده است.
برای مثال داروهای آنابولیکی که جوانان برای بدنسازی استفاده می‌کنند، داروهای افزایش تمرکز که دانشجویان شب امتحان مصرف می‌کنند، انواع داروهای کمکی و ترک اعتیاد مانند ترامادول‌ها و انواع داروهای لاغری در دسته پرمصرف‌ترین داروهایی که ایجاد مسمویت می‌کنند، طبقه‌بندی می‌شوند. از سوی دیگر انواع داروهای مسکن و آرام‌بخش به دلیل اینکه در هر دوره مصرف دوز بدن فرد مصرف‌کننده را بالا می‌برند، باعث می‌شوند در هر بار استفاده فرد مایل باشد میزان بیشتری از دارو را وارد بدن خود کند که این به مرور زمان مقاومت دارویی و اعتیاد را در پی خواهد داشت. مصرف الکل نیز در دسته مسمومیت‌های دارویی و سوءمصرف داروها قرار می‌گیرد. دبیر ستاد مرکزی و مرکز ملی اطلاع‌رسانی داروها و سموم سازمان غذا و دارو با بیان اینکه بسیاری از ضایعات ناشی از بروز مسمومیت‌ها به سادگی قابل پیشگیری هستند، گفت: امروزه شیوه جدید زندگی و دسترسی آسان به انواع مواد شیمیایی، داروها، سموم و… بدون داشتن اطلاعات کافی از نحوه نگهداری مصرف، عوارض، خطرات و هشدارهای مربوط به آن، شیوع مسمومیت‌های اتفاقی و تعمدی را در جامعه به میزان زیادی افزایش داده است. طلعت قانع ادامه داد: آمار بالای مصرف داروها در جامعه، از یک سو احتمال بروز تداخلات دارویی را بالا خواهد برد و از سوی دیگر اشتباهاتی که ضمن تجویز و مصرف دارو به صورت ناخواسته صورت می‌گیرد، ممکن است بیمار را به سمت مصرف مقادیر بالاتر داروها سوق دهد. این امر خصوصا در مصرف دارو توسط سالمندان حائز اهمیت است. به گزارش ایسنا، او به آماری از سازمان پزشکی قانونی اشاره کرد و گفت: بنابر اعلام سازمان پزشکی قانونی کشور در سال‌های اخیر مرگ ناشی از دارو از عدد زیر ۱۰ درصد به مقادیر بیش از ۱۶ درصد افزایش یافته است. این در حالی است که بالاترین علت مراجعه به بیمارستان‌های مرجع مسمومیت در کشور، ناشی از مسمومیت دارویی است.
مصرف خودسرانه دارو در کنار پزشکانی که بی‌دلیل و بدون داشتن اطلاعات و تخصص کافی برای بیماران خود دارو تجویز می‌کنند باعث شده در کشور ما روند مسمویت دارویی رشد صعودی را تجربه کند. رئیس انجمن متخصصان داخلی ایران در زمینه مسمومیت دارویی به »آرمان« می‌گوید: اگر دارویی هم به صورت آمپول و هم به صورت قرص و کپسول موجود باشد، توصیه ما این است که بیمار حتی‌الامکان داروی خوراکی مصرف کند، زیرا هر تزریقی می‌تواند یک واکنش به همراه داشته باشد و بروز حساسیت از جمله مهم‌ترین عوارض داروهای تزریقی است و بیشترین آمار مسمومیت‌ها نیز به همین دلیل است. ایرج خسرونیا می‌افزاید: متاسفانه بسیاری از افراد بر این باورند که داروی خوراکی بی‌تاثیر است و فقط با آمپول زدن بیماری‌شان بهبود می‌یابد. حتی بیمارانی هم وجود دارند که با مراجعه به پزشک از او می‌خواهند که برایشان داروی تزریقی تجویز کند و استدلال‌شان هم این است که داروی خوراکی بر بدن آنها تاثیری ندارد. حتی هرگز به پزشکی که برایشان داروی تزریقی تجویز نکند مجددا مراجعه نمی‌کنند؛ مگر اینکه حداقل یک قلم داروی تزریقی (مثلا Bکمپلکس) در نسخه آنها وجود داشته باشد. او می‌افزاید: یکی از باورهای غلط است که خیلی‌ها فکر می‌کنند اگر پنی‌سیلین بزنند، سرماخوردگی‌شان زودتر خوب می‌شود غافل از اینکه ۹۹درصد سرماخوردگی‌ها و انواع آنفلوآنزا ویروسی هستند و درمان آنها هیچ نیازی به آنتی‌بیوتیک ندارد (نه خوراکی، نه تزریقی). از طرفی عملکرد آنتی‌بیوتیک‌ها یک شمشیر دولبه است و عوارض زیادی به همراه دارد. خسرونیا درباره عوارض مصرف خودسرانه داروها تاکید می‌کند: مشکلات کبدی و کلیوی از مهم‌ترین عوارض مصرف بی‌رویه آنتی‌بیوتیک‌هاست. در عین حال، مصرف بی‌مورد آنتی‌بیوتیک‌ها موجب می‌شود بدن نسبت به این دارو مقاوم شود و در صورت نیاز هم مصرف آنها تاثیری در بهبود بیماری نداشته باشد. این پزشک متخصص با بیان اینکه پزشکان با تجویز غیرموجه این داروها مصرف بی‌رویه آنها را در جامعه رواج می‌دهند، می‌گوید: مسکن‌ها، آنتی‌بیوتیک‌ها و مولتی‌ویتامین‌ها از جمله داروهایی هستند که مثل نقل و نبات توسط ایرانیان مصرف می‌شوند و اصلا در هیچ جای دنیا به اندازه ایران دارو بدون تجویز پزشک مورد استفاده قرار نمی‌گیرد. ما عادت کرده‌ایم که با احساس کوچک‌ترین دردی مسکن بخوریم یا با احساس هرگونه ضعفی آمپول ویتامین بزنیم اما به این موضوع دقت نمی‌کنیم که مصرف همین داروهای به ظاهر ساده، اعتیادآور است و حتی مصرف آسپرین روزانه بدون تجویز پزشک، سلامت فرد را به خطر می‌اندازد.
نوشته شده توسط admin در سه شنبه, ۰۵ آبان ۱۳۹۴ ساعت ۶:۱۱ ق.ظ
