سهم ناچیز بازرگانی خارجی در اقتصاد آذربایجان غربی

مهدی قلی پور
گروه اقتصادی: به نظر می رسد که می توان با حذف قوانین دست و پاگیر تجاری زمینه بهبود وضعیت در حوزه تجارت و بازرگانی خارجی و توسعه ترانزیت کالا و مبادله با کشورهای خارجی با استان آذربایجان غربی را فراهم کرد.
استاندار آذربایجان غربی روز گذشته در دیدار با مدیران و پژوهشگران جهاد دانشگاهی استان پیوند میان مطالعات پژوهشی و اقدامات اجرایی را زمینه ساز توسعه همه جانبه استان دانست.
مهندس سعادت در این دیدار خاطرنشان کرد که در حال حاضر بر روی نظریه پایه توسعه استان مطالعات لازم انجام گرفته که بر اساس این مطالعات، توسعه صنعت، معدن، بازرگانی خارجی و استفاده حداکثری از ظرفیت های کشاورزی و گردشگری بعنوان اولویت‌های توسعه ای استان مورد تصویب شورای برنامه ریزی و توسعه استان قرار گرفته است.
وی همچنین گفت که از جهاد دانشگاهی استان بعنوان یک مجموعه علمی و پژوهشی انتظار می‌رود با ارائه راهکارها و طرح‌های کاربردی، در جهت رفع مسائل و مشکلات استان بخصوص احیای دریاچه ارومیه گام بردارند.
وی افزود که محوریت توسعه استان در طول سالیان گذشته همواره بر پایه کشاورزی بوده است اما اکنون در شرایط جدید که شاهد تغییرات اقلیمی، کاهش منابع آبی و خشک شدن دریاچه ارومیه هستیم، کشاورزی سنتی پاسخگوی نیازها نیست و لازم است در جهت تغییر رژیم اشتغال و اولویتهای توسعه استان اقدام شود.
وی ادامه داد: جهاد دانشگاهی با توجه به پتانسیل‌های علمی که دارد لازم است در زمینه هموارسازی مسیر تغییر رژیم اشتغال در استان، مطالعات و تحقیقات علمی و پژوهشی انجام دهد و افکار عمومی را برای اجرای این راهبرد آماده نماید.
استاندار آذربایجان‌غربی با تاکید بر لزوم عبور از کشاورزی سنتی به مدرن در استان نیز افزود: امروز با توجه به کاهش چشمگیر منابع آبی در استان و وضعیت دریاچه ارومیه، باید راهکارهایی برای کاهش مصرف آب در حوزه کشاورزی اندیشیده شود که اجرای آبیاری‌های مدرن در اراضی، اصلاح الگوی کشت و استفاده از بذور اصلاح شده، از جمله این راهکارهاست و باید با کمک دستگاههای اجرایی و نهادهای علمی و پژوهشی و همچنین مشارکت مردم، عملیاتی شوند.
سعادت در ادامه خواستار ارائه طرح‌‌های پژوهشی و انجام تحقیقات علمی در جهت پیشبرد برنامه های احیای دریاچه ارومیه توسط جهاد دانشگاهی و سایر مراکز علمی استان شد و گفت: پروژه نجات دریاچه ارومیه یک تعهد و رسالت است که باید همه مسئولان، محققان، پژوهشگران و مردم برای احیای آن پای کار بیایند.
وی با تاکید بر لزوم برقراری پیوند و همبستگی میان مطالعات پژوهشی و اقدامات اجرایی در استان نیز افزود: با پیوند میان علم و عمل و بکارگیری راهکارهای علمی در امور اجرایی، می‌توان مسائل و مشکلات را مرتفع ساخت و روند توسعه استان را شتاب بخشید.
استاندار آذربایجان غربی در بخش دیگری از سخنان خود اظهار کرد: از تمام مدیران و مسئولان و پژوهشگران می خواهیم تمام تلاش خود را برای تحقق و اجرای راهبردهای سند توسعه استان بکار گیرند تا بتوانیم وضعیت صنعتی و اقتصادی استان را ارتقا و بهبود بخشیم و برای جوانان و فارغ التحصیلان دانشگاهی اشتغال ایجاد کنیم.
این سخنان مهم مهندس سعادت در خصوص توسعه استان و نقش بازرگانی خارجی در رشد اقتصادی آذربایجان غربی در حالی مطرح شده است که استان آذربایجان غربی علیرغم داشتن موقعیت فوق العاده جغرافیایی و قرار گرفتن در مسیر ترانزیت کالا به ترکیه و اروپا و همچنین نزدیکی به بازارهای جهانی و دارا بودن چندین بازارچه مرزی و منطقه آزاد تجاری ؛ هنوز نتوانسته به اندازه ظرفیت های ویژه این حوزه در بازرگانی منطقه توفیق داشته باشد. آذربایجان غربی دارای پنج گمرک زمینی رسمی و شش بازارچه مرزی است که گمرک بازرگان در شمال و گمرک تمرچین در جنوب از فعال ترین گمرکات کشور محسوب می شوند. پایانه حمل و نقل مرزی بازرگان، بزرگ ترین پایانه کشور در شمالغربی بوده و سال گذشته بیش از ۲۲۳ هزار دستگاه کامیون از این پایانه مرزی تردد کردند و مصالح ساختمانی، آهن آلات، مواد شیمیایی و مواد غذایی از طریق این گمرک به پایانه های مرزی لطف آباد، اینجه بورون، بیله سوار، آستارا، سرخس و دوغارون ترانزیت شده اند.
این در حالی است که سرمایه گذاری و لزوم تسهیل هر چه بیشتر فرایند تجارت به منظور مساعد نمودن فضای کسب و کار برای تجار و سرمایه گذاران داخلی و خارجی و انجام آسان امور تجارت، یکی از مهمترین نیازهای استان آذربایجان غربی به سمت توسعه و آبادانی در شرایط کنونی نامناسب اقتصادی کشور است.
فراهم نمودن زمینه های جذب سرمایه ، حمایت و هدایت سرمایه گذاران و تجار، شناسایی و پیگیری رفع موانع سرمایه گذاری از وظایف مهم مدیران اجرایی استان بوده و در این راستا باید شبکه ارتباطی وسیعی از طریق تعیین رابطین جذب سرمایه گذاری در کلیه دستگاههای اداری استان جهت کمک به سرمایه گذاران و بازرگانان و تجار ترسیم و ایجاد شود.
احصاء و اطلاع رسانی ظرفیتهای موجود استان برای جذب سرمایه گذاران و تجار داخلی و خارجی از مهم ترین وظایف حوزه سرمایه گذاری استان در شرایط اقتصادی امروز است و اهمیت جذب سرمایه گذاری بویژه سرمایه گذاری خارجی در استان، نشان می دهد که یکی از اولویت های اساسی توسعه استان موضوع مهم جذب سرمایه گذار است. این مهم نیازمند شناسایی، تدوین و ارائه توانمندیها، پتانسیلها و فرصتهای سرمایه گذاری استان در چارچوب و قالب بین المللی به سرمایه گذاران بالقوه خارجی است.
فرصتهای سرمایه گذاری آذربایجان غربی در بخش های صنعت و معدن، کشاورزی، خدمات، توریسم و امور زیربنایی باید به مخاطبان و سرمایه گذاران داخلی و خارجی شناسانده شود. این در حالی است که به نظر می رسد که می توان با حذف قوانین دست و پاگیر تجاری زمینه بهبود وضعیت در حوزه تجارت خارجی کشور و استان آذربایجان غربی را فراهم کرد.
از سوی دیگر، آذربایجان غربی علیرغم داشتن موقعیت فوق العاده جغرافیایی و قرار گرفتن در مسیر ترانزیت کالا به ترکیه و اروپا و همچنین نزدیکی به بازارهای جهانی و دارا بودن چندین بازارچه مرزی و منطقه آزاد تجاری ؛ هنوز نتوانسته به اندازه ظرفیت های ویژه این حوزه در بازرگانی خارجی منطقه توفیق داشته باشد.