ساز ناکوک موسیقی عاشقی ارومیه

گروه فرهنگی:عاشیق نوازی ارومیه تنها میراث ناملموس فرهنگی ثبت ملی شده است که ریشه در فرهنگ غنی آذربایجان داشته و تمامی داستانها ،اشعار وموسیقی این مکتب از آداب و رسوم و فرهنگ اصیل آذربایجان نشات گرفته است. عاشیق یا آشیق هنرمندی است که با اجرای موسیقی به تبلیغ خداوند، راستی و حقیقت می_پردازد و برای رسیدن به حقیقت خداوند ۳ مرحله طریقت، شریعت و معرفت را طی می کند.
نهادهای فرهنگی متاسفانه هیچ حمایتی از عاشیق ها نمی کنند
عاشیق علی کریمی یکی از استادهای هنر عاشیق ارومیه با بیان اینکه از ۲۳ سال است که به نواختن موسیقی عاشقی روی آورده است، افزود: عاشیق به دنبال تبلیغ دین و مذهب حقیقت با سازش است و همین باعث شده در دل های مردم عادی جا باز کند.
وی با اشاره به مشکلات هنرمندان این موسیقی اصیل آذربایجانی گفت: مکان خاصی برای آموزش این هنر به جوانان و افراد علاقه مند در استان وجود ندارد، ت معیشت و گذران زندگی عاشیق با ساز و هنرش است ولی در شرایط فعلی متاسفانه این امکان وجود ندارد که صرفا عاشیق از طریق این هنر کسب درامد کند.
عاشیق کریمی با تاکید بر اینکه نهادهای فرهنگی متاسفانه هیچ حمایتی از عاشیق ها نمی_کنند، خاطر نشان کرد: اگر این بی توجهی ها ادامه یابد با از بین رفتن چند استاد عاشقی که اکنون فعالیت دارند این مکتب و میراث چندین ساله از بین خواهد رفت.
وی در خصوص علت عدم استقبال کم جوانان از این هنر و مغفول ماندن آن در بین خانواده ها اظهار کرد: نبود اسپانسر، نبود حمایت های دولتی و تبلیغات و نبود منابع وکتاب های برای آموزش این هنر باعث شده کمتر جوانی در دنیایی که پر است از موسیقی های پاپ و هیجانی به سمت این موسیقی بیاید.عاشیق کریمی ادامه داد: با وجود اینکه موسیقی عاشیقی یک هنر فاخر آذربایجانی است ولی تاکنون هیچ جشنواره بین المللی در ارومیه در این خصوص برگزار نشده است.عاشیق رضا ولی زاده هنرمند دیگر افزود: هنر عاشیقی فقط نواختن یا خواندن موسیقی نیست بلکه عاشیق به دنبال حقیقت هستی و رسیدن به حقیقت مطلق (خدا) است.
وی با اشاره به اینکه متاسفانه مسئولین کم ترین توجه به شناساندن موسیقی سنتی وعاشیقی دارند، تصریح کرد: عدم شناخت موسیقی عاشیقی که هنر فاخر ارومیه است توسط جوانان علت اصلی عدم استقبال جوانان از این موسیقی است.
با ۸ میلیون تومان بودجه واحد موسیقی استان چه کار فاخری می شود تولید کرد!
داریوش علیزاده مسئول واحد موسیقی حوزه هنری آذربایجان غربی در گفت وگو با ما افزود: عاشیق وظیفه اش تبلیغ بوده و ابزار تبلیغ وی نیز ساز،موسیقی و داستان است تا از این طریق حقیقت و راستی را تبلیغ کند.
علیزاده با اشاره به اینکه هنر عاشیقی جز فرهنگ فولکلور آذربایجان است، تصریح کرد: این هنر به عنوان نخستین و تنها هنر ناملموس استان با شماره ۱۶۵ ثبت ملی شده است.
وی در خصوص علت عدم استقبال از این هنر در سال_های اخیر خاطرنشان کرد: عدم ظهور استادهای دارای سبک همچون استان عاشیق دهقان و درویش، نبود یک منبع معتبر برای رجوع مردم برای مطالعه تاریخ و پیشین این موسیقی، عدم حمایت های بخش های فرهنگی سازمان ها علت مهجور ماندن و عدم استقبال جامعه به ویژه جوانان از این هنر است.
مسئول واحد موسیقی حوزه هنری آذربایجان_غربی با گلایه از سازمان میراث فرهنگی استان به علت عدم حمایت برای شناساندن این هنر فاخر آذربایجان یاد آور شد: با وجود اینکه این هنر به وسیله میراث فرهنگی ثبت ملی شده ولی تاکنون این سازمان هیچ حمایت مادی و معنوی برای شناساندن هنر و هنرمندان موسیقی عاشقی انجام نداده است.
علیزاده با اشاره به اینکه حوزه هنری با تاسیس کانونهای عاشیقی و گرد آوری چند کتاب توانسته گامی برای احیای این هنر فولکلور بردارد، یادآور شد : متاسفانه در سال گذشته بودجه واحد موسیقی سازمان حوزه هنری تنها ۸ میلیون تومان بوده که با این اعتبارات هیچ کار فاخر و در خورشان هنر موسیقی عاشیقی و موسیقی سنتی استان نمی شود، انجام داد.مسئول واحد موسیقی حوزه هنری آذربایجان غربی ادامه داد: هنر عاشیقی در استان های تبریز،قم خراسان، اصفهان و شیراز نیز رایج است ولی علت اینکه این هنر به اسم مکتب ارومیه ثبت ملی شود تنها حفظ اصالت و مفهموم خود است چرا که سایر مکتب ها بیشتر تبلیغی بوده و معنی و مفهوم اصیل خود را کمتر حفظ کرده اند.وی با تاکید به اینکه متاسفانه سلیقه ای عمل کردن باعث مغفول ماندن این هنر شده است، افزود: نبود اسپانسر، نبود بستر مناسب برای کشف استعداد های این هنر از جمله عواملی است که جوانان استان به جای سوق به موسیقی عاشیقی به هنر و موسیقی کشور همسایه سوق می یابند .
۳۷ اثر ناملموس استان در فهرست آثار ملی ثبت شده است
حسن سپهرفر، معاون میراث فرهنگی اداره‌کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی آذربایجان غربی در پاسخ به مطالبه حوزه هنری استان از اداره کل میراث فرهنگی در خصوص عدم شناساندن موسیقی عاشقی در گفت وگو با ما با اشاره به اینکه این سازمان متولی امر ثبت آثار ملموس و غیرملموس است، تصریح کرد: این سازمان در سال ۸۹ موسیقی عاشیقلار را در فهرست میراث ناملموس کشور ثبت کرده است.وی با اشاره به اینکه سازمان میراث فرهنگی تا جایی که امکان داشته باشد در برنامه های سالانه خود با برنامه ریز ی قبلی از عاشیقلار برای ایفای هنر خودت در جهت شناساندن آن در جامعه دعوت می کند، خاطر نشان کرد: لذا فراهم کردن راه برای حفظ و صیانت از آثار هنری و همچنین تلاش برای ثبت هنر از وظایف میراث فرهنگی بوده و متولی بودن برای احیا و یا اجرای برنامه ها برای احیای هنر های مملوس و غیر ملموس جز وظایف میراث فرهنگی نیست.سپهرفر ادامه داد: برنامه ریزی برای بعد از ثبت یک هنر برای احیا و ماندگاری آن به سایر ادارات از جمله اداره ارشاد اسلامی و حوزه هنری مربوط است.
وی با اشاره به اینکه میراث فرهنگی و گردشگری آذربایجان غربی تاکنون ۱۶۰۰ اثر را در فهرست ملی کشور در حوزه بناها محوطه_های تاریخی، آثار طبیعی و هنر غیر ملموس ثبت کرده است، یاد آور شد: از میان این آثار ۳۷ اثر از جمله موسیقی عاشیقلار، آینن علم گردانی، تعزیه، دانش تهیه دوشاب و نمک دریایی، انواع بازی ها و غذاهای سنتی استان در حوزه هنرهای ناملموس ، ثبت ملی شده اند.
آنچه مهم است برای احیای فرهنگ و هنر فاخر و فولکلور استان باید همه ارگان ها و سازمان ها پای کار بیایند تا از این ظرفیت فرهنگی برای رشد و توسعه استان بهره گرفت همانطوری که کشور همسایه ما ترکیه توانسته از مقبره شاعر ایرانی مولانا سالانه میلیون ها دلار در آمد زایی داشته باشد.
به گزارش آراز آذربایجان به نقل از ایسنا،کشور مدت هاست مورد هجوم شبیه خون فرهنگی قرار گرفته و دشمن از هر طریقی در حال تزریق فرهنگ غربی در ذهن و روح جوانان و به دنبال از بین بردن فرهنگ اصیل ایرانی است متاسفانه مسئولان فرهنگی ما نیز در خواب غفلت به سر می برند و با وجود دریافت بودجه های کلان فرهنگی، اندک توجهی به این حوزه مهم و تاثیر گذار ندارند تا جایی که هر روز شاهد از بین رفتن میراث فرهنگی ملموس و غیر ملموس در کشور هستیم.
Arazazarbaiijan.farhangi@gmail.com