سئوگیلی آذربایجان تاریخی

سئوگیلی آذربایجان تاریخی

بیراینجی بولوم
م. کریمی

آنادیلیمیز: وطنیمیزین ، یئر کوره¬سی¬نین ان صفالی بیر یئرینده قرار تاپمیشدیر که آدم اوغلو وجودا گلدیگی گوندن بورانی یاشاماق یئری سئچمیش و اؤز ایستکلری اساسیندا بورادا مدنیتلر قورموش و انسانی وارلیغینی یاشامیشدیر. بورادا انسان اوغلونون ۱۰ میم ایللیک تاریخی الده¬دیر و اونون یاشام سندلری واردیر. آنجاق مدنیت یاراتماق و توپلومسال یاشاییشین زمانی یازیلی تاریخدن آلینیر. ایران، مختلف ملتلرین قونوب – کؤچدویو یئر اولموش و بیر چوخ ملتلر بورایا گلیب و بورادان گئتمیشلر.
دنیانین ایلک مدنیتلریندن ساییلان سومر مدنیتی، وطنیمیزله باغیمسیز اولمامیشدیر. سومرلر ایکی چای آراسیندا اؤز مدنیتلرینی قورموشلار و نئچه یوز ایل حکومت سورموشلر. اونلار دنیانین ایلک یازی خطینی و کتیبه¬لرینی یارادیب و انسانلار آراسیندا مدنیت یاسالارینی دا یازمیشلار. دنیانین ان اسکی داستانی اولان گیل گمیش داستانی دا اونلارین یارادیجیلیقلاریندان ساییلیر. سونرالار سومرلر اکّدلر و آشورلار یوروشلرینه معروض قالیب حکومتلرینی الدن وئریرلر. سومرلر بو ساواشلاردا سیناق یئییب، بیر سیراسی اؤلوب – ایتیر، بیر سیراسی زاگرس داغلاریندان آخیب ایران فلاتینا گیریرلر و بیر سیراسی دا گلدیکلری یولونان – قافقاز یولو ایله قاییدیرلار. شبهه یوخدور کی بونلار آذربایجانا قاییدیب و بیر سیرا بورالاردا قالیرلار و سونراکی مدنیتلرده او جمله¬دن گوتتی¬لر، هورریلر، و . . . اؤز ائتکیلرینی بوراخیرلار.
بونو دا آرتیرماق گره¬کیر کی سومرلرین دیللری التصاقی یا اگلوتیناتیو اولموش و بوگون بو دیللر تورک دیللری اولاراق، آرالاریندا درین باغلانتیلار اولموش و بیر بوداقدان ساییلیرلار. سومرلرین آردیجا گلن ملتلر ده اؤز مدنیتلرین قوروب و تاریخی یارادیرلار. آنجاق بونو دئمک لازمدیر کی بوگون بیر یئرده بیر سوی و بیر نژاددان دانیشماق آلچاق فکرلی آدانلاریم دوشونجه¬سی¬دیر. انسانلار هامیسی بیر کؤکدن اولاراق، هامی¬نین ایستکلری و وارلیغی، کیملیگی حرمته لایقدیر. آنجاق بوگون ایران تاپیلان یئر قازینتیلاریندان اشیالار تبریزده، جیرفتدا، زابلدا، ایلامدا و باشقا یئرلرده بوتون بو قوملارین وارلیغینی گؤسته¬ریر. بو قوملار هامیسی مین ایللر بویو آرادلیقلا بیر – بیری نین کناریندا یاشامیش و سعادتله ده عمر کئچیرمیشدیر.
بونلاری بونا گؤره دیله گتیردیم کی بئله بیلمه¬یک ایران مدنیتی هخامنشلرله باشلامیش و تکجه ۲۵۰۰ ایللیک بیر تاریخا مالک اولموشوق. یوخ، بیز ایرانلیلار، ۷۰۰۰ ایللیک بیر محتشم تاریخی باغلی اولاراق، بشریت عالمینده گؤزل و بؤیوک اثرلر صاحبی¬ییک. بیز ۲۵۰۰ ایل عوضینه ۷۰۰۰ ایللیک تاریخیمیزه گووه¬نمه¬لی¬ییک و سوی – نژاددان یاخامیزی قورتاراراق انسانلارا و بشریته باغلی اولدوغوموزا گووه¬نمه¬لی¬ییک. درلیمیز، مدنیتیمیز و انسانلیغیمیز دا بوگون دوشونجه¬میز و دویغولاریمیزلا محک وورولور.
گوتتی¬لر / قوتتی¬لر
گوتتی¬لر میلاددان ایکی و اوچ مین ایل اؤنجه میدانا گلمیشدیر. اورارتولار میلاددان مین ایل اؤنجه، ماننا و ماد اهلینی “گوتتی” دئییرلردیر. آنجاق ایکینجی سارگون زامانیندا کتیبه¬لرده مادلارلا گوتتی¬لر بیر – بیریندن آیریلیرلار. قدیم ادبیاتدا رایج بیر سؤز واردیر کی اونلارین یوردونو “جودی داغی” آدلاناراق آشور داغلارینین قوزئیینده داغلارلا بیر بیلیردیلر.
میلاددان اوچ مین ایل اؤنجه ماد توپراقلارینا گوتتی دئییلیرمیش، سومر و هورری قایناقلاردا یازیلان کیمی، بورالاردا هورری¬لر و لوللوبیلر و گوتتی¬لر یاشاییرمیش و سونرالار مادلارا قالیر. گوتتی دولتی حقیندi الده چوخلو معلومات یوخدور، آنجاق بونو بیلیریک کی گوتتی¬لر بوگونکو آذربایجان تورپراقلاریندا یاشاییرمیشلار. بو توپراقلار عینی حالدا بیر زامانلار دا لوللوبیلرین یوردو اولموشدور. بو یوردو دیاله چاییندان باشلاییب اورمو دریاچه¬سینه قدر اوزانیردی. لوللوبیلر دریاچه¬نین باتیسیندا و گوتتی¬لر دوغوسوندا اولوردولار.
بیلدیگیمیز کیمی، سومرلر اککدلر الیله آرادان قالدیریلدیلار. تاریخچیلر گوتتیلرین اککدلره غلبه¬سیندن یازمیشلار. بو تاریخچیلر عینی حالدا گوتتیلرین غلبه¬سیندن اؤز تعجوبلرینی باسدیرمیرلر. چونکی بونا اینانیرلار اککدلر قاباقجیل بیر مدنیته مالیک اولاراق، هانسی نه¬دن گوتتیلرین غلبه¬سینه سبب اولموشدور؟ اونلارا گؤره گوتتیلر اکینچی¬لیگی تازا باشلامیش و قاباقجیل بیر مدنیته ده مالیک دئییل¬ایدیلر. آنجاق بونون نه¬دنلرینی تاپمادا بونا اینانیرلار کی گوتتیلرین سیلاحلاری چوخ اولغون(کامل) اولمایاراق، آرالاریندا یاخینلیق واریدی و اونلارین آرالاریندا اولان بیلیک و یاخینلیق بو غلبه¬نین نه¬دنی ساییلیر.

نوشته شده توسط admin در شنبه, ۰۵ اسفند ۱۳۹۶ ساعت ۱۰:۱۲ ق.ظ

دیدگاه


− 5 = یک