زنان و نقش حیاتی آنان در ترویج فرهنگ محیط زیست
گروه تحلیل :با توجه به ابلاغ سیاستهای کلی محیط زیست توسط رهبر معظم انقلاب از آنجا که زنان نصف پیکر جامعه را تشکیل می دهند نمیتوان نقش حیاتی آنان را از این امر مهم و حیاتی مستثنا دانست . بروز بحرانهای اجتماعی فرهنگی و محیط زیستی در نقاط مختلف جهان باعث گردید تا جهان متوجه این امر شود که روند فعلی محیط زیست جوابگوی حفظ بقای انسانها روی زمین در دراز مدت نخواهد بود .
رشد روز افزون اقتصادی و صنعتی در کشورهای مختلف جهان از یکطرف توانست مردم را باتکنالوژی مدرن آشنا سازد و تجارت را جهانی سازد ، از طرف دیگر زمینه را برای زندگی در محیط سالم و عاری از هرنوع آلودگی تنگ ساخت ، تشدید فعالیتهای آلوده کننده در دهه ۱۹۵۰ و ۱۹۶۰ میلادی آغاز شد که بدنبال آن درسال ۱۳۴۷ مجمع عمومی سازمان ملل متحد تصمیم گرفت تا کنفرانس بین المللی محیط زیستی را تدویر نماید .اولین کنفرانس بین المللی محیط زیستی در ۵ ژون۱۹۷۲ در استکهلم برگزار شد و طی آن به کشورها توصیه گرید تا از منابع طبیعی استفاده منطقی نموده . کاهش آلودگی‌ها ، آموزش همگانی محیط زیست تحقیقات زیست محیطی و ایجاد سازمانهای ملی وبین المللی حفاظت از محیط زیست را شرمشق کارشان قرار دهند . همچنان ۵ ژون را به عنوان روزجهانی محیط زیست نام گذاری نمودند .
اما باگذشت زمان و رشد اقتصادی وصنعتی در جهان مسأله حفاظت از محیط زیست آهسته آهسته به چالش جهانی مبدل گردید .امروزه حفظ محیط زیست به عنوان یکی از ارکان مهم توسعه پایدار در سطح جهان مطرح گردیده است که دستیابی به آن بدون مشارکت راستین و آگاهانه مردم ممکن نیست و زنان را که نصف از پیکر جامعه را تشکیل می دهند نمیتوان از این امر مهم و حیاتی مستثنا دانست .
زنان به دلیل نقش مهم که در اداره خانه ، تربیت فرزندان شان ، کشاورزی ، بهداشت خانه ، مواد مصرفی و بساموارد دیگر زیست محیطی دارند میتوانند به حیث یک نیروی فعال جهت ترویج فرهنگ محیط زیست نقش ایفا کنند . اینک باذکر موارد زیر نقش ایشان را برجسته خواهم نمود :
* نقش زنان در حفظ محیط زیست و منابع طبیعی :
انتقال فرهنگ و دانش محیط زیستی از طریق تربیت فرزندان ، کودکان از بدو تولد شیوه زندگی و ارتباط با محیط را از مادران خود می آموزند زنان باید از اهمیت محیط زیست و شدت گرفتن بهران ناشی از بی توجهی به محیط زیست آگاهی داشته باشند تا بتوانند از آن طریق دانش و مهارتهای لازم را به اعضای خوانواد? خود انتقال دهند . انتقال فرهنگ مناسب زیست محیطی علاوه بر فطرت و غریزه شخصی زنان بستر و ابزار مناسب می طلبد که باید در اختیار شان قرار گیرد .
پس نیاز مبرم دانسته می‌شود تا از طریق طرح وتطبیق برنامه های محیط زیستی و آگاهی دهی برای زنان راه را برای انتقال فرهنگ محیط زیستی برای کودکان مهیا سازیم .زنان به دلیل نقش مهمی که در اداره خانه وتربیت کودکان دارند میتوانند از طریق کاهش در مصرف آب ، برق ، اجناس و لوازم ، کاغذ وپلاستیک ، ظروف یکبار مصرف ، استفاده از وسایط نقلیه و امثال اینها کمک بزرگی را به حفظ محیط زیست نمایند.زنان به دلیل اینکه نقش مدیریتی در خانه دارند میتوانند از طریق برنامه ریزی دقیق و مناسب برای نظافت خانه ، مدیریت زباله ها آبیاری وصفائی باغچ? منازل کمک بزرگی در حفظ محیط زیست نمایند .زنان روستایی به دلیل نقش مهمی که در کشاورزی دارند میتوانند از مصرف سم پاشی و سایر ادویه جات شمیایی بکاهند و بجای آن از کود های حیوانی و مناسب استفاده نموده از آلودگی محیط زیست جلوگیری نمایند.نقش زنان روستایی علاوه بر بازسازی و حفظ جنگلها در جلوگیری از آلودگی آبها نقش برازنده دارند که میتوانند با تربیه درست کودکان شان از انداختن زباله ها و مواد زاید در آب جلوگیری نمایند .
صرفه جویی در مصرف مواد مورد نیاز خانه بررسی های گوناگون نشان می دهد که آگاهی دهی و جلب مشارکت عمومی بهترین را برای جلوگیری از تخریب محیط زیست است.دولت‌ها باید با ایجاد بستر مناسب مشارکت آگاهانه مردم بخصوص زنان و کودکان را برای حفاظت از محیط زیست فراهم سازند . نقش زنان در تغییرات الگوی رفتاری استفاده از منابع طبیعی و کاهش زباله های شهری و صنعتی ، کاهش استفاده از شوینده ها وپاک کننده های صنعتی سموم و کود شمیایی فوق العاده انکار ناپذیر است.
به همین ترتیب دولت های باید برای جلب هرچه بیشتر مشارکت زنان در حفاظت از محیط زیست راهکارهای را روی دست بگیرند که به چند مورد آن اشاره می نمایم :آموزش و آگاهی دهی ، برای ترویج فرهنگ محیط زیستی آموزش و آگاهی دهی لازم برای زنان بقش به سزایی در تغییر رفتار زیست محیطی افراد جامعه به ویژه زنان دارد ، زنان باید نسبت به چگونگی عملکرد و نقش خود در کاهش آلوگی های محیط زیستی و همچنین چگونگی صرفه جویی در مصرف منابع آگاهی لازم را کسب نمایند .سازماندهی و تشکیل های سازمانی برای بالابردن میزان مشارکت و آگاهی رسانی زنان در سطح جوامع تشکیل گروهای رسمی و محلی به عنوان تشکل‌های مرجع برای آموزش و آگاهی رسانی زنان بسیار مفید است .
این تشکل ها با ارایه الگوهای مناسب زیست محیطی می توانند نقش برازنده در تغییر رفتار زنان شرکت کننده بوجود آورند . زنان همواره با توجه به بافت فرهنگی ، سنتی و اجتماعی جوامع مختلف که در آن زندگی می کنند ، باموانع گوناگون روبرو هستند که دولت باید در هموار ساختن و از میان برداشتن هرچه بیشتر موانع فرا راه زنان تلاش نماید .
از جمله این موانع میتوان به عوامل زیر اشاره نمود :عدم دسترسی زنان و دختران به امکانات آموزشی ، محدودیت سهم گیری زنان در تصمیم گیری ها و برنامه ریزی های محیط زیستی ، عدم کفایت آموزش همگانی بخصوص بخش محیط زیست ، عدم آگاهی زنان از مواد شمیایی مصرفی در خانه ، مانند سفید کنند ها ، پاک کنندها و عدم آشنایی با تکنالوژی موجود و استفاده غیرمعیاری از آن .ناشناخته ماندن نقش کلیدی زنان در بخش کشاورزی ، نادیده گرفتن تجارب زنان دربخش کشاورزی ، عدم دسترسی زنان به شغل مناسب عدم آگاهی از عواقب بد محیط آلوده به اطفال و خوانواده ها ، نبود برنامه های آگاهی دهی محیط زیستی در روستاها و دهات ، عدم آگاهی در رابطه به نقش گیاهان در ذخیره سازی آبهای زیر زمینی و جلوگیری از فرسایش خاک .به گزارش تیار؛ باطرح وتطبیق برنامه های زیست محیطی و تشکیل سازمانهای فعال زنان در مرکز و ولایات کشور میتوان تغییر رفتاری در الگوی مصرفی خوانواده ها ایجاد کرد . زنان آگاه میتوانند در انتقال فرهنگ زیست محیطی ، کاهش مصرف منابع نظیر : آب ، برق و کاهش گازهای گلخانه‌یی به حفظ محیط زیست کمک کنند .
نوشته شده توسط admin در شنبه, ۳۰ آبان ۱۳۹۴ ساعت ۱۰:۰۰ ق.ظ
