روش های حرفه ای برای افزایش راندمان تولید مرغ دراستان

مهدی قلی پور
گروه اقتصادی – عدم توسعه سالن‌های سنتی، کمبود اعتبارات لازم برای نوسازی مراکز تولیدی همچنین عدم ثبات لازم در قیمت نهاده‌ها از مهم‌ترین مشکلات پیش‌ روی صنعت تولید مرغ و تخم مرغ است.
استانداردسازی وسایل نقلیه در حمل و نقل جوجه، مرغ زنده و تخم مرغ از مهم ترین بخش های زیرساختی در صنعت مرغداری است و بهبود و اصلاح سطح زیرساختی و تسهیلاتی افزایش کیفیت تولید را درپی دارد.
مرغداری صنعت حساسی نسبت به پرورش دام است، چون تلفات مرغداری در قیاس با دامداری بیشتر است و بهبود و اصلاح سطح زیرساختی و تسهیلاتی افزایش کیفیت تولید را درپی دارد و ساختار سنّتی و قدیمی از عوامل اصلی در کاهش راندمان تولید است که با اعمال تغییرات، تلفات در مرغداری ها کاهش می یابد، چون تهویه و تصفیه هوا و ضدعفونی به شکل استاندارد تنظیم می شود.
کنترل بیماری ها نیز در کاهش تلفات و افزایش تولید نقشی تاثیرگذار دارد، در حال حاضر ارتباط خوبی بین سازمان دامپزشکی و مرغداری ها برقرار است و اکثر مرغداری ها مسئول فنّی دارند و دامپزشک بر بهداشت، بیماری ها و تغذیه نظارت دارد ولی باز هم کار برای انجام زیاد است.
در مورد کنترل بیماری های شایع می توان با اجرای برنامه ریشه کنی آنها را مهار کرد و واکسیناسیون، نابودسازی و از بین بردن محصولات مرتبطی که در اشاعه بیماری ها نقش دارند در برطرف شدن بیماری های شایع نقشی بنیادین دارند.
این در حالی است که ضایعات خوراک یا دان مرغ زیاد است، رطوبت زیاد در دانخوری ها، کپک زدگی دان و آلودگی به قارچ را در پی دارد و کاهش ضایعات در کاهش هزینه های تاثیرگذار است و با استاندارد سازی جایگاه و محل نگهداری و کاهش ضایعات، هزینه تولید نیز کاهش می یابد.
افزایش کیفیت تجهیزاتی از قبیل دانخوری ها، آب خوری ها و قفس های نگهداری در واحدهای تخمگذار در کاهش ضایعات در مراکز تولید تاثیرگذار هستند و آموزش مداوم به دست اندرکاران صنعت طیور، افزایش مهارت و همینطور افزایش درک عمومی از شغل با فراگیری دوره های آموزشی تحقّق می یابد چرا که بهبود مدیریت و دانش کافی، تولید را بهبود می بخشد.
این در شرایطی است که آذربایجان غربی در زمینه تولید مرغ گوشتی جزو استان های صادر کننده است که به لحاظ بالا بودن بحث کیفیت، بازار خوبی را نیز در داخل کشور دارد. این استان در حال حاضر دارای ظرفیت تولید ۶۶ هزار تن گوشت مرغ است و ۱۲ کشتارگاه صنعتی نیز در استان فعال هستند.
کارشناسان اقتصادی، صنعت مرغداری را از مهم‌ترین صنایع تولیدی بخش کشاورزی می دانند و معتقدند که با توجه به اهمیت این تولید در سبد غذایی مردم و با استفاده از تجربیات کارشناسان و به کارگیری یافته‌های علمی جدید، این صنعت حرکت رو به جلوی خود در سردترین ایام سال را در استان تداوم بخشیده و تجربه کرده است.
زنجیره تولید گوشت مرغ در استان آذربایجان غربی متشکل از ۵ بخش اصلی شامل ;کشتارگاه صنعتی طیور ، مزارع پرورشی مرغ گوشتی ، مزارع پرورشی اجداد و مادر گوشتی و کارخانجات جوجه کشی است.این در حالی است که جمعیت مرغان بومی استان بیش از ۳ میلیون قطعه است و به عنوان یکی از منابع عمده تامین پروتئین خانواده های شهری و روستائی باید مسئولین امر اهتمام ویژه ای به توسعه بخش طیور استان داشته باشند.
این استان با داشتن ۶ واحد کارخانه جوجه کشی با ظرفیت تولیدی بیش از ۸۰ میلیون قطعه جوجه یکروزه گوشتی در سال ، ۱۲ واحد کشتارگاه صنعتی طیور به ظرفیت ۲۷ هزار قطعه در ساعت ، ۲۱ واحد کارخانه خوراک دام و طیور به ظرفیت اسمی ۸۶۹ هزار تن ، ۶۳۰ واحد مرغداری گوشتی با ظرفیت بیش از ۱۲ میلیون قطعه در دوره و همچنین ۶۶ واحد مرغ مادر گوشتی با ظرفیت بیش از ۱/۹ میلیون قطعه در دوره، جزو استانهای مطرح و شاخص در صنعت طیور در کشور است.
کارشناسان کشاورزی معتقدند که با تکمیل واحدهای مرغ اجداد موجود در سطح استان توان تولید جوجه یکروزه مادر گوشتی به بیش از ۱/۷میلیون قطعه در سال می رسد و در این صورت علاوه بر تامین جوجه یکروزه مورد نیاز مرغداریهای مادر گوشتی استان، مازاد بر نیاز داخلی نیز به سایر استانهای کشور ارسال خواهد شد.ایجاد اشتغال از طریق پرورش مرغ بومی و صنایع وابسته ، افزایش تولید گوشت مرغ و تخم مرغ بومی ، خودکفایی خانوار روستایی ، حفظ ذخائر ژنتیکی و بهبود امنیت غذایی از جمله مهمترین اهداف برنامه اصلاح نژادی و پرورشی مرغان بومی در استان است.
از سوی دیگر طرح پرورش و تولید مرغ گوشتی بدون مصرف آنتی بیوتیک طرحی است که سازمان دامپزشکی کشور تدوین کرده و مقرر شده بعد از استان های خراسان، قزوین و فارس در آذربایجان غربی نیز اجرا شود.
طبق آمار اعلامی، در استان آذربایجان غربی روزانه ۱۵۰ تن گوشت مرغ در استان نیز تولید و در اختیار مردم قرار می گیرد. همچنین روزانه ۲۷ تن تخم مرغ نیز تولید و توزیع می شود. البته هیچ مشکلی از بابت تولید و تامین محصولات دامی در استان وجود ندارد.
این در حالی است که مسئولان و کارشناسان اقتصادی موضوع خودکفایی استان در تولید فرآورده های دامی و لبنی را تائید کرده اند و بر این باورند که این میزان گوشت مرغ و تخم مرغ جوابگوی نیاز استان است
این در شرایطی است که مشکل عمده تولید کنندگان مرغ گوشتی در آذربایجان غربی تامین نهاده های طیور است و به همین دلیل و مشکل تامین نهاده ها، واحدهای مرغداری استان با تمام ظرفیت خود فعالیت نمی کنند و باید مسئولان امر نسبت به حل این مشکل چاره جویی کنند.
چرا که علت افزایش قیمت مرغ در ماه های اخیر نیز، افزایش قیمت نهاده‌ها و تأثیر آن بر تولید اعلام شد که باید برای حل آن همت مسئولان امر جزم شود.
تلاش بر این است با هدایت تولیدکنندگان به استفاده از دانش و فناوری‌های به‌روز، بخشی از مشکلات بهره‌برداران در میان مدت برطرف شود ولی عدم توسعه سالن‌های سنتی، کمبود اعتبارات لازم برای نوسازی مراکز تولیدی همچنین عدم ثبات لازم در قیمت نهاده‌ها را از مهم‌ترین مشکلات پیش‌ روی این صنعت در آذربایجان غربی است.