گروه گزارش: تخمین زده شده در دنیا حدود ۵۰ میلیارد بال پرنده از حدود ۹ هزارگونه وجود دارد که حجم زیادی از آنها مهاجر هستند، برهمین اساس حدود ۵ تا ۷ میلیون بال در فصول مختلف به ایران مهاجرت می کنند که توسعه شهرنشینی، تخریب زیستگاه ها و شکار بی رویه برخی از عوامل تهدید آنها است.
پرندگان نوع تکامل یافته خزندگان فلس داری هستند که حدود ۱۸۰ میلیون سال پیش می زیستند، پرندگان به گروه های گنجشک سانان، دارکوبان، طوطیان، پرندگان شکاری، اردکیان و دراز پایان تقسیم می شوند. در چند سال گذشته این عوامل سبب از بین رفتن تعداد زیادی از پرندگان اعم از مهاجر و بومی کشورها شده است از این رو به منظور افزایش توجه جهانی به موضوع اهمیت پرندگان مهاجر، از سال ۲۰۰۶ توافقنامه پرندگان مهاجر آبی آفریقا- اوراسیا (AEWA) اقدام به نامگذاری و برگزاری روز جهانی پرندگان مهاجر کرده است ۱۰ می مصادف با ۲۰ اردیبهشت ماه روز جهانی پرندگان مهاجر نامگذاری شده است.
هر سال شعار روز جهانی پرندگان مهاجر بر روی هدف و عنوان به خصوصی متمرکز می شود که شعار امسال ( ۲۰۱۵) روز جهانی پرندگان مهاجر ‘ انرژی، با دیدگاه حمایت از پرندگان’ نامگذاری شده است.شعار روز جهانی پرندگان مهاجر در سال ۲۰۰۶ عبارت بود از پرندگان مهاجر هم اکنون به کمک ما نیازمند هستند.
۲۰۰۷ پرندگان مهاجر و تغییرات آب و هوایی، ۲۰۰۸ پرندگان مهاجر- پیام آوران تنوع زیستی، ۲۰۰۹ پرندگان مهاجر و موانع مهاجرت، ۲۰۱۰ پرندگان مهاجر در معرض خطر انقراض را نجات دهیم، همه گونه ها مورد توجه هستند، ۲۰۱۱ تغییرات در کاربری اراضی از دید یک پرنده، ۲۰۱۲ پرندگان مهاجر و مردم، با یکدیگر در طول زمان ، ۲۰۱۳ شبکه سازی برای پرندگان مهاجر و ۲۰۱۴ مقصد های مسیرهای پروازی پرندگان مهاجر و گردشگری بوده اند.اسماعیل کهرم پرنده شناس گفت: تخمین زده می شود از حدود ۵۰ میلیارد بال پرنده در دنیا حدود ۵ تا ۷ میلیون بال در فصول مختلف به ایران مهاجرت می کنند. وی افزود: در ایران حدود ۵۳۰ گونه پرنده وجود دارد که از این تعداد حدود ۳۲۰ گونه مهاجر هستند که برخی از آنها جزو پرندگان مهاجر داخلی و برخی خارجی هستند. مشاور رییس سازمان حفاظت محیط زیست اظهار کرد: سالانه حجم زیادی پرنده برای زمستان گذرانی به ایران وارد و در تالاب های آن ساکن می شوند اما برخی عوامل تهدید مانند تورهای هوایی، اسلحه و برخی روش های سنتی مانند ‘ طشت و سو ‘ در انتظار قتل و عام این پرندگان هستند. وی درباره روش سنتی طشت و سو توضیح داد: دراین روش صیادان اقدام به نصب چراغی بر جلوی قایق می کنند و با زدن ضربه های مداوم به طشت موجب می شود پرنده هیپنوتیزم و به سمت قایق کشیده شود که در این هنگام در تور صیادان گرفتار می شود. کهرم گفت: در ایران تا حدودی به پرندگان اهمیت داده می شود اما برخی کشورها هستند که هیچ توجهی به این حیوانات ندارند، به عنوان مثال در کشوری مانند ایتالیا در کنار هم مزرعه ای یک تور صید پرنده وجود دارد که بعد از اتمام روز حداقل چهار تا پنج پرنده در آن گرفتار می شود و کشاورز آنرا به منزل می برد البته تمام این پرندگان هم قابل خوردن نیستند. وی با تاکید بر اینکه دو عامل مهمترین دلیل نابودی پرندگان است افزود: تخریب زیستگاه ها و شکار بی رویه دو علت اصلی نابودی پرندگان است، در سال ۱۳۵۲ با سرشماری انجام شده مشخص شد ۷۲۰ هزار بال پرنده مهاجر وارد تالاب هامون می شد اما اکنون که این تالاب خشک شده و جایی برای پذیرش پرندگان ندارد.
کهرم ادامه داد: شکار بی رویه هم علت دیگر نابودی پرندگان است ، به عنوان مثال تالاب میانکاله در شمال کشور در فصل مهاجرت به قتلگاه پرندگان تبدیل می شود.
این پرنده شناس تاکید کرد: مهمترین مساله ای که پرندگان را به یک منطقه جلب می کند آرامش است و غذا بعد از آن قرار دارد زمانی که پرنده ای در منطقه ای احساس آرامش کند به راحتی به آن محل پرواز می کند.وی افزود: به عنوان مثال سالانه هزاران بال پلیکان وارد جزایر ۹ گانه دریاچه ارومیه می شد و اقدام به تخم گذاری می کرد در حالی که پلیکان پرنده ای ماهی خوار است و به علت شوری آب، دریاچه فاقد ماهی بود اما پلیکان ها به علت آرامشی که جزایر دریاچه ارومیه حاکم بود آنجا تخم گذاری می کردند و با یک ساعت پرواز خود را به میاندوآب و سیمینه رود و زرینه رود می رسانند و ماهی صید می کردند.کهرم درباره پرندگان در خطر انقراض در کشور گفت: تعداد زیادی پرنده در کشور در خطر انقراض ندارد اما پرندگانی مانند اردک سر سفید، میش مرغ، هوبره و زاغ بور در خطر انقراض قرار دارند.