رقابت دردناک کارگران محروم در حاشیه شهرها

گروه گزارش: ۳۰ هزار کوره آجرپزی، گروهی از محروم ترین کارگران را در خود جای داده است. شاغلان این بخش با وجود مشقت‌های فراوان کار برای هر خشت تنها ۲۷ تومان دریافت می کنند، نیمی از سال بیمه ندارند و برای بازنشسته شدن ۷۰ تا ۸۰ سال باید کار کنند. محرومیت باعث شده تا خانواده های این کارگران محروم نیز مجبور به اشتغال دسته جمعی باشند و سن کودکان کار در این شغل سخت و زیان آور به شدت کاهش یافته است.
با وجود اهمیت بسیار زیاد موضوع اشتغال و بیکاری در کشور و حساسیت دولت ها به این مسئله؛ اما کارگرانی هستند که با وجود تحمل مشقت ها و سختی های فراوان در مراحل انجام کار اساسا دیده نمی شوند و صدایی از آنها به گوش نمی رسد.
هزاران کارگر محروم امروز در نقاط مختلف ،روز خود را در کنار کوره های داغ آجرپزی می گذرانند و در اغلب موارد مجبور می_شوند روزانه بین ۱۰ تا ۱۸ ساعت کار کنند. با وجود نقص ها و مسائل فراوان در اشتغال به این نوع کار در ایران، حضور چشمگیر کودکان در کنار کوره های آجرپزی خودنمایی می کند.
*۱۸ ساعت کار روزانه در کنار کوره داغ
کارشناسان بازار کار می گویند سن کودکان شاغل در آجرپزی به ۶ سال نیز رسیده و اغلب کودکان خانواده هایی که در این نوع کار اشتغال دارند، مجبور می شوند برای کمک به خانواده در امرار معاش، در جریان آجرپزی نقش داشته باشند. به عبارتی گروهی از کودکان مجبور می_شوند در سنین بسیار پایین کار سخت و زیان آور آجرپزی را تجربه کنند.
یک کارگر آجرپز می گوید برای تحویل روزانه ۳ هزار خشت یک خانوار ۴ نفره مشغول می شوند که بتوانند ۳۰ هزارتومان درآمد داشته باشند که آن هم اگر نتوانند به قرارداد روزانه خود عمل کنند، از مبلغ درآمدشان کسر خواهد شد! البته مدتی پیش اعلام شد دریافتی کارگران شاغل در این بخش برای هر ۱۰۰۰ خشت به ۲۷ هزارتومان افزایش یافته است.
یکی از مسائل و دغدغه های کارگران آجرپزی، فصلی بودن این شغل است. آنها تنها در ماه های گرم سال می توانند در این حوزه فعالیت داشته باشند و در نیمه سرد سال امکان اشتغال به کار آجرپزی وجود ندارد و یا دست کم کار در این بخش به صورت نیمه تعطیل در می آید. این مسئله باعث می شود تا افراد نتوانند از بیمه کامل نیز برخوردار باشند و بیشتر آنها نیمی از سال را بیمه و نیمی را بدون بیمه سپری می کنند.
غلامرضا عباسی در اینباره معتقد است: داشتن کارت شناسایی می تواند سوابق کارگران کوره_پزخانه ها را حفظ کند و پس از هر وقفه ای که کارگران دوباره در شغل خود فعال شوند سوابق بیمه ای آنها ادامه یابد.
* ۶ ماه بیمه؛ ۶ ماه بیکار
وی با اشاره به اینکه، اغلب کارگران کوره_پزخانه ها تنها نیمی از سال را کار می کنند بیان داشت: دولت می تواند با پرداخت نیمی از حق بیمه سالیانه کارگران این صنف، گام ارزشمندی جهت افزایش سوابق بیمه ای کارگران بردارد تا کارگران زحمتکش این صنف با داشتن ۲۰ سال سابقه کار به دلیل سخت و زیان و آور بودن شغلشان بازنشسته شوند.
رئیس انجمن صنفی کارگران کوره پزخانه ها تاکید کرد: با توجه به اینکه در قانون کار مشاغل سخت و زیان آور دیده شده است چرا کارگران کوره پزخانه که عمر و جوانی خود را در این کار سخت از دست می دهند نباید از این قانون بهره_مند نشوند؟
وی با اشاره به اینکه، کارگران کوره پزخانه ها بیش از ۸ ساعت در روز کار می کنند گفت: با توجه به اینکه دستمزد آنها بر اساس تولید روزانه است، بنابراین کارگران سعی می کنند تولید بیشتری (ساخت خشت خام) در روز داشته باشند تا بتوانند از دستمزد بالاتری بهره مند شوند.
*دستمزد بر اساس تولید روزانه
عباسی ادامه داد: به دلیل افزایش تولید و درآمد بیشتر، خانوارهای کارگران همگی با هم کار می کنند که بهره وری بیشتری داشته باشند و به همین دلیل کودکان خانوارهای این کارگران از سنین خردسالی به همراه پدران و مادران خود به کار در کوره_پزخانه ها مشغول می شوند.
رئیس انجمن صنفی کارگران کوره_پزخانه ها تصریح کرد: در قانون کار کودکان زیر ۱۵ سال منع شده است اما در کوره پزخانه ها از اجرای قانون کار خبری نیست. به گفته این مقام مسئول کارگری، زنان در این کوره_پزخانه ها کارهایی را بر عهده دارند که از توان جسمی آنها خارج است، بسیاری از آنان کودکان خود را بر سر کوره های آجرپزی به دنیا می آورند.
وی ادامه داد: مرخصی زایمان در کوره پزخانه ها برای کارگران زن ناآشنا است به طوری که آنها پس از زایمان فرزندان خود را به گهواره می سپارند و به سر کار باز می گردند. عباسی گفت: فرزندان این کودکان بعد از چند سال در کنار والدین خود بی اعتنا به منع کار کودک به کار سخت مشغول می شوند.
*محل تولد؛ کوره پزخانه!
عباسی اظهار داشت: مسئولان اداره کار می_توانند مسائلی نظیر مستمری کارگران از کار افتاده، درمان، بیمه، بازنشستگی، وضعیت مسکن کارگران این صنف، تحقق قانون کار برای این کارگران و بسیاری از مسائل آنها را پیگیری کنند.
وی تاکید کرد: هم اکنون حدود ۳۰ هزار کوره_پزخانه در کشور فعال است و کارگران این واحدها که به طور عام به شکل خانوادگی در این کارگاه ها کار می کنند از ابتدایی ترین حقوق اولیه کار نیز برخوردار نیستند.
رئیس انجمن صنفی کارگران کوره پزخانه ها بیان داشت: با توجه به لیست بیمه ناقصی که برای کارگران کوره پزخانه ها گزارش می شود بخش وسیعی از آنان باید ۷۰ الی ۸۰ سال کار کنند تا بازنشسته شوند.