- آراز آذربایجان – روزنامه خبری آذربایجان غربی - http://www.araznews.ir -
رسوخ فضای مجازی در همه جنبه های واقعی زندگی
Posted By admin On بهمن ۲۷, ۱۳۹۴ @ ۶:۰۲ ق.ظ In اجتماعی | No Comments
گروه جامعه :نقش فضای مجازی در شکل دهی به روندهای مدنی و سیاسی در گذر زمان دچار دگرگونی و نوآوری هایی شده تا جایی که در عصر کنونی بخش مهمی از تبلیغات انتخاباتی در حال رخت بربستن از فضای واقعی و کوچ کردن به سمت فضای مجازی است.
رسوخ فضای مجازی در همه جنبه های واقعی زندگی امروزی، حوزه سیاست را نیز بی بهره نگذاشته و فرایند تبلیغات انتخاباتی را با دگرگونی هایی روبرو ساخته است.
پیوند بشر با جامعه و زمانه اش از دیرباز تاکنون در مسیر دگرگونی بوده است. همانطور که بشر با بهره گیری از صنعت چاپ از دوران شفاهی گذر کرد و به سمت دوره مدرن (نوگرایی) پیش رفت، اکنون نیز با برداشته شدن فاصله ها و گسترش ارتباطات، رسانه های کاغذی رفته رفته جای خود را به رسانه های مجازی می دهند.
با گسترش ابزارهای پیشرفته ارتباطی به ویژه در فضای دیجیتال و دنیای مجازی، عرصه های تازه ای رو به زندگی بشر گشوده شده است. »شهروندِ« دنیای سنتی تبدیل به »شبکه وندِ« دنیای مدرن و بشر وارد فصل تازه ای از ارتباط ها شده است. در این میان می توان به نقش شبکه_های موسوم به رسانه های اجتماعی پرداخت که یک گام جلوتر از رسانه های جمعی نظیر تلویزیون سبب ژرفتر شدن شکاف ها بین نسل_های نو و سنتی رسانه شده اند.
از ویژگی شبکه های مجازی می توان به ایجاد امکان گفت وگوی دوطرفه و گروهی در فضای سایبری، تولید و انتشار محتوا به دست کاربر ئ بهره جویی ارزان و حتی رایگان و در دسترس بودن در همه زمان ها و مکان ها اشاره کرد. در این میان، شبکه هایی توانسته اند در جذب مخاطب موفقتر ظاهر شوند که با توجه به تازه_ترین فناوری ها، امکانات یاد شده را به شکلی بهینه و بیشینه برای کاربران فراهم ساخته_اند.
در میان شبکه های مجازی، رسانه های نوین اجتماعی نظیر »تلگرام« با امکان نصب آسان روی تلفن همراه نسبت به شبکه های اجتماعی نسل پیش از خود نظیر »فیسبوک« و »توییتر« قابلیت دسترسی آسان تری دارند و گستره بیشتری را پوشش می دهند. از این رو است که تلگرام به عنوان یکی از تازه ترین و پرمخاطب ترین شبکه_های اجتماعی، افزون بر کنار زدن رقیبان هم نسلی چون »وایبر«، »واتساپ« و »لاین« تا حد زیادی موفق به جذب کاربران فیسبوک در ایران شده است.
نکته جالب توجه این که حتی خبرگزاری ها نیز با توجه به مزایای این شبکه ها، برای بالا بردن ضریب نفوذ و جلب مخاطبان از ابزارهای خبررسانی مانند تلگرام استفاده می کنند. این شبکه ها همچنین امکان تبلیغ را در همه حوزه ها از اقتصادی گرفته تا سیاسی، فرهنگی و عقیدتی آسان تر ساخته اند.
در این پیوند، افزایش کاربرد شبکه های مجازی همچون تلگرام و »اینستاگرام«میان چهره های فرهنگی و سیاسی کشور نشان از اثرگذاری مستقیم و بی واسطه این نوع از شبکه ها در قشرهای مختلف جامعه ایرانی دارد. تبلیغ آسان و بدون هزینه، برقراری رابطه مستقیم با عموم مردم در این فضا، سنجش افکار و اذهان عمومی و گاه به رخ کشیدن شمار هواداران و به عبارتی دنبال کنندگان (فالوورها) از مهمترین دلیل های گرایش شمار قابل توجهی از نخبگان سیاسی به این ابزارها بوده است.
اکنون با توجه به نزدیک شدنِ زمان برگزاری انتخابات مجلس دهم و دور پنجم مجلس خبرگان، نقش پررنگ شبکه های اجتماعی در کنشگری انتخاباتی نامزدها بیشتر به چشم می_آید.آنچه مشخص است اینکه تبلیغات موفق بخش مهمی از کنشگری انتخاباتی نامزدها است تبلیغاتی که تا چندی پیش تنها از راه پخش تراکت (برگه آگهی)، چسباندن اعلامیه بر در و دیوار شهر، برگزاری تجمع های انتخاباتی و نشست های رو در رو یا حضور در برنامه های رادیویی و تلویزیونی انجام می گرفت اما اکنون به کانال ها و صفحه های ارتباط مجازی راه یافته است. حتی برخی از نامزدها و جریان های سیاسی برای بهره گیری بیشتر از شبکه های اجتماعی متخصصان حوزه ارتباطات سایبری را به کار گرفته اند.
به باور برخی ناظران، شبکه های مجازی فرصت های عادلانه ای را پیش روی نامزدهای انتخاباتی قرار می دهند تا بتوانند از این راه برنامه_های خود را تبلیغ کنند. از این منظر، نتیجه کلی استفاده از شبکه های اجتماعی، گسترش و جریان آزاد اطلاعات در میان قشرهای مختلف جامعه است. در کنار اثرگذاری مثبت این دست از شبکه ها که در مقام رسانه قرار گرفته اند نمی_توان آسیب ها و چالش های ناشی از آن را نادیده گرفت. به عنوان مثال در جریانِ آزاد اطلاعات احتمال انتشار گزاره های تایید نشده دروغین و انواع شایعه افزایش می یابد.
به این ترتیب، در موضوعی به اهمیتِ انتخابات، رسانه های مجازی در راستای هدف_های رقابتیِ نامزدها می توانند به شکل شمشیری دو دم عمل کنند به این معنی که رسانه_های مجازی در همان حال که پیام رسان و تبلیغ کننده اند، به علت نبود کنترل دقیق می_توانند در راستای تخریب های ناجوانمردانه و بداخلاقی های سیاسی نیز به کار گرفته شوند.
بنابراین یکی از ویژگی های اصلی رسانه های نوین ارتباطی، نبود نظارت هوشمند و معناخوان بر محتواها است که به دلیل حجم انبوه و گستردگی فراوان می تواند آسیب زا باشد. برطرف ساختن این آسیب ها نیازمند قانونگرایی در فعالیت های فضای مجازی، فرهنگ سازی سیاسی و گسترش آموزش های مدنی- سایبری در راستای استفاده درست و بهینه از این ابزارها است چرا که رعایت نکردن اصول و قواعد تبلیغات مجازی را نیز همچون تبلیغات سنتی در معرض آسیب های بی اخلاقی و قانون گریزی قرار می دهد.
ظهور اینترنت و فضای مجازی، راههای جدیدی را برای برقراری ارتباط و تعاملات انسانی پدید آورده است که ماهیتی متفاوت از روابط در جهان واقعی دارند. فضای مجازی بستری فراهم میآورد که در آن افراد میتوانند با هویتی متفاوت از هویت واقعیشان حضور یابند و به تعامل با بقیهی اعضا بپردازند و کنشها و واکنشهایی متفاوت یا متضاد از آنچه در جهان واقعی بروز میدهند، بدون هیچ ترسی از شناخته شدن یا طرد شدن، داشته باشند. فضای مجازی فضایی خلاق و غیر قابل کنترل است. فضایی که در آن اشکال نمادین میتوانند بیان شوند. جایی که حرفها و تصاویر جدید میتوانند به ناگاه پدیدار شوند. جایی که اطلاعات پیش از این پنهان از دید، حالا میتوانند در دسترس قرار گیرند. فضای مجازی به عنوان پدیدهای است که به موازات و در عرض زندگی واقعی ظهور مییابد و کنشگران در فضای شبکههای به هم پیوستهی آن، به تبادل نظر و اشتراکگذاری افکار و عقاید میپردازند.
عمدهترین محیطهای فضای مجازی، که در آن تعاملات انسانی شکل میگیرد، شبکههای اجتماعی و وبلاگها هستند که به نوعی خاستگاه شکلگیری گفتمانهای مجازی نیز محسوب میشوند. در این مقاله، با تمرکز بر قابلیتهای شبکههای اجتماعی در عرصهی سیاست وضعیت شبکههای اجتماعی مجازی در دوران انتخابات مورد بررسی قرار میگیرد. شبکههای اجتماعی مجازی محیط مساعدی را برای مشارکت افراد در جامعهی مجازی، برقراری روابط نمادین و کشف مجدد خود و بازتعریف هویتهای دینی، اجتماعی، سیاسی و… فارغ از محدودیتها و عوامل سرکوبکننده از طریق تعاملات مجازی و نمادین فراهم میکنند. سازوکارهای تعاملی اینترنت مانند وبلاگها ویکیها، پادکستها، ایمیل، گروههای مباحثه اتاقها و انجمنهای گفتوگو، لیستهای پستی آر.اس.اس، سیستمهای ثبت پیام (کامنت)، و سیستمهای پیام فوری، امکان تبادل و اشتراک اطلاعات دو و چند جانبه را در محیط مجازی فراهم میکند.
این ارتباطات متعامل هم به صورت کنش متقابل رو در رو و همکنش متقابل با واسطه در سطحی جهانی انجام میگیرد. در چند سال اخیر در فضای مجازی، شبکههای اجتماعی به عنوان نوع جدیدی از وبسایتها متولد شده و کاربران و طرفداران زیادی پیدا کرده¬اند. کاربران شبکههای اجتماعی میتوانند در این سایتها صفحات و پروفایلهای شخصی برای خودشان ایجاد کنند، شبکهای مجازی از دوستانشان پدید آورند، آنها میتوانند همانند فضایی که وبلاگها و میکروبلاگها در اختیارشان قرار میدهند یادداشتهای کوتاه و بلندشان را منتشر کنند عکس، صدا و ویدئوهای شخصیشان را آپلود کنند، از آخرین اخبار و رویدادها در حوزههای مختلف آگاه شوند، در صفحات هواداری و اتاقهای گفتوگوی متنوع عضو شوند و قابلیتهای فراوان دیگری که ممکن است هر شبکهی اجتماعی برای کاربرانش فراهم کند. فضای مجازی به عنوان پدیدهای است که به موازات و در عرض زندگی واقعی ظهور مییابد و کنشگران در فضای شبکههای به هم پیوستهی آن، به تبادل نظر و اشتراکگذاری افکار و عقاید میپردازند. عمدهترین محیطهای فضای مجازی که در آن تعاملات انسانی شکل میگیرد شبکههای اجتماعی و وبلاگها هستند که به نوعی خاستگاه شکلگیری گفتمانهای مجازی نیز محسوب میشوند. اصطلاح »شبکه¬های اجتماعی« زیر مجموعهی رسانههای اجتماعی قرار میگیرد. رسانههای اجتماعی، مفاهیمی کلان هستند که به واسطهی پیدایی شبکه¬های جدید ارتباطی چون اینترنت و تلفن همراه پدید آمدهاند. شبکههای اجتماعی به علت بیمکانی حاکم بر اینترنت بر علایق افراد و گروهها و بر پایهی مشارکت همگانی بنیان نهاده شدهاند.
وبسایتهای شبکهی اجتماعی، با فراهم کردن انگیزه و هدف برای فعالیت در رسانهای که پیش از این جذابیت کمی داشته است، به طور فزایندهای افراد را به دنیای آنلاین میکشند. عمدهترین محورهای این تکنولوژیهای جدید رسانهای استفادهی همزمان از امکانات آنلاین و دیجیتال در ارتباط با مخاطب است. در این ارتباط جدید، رفتار مخاطب در برابر رسانه هم دچار دگرگونی و از مخاطب منفعل به مخاطب فعال تبدیل میشود.
به این ترتیب، شبکههای اجتماعی موفق شدهاند تعداد قابل توجهی از کاربران اینترنتی را جذب کنند و در میان چهار فعالیت اصلی کاربران اینترنتی قرار گیرند. آمارها بیانگر این است که شبکههای اجتماعی نه تنها به پربینندهترین وبسایتهای اینترنتی تبدیل شدهاند، بلکه کاربران اینترنتی بیشتر زمان حضورشان در فضای مجازی را نیز در این وبسایتها میگذرانند. شبکههای اجتماعی موفق شدهاند تعداد قابل توجهی از کاربران اینترنتی را جذب کنند و در میان چهار فعالیت اصلی کاربران اینترنتی قرار گیرند. آمارها بیانگر این است که شبکههای اجتماعی نه تنها به پربینندهترین وبسایتهای اینترنتی تبدیل شدهاند، بلکه کاربران اینترنتی بیشتر زمان حضورشان در فضای مجازی را نیز در این وبسایتها میگذرانند. با وجود آنچه گفته شد، مزیت ها و نقطه های قوت شبکه های مجازی غیرقابل چشم پوشی است. یکی از ویژگی های این شبکه ها، ارایه بازخوردی از دیدگاه های کاربران نسبت موضوع های گوناگون است.
در موضوع انتخابات نیز نامزدها و جریان های سیاسی می توانند از نظر کاربران به صورت مستقیم و در راستای محک زدن خود و برنامه_هایشان سود جویند. رسانه های اجتماعی نوین نوعی گفت وگوی عمومی را شکل می_دهند که تمرینی برای گفت و شنود در فضای واقعی است و می تواند به تقویت جامعه مدنی بیانجامد. همچنین این رسانه ها می توانند فضایی برای بیان دیدگاه های نامزدها و مخاطبانشان فراهم کنند که به نوعی باعث تقویت روحیه نقدپذیری و جمع_بندی دیدگاه ها می شود.
به بیانی دیگر به دلیل برداشته شدن فاصله ها و امکان گفت وگوی مستقیم، امید به شکل گرفتن تعامل بر مبنای مدارا بارورتر می شود ضمن این که در صورت رعایت قانون و قواعد تبلیغات انتخاباتی در فضای مجازی، امکان شناخت بهتری از برنامه ها و دیدگاه های نامزدهای انتخابات فراهم می آید.
Article printed from آراز آذربایجان – روزنامه خبری آذربایجان غربی: http://www.araznews.ir
URL to article: http://www.araznews.ir/%d8%b1%d8%b3%d9%88%d8%ae-%d9%81%d8%b6%d8%a7%d9%8a-%d9%85%d8%ac%d8%a7%d8%b2%d9%8a-%d8%af%d8%b1-%d9%87%d9%85%d9%87-%d8%ac%d9%86%d8%a8%d9%87-%d9%87%d8%a7%d9%8a-%d9%88%d8%a7%d9%82%d8%b9%d9%8a-%d8%b2%d9%86/
Click here to print.
Copyright © 2013 آراز آذربایجان - روزنامه خبری آذربایجان غربی. All rights reserved.