- آراز آذربایجان – روزنامه خبری آذربایجان غربی - http://www.araznews.ir -

راه مصونیت در برابر شبکه‌های اجتماعی

Posted By admin On اردیبهشت ۶, ۱۳۹۳ @ ۷:۱۲ ق.ظ In فرهنگ و هنر | No Comments

گروه فرهنگی:ظهور و بروز وسایل ارتباطی باعث گرایش شدید مخاطبان نسبت به آنها شده است. این امر ناشی از مجموعه کارکردها و نقش هایی است که ابزارهای ارتباطی برای مخاطبان به ارمغان آورده است.
پیشرفت تکنولوژی های ارتباطی و اطلاعات در زندگی بشر سهم بسزایی داشته است. نمی توان تغییرات بنیادین ناشی از ظهور تکنولوژی های ارتباطی و اطلاعاتی را در عرصه های مختلف زندگی فردی و اجتماعی نادیده گرفت. از سویی دیگر کارکردهای وسیع شبکه های اجتماعی در حوزه های اقتصادی، فرهنگی، سیاسی و اجتماعی و تاثیرات عمیقی که در روابط انسان ها ایجاد کرده است، از ایجاد یک دنیای مجازی در کنار دنیای حقیقی خبر می دهند. با توجه به نامگذاری سال ۹۳ به »اقتصاد و فرهنگ، با عزم ملی و مدیریت جهادی« و تاکید رهبر معظم انقلاب بر مقوله فرهنگ در امسال در این مقاله ابتدا معنا و مفهوم شبکه های اجتماعی را بررسی کرده و در بخش دیگر به تحلیل و بررسی تاثیر این نوع شبکه ها بر فرهنگسازی در داخل کشور می پردازیم.
دستاوردهای بشر از صنعت و فناوری های نوین علاوه بر منافعی که برای بشر داشته و رفاهی که برای او به ارمغان آورده، همواره آسیب هایی را نیز به همراه داشته است. اگرچه بسیاری از ابداعات و نوآوری ها با انگیزه تامین رفاه و آسایش و تحکیم ارزش های انسانی و در جهت نیل به کمال شکل گرفته است، اما در عین حال به دلیل برخی کج اندیشی ها و استفاده های نادرست از ابزارهای جدید، این اختراعات گاه جسم و جان و اخلاق و روان انسان ها را مورد آسیب قرار داده و گاه فرهنگ و اعتقادات و رفتارهای اجتماعی وی را دگرگون کرده است. اینترنت به عنوان یکی از مهم ترین ابداعات بشر در قرن اخیر با قابلیت ها و کارکردهای متعدد و گسترده اش، بخش های مختلف زندگی انسانی را تحت تأثیرات مثبت و منفی خود قرار داده است.مبنا و هدف اصلی اینترنت، برداشتن فاصله جغرافیایی میان انسان های سراسر دنیا و ایجاد تحول در عرصه ارتباطات و تبادل اطلاعات است. در حالی که هیچ کس تصور نمی کرد روزی جنبه اجتماعی اینترنت به صورت کاربرد اصلی آن درآید و شبکه های اجتماعی اینترنتی پا به عرصه وجود بگذارد.
این موضوع در بین کاربران اینترنتی چنان مورد استقبال قرار گرفت که به جرأت می توان گفت یکی از تأثیرگذارترین سرویس های ارائه شده در اینترنت و وب که در سال های اخیر تحول شگرفی در نظام اجتماعی کشور های مختلف جهان به وجود آورده، شبکه های اجتماعی اینترنتی بوده که این مقوله هم اکنون تاثیر زیادی روی فرهنگسازی در برخی کشورها داشته است. بنابراین اگر پیدایش اینترنت را در پایان هزاره دوم مهم ترین اتفاق تاریخ بشریت بنامیم، می توان ظهور شبکه های اجتماعی را یکی از بزرگ ترین تاثیرات این پدیده در آغاز هزاره سوم دانست. به طور خلاصه می توان گفت این شبکه ها سرویس های مبتنی بر وبی است که خدمات آنلاین، پلتفرم ها یا سایت هایی را شامل می شود که افراد نظرات و علاقه مندی های خود را در آنها بیان کرده و با دیگران به اشتراک می گذارند. علاوه بر پیامدهای مثبت و تسهیل در برقراری ارتباط انسان ها، این شبکه ها دارای پیامدهای منفی هم هستند. کاهش احساسات، شکل گیری و ترویج سریع شایعات و اخبار کذب، تبلیغات ضددینی و القای شبهات، انزوا و دورماندن از محیط های واقعی اجتماع بعضی از این پیامدها است.
*انواع مدل های فرهنگی در ایران
دین در جامعه ایرانی همواره موضوعیت داشته و نحوه بروز و ظهور آن محل چالش بوده است؛ از چالش های اجتماعی و سیاسی گرفته تا چالش های درونی و فردی. گوناگونی در سبک ها و شیوه های دینداری و بروز تفاوت هایی در صورت بندی های مجازی و واقعی دینداری ازجمله مهم ترین تغییرات فرهنگی و هویتی در این زمینه است. از زمان ورود اینترنت به ایران تا به امروز، یک مساله پیوسته مورد بحث و جدل فراوان بوده است؛ دسترسی جامعه بویژه نسل جوان به انبوهی از موضوعات رنگارنگ فرهنگی، اجتماعی، ایدئولوژیک و… که از فیلترهای رسمی عبور نکرده اند، تا چه اندازه بنیان های اساسی جامعه ای را که دغدغه پایبندی به دین داشته و دارد در معرض خطر قرار می دهد؟ این رسانه جدید با انعکاس سریع و متنوع آیین ها و مناسک دینداری مرزهای متعارف میان سنت و مدرنیته را متداخل کرده و از گفتمان جهانشمول دینداری گونه های بومی و فردی را به صورت های مختلف عرضه داشته است. اسلام در ایران به عنوان کشوری که دینداری از ویژگی های مهم فرهنگی، تاریخی و اجتماعی آن محسوب می شود، همیشه مورد توجه بوده است. این مساله ضرورت تحلیل و بررسی روند تحولات و تغییرات دینداری را در دوران معاصر بویژه تحت تاثیر رسانه های نوین دو چندان می کند. در میان رسانه ها، اینترنت جایگاه ویژه ای دارد چون عمدتا رسانه مورد استفاده نسل جوانی است که بخش مهمی از جمعیت این کشور را تشکیل می دهند و روند رو به گسترش ارتباطات و تأثیرگذاری فرآیندهای جهانی شدن هر چه بیشتر آنها را در چهارراه تعاملات دینی و فرهنگی در سطح جهان قرار می دهد. مدل های فرهنگی را از نظر جغرافیایی می توان به فرهنگ در مناطق شهری و فرهنگ در مناطق روستایی تقسیم کرد.
مناطق شهری معمولا شامل قشرهای مختلفی از قومیت های متفاوت است. به همین دلیل مدل های مختلف فرهنگی در تهران وجود دارد و این فرهنگ ها یا افراط گرا، کاملا مذهبی و مقید یا ریشه گرا (محلی، سنتی) هستند. حال این که شبکه های اجتماعی چه تاثیری بر این مدل های فرهنگی دارند بسته به نوع برداشت یا پیروی افراد مختلف از الگوهایی است که این شبکه ها ارائه می دهند. در مناطق روستایی مردم معمولا از یک قومیت هستند و مدل فرهنگی مشابهی دارند. به دلیل وسعت جغرافیایی کمتر و همچنین اشتغال به کارهای کشاورزی، باغداری و… مردم کمتر سراغ شبکه های اجتماعی می روند و مسلما تاثیر این شبکه ها روی فرهنگ مردم روستاها بسیار کم است. در ایران در حال حاضر اکثر مخاطبان شبکه های اجتماعی، جوانان بین ۱۸ تا ۳۵سال هستند که اکثر آنها از تحصیلات عالی برخوردارند. بنابراین مسئولان فرهنگی باید مبلّغ شبکه اجتماعی در جامعه باشند که مناسب مخاطبان مذکور باشد.
از بزرگ ترین شبکه های اجتماعی حال حاضر می توان به فیسبوک، توئیتر و لینکدین اشاره کرد که در این میان فیسبوک با ثبت اعضای بیش از یک میلیارد نفر، پس از کشور چین و هند، بزرگ ترین جامعه انسانی را البته به طور مجازی تشکیل داده است که بدون شک برای فعالان حوزه اقتصاد و فرهنگ یکی از عوامل مورد توجه در سرمایه گذاری ها خواهد بود. باوجود این که فیسبوک یکی از پربیننده ترین شبکه های اجتماعی در دنیاست در بعضی از کشورها مانند چین و ژاپن هر سه شبکه اول جداول آماریشان از نظر محبوبیت، شبکه های محلی هستند و اثری از شبکه های اجتماعی آمریکایی و انگلیسی نیست. شبکه های اجتماعی نباید آزادی افکار را از افراد بگیرند و با برداشتن فیلتر و ایجاد فضای مقایسه ای به کاربران نشان دهند که ارزش های اخلاقی ریشه در فرهنگ هر ملت دارد و گرویدن به سایت های بیگانه فقط زیر پا گذاشتن عقاید خود است. تبلیغات در دنیای امروز یکی از عوامل بسیار مهم در رواج و توسعه شبکه های اجتماعی است. با توجه به این موضوع که در ایران سایت هایی داریم که از نظر کارایی مانند فیسبوک عمل می کنند و به دلیل نبود تبلیغات گسترده شناخته شده نیستند، با تبلیغاتی همه جانبه و به روش فیسبوک می توان در ایران قشرهای مختلف را به سمت شبکه های اجتماعی داخلی سوق داد. با طراحی برنامه هایی در شبکه های صدا و سیما و آگاه سازی همگانی می توان جوانان را به سمت شبکه های داخلی و همچنین حفظ ارزش ها و فرهنگ های داخلی هدایت کرد. با در نظر گرفتن این موارد راه حل جذب جوانان کشور به شبکه های اجتماعی ایرانی ابتدا ساختن شبکه هایی با کیفیت و با قدرت اطلاع رسانی بالاست. برای فرهنگسازی در چارچوب شبکه های اجتماعی به افزایش مهارت فنی و آگاهی فرهنگی کاربران نیاز و بدیهی است ایجاد بستری برای مناسبات فرهنگی و اجتماعی، به توسعه موازی زیرساخت های تجاری، دولتی و قانونی، فناوری و اطلاعات نیاز است که بررسی آنها در این مقاله نمی گنجد.
رشد روز افزون تکنولوژی خواه ناخواه زندگی واقعی ما را با دنیای مجازی گره زده است. میزان علاقه مندی و حضور کاربران ایرانی در شبکه های اجتماعی فضای مجازی برای کسب اطلاعات و اخبار تا حدودی نشان دهنده اقناع نشدن این قشر از رسانه های داخلی است. محدود کردن این شبکه ها در داخل کشور ممکن است نه تنها مصونیتی برای کاربران فراهم نکند، بلکه مجبور به پرداخت هزینه های جبران ناپذیری در تهدیدهای ارزش های جامعه شویم. سانسور نشدن اخبار داخلی، مجهز شدن به رسانه های داخلی قوی، آگاه کردن قشرهای مختلف جامعه در استفاده صحیح از تکنولوژی های وابسته به زندگی کنونی به منظور باسواد شدن رسانه ای ایرانیان و آگاه شدن از تغذیه های خبری نامناسب رسانه های بیگانه شاید تا حدودی ما را در حفظ ارزش ها و سرمایه ها استوارتر کند. با شفاف کردن افکار عمومی می توان از تهدیدهای شبکه های اجتماعی مجازی آگاه و مصون ماند و با ایجاد یک شبکه اجتماعی داخلی قدرتمند تهدیدهای آنها را در حوزه فرهنگ به فرصت تبدیل کرد.


Article printed from آراز آذربایجان – روزنامه خبری آذربایجان غربی: http://www.araznews.ir

URL to article: http://www.araznews.ir/%d8%b1%d8%a7%d9%87-%d9%85%d8%b5%d9%88%d9%86%d9%8a%d8%aa-%d8%af%d8%b1-%d8%a8%d8%b1%d8%a7%d8%a8%d8%b1-%d8%b4%d8%a8%da%a9%d9%87%e2%80%8c%d9%87%d8%a7%d9%8a-%d8%a7%d8%ac%d8%aa%d9%85%d8%a7%d8%b9%d9%8a/

Copyright © 2013 آراز آذربایجان - روزنامه خبری آذربایجان غربی. All rights reserved.