دولت همچنان بر تنور بورس می‌دمد

مریم سلیمی
گروه اقتصادی:رئیس اسبق هیئت مدیره سازمان بورس اوراق بهادار با تشریح اهداف دولت از دمیدن بر تنور بورس نسبت به ورود حساب نشده مردم به این بازار هشدار داد و ۴ توصیه جدی برای سهامداران خرد مطرح کرد.
حیدر مستخدمین حسینی کارشناسی ارشد علوم اقتصادی و دکترای مدیریت است، سوابق اجرایی و مدیریتی بسیاری را در کارنامه خود دارد
که از این جمله رییس هیئت مدیره سازمان بورس اوراق بهادار، معاون حقوقی و امور مجلس وزارت امور اقتصادی و دارایی و معاون حقوقی و امور مجلس بانک مرکزی است.
وی همچنین در شورای خرید کالاهای اساسی کشور، شورای عالی بانک‌ها، شورای پول و اعتبار، هیئت امنای صندوق مسکن کارگران هیئت پذیرش اوراق بهادار و شورای عالی بورس اوراق بهادار و… نیز عضویت داشته است.
وی بر این باور است که تا پیش از فصل چهارم سال ۹۸، روند افزایش قیمت سهام و شاخصها به دلیل کاهش ارزش پول ملی، تورم تجدید ارزیابی دارایی ها، تحریمها و حمایت از تولید داخلی و اعمال برخی سیاستها، طبیعی بود و از تاریخ مذکور به بعد، شاخصها به طور غیرمنطقی افزایش داشته اند که این مسأله جای نگرانی دارد.
او معتقد است دولت قصد دارد در هفته های جاری و بعدی، به فروش برخی سهامها اقدام خواهد کرد و این عرضه تا جایی ادامه یابد که اختیار عزل و نصبهای آنها در اختیار دولت بماند
تا زمانی که دولت سهام را عرضه می کند، وضعیت بورس با همین شکل حفظ خواهد شد.
این کارشناس اقتصادی از خطر افزایش تعداد بدهکاران بانکی خبر می دهد که در پی فشار به بانکها از آنها تسهیلات گرفته و آن را وارد بازار سرمایه کرده اند و با ریزش شاخصها و زیان دیدنشان، قادر به بازپرداخت بدهی خود به بانک نخواهند بود و این مسأله معضلاتی را برای نظام بانکی کشور ایجاد خواهد کرد.
وی در این شرایط نگران وضعیت سهامداران خرد است که قوانین بازی در بازار سرمایه را نمی دانند و صدمه خواهنددید.
مستخدمین حسینی چهار توصیه جدی به آنها دارد که نظرات وی در این خصوص و دیگر نظراتش را در گفت‌وگو یی در ادامه می‌خوانید.
وضعیت بازارهای مالی و به خصوص بازار سرمایه را در شرایط فعلی چطور ارزیابی می_کنید؟
بازارهای مالی متشکل از سه بازار پول و سرمایه و بیمه است.
بازار پول برای تأمین منابع مالی کوتاه مدت است، بازار سرمایه برای تأمین منابع مالی بلندمدت و بازار بیمه هم تضمین کننده هر دوی اینهاست.
بازار پول قدمتش زیاد است و مردم در شهر و روستا با آن آشنا هستند و با این بازار انس دارند. اقتصاد ما نیز همین طور، رگ و پی آن از بانک نشأت می گیرد.
بسیاری از پروژه ها و طرحهای ملی علاوه بر بهره گیری از بودجه ها از منابع نظام بانکی استفاده کرده و تسهیلات بلندمدت نیز دریافت می کنند.
اقتصاد ما وابسته به نظام بانکی است. بازار سرمایه به نسبت، بازار نویی است.
تازه در سال ۱۳۸۴ قوانین تکمیلی اش مورد تصویب قرار گرفت.
رویکرد جدیدی را به بازار سرمایه داد که به مرور زمان آیین نامه ها و دستورالعملهایش نوشته شد و بازار سرمایه، با گستردگی فعالیت در حوزه اقتصاد پا به میدان وسیعتر گذاشت.
امیدوارم روزی فرا رسد که آحاد مردم ایران در بازار سرمایه حضور یافته و سهم داشته باشند مانند مردم آمریکا که حدود ۷۰ درصد و مردم کشورهای اروپایی که ۴۰ درصدد مازاد درآمدشان را به بازار سرمایه انتقال داده اند و برایشان این مهم در بلند مدت و دوران بازنشستگی و زندگی جاری شان متمم درآمد به حساب می آید.
فلسفه وجودی بازارها از جمله بازارسرمایه مشخص است و برای اجرای پروژه و برنامه های توسعه ای کشور بسیار مهم و حیاتی تلقی می_شود.
کشوری پا به رونق اقتصادی می گذارد که به سمت بازار سرمایه حرکت کرده باشد.
اگر اقتصادی می خواهد پرش کند نقطه آغازین آن بازار سرمایه است.
از سال ۹۰ و ۹۱ اقتصاد ما با کاهش ارزش پول ملی روبرو شد، این اتفاق چند دلیل داشت .
ولی مهمترین دلیل اصلی آن ناکارآیی مدیریت اقتصادی وقت و عدم احتیاط هایی بود که صورت گرفت و در عمل با کاهش ارزش پول ملی وسیع روبرو شدیم که تا الان نیز ادامه دارد.
این اتفاق سبب شد که تمام کالاها و خدمات افزایش قیمت یابند.
با این افزایش قیمت همه دارایی های دولت بخش خصوصی و… نیز ارزشان افزایش یافت.
با این افزایشها، باید قیمت سهم نیز افزایش می_یافت. این اتفاق مرور در بازار سرمایه صورت گرفت.
مجلس هم با توجه به این تحولات، مصوبه ای برای تجدید ارزیابی دارایی ها را مصوب کرد.قیمت بسیاری از داراییهای ارزش دفتری خود را از دست داده بود و باید قیمت دارایی ها به روز می شد.
واحدهای صنعتی و تولیدی و.. باید دارایی_هایشان را تجدید ارزیابی می کردند .این کار به یاری کارشناس رسمی دادگستری، حسابرس و ارزیاب و… صورت گرفته و ارقامی که در تراز نشسته و ثبت می شد عملا به روز و واقعی می شد.
مجلس برای ترغیب شرکتها به تجدید ارزیابی دارایی ها، اعلام کرده بود که شرکتهایی که تجدید ارزیابی کنند معاف از مالیات می شوند که در این روند موثر بود.
این اتفاقات سبب شد تا قیمت سهم و شاخص بورس نیز افزایش یابد.
افزایش قیمت سهم و شاخص بورس مانند همه کالاها و خدمات که قیمتشان افزایش می_یافت اعم از خودرو، مسکن و…، تا فصل چهارم سال ۹۸ طبیعی بود، ولی از آن تاریخ به بعد افزایش شاخصها به طور غیرمنطقی باعث نگرانی شد.
ولی از آن تاریخ به بعد افزایش شاخصها به طور غیرمنطقی باعث نگرانی شد.
واقعیت این است که ماهیت بازار سرمایه با یک شوک چه داخلی و چه بیرونی تأثیر می پذیرد و می تواند به ریزش قیمت سهم و شاخص بورس منجر شود.
عرضه سهام ها توسط دولت تا جایی ادامه می_یابد که که اختیار عزل و نصبهای آنها در اختیار دولت بماند. تا زمانی که دولت سهام را عرضه می کند، وضعیت بورس با همین شکل حفظ خواهد شد.
کرونا در وضعیت این بازارها نقش نداشته است؟
کرونا رکود ایجاد کرده و از این جمله دامن بازار مسکن را نیز گرفته است. کرونا در همه بورسهای دنیا تأثیر منفی گذاشته و قیمت نفت را نیز کاهش داده است.
دولت در کنار تلاش برای جبران کسری بودجه خود از طریق بازار سرمایه، در تلاش است به این وسیله نقدینگی لجام گسیخته کنونی را مدیریت کرده و از همین طریق نیز موجبات کاهش نرخ تورم را فراهم کند.
همین اتفاقات به نفع دولت خواهد بود ولی کمکی به تولید و رونق تولید و جهش آن نمی کند چراکه آنچه دولت از این بازار کسب کند، صرف هزینه های جاری خواهد کرد.
هشدار خطر ریزش شاخصها را ضروری می_دانم و این یادآوری را به سهامداران خرد دارم که با ریزش بورس، بازارسازها و انحصارگران و…، خود را از میدان به در خواهند برد و این مردم عادی هستند که ضرر خواهند کرد.
پیشنهاد شما در شرایط فعلی به سهامداران خرد چیست؟
پیشنهاد مشخص این است که بازار سرمایه مثبت و قابل اعتماد است به شرط آن که ادبیات ورود به آن درک شود.در بدو ورود سهامداران خرد به سمت صندوقهای سرمایه گذاری بروند.
این صندوقها دارای کارشناسانی هستند که دائم در حال رصد و ارزیابی هستند و از ریسک کمتری برخوردارند.در چند سال گذشته بازدهی این صندوقها مثبت بوده است.
نسبت به مجموعه بازارها چه پول و تک سهمی ها موقعیت خوبی داشته اند. برای آغاز آنها مطمئن هستند.
بعد اینکه با شناخت وارد بورس شوند و از نظرات کارشناسی یاری بگیرند و از خرید تک سهمی حذر کنند و سبدی از سهامهای مختلف برای خود داشته باشند. برخلاف بازار پول، بازار سرمایه دارای ریسک بالاست و از شوکهای درونی و بیرونی تأثیر می پذیرد و می تواند اصل سرمایه این افراد را به خطر بیاندازد.
برای خود سبدی از سهام حوزه های مختلف اعم از فلزی، شیمیایی ، دارویی، بانکها و بیمه ها و… ایجاد کنند، چراکه سهامهای همه شرکتها به یک میزان و به طور همزمان منفی نمی شوند.
سهامداران خرد در شرایط بازارگرمی مراقب باشند گرما زده نشده و حالشان رو به وخامت نگذارد.
مردم مراقب باشند بلایی که ناشی از اعتماد به تصور وجود نگاههای حمایتی به موسسات اعتباری پیش آمد، برایشان در ارتباط با بورس پیش نیاید.
حتما از نظرات کارشناسان و مشاوران مالی و… کمک بگیرند. در عین حال فهم کلی از باید و نبایدهای بازارسرمایه داشته باشند.
به هیچ عنوان سرمایه فعلی را برای ورود به بازار سرمایه نفروشند، حضور در بورس فقط با مازاد درآمد.
با نگاه آینده نگرانه برای فرزندان خود سهام بگیرید و هرگز به بازار سرمایه با نگاه کوتاه مدت نگاه نکنید.
در بلند مدت، این سهام یعنی وقتی فرزندتان به سن قانونی رسید، سرمایه ای ارزشمند خواهد بود.
توصیه مشخصتان به دولت چیست؟
تأکید می کنم بازار سرمایه جز لاینفک اقتصاد ملی است و باید بتوان برای همیشه خاطره خوش از این حضور در مردم ایجاد کرد.
نباید اجازه داد بی احتیاط هایی سبب صدمه به مردم شود.
در سال ۱۳۹۲ سهام سقوط کرد و مردم عادی از تحولات بازار جا ماندند و حتی در آن زمان، در فروش سهم توسط افراد سهمیه ای شد.
کاری که در دنیا سابقه نداشت.
اکنون همین هشدارها را در این خصوص به مسئولان و مردم می دهم و امیدوارم مشکلی از این بابت ایجاد نشود.
به گزارش آراز آذربایجان به نقل از تسنیم ، دولت باید تلاش کند تا بازارهای مختلف از جمله بازار پول را به تعادل برساند و به تورم نزدیک کند.
اگر به دنبال جهش تولید و اشتغال زایی است بازار مسکن را از رکود خارج کند چراکه با این اتفاق بیش از ۵۰۰ واحد صنعتی و تولیدی در حوزه های مختلف، فعال خواهند شد و محصولاتشان به فروش خواهد رفت.
رونق بورس برای اقتصاد مفید است ولی در شرایط فعلی، به اشتغالزایی منجر نخواهد شد.