دولت برای ریشه کنی فقر مطلق چه خواهد کرد

غفار میرزایی
گروه اقتصادی : توجه ویژه به عدالت اجتماعی و تلاش برای ریشه کن کردن فقر مطلق یکی از ویژگی های لایحه بودجه سال ۱۳۹۷ است.
با تصویب این لایحه در مجلس شورای اسلامی انتظار می رود بیش از گذشته شاهد کاهش شکاف طبقاتی و ایجاد عدالت اجتماعی در جامعه باشیم.
پنجمین بودجه دولت تدبیر و امید در حالی به مجلس شورای اسلامی ارائه شد که این لایحه در برخی زمینه ها با لایحه های پیشین بودجه کشور تفاوت محسوسی دارد . برنامه های پیش بینی شده دولت دوازدهم در بودجه ۹۷ موجب شده تا برخی کارشناسان این اقدامات دوازدهم را گامی در جهت اصلاح عدالت اجتماعی تلقی کنند اصلاحاتی که سال ها در قالب شعار مطرح شد اما اجرایی کردن آن کند و در برخی مواقع غیر ممکن بود.
*اصلاح یارانه ها نقدی
با گذشت هفت سال از اجرای قانون هدفمندی یارانه ها، مساله پرداخت های نقدی تعریف شده در این قانون به خانوارهای واجد چالشی حل نشده است زیرا اغلب خانوارهای ایرانی به‌صورت ماهانه مبلغی با عنوان یارانه نقدی از دولت پول می‌گیرند.
براساس قانون هدفمندی یارنه ها درآمد ناشی از اجرایی شدن این قانون باید صرف پرداخت نقدی به مردم و کمک به بخش تولید شود اما در هفت سال گذشته سهم عمده یا به عبارتی تمام درآمد ناشی از اجرایی شدن قانون هدفمندی یارانه ها به پرداخت نقدی اختصاص پیدا کرده است.
براساس آمارهای اعلام شده از سوی مراکز رسمی در حال حاضر بیش از ۷۶ میلیون نفر یارانه نقدی دریافت می کنند که با احتساب هر نفر چهل و پنج هزار و ۵۰۰ تومان، دولت سالانه مبلغی در حدود ۴۲ هزار میلیارد تومان در قالب یارانه نقدی به مردم پرداخت می کند. این شیوه از پرداخت در حالی است که براساس قانون هدفمندی یارانه ها، دولت مجاز است تا پایان ۵ ساله اول اجرایی شدن این قانون نسبت به اصلاح برخی از پرداختی ها اقدام کند.
اما در چند سال گذشته ثبت نام مجدد مردم برای دریافت یارانه و موج سواری برخی منتقدان دولت یازدهم بر روی حذف یارانه برخی از دهک ها موجب شد تا با وجود گذشت هفت سال از اجرایی شدن این قانون، شیوه پرداخت های نقدی مانند سال نخست باشد. دولت در راستای اجرای عدالت اجتماعی و اجرایی کردن کامل قانون هدفمندی یارانه ها، در بودجه سال ۹۷ میزان پرداختی یارانه های نقدی را اصلاح و بودجه این پرداختی را از ۴۲ میلیارد تومان سال ۹۶ به ۲۳ هزار میلیارد تومان کاهش داد.
در صورت حذف دهک‌های پردرآمد از لیست هدفمندی، دهک‌های پایین ۴٫۵ برابر یارانه دریافت می‌کنند، براین اساس هر نفر از خانوار ۱۹۳ هزار تومان و خانوار‌های ۵ نفره بیش از ۷۰۰ هزار تومان یارانه دریافت خواهند کرد.
*افزایش مستمری خانواده های نیازمند
مسئله ریشه کنی فقر مطلق و کاهش فاصله طبقاتی یکی از وعده های انتخاباتی دکتر»حسن روحانی« در زمان تبلیغات دوازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری بود. وی در نخستین نشسست خبری پس از پیروزی در انتخابات اعلام کرد : هدف دولت دوازدهم تا سال ۱۴۰۰ از بین بردن فقر مطلق است؛آنچه گفتیم بر مبنای کارشناسی و برنامه ای بود که به مجلس ارائه کرده ایم.طبق برنامه دولت دوازدهم پیش بینی می شود که یک خانوار پنج نفره که مستمری ۱۰۰ هزار تومانی دریافت می کند مبلغ ۳۶۵ هزار تومان نیز از محل افزایش سرانه هدفمندی دریافت کند که با این شرایط در سال ۱۳۹۷ هر خانواده که از سوی دولت نیازمند تشخیص داده شود ماهانه رقمی برابر با ۶۹۲ هزار و ۵۰۰ تومان دریافت خواهد کرد.
دولت دوازدهم همچنین در نخستین بودجه خود علاوه بر کمک پرداخت یارانه متداول به گروه های هدف، مبلغی در حدود ۷ هزار میلیارد تومان برای کاهش فقر مطلق در خانواده ها پیش بینی کرده که این میزان از نقدینگی به افراد تحت پوشش نهادهای حمایتی و برخی گروه ها از جمله زنان سرپرست خانوار و بیماران خاص پرداخت می شود.
* اشتغال و اولویت های دولت دوازدهم
بیکاری یکی ازچالش های پیش روی کشور است؛ از ۷۹میلیون نفر جمعیت کشور در حال حاضر حدود ۳ میلیون و ۲۰۰ هزار نفر بیکار هستند که ۴۲ درصد این بیکاران تحصیلات عالیه دارند. همچنین ۵٫۴میلیون نفر نیز در حال تحصیل هستند که درآینده به جامعه متقاضیان کار اضافه می شوند. دولت دوازدهم برای رفع مشکل تولید و توجه به اشتغال جوانان در بودجه سالانه کشور حدود ۶۷هزار و ۴۰۰ میلیارد تومان برای توسعه طرح های اشتغالزایی و رونق تولید پیش بینی کرده که در صورت تحقق می تواند گام مهمی در رونق تولید کشور به شمار آید. ازجمله مهمترین این برنامه ها توجه ویژه به تولید و اشتغال از طریق اشتغال گسترده با مشارکت عمومی و خصوصی است. افزون براین در زمینه اشتغال دولت در تلاش است تا علاوه بر پرداخت مستمری ماهانه، منابعی را در برنامه توسعه خود، صرف تامین یارانه برای ایجاد اشتغال حمایتی برای افراد تحت پوشش کند.
*افزایش اعتبارات استانی
افزایش اختیارات استان ها یکی دیگر از ویژگی های بودجه ۹۷ است که در راستای اجرای عدالت اجتماعی و اقتصادی در مناطق مختلف کشور پیش بینی شده است. دراین بودجه ۸۶۷ طرح ملی به استانی تغییر پیدا کرده که اجرا ونظارت این طرح ها دراختیار استان ها قرار می گیرد.
برای تامین اعتبار این طرح ها دولت دوازدهم برای نخستین بار تصمیم بر آن دارد که سهم استان ها را در بودجه سالانه کشور از ۴٫۳ درصد به ۲۴٫۳ درصد در سال ۹۷ افزایش دهد. در این راستا همچنین سهم استان ها در اعتبارات عمرانی به بیش از ۳۰ درصد افزایش خواهد یافت.
به گزارش آرازآذربایجان به نقل از ایرنا ، در پایان باید گفت بودجه از جمله مهم ترین ابزارهای توسعه عدالت در کشور است که تحت تأثیر تصمیمات کلان مسوولان می تواند به شکل چشم گیری بر کاهش شکاف طبقاتی و افزایش عدالت اجتماعی تاثیر داشته باشد.
هماهنگی و همگامی دولت و مجلس در طرح و تصویب یک بودجه عدالت محور از ضروریات کنونی جامعه است که می تواند بسیاری از مشکلات اجتماعی و اقتصادی را حل کند.