دستفروشی یعنی حلاوت نان حلالی که در دلالی و اختلاس نیست
ندا خسرو شاهی
گروه اقتصادی : باتوجه به اینکه بسیاری از صاحبنظران و کارشناسان، شرافت کار دستفروشان را بیشتر از قاچاقفروشان میدانند گزارشها از آمار بالای اشتغال افراد در این نوع کسب و کارها حکایت دارد و گسترش روز افزون آن را نشانه بحران در ساختار اقتصاد کشور قلمداد میکند.
اگر تا چند سال پیش دستفروشی یک شغل مردانه به حساب میآمد، امروز کافی است سری بچرخانیم و زنان و کودکان و جوانانی را که در گوشه و کنار شهر در حال دستفروشی هستند ببینیم.
شاید هر روز در کوچه و خیابانها، متروها اتوبوسها و زیر پلها آنها را نظارهگر شویم و به صورتهایشان عادت کنیم اما آنها چشمشان به دست کرَم ما و دلشان به بندهنوازی ما گرم است حتی اگر با برخوردهای خشن و دور از انتظار رو به رو شوند باز هم تلاش میکنند نان شبشان را با درآمد حلال به خانه ببرند. و در آن حلاوت نان حلالی است که در دلالی و اختلاس نیست.
“دستفروشی”نوعی از کسب و کار غیر رسمی به شمار میرود که امروز تحت عنوان مشاغل کاذب یا زیرزمینی از آن یاد میشود.
این پدیده فارغ از سدّ معبر و مزاحمتهای گاه و بیگاه برای مشتریان و فروش اجناس تقلبی و بیکیفیت گرفته تا ارزان و در دسترس بودن اجناس، پدیدهای رو به رشد در جامعه به شمار میرود که نگاهها و بازخوردهای مختلفی نسبت به آن وجود دارد؛ طبعاً برخورد قهرآمیز با چنین پدیدهای صحیح و کارساز نیست، چرا که گزارشها از آمار بالای دستفروشان حکایت دارد و از آن گذشته این عده از باب اشتغال در کارهای غیر رسمی در اقتصاد و رونق بازار کار نقشآفرین هستند.
از نگاه فعالان حوزه کار ریشه دستفروشی را باید در صنعتی شدن جوامع، رشد شهرنشینی ناتوانی در ایجاد شغل رسمی، نابرابری و فقر جستوجو کرد و آمار بالای بیکاری و عدم تناسب میان دستمزد و هزینههای زندگی را در گرایش افراد به این مشاغل مؤثر دانست.
در این زمینه علیرضا حیدری – کارشناس اقتصادی ، با اشاره به پیامدهای گسترش دستفروشی در جامعه، از دولت میخواهد که به سمت مشاغل پایدار برود و با سرمایهگذاری روی شغلهای ارزان و کم هزینه برای کارجویان و جوانان اشتغالزایی کند.
وی با بیان اینکه دستفروشی طی سالهای آینده به شدت گسترش پیدا میکند، اظهار کرد که عمده کسانی که به دستفروشی اشتغال دارند فاقد شغل و درآمد هستند و تنها برای آنکه بتوانند از عهده هزینههای زندگی برآیند و خانوادههایشان را تأمین کنند به دستفروشی روی میآورند.این کارشناس اقتصادی شرایط و ساختار اقتصادی را تنها دلیل رواج دستفروشی ندانست و معتقد است سختگیریهای مالیاتی و بیمهای، قیمت حاملهای انرژی، افزایش اجاره بها و بروکراسیهای ناشی از اخذ مجوز در این زمینه اثرگذار بوده و همین امر موجب شده تا افراد قید داشتن یک واحد صنفی را بزنند و با بساط کردن در کنار کوچه و خیابان برای خود درآمدزایی کنند.
حیدری اظهار کرد که بخش اعظمی از دستفروشان شغل دومشان دستفروشی است و به دلیل داشتن مشکلات مالی و هزینههای سنگین زندگی به این کار مبادرت میورزند؛ در مقابل عده دیگری به دلیل بیکاری، تعطیلی کارخانه عدم بهرهمندی از بیمه بیکاری و ناتوانی در تأمین هزینههای معیشتی به سمت دستفروشی میروند و چون سرمایه لازم برای اجاره یک باب مغازه را ندارند از سر ناچاری اجناس خود را به شکل سیار میفروشند.وی از متولیان درخواست کرد از فضای موجود در پایانهها و متروها برای ساماندهی و نظارت بیشتر دستفروشان استفاده کنند و با همکاری شهرداریها زمین مناسب برای عرضه تولیدات در اختیار دستفروشان بگذارند.
در حالی که برخی، دستفروشان را موجب هرج و مرج در معابر و خیابانها و ناقض حقوق شهروندی میدانند که جز عرضه اجناس بنجول و بی کیفیت به مشتریان آن هم با قیمتهای عجیب و گزاف ثمری برای بازار کار ندارند و معتقدند که شهرداری باید با رواج دلالی مقابله و آنها را از سطح شهر جمع آوری کند، در مقابل عدهای دیگر بر این باورند که نباید دستفروشان را به دلیل ناتوانی در تأمین هزینههای زندگی، پایین بودن قدرت معیشت و درآمد اندک از همین شغل کاذب محروم کرد؛ با این حال کارشناسان خواستار به رسمیت شناخته شدن دستفروشان هستند و معتقدند دستفروشان باید شناسنامهدار شوند و دولت ضمن ساماندهی آنها، از دستفروشانی که درآمد و سود سرشاری از این راه به جیب میزنند، مالیات دریافت کند.
به گزارش آرازآذربایجان به نقل از ایسنا ، بیکاری، بی پولی، سیاستهای اقتصادی غلط ساختار اقتصادی بیمارگونه، تحریمهای ظالمانه کم شدن تعداد مشاغل، تعطیلی بنگاهها و کارخانهها و کاهش قدرت معیشت افراد موجب شده تا در سالهای اخیر دستفروشی به عنوان بخشی از اشتغال غیر رسمی و کاذب در سطح جامعه گسترش یابد و جوانان، زنان سرپرست خانوار و حتی کودکان برای رفع نیازهای معیشتی خود و کمک به اقتصاد خانواده به سمت دستفروشی بروند.
Arazazarbaijan.aghtesadi@gmail.com
نوشته شده توسط admin در سه شنبه, ۱۱ تیر ۱۳۹۸ ساعت ۱۱:۳۴ ق.ظ