دارا

آراز احمداوغلو
سون بولوم
آنادیلیمیز: آوتوبوس انگ- بنگ دولموشدو. یورغون ایشچیلر باشلارینی جاملارا دایاییب مورگوله‌دیلر. آیاق اوستده کی‌لر ده هره بیر یئره ال آتیب آسیلدیلار. مورگوله‌ینلری ده واردی. یول یاریسیندا سوروجو یاتانلار داماغینی پوزماق اوچون ایتی بیر بوروق وئردی. آیاق اوستده دوران بیر قوجا کیشی اؤزونو ساخلایا بیلمه ییب روستم آغایا دوغرو ییخیلدی.“پیر خرفتِ پدر سوخته” دئین بیر سس هامینی اؤزونه چکدی. بو سس روستم آغایا یاراشماسایدی دا هامی اونا ساری باخدی. او بیر آز قیزاردی. “بو نامومکوندی! او فقط بیر عروسکدی!” دئدی دوداقلاری آراسیندا روستم آغا.ائوینه یاخین بیر دوراقدا روستم آغا آوتوبوسدان ائنیب آیلاردان بری سوپورگه اوزو گؤرمه میش کوچه‌یه گیردی.
ایندی سنی آپاریب سارایا نیشان وئررم. یوخ یوخ. صاباح اونا سورپریز اولاراق کادو وئره‌رم.
بلکه آللاه بیر گون منه دوغرو بیر دارا وئردی. دارا … سارا … نه گؤزل اولار! هه؟سن نه دئییرسن؟ … سن … آمما بو کی بیر عروسکدی!”یول اوسته دایانیب قولچاغا بیر موشتری گؤزو ایله باخدی. او گولومسه‌ییردی. روستم آغا چوخدان اونونلا دردلشمه‌یه باشلامیشدی. درین بیر آه چکدی. هاوا کسیردی. یئنه گؤزلری‌نین اؤنونو دومان بورودو. دارانین الیندن یاپیشیب اوشاق باخچاسینا آپاریردی. اونون دوغرو تربیت ائتمه فیکری روستم آغانی بوغموشدو. یولدا اونا باشاردیغی شعرلردن اوخویوردو:“من سطل آشغال هستم توی کلاس نشستم … عمو زنجیرباف! بعلی؟ زنجیر منو بااافتی؟ . . . ”کوچه دن کئچن قونشولار سالام وئرمک ایسته‌دیلر اونا، آمما “یازیق هئچ اؤزونده دئییل” دئییب یان کئچدیلر.روستم آغا سورپریزی ساخلاماق اوچون قولچاغی قاپیدان گیررکن پیلله‌لرین آلتیندا خیریم- خیردانین ایچینه قویدو.
روستم آغا همیشه سسسیز گیرردی ائوه، سارا دا چوخ واخت‌دیکسینردی، آمما اری‌نین اوزونه بئله گلمزدی. یئرینه روستم بیی سالام وئرمکده قاباقلایاردی گولر اوزو ایله. بو دؤنه ده روستم آغا ایلان کیمی ائوه سوزدو. سارا آشمانخانادا ایشلرکن گؤزل سسی ایله اوخویوردو:
“…گئدین دئیین خان چوبانا
گلمه‌سین بو ایل موغانا
گلسه باتار ناحاق قانا
آپاردی سئللر سارانی
بیر آلا گؤزلو بالانی …”
“او ندی اوخویورسان؟” سارانی ‌دیکسیندیردی، “قدیم اوخوماقلار! هئچ آرواد دا اوخویار؟ اوخویورسان باری تزه بیر شئی اوخو …”
“وای…سالام، سنمی سن؟ یورولمایاسان! . . . هئچ نه … داریخمیشدیم، اؤز- اؤزومه میزیلدانیردیم اؤز ماهنیلاریمیزدان. رحمتلیک آنام یادیما دوشموشدو …”“دئییرم نه یاخشی اولاردی بیزیم ده بیر اوغلوموز اولاردی. آدینی دارا قویاردیم …”“دارا؟!”“هه! نییدی کی؟ داشی وار، قومو؟”“سن ایسته‌سن هئچ نه. آمما دارا ایله سارا هئچ واخت بیر یئره ییغیشماز، قازاندا قاینادسان بئله …”“نییه؟ دارا، سارا. ایکیسی ده بیر وزنیده. قافیه‌سی ده بیردی. … بیر ده تاریخی – مئللیده …”
“هانسی تاریخ؟ هانسی میللت؟ . . . دوننجن ایسلامدان قاباغی قبول ائتمه‌ییب پیسله‌ییردیز، بو گون ایسلامی اؤتوروب کؤهنه اؤلولردن یاپیشیبسیز. بیر عدّه خالقی چاپماق اوچون هر دونا گیریر. بس‌سیزلره کی بیر قیرانلیق خئیری یوخدور نییه؟ … دوغرودورسا اؤزلری آپاریب او گؤیچک قولچاقلاری موفته‌سینه پایلاسینلار اؤز اوشاقلارینا …”“دی یاخشی، فلسفه توخوما گؤرک.
” همیشه بو سؤز ایله “نئیله ییم، نئجه ائله‌ییم؟” چالاردی روستم آغا.سارانی ایلک کره اونیوئرسیته ده کیتابخانادان چیخارکن گؤردویونو خاطیرلادی. او گوندن بری هر گون روستم آغا سارانی گؤرمک اوچون کیتابخانایا گئدیب اورالاردا وورنوخاردی، سارا ماسانین اوستونه اوچولوب کیتاب اوخویارکن. سارا کیتابخانادان چیخارکن قاچیب اؤزونو کیتاب فیشلرینی آختاران کیمی گؤسترمه‌یه چالیشاردی، سارا دا اونون ایشلرینی گؤروب آلتدان-آلتدان گولومسونردی.
او همیشه دوشونردی:“گؤره‌سن هانسی یازیغین بالاسی یازیق بو مایماغین قیسمتی اولاجاق. ”“واختیمیزی او خارابادا الواطلیغا گئچیرتدیک. یا بازاری گزدیک یا خالقی پارکلاردا گوددوک. ایمتاحان گئجه‌سی ده بیر جوزوه اوخویوب نومره آلا بیلمه‌ینده ده اوستادلارا یالواردیق. هئچ اولماسین ایکی- اوچ دنه کیتاب- میتاب اوخوسایدیق، اسکیک گتیرمزدیک بونون قاباغیندا. بو دا کی آللاه گؤرستمه‌سین! کیتاب اولوب بونون آتا-آناسی، هئچ الیندن دوشمور … آمما اؤز آرامیزدی، ائله اونا گؤره ده سؤزلری بئیینه باتاندی … یوخ! کیشییه ده کیشی دئییبلر … آرواد قاباغیندا ‌سینماق بیزه یاراشماز! . . . ” دئیه‌رک باشینی آشاغی سالیب پنجره‌یه دوغرو یوللاندی.“سن اؤلسن! دارام اولسا قویمارام منیم کیمی اولا. هئچ واخت…” قولاغیندا قاهقا گولوش سسلری جینگیلده‌دی. اؤیرنجی اولدوغو گونلرینی آنیلادی. یولداشلاری اونا “لهجه رو باش …” دئیه‌رک لاغا قویوب آردیجا جوک دئییردیلر. او قیپ- قیرمیزی قیزارمیشدی. هر یئریندن تر آخیردی. بارماغییلا جامدا بیر گیرده اوز چکیردی. او دا ترله‌مکده ایدی. دووارین اوستونده اوتوران بیر پیشیک اونون گؤزلرینی گؤررکن قونشو داما آتیلیب اوزاقلاشدی. ایلدیریم شاخدی. دئییرلر ایلدیریم قیشین قورتولماسی دئمکدیر. آمما هاوادا زهر قوخوردو سانکی. روستم آغانین باشی فیرلاندی، اوتاغی ترسینه چئویردیلر بیردن، آیاق اوسته دورا بیلمه‌دی. تاپپیلتی سسینه سارا اؤزونو قیرقی کیمی یئتیردی. اوستالانمیشدی بو ایشده. روستم آغانین آیاقلارینی قالدیریب آلتینا ایکی- اوچ بالیش قویدو، آلنینا بیر آز سرین سو دامیزدی. روستم آغا گؤزلرینی آچماق ایسترکن سارانین گؤزوندن بیر اینجی دوشوب اری‌نین آلنینداکی شور سولارا قاریشدی.“اولسون داریخما دئدیم آدینی دارا قویاریق، سن هر نه ایسته‌سن … آنجاق سن اوره‌یینی ‌سیخما عزیزیم …” دئدی سارا، گؤزل سسی تیتریه‌رک.
هر اوتاقدا بیر گاز سوباسی اولدوغونا باخمایاراق یئنه ده سویوق ایدی بو ائو. سارا ارینی راحاتلادی. ائو-ائشیگی، قاپی- باجانی ساهمانلاییب یاتاغینا گیردی. شیمشکلرین ایشیغی، سسی یاتماغا آمان وئرمیردی. بیر ده نه ایسه “آپاردی سئللر سارانی” مئلودیسی بئینینه دوشموشدو، اوشونوردو بیر آز. اری ده همیشه اولدوغو کیمی یوخودا دئیینیب قایناشیردی. آمما بو گئجه داها چوخالمیشدی او ایشلری. آغزیندان کؤپوک آخیردی، الینی سالیب یاخاسینی‌ دیدیردی، گاهدان تپه‌سینه دؤیوب باغیریردی. سارا یاواشجا قاپینی آچیب حَیَطه چیخدی. یاغیشدان خبر یوخ ایدی، بولوتلار دا گئتدیکجه چکیلیردی. بئینینه بیر فیکیر وورموشدو. بولقون آلتیندا بیر آز اودون ییغیب ساخلامیشدی.
اودونلاری توپارلاییب حَیَطین اورتاسیندا آغاجلاردان اوزاق یئرده بیر تونقال قوردو.“صاباح قایین- قودامی قوناق چاغیررام شاما، آخشام دا بونلاری یاندیریب شنلیک ائدریک، بلکه بو کیشی‌نین یورغونلوغو چیخسین” دئدی اؤز- اؤزونه. حَیَطه چیخاندا چیراق یاندیرمامیشدی” قوی یاتسین، یازیقدی “ دئیه ارینه.اوتاقدا گؤز گؤزو گؤرموردو قاییدارکن. یاتاغینا گیررکن بیر سس گلدی:“پدر سوخته” .“دانیشیقلاریمیزین سونوجودور!” دئییب آلا گؤزلری گیزلتدی اوخ کیپریکلر آلتیندا، بیر آز اؤزونو توپلایاندان سونرا.
صاباح تئزدن قالخمیشدی روستم آغا. یاتاقدان دوروب اوز- الینی یویوب قاییداندا نه گؤردو! گؤردو سارا ساری بولبول قیزیل گوللر آراسیندا! ایستی قانی هله ده آخیردی. سارادان بیر آز او یانا بیر یئکه بیچاق، بیر آز او یانا دارا اوزانمیشدی یئرده، اوزونده کی او همیشه کی گولوشو ایله.
“هئئئئئه، هئه … هئه … هئه …!”“بو نامومکوندی! او فقط بیر عروسکدی!” دئیه‌رک دارانی گؤتوردو یئردن روستم آغا. حَیَطه دوغرو گئتدی. قاپیدان چیخارکن حَیَطین اورتاسیندا قورولموش تونقالا گؤزو ساتاشدی. ائوه دؤندو. آشمانخانادان بیر کیبریت گؤتوردو، بیر آز دا کاغیذ- ماغیز. حَیَطه دؤندو. بتر یئل اسیردی. او کیبریت چکدی، یئل سؤندوردو. او کیبریت چکدی یئل سؤندوردو.
کیبریت توکندی. بیر ده ائوه گئتمه لی ایدی. دارایا باخدی. کردینی قازیب اونو یئرده قویلادی،
“هله بوردا دور، ایشیم وار سنله. سنین گولوشلرین شئیطانی دا یولدان چیخاردار. ”
آشمانخانادان فندیی گؤتوروب قاییتدی. قاپیدان حَیَطه چیخارکن دارانی اوزو-گؤزو پالچیقلی گؤروب‌دیکسیندی. وار گوجو ایله باغیردی، آمما هئچ سسی چیخمادی.
اییلیب اونو گؤتوردو. تونقالا چاتمامیش بولقونا دوغرو دؤندو. بولقون آلتیندا بیر چللک نفت واریدی. نفتین چوخونو اودونلارین اوستونه تؤکدو.“بو قارا او قارالارا بنزه‌مز. بو سنین فاتحه‌نی اوخویار!” دئدی دارایا. فندیی یاندیریب تونقالا توتدو. اود آلاولانیب قیرمیزی، نارینجی، ساری بویالارلا آلیشدی. قاپ- قارا توستو گؤیه قالخدی. اوجا بیر باغیرتی سسی چیخدی. گئتدیکجه باغیرتی قاهقاه گولوشلره اوخشادی.
“چوخ شوکور! دئیه سن روستم آغا دا بایرام توتوب شنلیک ائده‌جک بو ایل!” دئدیلر ائشیدن قونشولار. آمما سسلر چوخ قاریشدی گئتدیکجه.
قونشولار سسه گلدیلر. اودون آلاولاری گؤیه قالخمیشدی روستم آغا ایلان کیمی قیوریلیب آچیلارکن آلاولار ایچینده. قونشولار اونون آنجاق سون قیوریلماسینی گؤردولر.
باشقا بیر ایش گؤرمه‌یه ماجال قالمامیشدی. اودون یانیندا دارا قونشولارا گولومسه‌ییردی همیشه کی گولوشو ایله.