خوی؛ گنجینه مذهبی تاریخی شمال‌غرب کشور

خوی؛ گنجینه مذهبی تاریخی  شمال‌غرب کشور

گروه گزارش:شهرستان خوی با قدمت بیش از ۶ هزار ساله آن، مهد پرورش مردمانی مومن و انقلابی بوده و با وجود یشینه قوی تاریخی و مذهبی خود، همچنان در میان بسیاری از مناطق کشور گمنام مانده است.
به گزارش آرازآذربایجان شهرستان خوی یکی از قدیمی‌ترین شهرستان‌های آذربایجان غربی است که مرکز آن شهر خوی بوده و قدمت شهرنشینی در آن به بیش از ۶ هزار سال قبل باز می‌گردد.
این شهرستان با بیش از ۵ هزار و ۵۰۰ کیلومتر مربع در شمال غربی‌ترین نقطه ایران و در مرز کشور ترکیه قرار گرفته است که به لحاظ وسعت نخستین و از نظر جمعیت دومین شهر استان محسوب می‌شود.
خوی یکی از پایتخت‌های اورارتوها (خویوره) بوده و بر اثر حوادث طبیعی و جنگ بارها به کلی از بین رفته و مجددا بنا شده است.
این شهرستان علاوه بر وجود مناظر طبیعی بسیار زیبا، طبیعت بی‌بدیل و کوه‌های سر به فلک کشیده آن نظیر اورین و چله خانه و دره‌های سرسبز حاشیه این کوه‌ها، آثار تاریخی و باستانی متعددی را نیز دارد که سبب شده هر ساله مقصد بسیاری از گردشگران داخلی و خارجی قرار گیرد.
علاوه بر این، فرهنگ غنی و مذهبی بودن مردمان این شهرستان در میان دیگر مناطق آذربایجان غربی به عنوان استانی هم‌مرز با سه کشور خارجی، سبب غنای بیش از پیش این منطقه شده است.
با وجود این محاسن، این شهر به دلیل عدم وجود امکانات و بعضا امکانات‌زدایی از آن، به بن‌بستی تبدیل شده که این امر باعث کوچ بسیاری از ساکنان اصلی آن طی سالیان گذشته به دیگر شهرهای بزرگ شده است، ولی با این وجود تعصب خویی‌ها و عشق آنها به زادگاه خود، همواره در میان مردمان منطقه شمالغرب کشور زبانزد بوده است.
بر اساس آخرین سرشماری انجام گرفته در سال ۱۳۹۰، جمعیت این شهرستان ۳۵۰ هزار و ۳۰۹ نفر بوده است که بیش از ۶۰ درصد آنها در مناطق شهری زندگی می‌کنند.
همایش »خوی در گذر تاریخ« در همین راستا و به منظور معرفی شهرستان خوی در گذر تاریخ و تحولاتی که در گذشته در این شهر به وقوع پیوسته است،با حضور مهمانان داخلی و خارجی، از روز گذشته (۲۰ام شهریور ماه) و به مدت دو روز در سالن جلسات شهید کوچری خوی در حال برگزاری است.
*پیشینه قوی مذهبی دینی مردمان خوی خویی‌ها هرگز لائیک نبوده‌اند
حجت‌الاسلام سید رضی موسوی شکوری امام جمعه و مدیر حوزه علمیه خوی با اشاره به لزوم شناساندن جنبه‌های مختلف و توانمندی‌های این شهرستان به دیگر هم‌وطنان گفت: شهرستان خوی از نظر ابعاد مختلف فرهنگی، اجتماعی، مذهبی و تاریخی بنیه قوی داشته که متاسفانه این غنای فرهنگی، تاریخی و مذهبی آن آن طور که باید در جامعه ایرانی شناخته نشده است.
وی به بنیه قوی دینی و مذهبی مردمان این شهرستان در گذر تاریخ اشاره کرد و افزود: بر اساس مستندات تاریخی مردمان خوی هرگز لائـیک و بی‌دین نبوده‌اند، به طوری که پیش از ورود اسلام به آذربایجان در قرن دوم، دیـن مـسیـحیـت آییـن رسـمـی مـردم این شهرستان بوده که وجود کلیسـاهای متعـدد گواهی بر این ادعاست.
موسوی شکوری با اشاره به پرورش دانشمندان بسیاری در قرون اولیه در این شهرستان، خاطرنشان کرد: تعداد این دانشمندان به حدی بوده است که فیروز آبـادی در قامـوس‌اللـغـه،‌ حموی در معجم‌البلدان و سمعانی در الانساب و زبیدی در تاج‌العروس از تعدادی از محدثان و دانشمندان خویی در قرون گذشته نام برده‌اند.
وی دلیل اصلی مسافرت شمس تبریزی به خوی را به دلیل وجود دانشمندان بسیار در این منطقه عنوان کرد و افزود: ابن عساکر از دانشمندان و مورخان برجسته قرن ششم نیز در تاریخ مشهور۷۰ جلدی خود به نام تاریخ دمشق نیز بر این مهم تأکید داشته است.
*مدارس علمیه خوی مهد پرورش خاندان‌های علمی بوده است
مدیر حوزه علمیه خوی با اشاره به اینکه بیشترین رونق شیعه‌گری، توسعه اقتصادی علمی و سیاسی خوی در اواخر قرن ۱۲ میلادی و دوران حاکمیت احمدخان دنبلی اتفاق افتاده است، اواخر قرن دوازدهم میلادی را سرآغاز رونق خوی نام برد و گفت:‌ تأسیس چهار مدرسه علمیه و احداث مساجد متعـدد در این شهرساخت پل‌ها و کاروانسراهای مختلف هجرت دانشـمنـدان مـتـعـدد از داخـل ایـران و شـبه قـاره هـند بـه خـوی، اعزام فقهای برجسته از حـوزه نجف به این شهر از جمله نشانه‌های آغاز رونق در این شهرستان محسوب می‌شوند.وی با اشاره به اینکه خیزش خاندان‌های علمی خوی عموما از طریق حوزه‌های علمیه این شهرستان بوده است، گفت: خـاندان طسوجی یا امـامی، خـاندان شیخ‌الاسلام خویی، خاندان میرزا محمد حسـن زنـوزی خـویی، خاندان سید یعقوب مقبره خاندان فاضلی و خاندان آیت‌الله خویی از جمله این خاندان‌ها هستند که از حوزه‌های علمیه این شهرستان برخاسته‌اند.
*نقش محوری روحانیون خویی در مبارزات علیه جنگ‌های مهم شمالغرب کشوری
موسوی شکوری در ادامه به تاریخ سیاسی خوی نیز اشاره‌ای کرد و افزود: مرور تاریخ سیاسی این شهرستان نشان می‌دهد که خوی به هنگام بروز حوادث تلخی از قبیل جنگ‌های ایـران و عثمانی، جنگ‌های ایران و روسیه حمله‌های متعدد ارمنی‌ها به کشور، حـمله مغول، انقلاب مشروطه و حملات متعدد یاغیان و غارتگـران داخلـی، عموما در خط مقدم جبهه و بعـضاً مـرکز فرماندهی جنگ‌ها قرار داشته که همین مسئله سبب وارد آمدن خسارات متعدد بر این شهرستان در گذر تاریخ شده است.
وی با اشاره به نقش مهم علما و روحانیون برجسته این شهرستان در جریان وقوع این قبیل وقایع در خوی، گفت: به هنگام وقوع این وقایع علمای برجسته شهر و حوزه‌های علمیه نقـش محوری داشتند به طوری که در قرن حاضر و در جریان پیروزی انقلاب اسلامی ایران و جنگ تحمیلی نیز ۲۲ نـفـر از روحـانیـان و طـلاب خـوی بـه شهـادت رسیـده و تعداد زیادی جانباز شدند.
*بیش از هزار جلد کتب نفیس خطی از دانشمندان خویی
امام جمعه خوی به گنجینه‌ای از کتاب‌ها و تألیفات دانشمندان خویی اشاره کرد و با توجه به وجود بیش از یک هزار جلد کتاب نفیس خطی و منحصر به‌فرد از دانشمندان این شهر در رشته‌های مختلف علوم اسلامی، گفت: این شهر در طول تاریخ پیشین و حتی معاصر، دانشمندان متعددی در زمینه رشته‌های ادبیات عرب، علم منطق، فقه، اصول، فلسفه، تفسیر، احادیث ادعیه طب، نجوم، ریاضیات، و سایر علوم داشته است که این دانشمندان تألیفات ارزشمندی نیز در این حوزه‌ها ارائه داده‌اند.
وی در ادامه به حوزه علمیه خوی و توانمندی‌های آن اشاره کرد و افزود: به برکت استقرار نظام جمهوری اسلامی، سه مدرسه علمیه خوی از جمله حوزه‌های علمیه موفق و مطرح در منطقه آذربایجان محسوب می‌شوند.
*توانمندی‌های جوانان خویی در عرصه‌های علمی
موسوی شکوری با اشاره به وضعیت فعلی مدارس علمیه خوی، به تحصیل بیش از ۵۰۰ طلبه در این مدارس علمیه اشاره کرد و گفت: مدارس علمیه خوی در مقاطع زمانی مختلف، در المپیادهای علمی و مسابقات متعدد استانی و ملی رتبه‌های برجسته‌ای را کسب کرده‌‌اند که این مسئله افتخار بزرگی برای جامعه مذهبی خوی محسوب می‌شود.
وی با اشاره به ظرفیت بالای جوانان این شهرستان در یادگیری معارف دینی، گفت: تلاش می‌شود تا با توسعه امکانات و گسترش برنامه‌های مذهبی در این شهرستان از ظرفیت‌های بالقوه موجود در شهرستان بهره‌برداری کرد.
امام جمعه خوی در خصوص قابلیت‌های مذهبی مردمان این شهرستان نیز گفت: حدود دو قرن است که نماز جمعه در این شهرستان و با حضور آحاد مردم خویی اقامه می‌شود که در مقایسه با دیگر شهرستان‌های استان می‌توان شور حضور مردم در این مراسم عبادی سیاسی را کم‌نظیر خواند.
وی بر این اساس با اشاره به اهداف مهم برگزاری همایش »در گذر تاریخ در خوی« گفت: در قالب این همایش تلاش می‌شود تا توانمندی‌های متعدد شهرستان خوی به افراد بازگو شده و راهکارهای لازم برای تبدیل این توانمندی‌های بالقوه به بالفعل شناسایی شوند.
مناطق مرزی به عنوان پوسته یک سرزمین نقش مهمی در مقاومت آن سرزمین در برابر آسیب‌ها و صدمات مختلف تاریخی و به ویژه سیاسی داشته و لذا اهمیت توسعه این مناطق بر هیچ کس پوشیده نیست؛ هر چه این پوسته مقاوم‌تر باشد، ضریب مقاومت یک کشور در برابر صدمات خارجی وارد شده به آن کشور بالاتر می‌رود.
اهمیت این مطلب وقتی دو چندان می‌شود که شهرستانی مرزی همچون خوی، از پیشینه قوی تاریخی و مذهبی برخوردار بوده و با توجه به موقعیت ترانزیتی، آب و هوایی و ظرفیت‌های متعدد کشاورزی، صنعتی و … آن، قابلیت‌های فراوانی برای سرمایه‌گذاری دارد.
از آن گذشته؛ مناطق مرزی یک کشور می‌توانند به عنوان نمونه‌ای از میزان توسعه آن کشور محسوب شده و بر این اساس لازم است بیش از پیش مورد توجه مسئولان کشوری و استانی قرار گیرند، امید آنکه این مهم در سال‌هایی که به صورت پی در پی با عناوین شکوفایی اقتصادی و عزم ملی در عرصه‌های اقتصادی و فرهنگی و … نامگذاری شده است مورد توجه قرار گیرد تا از بار محرومیت این مناطق کاسته شود.
گفتنی است در همایش »خوی در گذر تاریخ« که از صبح روز پنجشنبه در این شهرستان آغاز بکار کرد، و تا عصر روز جمعه نیز ادامه داشت ضمن برگزاری نشست‌های مختلفی در خصوص» تاریخ و فرهنگ«، » تاریخ سیاسی و اجتماعی«» خاندان‌ها و مراجع تاریخی« »مفاخر خوی «و نکوداشت دکتر امامی خویی از اسناد جدید تاریخی شهرستان و کتاب پژوهشی »هفت خفتگان اصحاب کهف« رونمایی شد.

نوشته شده توسط admin در شنبه, ۲۲ شهریور ۱۳۹۳ ساعت ۵:۱۵ ق.ظ

دیدگاه


8 × = پنجاه شش