وحید حاج سعیدی
گروه تحلیل: ای ‌داد بیداد… ای‌دل‌غافل… چی فکر می کردیم چی شد؟!
ما همیشه خدا فکر می‌کردیم اگر در خصوص بیکاری و رفع این بلیه عظیم افاضه کنیم و خلق الله را از راهکارها و رهنمودهای مشعشع مان بهره مند سازیم، فقر در جامعه کاهش پیدا می کند و نصف ملت به‌ ویژه جوانان و مادران شان ما را دعا می‌کنند و سفید بخت می شویم؛ اما امروز متوجه شدیم بعد از سال‌ها افاضات در عرصه‌های مختلف اجتماعی و ارائه بی‌شمار پیشنهاد مدبرانه و فلک فرسا و با »دو صد رساله‌ی فرسوده اندر انبانم« هنوز در اول راه هستیم و با علم روز دنیا فاصله معناداری داریم به‌ ویژه در حوزه اقتصاد… مشت نمونه خروار همین داستان بیکاری و نرخ بی صاحبش…
از خدا پنهان نیست از شما چه پنهان، بر اساس شواهد و قرائن موجود، معضل بیکاری و پائین بودن نرخ اشتغال همیشه ی خدا یکی از دغدغه‌های اساسی همه دولت‌ها بوده و هست و ابر و باد و مه و خورشید و فلک و کارخانجات صنعتی و شرکت‌های زودبازده، متصدیان پرداخت وام‌های بانکی و … درصدد هستند تا نرخ بیکاری را با صفر آشنا کنند و به قول شاعر یا منو ببر کارخونه تون یا بیا کارخونه ما…اما زهی خیال باطل… چرا که اخیراً کاشف به عمل آمده است که با صفر شدن نرخ بیکاری، دیگر امکان جذب نیروی کار جدید، جابجایی نیروها، بروز خلاقیت، نوآوری، بهره‌وری و همچنین امکان دستیابی به نیروهای دلخواه وجود نخواهد داشت! بخشکی شانس… حالا متوجه شدید چرا دولت‌ها در خصوص رساندن نرخ بیکاری به صفر دست‌دست می‌کنند و وعده تحقق آن را به آینده موکول می‌کنند!
البته این تنها بخشی از مضرات برچیده شدن بیکاری در مملکت است و حذف بیکاری تبعات دیگری نیز دارد. ما یک رفیقی داریم به نام عمو سیفی که این بنده خدا در راستای همان بهره ‌وری و خلاقیت یاد شده، قبلاً در مقابل بانک ملی ولایت ما نگهبان موتورها بود؛ بعد از مدتی تغییر شغل داد و وارد عرصه خطیر دست‌فروشی شد، یک مدتی هم در جلوی یک هتل به قول »نقی معمولی« مسئول هندلینگ یا ساماندهی اتومبیل‌های مهمانان مراسم هتل بود.
الآن هم در کار توزیع تراکت و اعلامیه‌های تبلیغاتی است؛ هر ۴۰۰ تا ۵۰۰۰ هزار تومان! یعنی تنوع در کار و داشتن حق انتخاب باعث شده این دوست ما هم آقای خودش باشد هم نوکر خودش.
هر وقت دوست داشته باشد از خواب بیدار می‌شود و هر وقت هم حال داشته باشد گوشی‌اش را جواب می‌دهد. فی الواقع در این ساختار شغلی خبری از فرسودگی شغلی نیست و پرچم رضایت شغلی هم بالای بالاست. چراکه در صورت عدم حصول رضایتمندی شغلی امکان تغییر شغل در کسری از ثانیه امکان‌پذیر است ولی با برچیده شدن بساط بیکاری شما باید سال‌های سال شغل اول و آخر خود را دوست بدارید و با آن سر کنید.
البته بشارت باد بر شما چرا که بیکاری به این ‌زودی ها قصد و حال و حوصله لباس درآوردن و رخت برچیدن و این‌جور جنگولک بازی‌ها ندارد. اسناد رسمی در مورد ادعای ما به روایت جرایدبه دلیل بالا بودن تعداد متقاضیان کار در ایران، بیش از ۹۳ درصد کل قراردادها به موقت و کوتاه‌ مدت تبدیل‌شده است؛ طی سال های اخیر موقتی بودن قراردادها باعث انصراف از کار ۳۲۷ هزار نفر شد و درعین‌حال، پایین بودن دستمزدها نیز باعث شد تا ۱۸۳ هزار نفر تصمیم بگیرند موقعیت کاری خود را رها کرده و به دنبال شغل دیگری بروند. مسئله اخراج و تعدیل نیروی کار هم در بازار کار ایران نقش پُررنگی در جابه‌جایی نیروی کار دارد و در سال گذشته ۱۳۴ هزار نفر به این دلیل مجبور به ترک کارشده‌اند. البته در سال گذشته ۲۰۶هزار نفر هم به دلیل پایان یافتن دوره خدمت وظیفه موقعیت کاری خود را ترک کرده‌اند. البته بر اساس آمار علت خروج ۱۳۲ هزار نفر نیز مشخص نیست. (به نقل از روزنامه جوان)با این تفاصیل جای هیچ نگرانی در خصوص برچیده شدن بساط بیکاری و از بین رفتن امکان جذب نیروی کار جدید، جابجایی نیروها، بروز خلاقیت، نوآوری، بهره‌وری نیست.
فقط یک نکته برای حقیر سراپا تقصیر کماکان لاینحل باقی مانده است و آن نیز علت ترک پست این ۱۱۳۲هزار نفر آخری است. معلوم نیست خوشی زیر دل این ۱۳۲ هزار نفر را زده است یا می‌خواستند در آمارها خدشه وارد کنند که بدون علت ترک پست نمودند و قصد داشتند دستاوردهای دولت تدبیر و امید در ایجاد اشتغال را زیر سؤال ببرند. شاید هم عمو سیفی زیر پایشان نشسته است که آقا و نوکر خودشان باشند. وگرنه همان دلایل و موارد صدر الاشاره برای حفظ نرخ بیکاری کفایت است!