گفتگو با عضو كميسيون انرژي مجلس شوراي اسلامي درباره بنزين

جریانی به دنبال بزرگنمایی غائله بنزین است

جریانی به دنبال بزرگنمایی غائله بنزین است

ندا فراهانی
گروه اقتصادی:اظهارات ضد و نقیض درباره بنزین و میزان آلایندگی آن و ادعاهای مربوط به سرطانزا بودن بنزین تولید داخل در کنار مشخص شدن عدم دارا بودن استاندارد یورو ۴ در بنزینی که به جای تولیدات داخلی برای مصرف به کشور وارد شده، موضوعاتی بود که در گفت‌و‌گو با ابراهیم کارخانه، نماینده همدان در مجلس شورای اسلامی و عضو کمیسیون انرژی مجلس به بررسی آن پرداخته‌ایم. مشروح این گفت‌و‌گو را پیش رو دارید.
*ریشه اظهارات ضد و نقیض درباره بنزین چیست؟
موضوع بنزین و اظهارات متناقض درباره آن در سال جاری به نحو چشمگیری افزایش یافته است. دست اندرکاران این صحنه و رسانه‌ها باید دست از سیاسی کردن یک مسئله علمی بردارند و به کارهای اصلی خود و خدمات رسانی به مردم بپردازند. کمیسیون انرژی مجلس نظر خود را درباره بنزین اعلام کرده و کمیسیون بهداشت هم در این باره نظرش را مطرح کرده است. طبق اعلام این دو کمیسیون آلودگی موجود در بنزین به گونه‌ای نبوده است که بخواهد هوای تهران را بیالاید و صرفا بنزین ۱۰ درصدی واحدهای پتروشیمی عامل آلوده کردن هوای تهران نبوده است.این مطلب مدام در رسانه‌ها و نیز در صدا و سیما تکرار می‌شود و به نظر می‌رسد زمان آن رسیده که سازمان محیط زیست از پرداختن سیاسی به این موضوع خودداری و سعی کند به وظایفش بهتر عمل کند. طبیعی است که از وقتی پالایشگاه اراک و تهران شروع به تولید بنزین با کیفیت یورو ۴ نموده‌اند و بنزین تهران و کرج و اراک از طریق این پالایشگاه تامین می‌شود، موضوع آلایندگی به نحو چشمگیری در این شهر‌ها کاهش داشته است.ما تعجب می‌کنیم که چرا برخی در کشور سعی در بزرگنمایی این موضوع دارند، تا کنون هیچگونه سند مشخصی برای اینکه آلودگی هوای تهران صرفا به خاطر بنزین تولیدی داخل است ارائه نشده. وقتی در کشور ۷۰ میلیون لیتر بنزین مصرف می‌شود و بنزین تولید پتروشیمی تنها در حدود ۶میلیون لیتر است و این میزان کمتر از ۱۰ درصد تولید کل بنزین در کشور را شامل می‌شود و عددی نیست که بخواهد هوای تهران را آلوده کند. از این ۶ میلیون لیتر ۳ و نیم میلیون لیترش مقدار بنزنی زیر ۲ درصد داشته و تنها ۲ و نیم میلیون لیترش بنزنی بالا‌تر از این میزان داشته است. این میزان در مقابل ۷۰ میلیون لیتر بنزین مصرفی عددی نیست که بخواهد تاثیرگذار باشد. مسئولان مربوط در حدود ۲ ماه پیش به کمیسیون انرژی آمدند و ما نیز نظر نهایی خود را بعد از بررسی‌های لازم ارائه کردیم و دیگر حرفی در این باره باقی نمی‌ماند.به نظر می‌رسد در رابطه با مسئله آلودگی بنزین‌های تولید داخلی، جریانی سعی می‌کند به صورت هدفمند مسئله آلودگی بنزین را بزرگنمایی کند و جنبه سیاسی و جناحی به قضیه بدهد. اما واقعیت چیز دیگری است.
*چه عواملی در آلودگی بنزین نقش دارد؟
عواملی که در آلودگی بنزین موثر هستند یکی درصد بنزن است، دوم درصد ترکیبات آروماتیک، سوم ترکیبات اولیفینی هستند و چهارم هم مسئله درجه اکتان است. این عوامل بر آلودگی اثر دارند. درصد استاندارد این موارد در دهه‌های مختلف متفاوت بوده است. در دهه اخیر می‌بینیم که استاندارد بنزن به دو درصد رسیده است و یورو چهار به یک درصد و یورو ۵ به ppm (یعنی خیلی کم) می‌رسد. اینکه ما بخواهیم درصد میزان آلودگی را در حال حاضر که در دنیا با-ppm که یک مقیاس میکرومتری است با چهار سال قبل که استاندارد خاص خود را داشته است مقایسه کنیم یک مغالطه است. یعنی وقتی می‌گویند بنزین ما استاندارد نیست باید توجه کنند که آن زمان بنزین استاندارد بر اساس یورو ۲ سنجیده می‌شد و امروز بر اساس یورو ۵ سنجیده می‌شود. ما نمی‌توانیم استاندارد یورو پنج را برای چهار سال قبل به کار ببریم.
*یکی از بحث‌هایی که در زمینه تولید بنزین داخلی مطرح است، مربوط به خنثی کردن تهدیدات غربی هاست. این مسئله چقدر صحیح است؟
همینطور است. در سال ۸۸ آمریکا می‌خواست با توقف صادرات بنزین به ایران چرخ دنده موتور حمل و نقل کشور را متوقف کند. یعنی آمریکا یک جنگ تمام عیار اقتصادی را علیه ما ساماندهی کرده بود. در جهت خنثی سازی این توطئه بزرگ و در جهت مقابله با آمریکا با هوشمندی تمام خط تولید چند پالایشگاه و واحد تولیدی عوض شد و به تولید بنزین پرداختند. در آن زمان اقدامی که با برنامه ریزی صورت گرفت باعث شد واردات بنزین ما که بین ۱۵ تا ۲۵ میلیون لیتر در روز بود به ۱ میلیون و ۷۵۰ هزار لیتر تقلیل پیدا کرد. یعنی توطئه امریکا خنثی شد. ما باید این اقدام را در قالب خنثی کردن توطئه بزرگ آمریکا ارزیابی کنیم نه اینکه در فضای آرام و به دور از دغدغه‌ها و توطئه‌ها تحلیل کنیم و بگوییم بنزینی که تولید شد آلوده بوده.
*با توجه به اینکه بنزین تولید داخل در دو محل یعنی پتروشیمی‌ها و پالایشگاه‌ها تامین می‌شود، چرا فقط در مورد بنزین پتروشیمی این غائله مطرح شده است؟
ما ۴۴ میلیون لیتر بنزین یورو ۲ در پالایشگاه‌ها تولید می‌کنیم. آن زمان هم تولید می‌کردند. اگر قرار باشد بگوییم بنزین‌های واحدهای پتروشیمی آلوده هستند پس بنزین پالایشگاه‌ها هم بر همین اساس آلاینده محیط زیست محسوب می‌شوند. از طرف دیگر سهم بنزین تولید پتروشیمی ۶ میلیون لیتر است که ۳ و نیم میلیون لیتر آن از درجه کیفیت بسیار بالایی برخوردار است و درجه بنزن آن از استانداردهای یورو ۲ هم بالا‌تر است. چرا که پتروشیمی‌ها واحدهای بنزن زدا دارند. در حالی که پالایشگاه‌ها واحد بنزن زدایی ندارند. یعنی بنزن موجود در بنزین‌های تولید شده در واحدهای پتروشیمی از میزان بنزن موجود در بنزین‌های پالایشگاه‌ها هم کمتر است. پس اگر ما بنزین‌های تولید شده در واحدهای پتروشیمی را زیر سئوال ببریم یعنی بنزین تولید شده در پالایشگاه‌ها را هم زیر سئوال برده‌ایم. از طرفی به فرض ۲ و نیم میلیون لیتر یک مقدار آلاینده بیشتری دارد آن هم در برابر بیش از هفتاد میلیون لیتر مصرف روزانه بنزین! بنابر این این مسائل به نظر من به صورت هدفمند پیگیری می‌شود.تمام بنزین‌هایی که در این دولت به کشور وارد شده است با استاندارد یورو ۲ بوده است. یعنی بر خلاف ادعا‌ها بنزین یورو ۴ وارد نشده است. وقتی شما یک لیتر بنزین یورو ۴ وارد کشور نکرده‌اید چرا می‌گویید میزان آلایندگی بنزین پتروشیمی کشور خیلی بالاست!؟
*آیا این مسئله به سیاست‌های نفتی دولت یازدهم نیز ارتباط دارد؟
دولت تلاش خود را می‌کند که در همه عرصه‌ها بهترین خدمات خود را به مردم ارائه کند، اما اگر عده‌ای بخواهند در دولت و یا خارج از آن به موضوعات کهنه‌ای که در گذشته وجود داشته بپردازند و آن را بزرگ جلوه دهند این به ضرر مردم است. در سال ۸۹ وضعیت فوق العاده‌ای برای کشور به وجود آمد و آمریکا ایران را تحریم کرد و انرژی، پالایشگاه‌ها و ورود انرژی به کشور ما را مورد تحریم قرار داد. در آن زمان دولت یک ابتکار ارزشمندی را انجام داد و توطئه آن‌ها را خنثی کرد و بخشی از برنامه ریزی خود را متوجه این قضیه کرد که پتروشیمی‌ها بیایند تغییر محصول دهند. دولت وقت با این کار جنگی را که دشمن به راه انداخته بود با تولید و خودکفایی در پتروشیمی‌ها با شکست مواجه کردند و این حرکتشان، حرکت ارزشمندی بود. همچنان که در این دولت هم اگر بخواهند علیه ما توطئه کنند و ما را مورد تحریم قرار دهند دولت باید در برابر آن‌ها بایستد. وقتی دشمن به ما تعرض می‌کند دولت با تمام قوا و همه مردم با تمام انرژی وظیفه دارند به مقابله بپردازند. در دولت پیشین آن‌ها ورود بنزین به کشور ما را با تحریم مواجه کردند و ما برای مقابله با آن‌ها بنزین داخلی را تولید و استفاده کردیم. اما مدام درباره این اقدام صحبت کردن و دولت قبلی را زیر سوال بردن کار نادرستی است که ممکن است با تغییر شرایط بین المللی این وضعیت گریبان این دولت را نیز بگیرد. دولت باید متوجه وظایف خود باشد و اقدامات گذشته را دیگر بیش از این نقد نکند. دولتی موفق خواهد بود که با مدیریت و برنامه ریزی و با قوت و پویایی در همه عرصه‌ها به تلاش بپردازد تا بتواند جامعه‌ای شکوفا و رو به رشد را بسازد و اگر بخواهد به نقد عملکرد دولت قبلی در زمینه‌های مختلف بپردازد از رسالت اصلی خود باز می‌ماند.
*چرا مجلس یا نهادهای نظارتی قوه قضائیه، چنین مسئله مهمی را یک بار برای همیشه بررسی و اظهار نظر نمی‌کنند؟
با توجه به اینکه این موضوع تخصصی است و نیازمند دانسته‌های علمی، پژوهشی، تخصصی و آزمایشگاهی است و متاسفانه برای این کار یک متولی مشخصی که دارای آزمایشگاه‌های مجهز باشد وجود نداشته است، باعث شده این جریان به شکل مبهم باقی بماند. آزمایش بنزین تنها از طریق شرکت ملی پالایش و پخش صورت می‌گیرد و به نظر می‌رسد که سازمان استاندارد هم باید در این زمینه به میدان بیاید و با انجام آزمایش و اظهار نظر در این باره به شفاف سازی فضا کمک کنند.وقتی که مسئله‌ای جنبه علمی، کار‌شناسی و آزمایشگاهی دارد و اینکه هر یک از طرفین درباره بنزین ادعایی را مطرح می‌کنند در اینجاست که اظهارنظر کردن در این زمینه کمی مشکل می‌شود.
رونده آلودگی بنزین که مختص به پنج سال گذشته بوده است و آن هم برای مقابله با تهاجم دشمن صورت گرفته بوده باید با در نظر گرفتن این مسئله مورد بررسی قرار بگیرد.
*برخی اخبار از در میان بودن پای شرکت‌های وارد کننده بنزین صحبت کرده‌اند، آیا اسنادی در این رابطه وجود دارد؟
دستور توقف تولید بنزین در پتروشیمی توسط دولت در اردیبهشت ۹۳ داده شد و وزارت نفت مکلف شد بنزین یورو ۴ تولید کند. ولی متاسفانه این اتفاق نیفتاد و بعد از این مدت هم بنزین یورو ۴ وارد نشد. از سال ۱۹۹۵ تا ۲۰۰۰ در دنیا بنزین یورو ۲ مصرف می‌شده است. بنزین یورو ۲میزان حداکثری استفاده از بنزن‌اش۵ درصد است ولی برای آلاینده‌های آروماتیک و الفین میزانی تعیین نشده است.در بنزین یورو۴ میزان ترکیبات آروماتیک ۳۵ و الفین ۱۸ و بنزن زیر ۱ درصد و گوگرد زیر ۵۰ است. در سال ۸۷ سازمان ملی استاندارد و موسسه تحقیقات ملی صنعتی ایران عنوان کرده طبق استاندارد بنزین بایستی دارای حداقل اکتان ۹۱ و حداکثر میزان اروماتیک ۳۵ و الفین ۱۸ و بنزن ۱ درصد و گوگرد ۵۰ پی پی‌ام باشد تا منطبق براستاندارد یورو۴ باشد.تا سال ۹۳ مجموعا تولید پالایشگاه‌ها دارای اکتان متوسط ۸۷ بوده که با افزودن بنزن سوپر وارداتی درجه اکتان آن افزایش یافته است. و ترکیبات آروماتیک آن زیر ۳۵ و الفین زیر ۱۸ و بنزن زیر۲ درصد و گوگرد ۷۵ بوده است.بنزین وارداتی در سه ماهه نخست سال ۹۳ دارای استاندارد یورو ۴ نبوده است و نکته دیگر اینکه بدین ترتیب کیفیت بهتر هوای تهران از سه ماهه نخست سال ۹۳ به بعد مربوط به کیفیت بالای بنزینی بوده که در پالایشگاه‌های اراک و تهران تولید شده است. چون قبل از تعطیلی واحدهای پتروشیمی هوای تهران از کیفیت بالایی برخوردار بوده است و هیچگونه گزارش مستندی که نشان دهد افزایش سرطان بر اساس بنزین عرضه شده در جایگاه‌های سوخت است، وجود ندارد زیرا عوامل زیادی در سرطان زا شدن هوای تهران موثرند که یکی از آن‌ها بنزین می‌توانسته باشد. یکی از عوامل اصلی آلودگی هوا گازوئیل غیر استاندارد با گوگرد بالا بوده است که بعد‌ها گازوئیلی با گوگرد کمتر جایگزین شده است و همچنین استفاده از گاز طبیعی در نیروگاه‌ها و صنایع بزرگ کشور در کاهش آلایندگی‌ها دخیل بوده است.
*هم اکنون تولید بنزین داخلی در چه وضعیتی است؟
هم اکنون در حدود ۵-۶ میلیون لیتر بنزین وارد کشور می‌شود و بخش قابل توجهی از بنزین مصرفی در کشور را خودمان تولید می‌کنیم. دولت باید تمام توان خود را روی این متمرکز کند که پالایشگاه ستاره خلیج فارس که بیش از ۳۰ میلیون لیتر بنزین با کیفیت یورو ۴ می‌تواند تولید کند، به بهره برداری برسد. این پروژه تاکنون ۷۰ درصد پیشرفت ساخت داشته که با اتمام آن ما می‌توانیم به خودکفایی رسیده و بنزین را هم به دیگر کشور‌ها صادر کنیم. تا دیگر‌‌ همان میزان ۵-۶ میلیون لیتر بنزین را هم دیگر به کشور وارد نکنیم و جلوی خروج ارز از کشوررا بگیریم و صرفه جویی ارزی هم داشته باشیم.
*در صورت اثبات کذب بودن ادعاهای سرطان زا بودن بنزین داخلی، آیا پیگرد قضایی کسانی که این ادعا را مطرح کردند قابل طرح خواهد بود؟ مجلس در این زمینه کاری انجام می‌دهد؟
یکی از ابعاد ادعایی که می‌گوید بنزین سرطانزاست، مربوط به میزان بنزن موجود در آن است. که هرچقدر میزان این بنزن کمتر باشد میزان آلوده بودن این بنزین هم کم می‌شود. مثلا سابقا اگر استاندارد بنزن در دهه ۹۰ زیر ۵ درصد بود و این میزان در سال‌های کنونی به زیر ۱ درصد رسیده است و بنابراین ما نمی‌توانیم بگوییم میزان سرطان زایی بنزین در دهه ۹۰ پنج برابر بوده است. در آن زمان میزان استاندارد در نظر گرفته شده این مقدار بوده است و این بنزن هرچقدر هم میزانش کم باشد باز هم سرطان زاست و ترکیبات آروماتیک آن هم باید زیر ۳۵ درصد باشد و شاید این عدد هم در سال‌های پیش متغیر بوده است.

نوشته شده توسط admin در شنبه, ۰۳ آبان ۱۳۹۳ ساعت ۱۰:۳۶ ق.ظ

دیدگاه


سه × 8 =