جانیم ارومیه

جانیم ارومیه

حاضیرلایان:اکبر سعادت
آنا دیلیمیز: بو شهر غربی آزربایجان اوستانی و اورمیه شهریستانینین مرکزی دیر.
اورمیه شهری آذربایجانین تاریخی مدنیت مرکزلریندن ساییلیر بو شهر نادیرشاهین اولوموندن سونرا هابئله آزادخان افغان و فتحعلی خان افشار ارشلو اونلاری حوکومت مرکزی آذربایجانایمیش کریمخان زند ۱۳۷۷ جی قمری ایلده بو شهرین ارکینده جلوس ائدرک اوزون وکیل الرعایا اوخودو امامقلی خان بیگلربیگی افشار آدلانمیش آذربایجان سرداری کریمخانین اولوموندن سونرا آذربایجان منطقه سینی الینه آلاراق بو شهرده حکومتین باشلادی آغا محمدخان قاجار ۱۲۱۰ جی قمری ایلده بو شهر ده جلوس ائدیب باشینا سلطنت تاجی قویدو هابئله بو شهر ۱۱۹۷ جی قمری ایلدن ۱۶ ایله چان آدلانان افشاریان اورمی دئولتین آذربایجان و قفقاز منطقه سینده مرکزی اولاراق دارالاماره آدلانیردی
بئله وارلیغی بسله مک ، اونا لایق اولان قده ر دیرله مک تابی کی اونون اصیل مالیک لری آاذربایجانلی لارین بورجودور
بو وارلیغیمیزی مختصرجه تانیماق ایچون بیر نئچه معلومات : غربی آذربایجان آدلانان اورمو ولایتی ۶۶۰/۴۳ کیلومتیر مربع گئنیش لیی و ایران اولکه سیندن ۲۵/۲% یئر آلیر ..
خزر دنیزیندن بیر پارچا اولان اورمو گولو بو گون سهند – زاگرس – ساوالان – آرارات و قافقاز کیمی داغلارین آناسی ساییلیر . سایی سیز چشمه لر – چای لار – چمن لیک لر بو اولکه ده یارانمیش دیر .
بو ایالتین آدلیم شهرلری عبارت اولور : سولدوز ( نقده ) – سویوق بولاق ( مهاباد ) – اشنویه – سردشت – پیرانشهر – بوکان – قوشاچای ( میاندوآب ) – تیکاب – صایین قالا ( شاهین دژ ) – خوی – سالماس – چالدران و ماکی .
اورمو گولو ۴۸۱۰ کیلو متیر مربع گئنیش لیک له ۱۳۰-۱۴۰ کیلومتیر بویو و ۱۵ – ۴۰ کیلومتیر انی و ۵ – ۶ متیر ده رین لیی واردیر . اونون آدالارینین گئنیش لیی اوست – اوسته ۳۳۴ کیلومتیر مربع دیر ..
اورمو گولوندن سونرا بو ایالت ده بیرده ( مر میشو ) دنیزجیی واردیر . بو دنیزجیک ۵ هکتار گئنیش لیی و قیزیل آلا بالیق لارین یاشام یئری دیر .
مرمیشو اورمودان ۴۵ کیلومتیر باتی سمتینه یئرله شیر . اورمونون قمیش لیک لری ۵۰۷۵ کیلو متیر مربع اولاراق ۱۶۰ سایی دا چئشیدلی قوش لارین یوواسی سانیلیر .
آدلیم و تانینمیش قمیش لیک لردن بیر نئچه سی : شیطان آباد – یادیگارلی – جویوت آیاد – باب علی – کانلی – قارا گول –– قارا قوش – قارا بولاق –– ساری سو – آغ زیارت – حسنلو – داش ترگه – قپی قازان – بیرگه – آغ گول – عشق آباد و شور گول .
اورمودا آخان چای لارین بیر نئچه سی : جیغاتی ( زرینه رود ) – چیمن رود ( سیمینه رود ) – قوشا چایی – سویوق بولاق چایی – باراندوز چایی – زولا چایی – آراز چایی – زاب و قیدار چای لاری . ها بئله گودار چایی – نازلی چای – روضه چای – شهر چایی –– قطور چایی – زنگیمار – بالا زاب – …چای لاری دیر. بو چای لارین آخیمیندان گوزه ل – گوزه ل شلاله لر یارانمیش دیر .
اونلاردان بیر نئچه سی : شلمه ش شلاله سی – سولو شلاله ( سولوک ) –– قالاجیق شلاله سی . آنجاق ایستی و مانریال سولاردان دا بو اولکه نصیب سیز قالمامیش دیر . اونلاردان بیر نئچه سی : زندان سویو – کیراو سویو – یئتدی گوز ( یئتمیش گوز ) – باش کند سویو – ایستی سو ( قوشچوسویو)
بو چای لار – داغ لار کوکسونده چوخلو کوهول لرده یارانمیش دیر . اونلارین بیر نئچه سی : فرهاد کوهولو – تاخت قالا – غار داغی – کهریز – دانیال – زندان کوهولو – بابا حسن – غیب آباد– و ان اونملی سی اولان سهولان کوهولو دور کی گوزه لیک ده دوغروسو میثال سیز بیر کوهول دور .
اورمونون سایی سیز قورولان یئرلری واردیر. بو قورولان یئرلرین بیر نئچه سی : اورمو گولونون چئوره سی – میراکل – آغ کند – کاکی – اورتاق اورمو چئوره سی – و هابئله : اورمونون بند و توت لوق لار یئری – مرمیشو گولو – قاسملو دره سی ( شهدا دره سی ) – خوش آک دوزلویو ( اسکی و قیش ایدمان لار یئری ) – نازلو یئرلری – کاظم داشی – باری لیمان جیی – رشکه ن و گولمان خانا لیمان لاری – اوزوم لوک لر –– زلزله چشمه سی– سویوق بولاق سددی – سهولان کوهولو و سایره .
بونلاردان علاوه اورمو و دوغروسو بو گون غربی آذربایجان آدلانان ایالت بیر قدیم و چوخ اسکی تاریخه مالیک اولاراق اوندا اولان تاریخی اثرلر ده سایا گلمز دیر .
بیر نئچه بینا و اثرلرین آدینی اوخویاق : اورمونون میناره جامعی ( اوشارلار دوروندن قالان ) – اورمونون مرکز جامعی ( اسکی بازاردا اولان جامع – اونجه آتشکده وارمیش ) –– مطلب خان جامعی ( خوی – ایلخانی لر دوروندن ) – اوچ گونبذلی بینا ( اورمو دا ۶ نجی عصیردن قالان ) – حسنلو دیکی ( ۶۰۰۰ ایل میلاددان اونجه دن قالان اثرلر ) – هفته وان کنیسه سی ( آسوری لره عاید ) –– قارنی یاریق کوهولو – امام زادا بهلول – پیر احمد کند مزارلیغی – دامبار شهرینین اثرلری – آراز ایلک سددی – ده میر تپه یایلاغی – زنگمار چایی – زرزر کنیسه سی – ماکی بلدیه بیناسی – قیرمیزلیخ دره سی – توملوس مزارلیغی – شیخ معروف چشمه سی – قالات گاه قالاسی – فخری گاه قالاسی – ساری قولو خان قالاسی – لجه حامامی – میرزا رسول جامامی – شاعرلر مزاری – بوداق سولطان مقبره سی مکتب لر:
پهلوی دونومیندن قاباق اورگتمه لر عمومیت له مکتب خانا لاردا اولوردو مکتب خانا لار شهرین بویوک و جمعیتلی و هابئله مسجیدین شبستانلاریندا ،تکه لر ، یا دا ائولرده قورولوردی عمومیت له الیفبا نین اویرتمه سی آنادیلی کیتابیندان کی تورکجه یمیش باشلانیردی اوندان سونرا اوشاق لار الفبا اورگنیردیلر و یازیب اوخوماق لا تانیش اولوردولار درس وئریلن کیتاب لار عیبارتی دیر قرآن، تنبیه‌الغافلین، صرف میر و….
یئنی ده قورلان سبک ده مکتب و مدرسه اورمیه ده ۱۷ ایل دارالفنون دان قاباق ۱۲۵۱ قمری ایل ده قورولوب دیر
*عالی مکتب لر
بیرنجی ایران دا اولان داوا درمان اویرتیم مرکزی ۱۳۰۰ جی قمری ایل ده آمریکایی لر الیله اورمیه شهرینده قورولدوایندی قدر ۲۲ مین طلبه اورمیه دانیشگاهیندا ۴۶ مین آزاد دانیشگاهیندا و ۱۸۰۰ نفر ده یئنی قورولان اورمیه نین صنعتی دانشگاهیندا عالی مکتب لرینده تحصیله مشغولدولار.
بوُ شهرده چوْخلو اؤنم‌لی و مؤعتبر بیلیم‌یوردو وار دیر کی اوْنلاردان اورمو بیلیم‌یوردو، اورمو صنعت بیلیم‌یوردو، اورمو طب علم‌لر بیلیم‌یوردو، آزاد بیلیم‌یوردو و پیام-ی نور بیلیم‌یوردونا ایشاره ائتمک اوْلار.
*دینی حوزوی مکتب لر
اورمیه نین بیرنجی دینی و حوزوی مکتبی ۱۱۴۲ جی قمری ایل ده قورولوب دیر ایندیلیکده بو مکتب امام خمینی آدلانیر و ۱۵۰ طلبه سی وار.هابئله سونولرین ده اوزلرینه گوره بو شهرده مدرسه لری وار و یئنی قورولموش خانیم لار اوچون دا مکتب زینب کبری آدلانیر
*شهرین یئکلمه‌سی
اورمیه داغیناق شکیل‌ده یئکلیب‌دیر. شهرین بافتی اوچ قیسمه تقسیم اولاراق شهرین ان قدیم قیسمتی بازار محدوده سی دیر شهرین نئچه یوز ایلیق قدیمته صاحیب دیر ییانکی ایندیلیکده اونون ان قدیم محله سینین قیدمتیندن ۱۰۰ ایل اونجه یه کئچمیر اورمیه شهرین ایالت مرکزی اولاندان سونرا باکری – خیام – عسکرآبادی خیابانلاری بو شهرین اورتاسیندا گئچیب اداری مرکزلرین یئری اولدو شهرین میانی بافتی مرکزی بافتین جمعیت باخیمندان دولماسی و گورمه مسی اساسیندا یاراندی و کوچه لرو محله لر شهرین قدیم بافتین دوره سینه یارانیب بو محله لر تام ۳۰ دان ۵۰ قدر ده اولان تیکینتی لر دیلر بو قیسمین دورمو معماری باخیمدان شهرین اورتاسیندا اولان معماری تای دیر سانکی یئنی مصالح له تیکیلیب .
میانی بافتین سیمگه لریندن خیابان باغلانمیش انلی کوچه لر دیر شهرین اوچوجو بافتی ایکنجی بافتین دوره سینه ده یارانیب بو تیکینتی لر انقلاب دان سونرا و نتیجه ده اورمیه شهرینه مهاجرت لرین اساسیندا دیر هابئله بو بافت اکینچیلیق اراضی لرین مسکونلاشما یئرلرینه دونمه سی اساسدا یارانیب دی
ورزیش باخیمیندان اورمیه والیبالی ایله تانیلیر.-جی شمسی ایلده، آمریکالی میسیونرلر مسیحیت تبلیغی‌نه اورمیه‌یه گلمیشدی‌لر. بوُ میسیونرلر صاحابلار کوچه‌سینده، اورمیه‌نین حؤکومت ارکی‌نین یاخینلیغیندا، آمریکا سیفارتخاناسینین حیطینده والیبال اوْینورموش‌لار. بئله‌جه اورمو خالقی والیبالی تانیدی‌لار. ??-جی اوْن‌لوق‌دان اورمیه‌نین ایران والیبال لیگلرینده تیمی واردیر.
اورمیه والیبال قوْطبو دا آدلانیر. آسیا والیبال کاپ م?سابیقه‌لری‌نین ایکینجی دؤوره‌سی اورمیه‌ده اوْلدو. »شهرداری ارومیه« اورمیه‌نین والیبال تیمی دیر. تیمین اوْیونلاری غدیر سالونون‌دا اوْلور
*درگی لر
اورمیه شهری ایراندا بیرنجی شهری دیر کی اوندا درگی چاپ اولدی بو درگی آسوری دیلده زاهر یرادی باهرا آدیلا یایلیردی کی آسوری دیلینده یانی ایشیق اشعه سی بو درگی ۱۲۶۵ جی ایلده جاستین پرکینز الیله چیخیردی ۱۳۲۵ قمری ایلدن مشروطه دوره سینین قوروتالانا چان یاخین ۱۰۰ درگی اورمیه ده چیخیردی مشروطیت دوره سینده فریاد درگی سی حبیب آقازاده و محمود غنی زاده باش یازالیغیلا .
اورمودا ایکی دیلده تورکجه و فارسجا دا میتلین رقی سی و استقلالی اوچون هابئله مشروطیته چالیشماق اوچون یایلیردی پهلوی دونومون پلیسی و خفقان جوی اوچون تکجه ۴ درگی اورمیه ده یایلیردی انقلاب دان سابق درگی لرین ۲ سی چالیشیر اورمیه نین بیرینجی گوندلیک درگی سی ۱۳۹۰ جی ایلده آراز آذربایجان آدلا اوز ایشین باشلادی
بو معلومات لار آذربایجانین مین گوشه سیندن بیر گوشه سی اولاراق یقین کی آز – چوخو واردیر . آذربایجانی دوغرو تانیتماق و دوغرو تانیماق هر بیر آذربایجانلی نین دانیلماز بورجودور !

نوشته شده توسط admin در چهارشنبه, ۱۷ دی ۱۳۹۳ ساعت ۵:۵۸ ق.ظ

دیدگاه


2 × = چهار