جامعه جای خالی نشاط را با گزینه نامناسب خشونت پرمی کند

گروه فرهنگی : ماشین، کولر ندارد اما شیشه پنجره های ماشین را بالا می کشد، البته فرقی هم نداشت، کولر هم که روشن بود بازهم شیشه ها را بالا می کشید؛ این ترس از همان چند سال پیش باقی مانده است، همان سالی که شنید دختری شیشه ماشینش را پایین کشید تا از هوای بهاری لذت ببرد اما اشخاص ناشناسی روی صورتش اسید پاشیدند.
سال ها گذشته است، اتفاق در شهری دیگر بوده است اما هراس آن مرزهای مکان و زمان را درنوردیده و همچنان باقیست. در ابتدا فکر می کرد دچار وسواس فکری شده اما وقتی دید که بسیاری از دختران هم سن و سالش هنوز از ترس اسیدپاشی، شیشه ها را بالا می کشند، خیالش راحت شد که تنها نیست!
ترس از اسیدپاشی در لایه های پنهان جامعه بین زنان و دختران باقی مانده است و هر از گاهی انتشار خبری درباره اسیدپاشی –هرچه که باشد حمله یا تصویب قانونی درباره آن- به این ترس_های یواشکی، دامن می زند.
مجلس شورای اسلامی چندی پیش در جریان بررسی طرح »تشدید مجازات اسیدپاشی و حمایت از بزه دیدگان ناشی از آن« تصویب کرد که اسیدپاشی به قصد ارعاب و ایجاد ناامنی »فساد فی الارض« تلقی می شود اما این قانون هم از هراس اجتماعی آن کم نکرد. بیش از آنکه تصویب این قانون به گوش مردم برسد خبر حرف های یکی از نمایندگان مجلس که به یکی از قربانیان گفت که یک طرف صورتش سالم مانده و از دست اسیدپاش قسر در رفته است، بین مردم پخش شد. این خبر برای مردم به مثابه آن بود که از دست اسیدپاشان راه مفری نیست و باید خدا را شکر کرد که فعلاً از دست آن قسر در رفته_اند.
اسیدپاشی هم اغلب علیه زنان به کار گرفته می_شود و هراس اجتماعی آن نیز بیشتر متوجه زنان و دختران است.
البته فقط موضوعی مانند اسیدپاشی منجر به هراس اجتماعی نمی شود؛ کودک آزاری های دلخراش و مرگ و میرهای ناشی از آن مانند آنچه برای آتنا یا بنیتا اتفاق افتاد نه تنها برای بزرگسالان که برای کودکان نیز موجی از هراس اجتماعی به راه انداخت. هرچند انتشار این اخبار، حساسیت های والدین را نسبت به مراقبت از کودکان افزایش می دهد اما از سوی دیگر با پرداختن بیش از حد به این موضوعات نیز ترس و استرسی دائمی گریبانگیر بسیاری از والدین شده است.
رئیس انجمن مددکاری اجتماعی ایران می گوید: یکی از موضوعاتی که مردم نسبت به آنها واکنش های متفاوتی نشان می دهند خشونت هایی است که به هر دلیلی در جامعه ترویج پیدا می کند و با توجه به شدت و نوع خشونت طبیعتاً نوع واکنش ها از نظر شدت و حدت و فراگیری و استمرار می تواند متفاوت باشد.
سیدحسن موسوی چلک می افزاید: هرچه خشونت ها، وحشتناک تر باشد طبیعتاً واکنشی که مردم نشان می دهند، واکنش منفی است و نمونه این واکنش ها را مواردی مانند اسیدپاشی کودک آزاری ها و تجاوزها مشاهده کردیم.
وی اضافه می کند: در برهه ای از زمان که چند مورد کودک آزاری باهم اتفاق افتاد، دقیقاً می شد این هراس را در جامعه مشاهده کرد؛ به طور مثال دختر خودم از من می خواست که هنگام بازگشت از خانه مادربزرگش، من زودتر دنبالش بروم و همه با هم باشیم تا اتفاقی نیفتد. اینگونه هراس ها در بطن جامعه نهفته می شوند.
*هراس اجتماعی نسبت به اسیدپاشی بیش از دیگر خشونت ها است
عضو هیات رئیسه منطقه آسیا و اقیانوسیه فدراسیون جهانی مددکاری اجتماعی می گوید: معمولاً اسیدپاشی ها با اطلاع قبلی نیست و از سوی دیگر اسیدپاشی جزء خشونت های عمیق و شدید به شمار می رود و کسی که اسیدپاشی انجام می دهد نهایت خشونت و تنفری است که می خواهد نشان دهد.
موسوی چلک می افزاید: خشونت اسیدپاشی تا پایان عمر با فرد می ماند و چه بسا آینده فرد را تحت تاثیر قرار می دهد؛ درمان ندارد و بدون اطلاع است و هرجایی می تواند اتفاق بیفتد.
بنابراین هراس اجتماعی نسبت به این خشونت در جامعه بیشتر و تاثیرات منفی آن به مراتب بیشتر از سایر انواع خشونت ها است.وی ادامه می دهد: مردم نسبت به اسیدپاشی ترسی دارند و دوباره راجع به این موضوع، اخباری منتشر می شود و هراس ها شدت بیشتری پیدا می_کند. این نوع رفتار مردم رفتار اختلال گونه نیست مگراینکه استمرار پیدا کند که در آن صورت به وضعیت سلامت روان بازمی گردد.
رئیس انجمن مددکاری اجتماعی ایران می_گوید: البته برخورد درست و به موقع با مسببان این نوع جرائم در کاهش هراس اجتماعی موثر است. چند وقت پیش قانون جدیدی در حوزه اسیدپاشی، برخوردها را با آن تشدید کرد. این نکته ای است که تعیین کننده است و اطمینانی است که هراس اجتماعی را کمتر می کند.
موسوی چلک می افزاید: اطمینان بخشی می_تواند هم در کاهش وقوع این جرائم و هم در کاهش هراس اجتماعی موثر باشد.
رئیس انجمن مددکاری اجتماعی ایران با تاکید بر تاثیر کنترل خشم بر کاهش خشونت در جامعه می گوید: آموزش کنترل خشم برای همه مردم ضروری است.
اگر امروز می بینیم خشونت یکی از پرونده_های دارای اولویت دستگاه قضایی به شمار می_رود و آمار نزاع در پزشکی قانونی نشان می دهد خشونت بخشی از جامعه ما شده، به دلیل کنترل نشدن خشم است.
موسوی چلک با اشاره به قتل استاد از سوی نجفی شهردار سابق تهران می گوید: خشونت_های شدید تقریباً جزئی از زندگی ما شده است، از یک سو شادابی و نشاط وجود ندارد و روانشناسی شهر و مدارس ما شاد نیست و از سوی دیگر به دیل سبک زندگی جدید فردگرایانه تر شده ایم و در خود فرو رفته ایم و فضای مجازی به این وضعیت کمک کرده این وضعیت بدتر شود و احساس تنهایی بیشتری کنیم.وی تاکید می کند: بروز و ظهور خشونت در چنین شرایطی طبیعی است و همه چیز را برای اینکه رفتار خشن داشته باشیم داریم.
یک شکل آن اسیدپاشی است؛ برخی های اینطور می گویند که اسیدپاشی از قتل نیز بدتر است.
وی خاطرنشان می کند: اسیدپاشی در تمام دنیا جزء جرائم بسیار خشن و مذبوح است.
رئیس انجمن مددکاری اجتماعی ایران معتقد است که رفتار خشن به مساله یادگیری نیز مربوط است به طور مثال اگر کسی با قرص، خودکشی کند، افرادی از این شیوه یاد می گیرند.
موسوی چلک می افزاید: رفتار خشن را نیز از یکدیگر یاد می گیریم و در جامعه ای که می توان با اسید انتقام گرفت، افراد دیگر نیز آن را یاد می_گیرنند.
وی تصریح می کند: البته شدت و فراوانی اسیدپاشی خیلی بالا نیست اما حتی یک مورد کافی است که افکار عمومی نسبت به موضوع خشونت و رفتار خشن حساس شود و همین یک مورد نیز موارد شبیه آن را در جامعه افزایش دهد و بین مردم، نگرانی ایجاد می کند و خود این نگرانی، مشکلات دیگری را پدید می آورد.
وی ادامه می دهد: پیامدهای گسترش اسیدپاشی فقط مترتب فرد نیست بلکه کل جامعه و خانواده را درگیر می کند.
رئیس انجمن مددکاری اجتماعی ایران می_گوید: گاهی نوع پرداخت به موضوع جرائم و خشونت ها در رسانه ها تقویت کننده یا کاهش دهنده هراس اجتماعی است.
موسوی چلک می افزاید: به طور مثال با وقوع خشونتی در یک روز، اغلب مطبوعات و خبرگزاری ها روی آن مساله خاص تمرکز می_کنند و این تمرکز به این مسائل دامن می زند.
به گزارش آرازآذربایجان به نقل از ایرنا ، وی با انتقاد از نبود سیاست های رسانه ای برای پرداختن به موضوعات خشنی مانند اسیدپاشی می گوید: رسانه ها سیاست ها و خط مشی مشخصی ندارند که در شرایطی که خشونت ها و بحران های اجتماعی رخ می دهد، چگونه با آن برخورد کنند و اشاعه استرس ها و دغدغه و فشارهای اجتماعی ناشی از این مساله است و منجر به پایداری هراس اجتماعی می شود.
Arazazarbaiijan.farhangi@gmail.com