تلخکامی گوجه فرنگی کاران آذربایجان غربی از قیمت و دلالی ها
طاهره نوید آرین
گروه گزارش: امسال هم در هر زمین آذربایجان غربی که مناسب کشت محصولات جالیزی بوده مانند سالهای گذشته گوجه فرنگی کاشته شده، با این تفاوت که این محصول در سال جاری سودی برای کشاورزان جز تحمل رنج کشت، داشت و برداشت در برنداشته ولی در مقابل موجب رضایت دلالان و واسطه ها شده است.آذربایجان غربی بخصوص سه شهر ارومیه، میاندوآب و نقده از ایام قدیم به عنوان یکی از استانهای کشور در تولید محصول گوجه فرنگی و فراورده های متنوع آن به ویژه رب تولیدی کارخانه های ارومیه، مشهور و مطرح بوده است. کشاورزان این استان هم با توجه به قیمت مناسب گوجه فرنگی در بازار و نیز وجود صنایع تبدیلی به تولید این محصول می پرداختند. این روند علاوه بر ایجاد اشتغال در بخش کشاورزی استان در بخش صنعت نیز همراه با فواید بسیاری برای استان همراه بوده و عایدات خوبی کشاورزان آذربایجان غربی داشته است. هم اکنون نیز به مانند گذشته در سطح شش هزار هکتار از اراضی استان کشت گوجه فرنگی تداوم دارد و کشاورزان استان در کنار تولید محصولات باغی خود به تولید این محصول به صورت اختصاصی و یا در بخش کوچکی از حواشی باغهای خود همت می گمارند.اما آنچه که موجب آرزده خاطر شدن این قشر زحمتکش شده قیمت پایین این محصول در سال جاری بوده است. کشاورزان از وجود واسطه ها و خرید این محصولات از کشاورزانی که فاقد وسیله نقلیه برای حمل محصول به بازار هستند و به صرفه نبودن جمع آوری محصول از مزارع به علت قیمت پایین آن انتقاد می کنند. دامنه این انتقاد به حدی است که بسیاری از کشاورزان محصولات خود را بر سر مزارع رها کرده و اقدام به جمع آوری هم نکرده اند. بر اساس اظهار کشاورزان آذربایجان غربی بسیاری از محصولاتشان در ارومیه و میاندوآب در مزارع رها شده و بر اثر بارشهای اخیر فاسد شده اند که موجب متضرر شدن و از بین رفتن سرمایه های گوجه فرنگی کاران شده است. این اتفاق در حالی رخ داده که بر اساس اعلام کارشناسان جهاد کشاورزی استان، محصول گوجه فرنگی از محصولات عمده جالیزی آذربایجان غربی است که هم اکنون به قیمت ۱۰ هزار تا ۱۰ هزار و ۵۰۰ ریال برای مصرف تازه خوری و ۴۵۰۰ ریال برای مصرف کارخانه ها توسط کشاورزان به بازار عرضه می شود. ولی به گفته کشاورزان صیفی کار، هم اکنون هزینه های تولید محصول از قیمت فروش آن پیشی گرفته و آنان را به شدت متضرر کرده و قیمت، چیزی بسیار پایین تر از رقم اعلام شده است. کشاورزان می گویند کمبود صنایع تبدیلی و تکمیلی و فراوری نشدن محصولات کشاورزی باعث شده این محصول به علت افت شدید قیمت، روی دست کشاورزان بماند. این درحالی است که کارشناسان جهاد کشاورزی می گویند که کارخانجات فعال در زمینه فراوری گوجه فرنگی در استان جوابگوی تولید و نیازهای استان در این بخش بوده و حتی توان جذب و تولید دو برابری میزان تولید در استان را نیز دارا هستند.
*۲۴۰۰ میلیارد ریال ارزش گوجه فرنگی تولیدی آذربایجان غربی است
مدیر زراعت جهاد کشاورزی آذربایجان غربی در این باره به خبرنگار ایرنا گفت: ارزش گوجه فرنگی تولیدی امسال این استان معادل ۲۴۰۰ میلیارد ریال است که نقش مهمی در اقتصاد خانواده های روستایی دارد. جمشید دارا افزود: شش هزار هکتار از اراضی کشاورزی استان زیر کشت محصول گوجه فرنگی قرار گرفته که پیش بینی تولید آن ۲۴۰ هزار تن است. وی اظهار کرد: متوسط عملکرد در هکتار این محصول ۴۰ تن است که علاوه بر تامین نیاز مردم داخل استان محصول تولید شده به سایر استان های کشور نیز صادر می شود. وی ادامه داد: کل نیاز استان به گوجه فرنگی ۱۵۰ هزار تن در سال بوده و مصرف سرانه هر فرد در استان ۴۵ تا ۵۰ کیلوگرم گوجه فرنگی است. دارا گفت: ۶۰ هزار تن از گوجه فرنگی تولید شده در استان به صورت تازه خوری مصرف و بقیه توسط کارخانه های تبدیلی خریداری می شود. وی اضافه کرد: هم اکنون ۱۸ کارخانه تولید فراورده های گوجه فرنگی در آذربایجان غربی با ظرفیت ۱۲۵هزار تن فعالیت می کنند.
مدیر زراعت جهاد کشاورزی آذربایجان غربی گفت: پیش بینی می شود با حمایت های جهاد کشاورزی از کشاورزان استان، سطح زیر کشت این محصول در سال زراعی آینده افزایش پیدا کند. وی افزود: رعایت الگوی کشت در منطقه و تناوب کشت نیز از مواردی است که کشاورزان باید به آن توجه خاصی داشته باشند. وی یادآور شد: زارعین باید قبل از اقدام به کشت نسبت به عقد قرارداد با کارخانه های تولیدی در استان نیز توجه ویژه ای داشته باشند تا کشت بی برنامه منجر به نابودی سرمایه های آنان نشود. وی با بیان اینکه بازاریابی به موقع در کنار کشت نیز از مسایلی است که نباید زارعین از توجه به آن غافل باشند گفت: مسوولان مربوطه نیز باید با توجه به نیازهای منطقه و نیز با توجه به آب بربودن این محصول کشتهای جایگزین، خریدهای توافقی و نیز حمایت از گوجه فرنگی کاران را مد نظر داشته باشند تا علاوه بر اینکه زراعین در این حوزه متضرر نشوند نسبت به اقتصادی بودن تولید این محصول نیز گامهایی براداشته شود تا صنایع تبدیلی نیز همچنان به کار خود ادامه دهند. وی اضافه کرد: ارائه تسهیلات به موقع بانکی با بهره کم نیز مهمترین گامی است که می تواند به رونق این صنعت در استان کمک کند تا هم منجر به ایجاد اشتغال شود و هم چرخ های تولید و اقتصاد استان به حرکت در آید.
*در صادرات گوجه فرنگی با مشکلاتی روبه رو هستیم
مدیر صنایع تبدیلی جهاد کشاورزی آذربایجان غربی نیز در این باره گفت: هم اکنون صنعت گوجه فرنگی در استان یکی از ظرفیتهای خوب اقتصادی محسوب می شود که متاسفانه به علت کمبود سرمایه در گردش در بخش صنایع تبدیلی و نیز از دست دادن بازار برخی از کشورهای هدف از جمله عراق به دلایل سیاسی در صادرات با مشکلاتی در این زمینه مواجه شده ایم. علیرضا فایضی اضافه کرد: چون کارخانجات ما الان با مشکل سرمایه در گردش مواجه هستند مستقیما از کشاورزان اقدام به خرید محصول نمی کنند. وی ادامه داد: کارخانه ها برای جبران برخی از مشکلات مالی خود اقدام به خرید محصول از دلالان و واسطه ها می کنند که با بکار گرفتن ترفندهای مختلف به قیمت بسیار ارزان اقدام به خرید محصول از کشاورزان می کنند. فایضی اضافه کرد: به دلیل همین مشکل سرمایه در گردش، کارخانه ها حتی حاضر به خرید توافقی نیز با کشاورزان استان نمی شوند.وی گفت: دلالان استان نیز از این فرصت استفاده کرده و با تفکیک گوجه فرنگی، گوجه فرنگی های بی کیفیت را به کارخانه های استان تحویل می دهند. مدیر صنایع تبدیلی جهاد کشاورزی آذربایجان غربی افزود: در صورتی که بانکها سرمایه در گردش را با نرخ پایین و نه ۲۶ درصد به بالا در اختیار صاحبان صنایع قرار دهند حتما این بخش پویایی دوباره خود را باز می یابد و آنان مجبور نمی شوند تا تن به بازیهای سودجویانه دلالان این عرصه بدهند. فایضی ادامه داد: هم اکنون یک هزار و ۵۰۰ نفر کارگر در بخش صنایع تبدیلی گوجه فرنگی در استان مشغول به کار و ۳۳ واحد تولیدی در این بخش فعال هستند.
* قیمت گوجه فرنگی در بازار مناسب است ولی از کشاورزان به قیمت پایین خریداری می شود
یکی از کشاورزان ارومیه به خبرنگار ایرنا گفت: قیمت ها در بازار خوب است ولی وقتی نوبت به ما می رسد با قیمتی معادل ۲۵۰ تومان گوجه فرنگی را از ما خریداری می کنند. علی تاسه می گوید: علاوه بر مشکلات کاشت، داشت و برداشت، نداشتن وسیله نقلیه برای حمل محصول نیز از مشکلاتی است که بر درد و رنج ما می افزاید. وی با اشاره به همسو نبودن مخارج و هزینه های کاشت این محصول در برابر تولید و قیمت فروش آن افزود: من به همراه همسر و دخترم در نیم هکتار اراضی خود در روستا به کشت این محصول اقدام کردیم و مراحل کاشت و داشت و حتی برداشت هم با خودمان بوده ولی با این همه محصولی را که واسطه های اطراف روستا و در کنار جاده ها از ما به قیمت دو هزار و ۵۰۰ ریال خریداری می کنند در بازار به قیمت شش هزار یا حتی ۱۲ هزار ریال هم به فروش می رسانند. وی اضافه کرد: کشاورزان از اقشار کم درآمد و فعال در بخش اقتصادی جامعه محسوب می شوند و نیازمند حمایت دولت در چنین مواقعی هستند.
* کارخانه ها باید با خرید محصول حامی گوجه کاران باشند
یکی دیگر از کشاورزان در این باره گفت: صاحبان صنایع تبدیلی و مسوولان جهاد کشاورزی در استان باید بیشتر با کشاورزان همکاری کنند و ظرفیت خود را پیش از آغاز فصل کشت اعلام کنند تا کشاورزان با توجه به برنامه های کارخانه ها و بازار اقدام به کشت کنند. معصومه غنی زاده افزود: در گذشته زنان روستا با کشت محصول خود اقدام به پخت رب گوجه فرنگی نیز می کردند که علاوه بر اینکه جلوی فساد گوجه فرنگی ها را می گرفت با فروش این محصول می توانستند کمکهای خوبی به اقتصاد خانواده داشته باشند. وی اظهار کرد: در بسیاری مواقع هم گوجه فرنگی های تولیدی با عقد قرارداد با کارخانه تحویل کارخانه داده می شد که امسال کارخانجات هم به علت تولید بیش از حد گوجه فرنگی در استان و شاید مشکلاتی دیگر که ما از آنها بی خبریم اقدام به خرید و عقد قرارداد نکردند. این کشاورز گوجه فرنگی کار افزود: برخی کارخانجات حتی از این شرایط به نفع خود استفاده می کنند و حتی اقدام به تعیین نرخ و قمیت برای محصول می کنند. وی اضافه کرد: هم اکنون قیمت هرکیلو گوجه فرنگی با احتساب کود و نهاده ها و آب مصرفی و نیز ماشین آلات به کار گرفته شده برای کشاورزان در استان چیزی حدود چهار هزار ریال است که دلالان و کارخانجات محصول ما را با قیمت پیشنهادی خودشان یعنی ۲۵۰۰ ریال تا سه هزار ریال خریداری می کنند که این اجحافی بزرگ در حق کشاورزان است.
وی افزود: امسال خانواده ما هزینه بسیاری برای کشت این محصول به امید خرید کارخانه ها متحمل شد ولی کارخانه ها نیز با عدم خرید به موقع محصول موجب افت قیمت و نیز کاهش کیفیت شدند تا بدین طریق به قیمت پایین کشاورزان راضی به عرضه محصول شوند. وی گفت: کارخانه ها در استان نیز گوجه فرنگی را به نرخ ارزان خریداری می کنند ولی با گران شدن گوجه فرنگی باز به همان نرخ خریداری می کنند در حالیکه رب تولیدی را به نرخ روز می فروشند. این بانوی کشاورز اظهار کرد: حمایت دولت می تواند در این مواقع از کشاورزان و نیز جمع آوری واسطه ها از این حوزه گام مهمی در راستای مشکلات کشاورزان باشد که امسال چنین موردی را شاهد نبودیم. وی با انتقاد از جهاد کشاورزی استان نیز گفت: این نهاد باید با برنامه های ترویجی خود کشتهای برنامه ریزی شده را در استان ترویج دهد تا این چنین شاهد بی برنامگی در کشت و متضرر شدن کشاورزان نباشیم.
وی گفت: هیچ خرید توافقی در این زمینه نیز علیرغم اینکه مسولان جهاد کشاورزی اعلام کرده بودند که صورت می گیرد در عمل انجام نشد. با توجه به نکات گفته شده ضروری است تا با در نظر گرفتن خشکسالی های اخیر، کمبود منابع آبی و نیز آب بر بودن این محصول (مصرف ۱۶ هزار مترمکعب آب به ازی هر هکتار) مسوولان با نیازسنجی های دقیق و به موقع کشاورزان را در باره کشت محصول گوجه فرنگی توجیه کنند.
گوجه فرنگی یکی از محصولات مهم تولیدی در آذربایجان غربی است که علاوه بر مصرف داخلی به صورت تازه خوری پس از فراوری در کارخانجات آذربایجان غربی به صورت رب و سس به خارج از استان و حتی کشورهای همسایه از جمله عراق، ترکیه و آذربایجان صادر می شود و نقش مهمی در اقتصاد منطقه ایفا می_کند.
نوشته شده توسط admin در چهارشنبه, ۱۶ مهر ۱۳۹۳ ساعت ۵:۱۸ ق.ظ
