گفت و گو: منیره وطنی
گروه گفتگو:با گذشت بیش از سه ماه از آغاز روند اجرایی طرح تحول نظام سلامت در کشور، مردم آذربایجان غربی در انتظار ارتقای سطح کیفیت و دسترسی مناسب و کم هزینه به خدمات سلامت، گام‌های بلندی در مسیر اصلاح نظام سلامت را رصد می‌کنند.
به گزارش آرازآذربایجان، سلامتی همواره به عنوان گنجینه بزرگ بشری و نعمت عظیم الهی بوده و بهره‌گیری از سایر لذات دنیوی بدون وجود نعمت سلامتی ارزشی برای فرد ندارد.در این میان آذربایجان غربی به عنوان استانی مرزی، به سبب درگیری با مسائل جنگ در طول هشت سال جنگ تحمیلی، بعضا از پرداختن به مسائل بهداشتی و رعایت اصول تغذیه‌ای و ورزشی غافل مانده‌ و به همین دلیل، مسئله درمان در این مناطق باید به صورت پررنگ‌تر دیده شود.در همین راستا و با توجه به تحریم‌های مختلف اعمال شده بر کشور، نرخ اقلام دارویی و هزینه معالجات پزشکی در سال‌های گذشته سیر صعودی قابل توجهی داشته که این مسئله سبب بروز مشکلاتی برای مردم در دریافت خدمات مطلوب درمانی با نرخ‌های متعادل داشته است.دولت تدبیر و امید در این زمینه وارد عمل شد و برای رهایی از مشکلات موجود در این بخش و یا کاهش نسبی آن، بسته جامع طرح تحول نظام سلامت را تدوین کرد تا بر اساس آن ضمن کاهش هزینه‌های پرداختی بیماران در بیمارستان‌های وابسته به دانشگاه‌های علوم پزشکی، کیفیت ارائه خدمات را نیز ارتقا بخشیده و به سبب آن علاوه بر افزایش سطح سلامت آحاد جامعه، از بار مشکلات موجود در این بخش نیز بکاهد.برنامه‌های طرح تحول نظام سلامت با تکیه بر اهداف کلی برنامه‌های پنجم توسعه، از پانزدهم اردیبهشت ماه امسال برای اجرا ابلاغ شد که از همان تاریخ نیز اجرای بندهایی از این برنامه در آذربایجان غربی کلید خورد که در همین راستا و برای اطلاع از روند اجرایی آن در استان، به سراغ دکتر حمید رحیمی مسئول دبیرخانه ستاد اجرایی طرح تحول نظام سلامت آذربایجان غربی رفتیم تا اطلاعاتی در این زمینه کسب کنیم.در ابتدا اشار‌ه‌ای کلی به بندهای طرح تحول نظام سلامت داشته و توضیحات لازم را در این خصوص ارائه فرمایید.این طرح در قالب هفت برنامه به مراکز درمانی وابسته به دانشگاه علوم پزشکی ابلاغ شده است.برنامه‌های کاهش میزان پرداختی بیماران بستری برنامه ترویج زایمان طبیعی وارتقای کیفیت هتلینگ از پانزدهم اردیبهشت ماه امسال در آذربایجان غربی به اجرا در آمده‌اند.همچنین اجرای برنامه‌های حمایت از ماندگاری پزشکان در مناطق محروم و حضور پزشکان متخصص مقیم در بیمارستان‌های وابسته به دانشگاه از ابتدای خرداد ماه امسال، برنامه »ارتقای کیفیت خدمات ویزیت« از پانزدهم خردادماه در بیمارستان‌ها و کلینیک‌های وابسته به دانشگاه‌ علوم پزشکی و خدمات درمانی استان آغاز شده و در حال اجرا است.کلیات برنامه هفتم نیز با عنوان »برنامه حفاظت مالی از بیماران صعب‌العلاج، خاص و نیازمند« ابلاغ شده، ولی از آنجا که در حال حاضر به طور کامل عملیاتی نشده است، ابلاغیه اجرایی آن نیز به استان‌ها صادر نشده که به محض صدور ابلاغیه‌های لازم در دستور کار قرار خواهد گرفت.در کنار این هفت برنامه، پوشش بیمه سلامت ایرانیان برای ایرانیان فاقد بیمه نیز اجرا شده که مکمل برنامه فوق بوده و متولی آن سازمان بیمه سلامت استان است که با توجه به صدور دفترچه‌های بیمه به افراد مشمول طرح، تقریباً کلیه آحاد جامعه زیر پوشش بیمه‌ درمانی قرار گرفته‌اند.دو هدف مهم در قالب برنامه نخست این طرح، »برنامه کاهش میزان پرداختی بیماران بستری« پیگیری می‌شود که بر این اساس بیماران بستری دارای پوشش بیمه پایه، در بیمارستان‌های دانشگاهی صرفاً ۱۰ درصد هزینه‌ها و در صورت داشتن بیمه روستایی و رعایت مسیر ارجاع صرفاً ۵ درصد هزینه های بستری را پرداخت می‌کنند، با اجرای این برنامه بیمارستان موظف است نسبت به تهیه دارو و لوازم و تجهیزات مصرفی پزشکی اقدام نموده و بیمار برای موارد به خارج از بیمارستان ارجاع نمی‌شود. ضمناً ارائه خدمات آزمایشگاهی و تصویربرداری راسا توسط بیمارستان تامین شده و یا در موارد محدود با مسئولیت و خرید خدمت توسط بیمارستان در زنجیره سایر بیمارستان‌ها فراهم می‌شود.در همین راستا تجهیزات و لوازم پزشکی و دارویی مورد نیاز در بیمارستان‌های مربوطه شناسایی و نسبت به تأمین آنها اقدامات لازم انجام شده است.با توجه به آغاز اجرای این بند از برنامه طرح تحول نظام سلامت، از پانزدهم اردیبهشت ماه در استان، می‌توان ادعا کرد که در این مدت طرح مزبور به طور کامل در بیمارستان‌های وابسته به دانشگاه در استان اجرا شده و تا پایان مرداد ماه حدود ۸۵ هزار و ۱۰۰ نفر از بیماران بستری شده در بیمارستان‌های مربوطه، از مزایای اجرای این طرح برخوردار شده‌اند.برنامه بعدی طرح تحول نظام سلامت نیز که در راستای ترویج زایمان طبیعی و کاهش سزارین است، از همان پانزدهم اردیبهشت ماه آغاز شده و بر این اساس با توجه به رایگان شدن هزینه زایمان طبیعی در بیمارستان‌های مجری طرح تحول نظام سلامت و ایجاد شرایط برای زایمان‌های بدون درد و طبیعی، تلاش می‌شود زایمان به صورت سزارین کاهش یافته و به این ترتیب از بروز عوارض متعدد ناشی از انجام سزارین پیشگیری شود.برنامه »حمایت از ماندگاری پزشکان متخصص در مناطق محروم« در کدام مناطق و به چه صورت اجرایی شده است؟
با توجه به اینکه این طرح ویژه مناطق محروم و کمتر توسعه‌ یافته بوده، لذا تمام مناطق استان به جز شهرستان‌های ارومیه و خوی، مشمول اجرای این بند هستند.در همین راستا نیز شهرستان‌های مشمول بر اساس درجه محرومیت به چهار گروه »الف« تا »د« تقسیم شده‌اند که شهرستان‌های شوط پلدشت، اشنویه، چالدران، قره‌ضیاءالدین سردشت و پیرانشهر در قالب شهرستان‌های گروه »الف« مناطق محروم استان معرفی شده‌اند.البته میزان پرداختی به پزشکان متخصص برای ماندگاری آنها در مناطق رده الف نیز به عنوان مناطق محروم‌تر افزایش می‌یابد تا ضمن ترغیب آنها به فعالیت در این مناطق، اهداف تعیین شده در راستای ارتقای سطح خدمت‌دهی به افراد نیز محقق شود.در حال حاضر میزان ترغیب پزشکان برای همکاری در قالب این طرح به چه صورت است؟ و در قالب چند رشته پزشکی اجرا می‌شود؟بر اساس آخرین آمارها، تاکنون حدود ۱۳۰ پزشک در قالب طرح ماندگاری اعلام آمادگی کرده‌اند و با توجه به مشوق‌های در نظر گرفته شده و اصلاح نظام پرداخت، میل و رغبت در میان پزشکان برای همکاری در این زمینه بالا است و در شهرستان‌های برخوردارتر میزان استقبال پزشکان از این طرح کمتر بوده است و از عامل نگران کننده برای پزشکان، تأمین اعتبارات ملی لازم برای تداوم اجرای این طرح است؛
طرحی که با حذف بخشی از منابع آزاد شده از محل هدفمندی یارانه‌ها اجرا شده و عموم آحاد جامعه ذی‌نفعان اصلی آن محسوب می‌شوند.مردم هنوز در حافظه خود اجرای ناقص طرح پزشک خانواده و هزاران طرح مشابه را از یاد نبرده‌اند و انتظار دارند طرحی که با عنوان تحول نظام سلامت معرفی شده، بتواند به واقع تحولی در زمینه سلامت آحاد جامعه ایجاد کند که لازمه تحقق این مسئله، اجرای بندهای مختلف برنامه بر اساس زمانبندی اعلام شده، عمل به تعهدات دولتی همکاران و نظارت گسترده بر کیفیت اجرای طرح‌هاست.بی‌صبرانه منتظر به بار نشستن این طرح می‌مانیم.