تحول در نظام آموزشی با هوشمندسازی مدارس
قسمت دوم
فاطمه دهاتی
گروه گزارش: هرچند توسعه مدارس مجازی و هوشمند در سالهای اخیر در دستور کار مسئولین قرار گرفته ولی مشکلاتی وجود دارد که مانع توسعه همه جانبه آن می¬گردد. از مهم¬ترین آن مشکلات در کشور می¬توان به موارد ذیل اشاره کرد: معلمان مدارس هوشمند نه تنها مجبورند که به تدریس نحوة استفاده از فاوا بپردازند، بلکه مجبور به استفاده از »سیستم مدیریت الکترونیکی« تحت عنوان »سیستم مدیریت مدرسه هوشمند« هستند. سیستم مدیریت مدرسه هوشمند نرم¬افزاری جامع است که وزارت آموزش و پرورش مالزی برای تسهیل مدیریت و کنترل منابع طراحی کرده است. معلمان از این نرم¬افزار برای مدیریت کلاس درس نظیر نوشتن گزارش¬ها، حضور و غیاب، جدول زمان¬بندی و آماده-سازی طرح درس استفاده می¬کنند. در صورتی که »سرور« مشکلی پیدا کند، معلمان به این نرم¬افزار دسترسی ندارند. بنابراین، دروسی نیز که در این نرم¬افزار در پوشه معلمان آماده و ثبت می¬شوند، قابل بازیابی نخواهند بود. معلمان در مواجهه با این مشکل احساس درماندگی می¬کنند. مشکل دیگری که این نرم¬افزار دارد، عدم دسترسی معلمان به آن در خانه است. در صورتی که معلمان بخواهند از این نرم¬افزار استفاده کنند، باید درس خود را در مدرسه آماده سازند. گزارشهای پژوهشی در ایران نیز حاکی از مشکلاتی کما بیش مشابه است. محمودی، نالچیگر و ابراهیمی نیز در پژوهش خود چالشهای اساسی توسعه مدارس هوشمند را به شرح زیر می¬دانند:
۱- نبود قوانین و مقررات مورد نیاز در وزارت آموزش و پرورش ایران: با توجه به این که در مدارس هوشمند، کنترل، نظارت و ارزشیابی مبتنی بر فناوری رایانه بوده و به صورت هوشمند انجام می¬شود، بسترهای قانونی مورد نیاز این مدارس با مدارس سنتی متفاوت است. که این نیاز، از تفاوت موجود بین مدارس هوشمند و سنتی نشأت می¬گیرد. نبود مقررات در این زمینه باعث ایجاد مشکلات متعدد در مدرسه شده است. به عنوان مثال معلم خود را موظف به ایجاد محتوای درسی چندرسانه¬ای نمی¬داند و اگر هم معلمی به واسطه علاقه شخصی اقدام به تهیه محتوا کند، محمل قانونی برای پرداخت و جبران مالی وجود ندارد.
۲- فراهم نبودن زیرساخت¬های مورد نیاز: زیرساخت (شبکه محلی، اتصال اینترنت، سخت افزار، رایانه شخصی، ایستگاه کاری، سرور، چاپگر لیزری، چاپگر رنگی جوهر افشان، اسکنر و ..)، یکی از اساسی¬ترین پیش¬نیازهای لازم برای توسعه مدارس هوشمند است. نبود منابع کافی در مدارس، باعث شده است که این مورد به یکی از مهم¬ترین چالش-ها تبدیل شود.
متاسفانه علی¬رغم پیشرفت قابل توجه این علم در دنیا به دلایل محدودی هنوز شبکه¬های ارتباطی کشور بسیار نامناسب است و برقراری تعاملات اینترنتی مخابراتی چندان آسان نیست.
۳- سازگار نبودن ساختار و تشکیلات مدارس کشور: ساختار و تشکیلات مدارس ایران، کاملاً سنتی است. ساختاری که در آن فناوری اطلاعات جایگاهی ندارد. توجه به این نکته که فناوری اطلاعات در مدارس هوشمند نقش کلیدی و تعیین کننده دارد، لزوم تناسب ساختار و تشکیلات مدارس کشور با فناوری اطلاعات را مشخص می¬سازد.
۴- باورهای فرهنگی جامعه: باورهای فرهنگی جامعه ما به ویژه اولیای دانش¬آموزان نیز یکی از موانع بزرگ در مسیر طرح مدارس هوشمند است. هنوز با توجه به گذشت چندین دهه از تولید این¬گونه فناوری¬ها، متاسفانه فرهنگ استفاده از آن چندان رونق نیافته و مقاومت¬های زیادی در این مسیر وجود دارد و در بسیاری از خانواده¬ها تلقی نادرستی از این مقوله موجب شده تا این تکنولوژی به عنوان یک نامحرم فرض شود و از ورود تجهیزات الکترونیکی به منزل خودداری شود. لذا فرزندان چنین خانواده¬ای سخت با مشکل مواجه خواهند شد.
۵- مشکلات اقتصادی خانواده¬ها: مشکل اقتصادی بسیاری از خانواده¬ها برای تامین حداقل یک دستگاه کامپیوتر، یکی از مهم¬ترین موانع موجود در مسیر موفقیت مدارس هوشمند است و این مساله زمانی بیشتر محسوس خواهد بود که مدارس هوشمند در مناطق مختلف تعمیم داده شود. چون، در حال حاضر حتی درصد قابل توجهی از دانش¬آموزان مناطق برخوردار نیز امکان تهیه کامپیوتر در منزل را ندارند. محتوای درسی نظام فعلی آموزش و پرورش با اهداف مدارس هوشمند که مبتنی بر دانش¬آموز محوری است، تناسب ندارد. ارائه محتوای دروس قدیمی در قالب روش های ارده جدید دروس نمی¬تواند تغییری اساسی در آموزش دانش آموزان ایجاد کند. با توجه به عصر پرشتاب اطلاعات و ارتباطات، مهمترین عامل و شاخص زندگی جوامع و پیشرفت کشورها و تغییر و تحول آنها، توسعه علمی و آموزشی آن است.
مدرسه هوشمند رویکرد جدید آموزشی است که با تلفیق فناوری اطلاعات و برنامه¬های درسی، تغییرات اساسی در فرایندهای یاددهی و یادگیری را به دنبال خواهد داشت. لذا باید با توسعه و اعتلای فرهنگ جامعه و همچنین آماده¬ساختن بستر قانونی و فرهنگی مورد نیاز، ارکان توسعه مدارس هوشمند در ایران فراهم شود. در این راستا توجه به موارد ذیل ضروری می¬نماید:
- برگزاری دوره¬های آموزش ضمن خدمت، اطلاع¬رسانی و افزایش آگاهی معلمان و مدیران در زمینه فناوری اطلاعات می¬تواند در افزایش مهارت¬های رایانه¬ای معلمان تأثیرگذار باشد.
- ایجاد قانونی برای ملزم¬کردن معلمان و مدیران به انجام اینترنتی کارها و استفاده از فناوری در آموزش و نیز تعیین قانون پاداش برای معلمان موفق در این عرصه؛ راهکاری در جهت ایجاد فرهنگ مناسب در این زمینه به شمار می¬رود.
- لازم است تسهیلاتی برای تهیه رایانه و دسترسی معلمان، دانش¬آموزان و سایر کارمندان به اینترنت پرسرعت در نظر گرفته شود. از طرف دیگر بهره¬گیری از فناوری اطلاعات در فرایند یادگیری در ارتباط مستقیم با تغییر نقش¬های معلم و دانش¬آموز و تحولات ساختاری در محتوای آموزشی امکان¬پذیر است. با بررسی پژوهش¬ها مشخص می¬شود که این موضوع در پژوهش خانم جعفری حاجتی (۱۳۸۵) نیز مورد تایید قرار گرفته بود.
- اجرای مؤثر و کارآمد مدارس هوشمند به سرمایه¬گذاری در بخشهای ساخت مدارس جدید با توانایی¬های چندرسانه¬ای و روزآمدکردن تجهیزات و وسایل در مدارس فعلی و نیز آموزش معلمان برای حفظ و توسعه فناوری نوین نیاز دارد. با توجه به وجود بستر مناسب و وجود تجهیزات هوشمند در مدارس؛ استفاده از فناوری¬های بین¬المللی آموزش، یک نیاز قطعی و ابزار مفیدی جهت پیشرفت است. عدم وجود نیروهای آموزش¬دیده جهت راه¬اندازی و نگهداری از تجهیزات هوشمند به عنوان مهمترین چالش در مدارس هوشمند مطرح شد. تغییر و تحول در این مدارس نیز باید در شیوة آموزش و نحوة تدوین کتب درسی مورد ملاحظه قرار گیرد. پایان
نوشته شده توسط admin در جمعه, ۱۰ بهمن ۱۳۹۳ ساعت ۳:۳۷ ب.ظ
