تحلیلی بر بی ثباتی قیمت نهاده های دامی و نوسانات قیمت شیر دراستان
مهدی قلی‌پور
گروه اقتصادی: – آذربایجان غربی ظرفیت های بسیار خوبی در راستای تولید شیر و دامداری دارد ولی از این ظرفیت ها به بهترین شکل ممکن استفاده نشده است.
واحدهای تولیدی و صنعتی سرمایه ای عظیم برای استان آذربایجان غربی است و بررسی موضوعات تخصصی مرتبط با واحدهای تولیدی و صنعتی استان و لزوم حفاظت از این سرمایه های عظیم باید در راس فعالیت های سازمان های متولی قرار گیرد.
بررسی فرآیند توزیع مابه التفاوت نرخ شیر خام تحویلی به کارخانجات از سوی دامداران یکی از مشکلات واحدهای تولیدی لبنی استان آذربایجان غربی است. اگر چه یارانه شیر به دامداران سنتی و صنعتی باید پرداخت شود ولی دامداران صنعتی استان عمدتا یارانه شیر را دریافت کرده اند ولی با توجه به ابهاماتی که در دستور العمل و مصوبه دولت وجود داشت پرداخت یارانه شیر به دامداران سنتی استان صورت نگرفته است.طی پیگیری های مکرر و مذاکرات صورت گرفته با مدیر کل دفتر تامین و توزیع وزارت صنعت، معدن و تجارت مقرر شده اعتبار لازم بابت جمع آوری ثابت و سیار شیر به دامداران سنتی استان تخصیص یابد.
اولویت نخست در پرداخت یارانه شیر واحدهای لبنی استان بوده سپس به دامداران صنعتی و سنتی پرداخت شده است.این در حالی است که صنعتی سازی بخش فرآورده های لبنی استان در گرو توسعه زیرساخت ها ، سالم سازی شیر در دامداری های سنتی، چند محصولی شدن تولیدات کارخانجات لبنی برای افزایش بهره وری و توسعه کشت علوفه است. کمبود نقدینگی، تامین مواد اولیه و شیر خام، فروش شیر خام در مغازه های سطح استان، نحوه توزیع یارانه شیر، مالیات و دارایی، و تامین سوخت از جمله مشکلات واحدهای تولیدی لبنی آذربایجان غربی است.این در حالی است که آذربایجان غربی ظرفیت های بسیار خوبی در راستای تولید شیر و دامداری دارد ولی از این ظرفیت ها به بهترین شکل ممکن استفاده نشده است. این امر یکی از مهمترین دلایلی است که موجب شده، شیر تولیدی آذربایجان غربی، نیازهای این بخش را در استان تامین نکند.این استان از نظر تعداد واحدهای لبنی رتبه هشتم کشوری را به خود اختصاص داده و این در حالی است که ۶٫۵ درصد از کل واحد های لبنی کشور به استان آذربایجان غربی اختصاص دارد.در حال حاضر۲۲ واحد تولیدی لبنی دارای پروانه بهره برداری از سازمان صنعت، معدن و تجارت استان آذربایجان غربی با ظرفیت تولید سالانه ۳۶۴ هزار تن در این استان فعالیت می کنند که این واحدها از نظر ظرفیت رتبه ۱۰ کشوری را کسب نموده است.
در بررسی تفکیکی محصولات لبنی استان آذربایجان غربی در تولید شیر استرلیزه از نظر ظرفیت رتبه یک کشوری را دارا است و توسعه صنایع لبنیات در استان آذربایجان غربی در جهت محصولات نوین و یا بسته بندی های جدید و با توجه به موقعیت جغرافیایی استان با نگاه صادراتی از اولویت های اصلی سازمان صنعت ، معدن و تجارت در بخش صنعت است.۱۴ واحد شیر پاستوریزه با ظرفیت تولید ۹۸ هزار تن در سال از سازمان جهاد کشاورزی استان پروانه بهره برداری اخذ نموده اند که در مجموع ظرفیت واحدهای دارای پروانه بهره برداری دو سازمان در شیر پاستوریزه ۴۶۳ هزار تن در سال می باشد.
این در حالی است که استان آذربایجان غربی با تولید سالانه بیش از۴۷۰ هزار تن شیر از استانهای رتبه برتر در تولید فرآورده های دامی به شمار می رود که می تواند با کشور هلند در این حوزه رقابت کند.
اگر چه فاصله بین تولید دامپروری و تولید صنایع لبنی در استان آذربایجان غربی یک مشکل در صنعت تولید شیر در استان است ولی کمبود نقدینگی، عدم پرداخت حق شیر واحدها غیر مجاز، ایجاد نابسامانی در بازار شیر، پایین بودن سطح سواد بهره داران و… از مهمترین مشکل در حوزه فعالیت لبنی استان آذربایجان غربی است.در چنین شرایطی کارشناسان اقتصادی خواستار توجه جدی به صنعتی سازی بخش فرآورده های لبنی استان شدند و معتقدند که برای این منظور توسعه زیرساخت ها ضروری بوده، علاوه بر آن باید در زمینه سالم سازی شیر در دامداری های سنتی، چند محصولی شدن تولیدات کارخانجات لبنی برای افزایش بهره وری و توسعه کشت علوفه باید مورد توجه قرار گیرد.
دولت برنامه ریزی های خوبی در راستای راه اندازی دامداری های صنعتی در آذربایجان غربی داشته و عملیات اجرایی نخستین دامداری صنعتی در سلماس با ظرفیت دو هزار راسی در آینده نزدیک آغاز می شود.علاوه بر آن، برنامه ریزی هایی نیز در راستای راه اندازی دامداری صنعتی در منطقه آزاد تجاری صنعتی ماکو با ظرفیت پنج هزار راسی انجام شده و از سرمایه گذاران این بخش حمایت می شود.
این در شرایطی است که بی ثباتی در قیمت نهاده های دامی و مواد اولیه مورد نیاز برای تولید شیر قیمت عرضه این ماده را با نوسانات بسیاری روبرو کرده است.همین نوسانات در این ماده غذایی و تامین آن در جامعه موضوعی شده است که از طرف دولت بر آن تصمیم گیری و برنامه ریزی شود و با افزایش قیمت همین شیر مانع از تضرر تولیدکنندگان شود اما در عمل بخش خصوصی بر اساس منافع و سود و زیان خود، چگونگی عملیاتی کردن مصوبات دولت در این زمینه را دچار دستخوش و تغییر و تحولات می کند و در حقیقت تصمیم گیرنده نهایی شده است و این سردرگمی ها تولید کنندگان شیر را به درجه جوش و خود شیر را به فساد نزدیک کرده است.
تنها راهکار تعدیل قیمت نهاده‌ها، توجه ویژه به بحث تنوع غذایی و وابستگی داشتن به تولید علوفه داخلی است و بر این اساس باید تلاش شود همه تفاله‌های صنایع تبدیلی استان به مصرف دام‌های موجود رسانده شود هرچند یافتن یک راهکار قطعی نیازمند عزم جدی دولت است.
نوشته شده توسط admin در یکشنبه, ۰۷ تیر ۱۳۹۴ ساعت ۵:۲۹ ق.ظ
