تاختالی کؤیدن مکتوب‌لار

یازار: عزیز نسین اسماعیل شیخلی
اوّلا سالام گؤندریر و عینیندن اؤپورم.
اوّلکی مکتوبومدا منی نئجه بیر های- کوی‌له تعجیلی یاردیم ماشینینا آتیب آپاردیقلارینی یازمیشدیم. ایندی ده اوندان سونرا مئییدیمین باشینا گلن احوالاتلاری من دئییم، سن ده قولاق آس. «ایییرمی مین کیلومتر سو آلتیندا» رومانینداکی احوالاتلار منیم تعجیلی یاردیم ماشینیندا بیر گونلوک سیاحتیمین یانیندا، هئچ بیر شئی‌دیر. منی ماشینین آرخاسینا آتمیشدیلار. بیردن منه ائله گلدی کی، شوفئرین پول ایسته‌یه‌جه‌یینی یادیما سالاندا قورخویا دوشدوم. سونرا اؤلو اولدوغومو خاطیرلاییب آرخایینلاشدیم.
هئچ بئش یوز مئتر گئتمه‌میشدیک کی، ماشینین موتورو تیرلاییب دایاندی. فیسیلداییب سؤندو. شوفئر اؤز سیاسی رقیبینه هوجوم چکن اجتماعی خادیم کیمی کوکره‌‎دی، سؤیوب- سؤیلندی، موتورو قوردالادی. اویان- بویانا فـیرلاندی، نه قده‌ر اللشدی‌سه ماشین یـئریندن ترپنمه‎دی. ائله بیل قازیب یئره بئتونلامیشدیلار. بیر آندا آداملار باشیمیزا جومالاشدیلار. شوفئر اوزونو توتدو:
– بیر شئی اولان کیمی جاماعات تؤکولوب گلیر. بیز معرکه سئویریک. ایندی ییغیلیب‌سینیز، کؤمک ائله‌یین، ماشینی دالدان ایته‌له‌یین- دئیه یالواردی. شوفئر بونلاری گؤر‌نده اوزونو کؤمکچیسینه توتدو:
– گؤردونمو، بونلاری نئجه داغیتیم. ائله کی باشینا ییغیلانلاری داغیتماق ایسته‌دین، بیر بالاجا ایشه بویور گؤر نئجه قاچ‌ ها- قاچ باشلاییر…
شوفئر ماشینین یانیندان گئتمه‌ییب «وطن»، «ملت»، «وجدان» دئیه- دئیه ال- قول آتان بئش- آلتی کیشی‌یه یاخینلاشدی. کؤمک ائله‌مه‎لرینی خواهش ائله‌دی. اونلار دا آیاقلارینی سورویه- سورویه اوزاقلاشدیلار.
کؤمک‌چی: – اوستا، قوی اؤزوم ماشینی ایته‌له‌ییم- دئدی.
– سن اوتور یئرینده. بو ساعآت من اونلاری قئیرته گتیریم، سن ده تاماشا ائله- دئیه شوفئر جاواب وئردی.
– ائی آللاهینی سئون‎لر آللاه ریضاسینا ماشینین دالیندان بیر آز ایته‌له‌یین.
شوفئرین «آللاه ریضاسی» دئمه ایله داغیلماقدا اولان خالقیمیزا قئیرت گلدی. قاریشقا شیره‌یه داراشان کیمی ماشینا داراشدیلار. هره بیر طرفدن- کیمی ماشینین تکریندن، کیمی یانیندان، کیمی ساغ طرفیندن، کیمی سول- یاندان جومولدو. کیمی قاپی‌دان توتدو، کیمی چارخلاردان. بیری قاباغا کئچدی، او بیری دال طرفه. باشلادیلار ایته‌لمه‌یه. اصلینه ایسه هئچ کس ماشینی ایته‌له‌میردی. اللرینی توخوندوروب دایانمیشدیلار. بارماقلاری‎نین اوجونو قویموشدولار ماشینین اوستونه. دی گل بیر های- هارای سالمیشدیلار کی، آدامین قولاغی توتولوردو. ائله بیل دونیا یئریندن قوپاجاقدی. هم ده بیر- بیرینه اورک- دیرک وئریب قئیرته گتیریردیلر.
– آی، ائللی‌لر ایته‌له‌یین!
– هه، بیر، ایکی، اوچ … هووپ!
کیمیسی امر وئریر، کیمیسی یالواریر، کیمیسی یول گؤستریردی. کیمیسی ده بویوروردو، آمما هئچ بیری ماشینی! اور‌کدن و گئرچکدن ایته‌لمه‌دیییندن ماشین یئریندن ترپنمیردی. هئچ بیرجه بارماق دا قاباغا گئتمیردی.
– هه! دوستلار! ایته‌له‌یین ائی دین قارداشلاری!
– بیر آز دایانین! …
– بو ماشین واختیندا خسته‌خانایا چاتماسا نه اولار کی؟…
– دایانین بیر! آز ال ساخلایین، آی موسلمانلار!
– هه، هامی بیردن…
– باشلادیق، هووپ!
اونلارین گورولتوسونو ائشیدنده آداما ائله گلیردی کی، آرخمئدین آختاردیغی ایستیناد نؤقطه‌سینی تاپیبلار و بو ساعآت کورئی-ی ارضی یئریندن اویناداجاقلار. اصلینده ایسه دؤرد تکر اوستونده دایانان ماشین یئریندن قیمیلدانیب، بیرجه بارماق دا، ایره‌لی گئتمیردی.
– گلین، تزه‌دن ایته‌له‌یک…
– هه، بیر یئرده… هووپ…
کابینه‌ده اوتوران شوفئرین بورنوندان، شیپیر- شیپیر تر آخیردی. اصلینه باخسان ماشینی شوفئردن باشقا ایته‌له‌ین یوخ ایدی. او دا الی رول‌دا ایچری‎دن ایته‌له‌دییی اوچون ماشین ترپنمیردی.
– آز قالدی، باشینیزا دؤنوم!
– ایته‌له‌یین آی جاماعآت ثاوابدیر…
بیر آزجا قیمیلدانسا، یئریندن ترپنسه الینیزی بوراخین، گئده‌جک- دئیه شوفئر اونلاری هوس‌لندیریریدی.
کؤمکچی سؤزه قاریشدی:
– اوستا قیمیلداسا گئده‌جک‌می؟
– نئجه یعنی گئده‌جک‌می؟ اوچاجاق. اوچاندا هئچ دایانمیر. اوندا گرک آللاه اؤزو کؤمه‌ییمیزه گلسین.
یاشلی بیر کیشی اوزاقدا دایانیب:
– همت الرجال تأک الجبال- دئییرم.
– بو سؤزلر معناسی نه‌دیر آی بابا؟
– یعنی اوغلوم ایلاهی ایسته‌سه ماشینی داغین کلله‌سینه آتار.
– داغین کلله‌سی لازیم دئییل، بیرجه بارماق قیمیلداسا بسدیر.
اوشاقلار دا ماشینی ایته‌له‌ینلری آرخادان ایته‌له‌ییردیلر.
آروادلار الک‌چی‌نین قیل وئره‌نی کیمی اوزاقدان- اوزاغا های وئریب ماشینی ایته‌له‌ینلری جوشدوروردولار.
– دایانین، قارداشلار، ال ساخلایین!
– سیز آللاه، قویون نفسیمیزی دره‌ک. جهننم اولسون بو میره‌ت.
– ایندی بو آمئریکادا اولسایدی قاناد آچیب اوچموشدو.
– نییه آمئریکادا اوچاردی کی؟
– دئییرم کی، اورادا اوچاردی. آمما بیزه گلیب چیخان ماشینلار، موتورلار، سو گؤرموش عناد ائششک کیمی تیرر دئییب دایانیرلار. ناحاق یئره اؤزونوزه اذیت وئرمه‌یین. بوش- بوشونا ایته‌له‌ییریک، یئریندن ترپنمه‌یه‌جک. ایلک ایلیکتیریک قاتارینین گلیشی یادینیزدادیرمی؟ او دا یئریندن ترپنمه‌دی.
– آغا، بونلارین هامیسی مملکتین هاواسیندان و سویونداندیر.
– گؤر اؤزگه نه تاپیرسان.
– دوغرو سؤزومدور. بیر واخت آلمانییادان بیر گمی ساتین آلینمیشدی. گمی ساعآتدا ایییرمی میل‌می، اوتوز میل‌می، یوخسا آلتمیش میل‌می گئدیرمیش…– یوخ بیر … دوه…– دوه یوخ، گمی دئییرم سنه… هه، گمی بیزیم قارا سولاریمیزا قد‌ر بو قایدا ایله گلمیش، بورایا چاتاندا ایسه هئچ بیر میل ده گئتمه‌ییب یئرینده‌جه دایانمیشدی. هئچ دالغالار دا گمینی ترپه‌ده بیلمه‌ییب.