تاثیر کشت زعفران و پسته در اقتصاد آذربایجان غربی

تاثیر کشت زعفران و پسته در اقتصاد  آذربایجان غربی

گروه اقتصادی : توسعه کشت متناسب با منابع آب، اصلاح روشهای آبیاری و آبرسانی، انتخاب گونه های مناسب و مدیریت مناسب تولید محصولات کشاورزی از راه های مقابله با خشکی و عوارض خشکسالی است.
حوزه آبخیز دریاچه ارومیه در حدود ۵۲ هزار کیلومتر مربع است که بارش مستقیم باران به سطح دریاچه، چشمه های داخل دریاچه، ۲۱ رودخانه دائمی، ۷ رودخانه فصلی و ۳۹ مسیل، منابع آب این دریاچه را تامین می کردند.
عوامل مختلف زیادی دست به دست هم داده و در ایجاد بحران دریاچه ارومیه سهیم گشته اند و باید در قبال این بحران همه ادارات و سازمانهای دولتی، بهره برداران و همچنین تشکل ها و NGO ها باید مشارکت کنند.
کاهش میزان ذخایر سفره های آب زیرزمینی، کاهش کیفیت آب و خاک، کاهش ذخایر پشت سدها و روان آب ها، تنش های اجتماعی از جمله مهاجرت روستاییان و افزایش فقر از جمله اثرات اثرات بحران کمبود آب هستند.
توسعه عملیات آبخوان داری و آبخیزداری، توسعه روش های مدرن آبیاری، تعیین الگوی کشت مناسب، بالابردن راندمان آبیاری، توسعه ارقام متحمل به خشکی، استفاده تلفیقی از آب های غیرمتعارف و بهره گیری از دانش روز و بومی می توانند در خروج از بحران کم آبی حوزه دریاچه ارومیه نقش آفرینی کنند.
کارشناسان حوزه کشاورزی بر این باورند که توسعه کشت متناسب با منابع آب، اصلاح روشهای آبیاری و آبرسانی، انتخاب گونه های مناسب و مدیریت مناسب تولید محصولات کشاورزی از راه های مقابله با خشکی و عوارض خشکسالی است و ارائه الگوی کشت و جایگزینی محصولاتی با مصرف آبی بالا با کشت محصولاتی همچون زعفران، کلزا، گیاهان دارویی و درختانی مانند پسته می تواند ضمن مقابله با کم آبی موجود، کشاورزی منطقه را نیز نجات دهد.با توجه به مشکل کم آبی و پایین رفتن سطح آب های زیر زمینی و همچنین خشک شدن دریاچه ارومیه ، زعفران و پسته محصول بسیار مناسبی است که کشاورزان منطقه می توانند با تغییر الگوی کشت ، این محصولات با ارزش و گران قیمت را با اطمینان بکارند.از آنجا که چند سالی است ساکنان استان آذربایجان غربی آب و هوای خشک و نیمه گرمسیری را تجربه می کنند، کشت زعفران می تواند در سبد کشاورزی ، کشاورزان منطقه سهم مهمی برای خود داشته باشد.این در حالی است که کشت و پرورش پسته از عرض ۲۷ درجه شمالی تا عرض ۴۲ درجه شمالی انجام می شود و اغلب درختان پسته در ارتفاع ۲۰۰۰- ۹۰۰ متری از سطح دریا قرار گرفته اند و باید گفت درخت پسته قادر به تحمل دمای ۴۵ درجه سانتی گراد در تابستان و دمای ۲۰- درجه سانتی گراد در زمستان می باشد و برای داشتن حداکثر محصول میزان حداکثر رطوبت نسبی بایستی کمتر از ۳۵ درصد باشد.کشت زعفران و پسته دارای مزایای زیادی است که با توجه به مباحث بحران آب و اشتغال و تغییر بهینه الگوی کشت می تواند نقش سازنده ای در اقتصاد منطقه داشته باشد.از سوی دیگر؛ گیاهان دارویی به علت نیاز آبی کمتر و سازگاری با شرایط موجود یکی دیگر از گزینه های قابل بهره برداری در حاشیه دریاچه ارومیه است و گردش مالی گیاهان دارویی در سال ۲۰۵۰ میلادی طبق پیش بینی بانک جهانی به بیش از ۵ هزار میلیارد دلار خواهد رسید در حالی که حجم تجارت جهانی گیاهان دارویی ۶۰ میلیارد دلار در سال ۱۹۹۶ میلادی بوده ودر سال ۲۰۱۰ به ۱۰۰ میلیارد دلار رسیده است .با توسعه کشت محصولاتی که دارای آستانه تحمل بالاتری نسبت به شوری در مقایسه با سایر محصولات زراعی و باغی دارند، در الگوی کشت ارائه شده برای دشت های اطراف دریاچه ازجمله تبریز، جایگزین کشت محصولاتی مانند پیاز و یونجه می‌شود.
این در حالی است که تجدید نظرکلی در شیوه کشت اراضی حاشیه دریاچه ارومیه یک ضرورت و یک اولویت اساسی برای کشاورزی استان باید باشد و تغییر روش کاشت محصولات کشاورزی خصوصاً گسترش کشت محصولات کم آب و تغییر الگوی کشت با توسعه سطوح زیر کشت زعفران در حاشیه دریاچه ارومیه با توجه به تحمل بالای این محصول به کم آبی با هدف جلوگیری هرچه بیشتر از وقوع فاجعه زیست محیطی در شهرستان‌های حاشیه این دریاچه در راستای حمایت مستقیم از بهره‌برداران بخش کشاورزی، از جمله اقداماتی است که باید توسط سازمان جهاد کشاورزی در اراضی حاشیه‌ای دریاچه، با جدیت دنبال و پیگیری شود.با توجه به مشکل کم آبی و پایین رفتن سطح آب های زیر زمینی و همچنین خشک شدن دریاچه ارومیه،کشاورزان منطقه می توانند محصول با ارزش و گران قیمت زعفران را در دشت سولدوز با اطمینان بکارند.با خشک شدن تدریجی دریاچه ارومیه و تغییرات آب و هوایی استان آذربایجان غربی در چند سال اخیر ، احتمالا بزودی باید شاهد تغییر الگوی کشت در شهرهای این استان باشیم .این در شرایطی است که ایران بزرگترین تولید کننده زعفران در دنیاست و در حالی که استانهای خراسان رضوی و جنوبی بیشترین تولید کننده این محصول در کشور می باشند ولی به نظر می رسد شرایط کم آبی و بحران خشکسالی های اخیر باعث شده تا این محصول در میان کشاورزان آذربایجان غربی جا باز کند.کارشناسان علوم کشاورزی معتقدند که نیاز آبی کم از مهمترین مزایای کشت زعفران است و این محصول در هر سال زراعی فقط دو بار نیاز به آبیاری دارد که در صورت بارندگی این نیاز به حداقل می رسد. نوع و کیفیت آب این محصول چندان هم مهم نیست و با آب شور هم سازگاری دارد.کارشناسان علوم کشاورزی بر این باورند که دوره رشد رویشی زعفران منطبق بر فصولی از سال می باشد که معمولا ریزش باران و برف دارد و عمده نیاز آبی آن بوسیله آب برف و باران تامین می شود و نیاز به آبیاری مداوم ندارد.

نوشته شده توسط admin در سه شنبه, ۲۵ شهریور ۱۳۹۳ ساعت ۳:۵۲ ق.ظ

دیدگاه


8 × = شصت چهار