بی‌توجهی به پیشگیری از مسمومیت دارویی در کمین افراد در معرض خطر

مریم رسولی
گروه خبر:دکتر ملکی‌نژاد، معاون غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات درمانی آذربایجان غربی در این خصوص اظهار داشت: بی‌توجهی به پیشگیری از مسمومیت دارویی سبب بروز مشکلات جدی در، کودکان به دلیل ناآگاهی از عوارض دارو، افراد مسن به دلیل مصرف اشتباه دوزهای دارویی و افرادی با بیماری‌های روحی و روانی می‌شود.
دکتر ملکی‌نژاد، معاون غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات درمانی آذربایجان غربی در این خصوص اظهار داشت: بی‌توجهی به پیشگیری از مسمومیت دارویی سبب بروز مشکلات جدی در، کودکان به دلیل ناآگاهی از عوارض دارو، افراد مسن به دلیل مصرف اشتباه دوزهای دارویی و افرادی با بیماری‌های روحی و روانی می‌شود.
مسمومیت داروئی شایع‌ترین نوع مسمومیت در ایران بوده و این نوع مسمومیت به دلایل مصرف بیش از حد تجویزی و خودسرانه دارو و یا مصرفی تصادفی و یا تعمدی یک یا چند دارو حادث می‌شود و شدت این مسمومیت بستگی به میزان و نوع داروی مصرف شده دارد.
مقادیر بالای برخی داروهای به ظاهر کم خطر می‌تواند برای فرد، خصوصا کودکان و افراد مسن کشنده باشد، به‌طوری‌که مسمومیت با اشکال دارویی خوراکی شایع‌ترین نوع مسمومیت در این گروه است.
در این میان فراموش نکنیم که باید داروها را دور از دسترس بیمارانی با مشکلات ذهنی، افراد مسن و افراد مبتلا به افسردگی شدید قرار دهیم و یادمان باشد مصرف بیش از حد داروهای مسکن نیز مسمومیت دارویی به دنبال دارد.
* از مصرف دوزهای تکراری جلوگیری شود
دکتر ملکی‌نژاد، معاون غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات درمانی آذربایجان غربی در این خصوص اظهار داشت: به منظور پیشگیری از مسمومیت دارویی در کودکان باید داروها را دور از دسترس و دید کودکان قرار داد.
وی تصریح کرد: علاوه بر این لازم است هنگام مصرف داروی کودکان مراقب باشید دوز تکراری به آنها داده نشده و داروها در مقابل چشم کودکان مصرف نشود چرا که کودکان از رفتار بزرگسالان تقلید می‌کنند و ممکن است دور از چشم والدین داروها را مصرف کنند.
این مسؤول یادآور شد: بیمارانی که از افسردگی شدید و یا سابقه خودکشی رنج می‌برند نیز دور از دارو باشند و نباید به همه داروهای خود دسترسی داشته باشند به طوری که مصرف داروهای این افراد حتما تحت نظر شخص دیگری باشد.معاون غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات درمانی آذربایجان غربی یادآور شد: استعمال دارو توسط افراد مسن باید تحت نظارت افراد خانواده باشد تا از مصرف دوزهای تکراری جلوگیری شود.
ملکی‌نژاد یادآور شد: بهترین کار برای جلوگیری از مصرف دوزهای تکراری، یادداشت کردن دفعات مصرف دارو و یا قرار دادن قرص‌ها در داخل جعبه‌های مخصوص تقسیم‌بندی شده است.
وی با بیان اینکه باید داروها مطابق توصیه پزشک یا داروساز و نه بیشتر از آن مصرف شود ادامه داد: با مصرف چند برابر مقادیر درمانی داروها به طور خودسرانه نه تنها اثر درمانی دارو بیشتر نمی‌شود بلکه عوارض جانبی و مسمومیت ناشی از دارو هم به بیمار تحمیل می‌شود.
* مصرف بیش از حد داروهای مسکن ممنوع
معاون غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات درمانی آذربایجان غربی اعلام کرد: مصرف بیش از حد داروهای مسکن مثل ایبوپروفن و دیکلوفناک و … سبب ایجاد مشکلات گوارشی، قلبی عروقی و کلیوی می_شود.
ملکی نژاد گفت: مصرف بیش از حد استامینوفن باعث ایجاد عارضه کبدی می‌شود و مصرف مکرر و غیرضروری آنتی بیوتیک‌ها نیز باعث ایجاد مقاومت میکروبی می‌شود.
وی یادآور شد: در صورتی که با فرد مسموم غیرهوشیار برخورد کردید به سرعت با اورژانس(۱۱۵) تماس گرفته و به دنبال بسته های دارویی مصرفی باشید و برای اطلاع از نحوه انجام اقدامات اولیه هر چه سریعتر با شماره تلفن مرکز اطلاع رسانی داروها و سموم ۱۴۹۰ و یا اورژانس تماس بگیرید.
*از القای استفراغ در افرادی با مسمومیت دارویی خودداری شود
این مسؤول اظهار داشت: از القای استفراغ در افراد مسموم خودداری کنید و اگر بیمار در حال استفراغ بود او را به پهلو بخوابانید تا ترشحات و استفراغ بیمار مسیر تنفسی وی را نبندد و در صورتی که بیمار هوشیار است از وی داروهای مصرفی و تعداد و زمان مصرف را بپرسید تا در بیمارستان به کادر درمانی اطلاع دهید.
ملکی نژاد افزود: داروی متادون که برای ترک اعتیاد تجویز می‌شود را هرگز در شیشه داروهای دیگر و در یخچال نگهداری نکنید چرا که موارد مسمومیت کودکان با این دارو متاسفانه بالا است.
*کودکان خطرناک ترین رده سنی مسمومیت دارویی
معاون غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات درمانی آذربایجان غربی اعلام کرد: خطرناک ترین رده سنی در مسمومیت ها کودکان زیر ۵ سال هستند و مسمومیت در این سنین عوارض برگشت ناپذیری روی سلامت و رشد کودک ایجاد کند که این عوارض تا بزرگسالی نیز ادامه خواهد داشت، لذا با آموزش و اطلاع رسانی در خصوص روش های مقابله با مسمومیتها می توان این خطرات را به حداقل ممکن رسانید.
وی به توصیه هایی در خصوص مسمومیتها اشاره کرد و گفت: داروها، مواد شوینده، رنگ خشک شده روی دیوار، پلاستیک های اسباب بازی ها، داروهای ترک اعتیاد(متادون)، مواد شیمیایی، گل و گیاه آپارتمانی، مونوکسید کربن و گازهای سمی، باتری های داخل اسباب بازی ها حشره کش و واکس و … از جمله عوامل مسمومیت دارویی است.
این مسؤول با اشاره به توصیه‌های پزشکی در این خصوص، افزود: تمام مواردی که باعث مسمومیت می شوند را دور از دسترس اطفال نگه دارید، داروها و مواد شیمیایی در قفسه های قفل دار و طبقات بالا نگه داری شوند، گل ها و گیاهان آپارتمانی را دور از دسترس کودکان قرار دهید و مواظب باشید کودک برگ ها و گل های آنها را نخورد، از استعمال دارو در مقابل کودک نیز اکیداُ خودداری کنید.
ملکی نژاد یادآور شد: محصولات شیمیایی و شوینده ها را در ظروف بسته بندی خود محصول نگهداری کنید و از انتقال آن به ظروف دیگر جداُ خودداری کرده، دارو را به کودک خود به نام های شکلات و آبنبات نخورانید و به کودک خود گوشزد کنید که در یک روز نباید بیشتر از مقدار معین، دارو مصرف شود و در صورتی که در حال تمیز کردن منزل با مواد شیمیایی هستید، کودک خود را با این مواد تنها نگذارید.
وی اسباب بازی ها را از دیگر عوامل مسمومیت در کودکان اعلام کرد و گفت: از خرید اسباب بازی هایی که باتری های آنها در محفظه_های درب دار محکم نیستند خودداری کنید و در هنگام بروز مسائل و مشکلات خانوادگی، بیشتر مراقب کودکان باشید چرا که در این شرایط کودکان در برابر حوادث و مسمومیت_ها آسیب پذیر می شوند.
معاون غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات درمانی آذربایجان غربی با بیان اینکه هیچگاه الکل و ضد یخ را در دسترس کودکان قرار ندهید، اظهار داشت: متاسفانه نگهداری شربت متادون در ظروف خالی نوشابه و شیشه خالی دارو، منجر به مسمومیت و مرگ ده ها کودک شده است.
ملکی نژاد اضافه کرد: اگر کودکی نفت را ببلعد کشنده نیست، ولی اگر کودک وادار به استفراغ شود این امر می تواند منجر به مرگ وی شود.
وی ادامه داد: در صورت بروز مسمومیت علاوه بر حفظ خونسردی ، پوکه های دارو یا ماده ای که شخص با آن مسموم شده است را همراه وی به نزدیک ترین بیمارستان ببرید و در صورت بروز مسمومیت و تا زمان رسیدن اورژانس می توانید با پزشک کودک خود یا شماره تلفن ۱۴۹۰ تماس بگیرید.