بوراسی شهرین آشاغاسینین قیراغیدیر
پوراکبر
سون بولوم
آنادیلیمیز: بیر آن جانین قورخو بورودو دامجیلاردان بیری یوغون بیر سسله …دارامب اوتاغین قارانلیغیندا بیر توفنگ گولله‌سینین آچیلدیغینی ساندی…
– یوخ آلله ائله‌مسین… دئییب اوره‌یین آرام ائتدی. “وحدت عمی” نین سؤزلری یادینا دوشدو:
– هر بیر اجتماعی حرکت ده هرکس هر اجتماعی صینیف اؤز صینیف‌سال چیخارینا گوره حرکتین سَهمانلار، بوندان باشقا، اورتاق بیر چیخار دا سؤز موضوسو اولابیلر، آمما بیز ایشچیلرین ایسته‌یی اَن تمل ایستک‌دیر کی بوتون اجتماعی زومره‌لرین ایستیین ده تمثیل ائدیر صاباح اللاهین کؤمکلیگی‌له شهرین مرکزینه ساری بوتون جاماعاتلا بیرلیکده…سعادتلی گلجک بیزیمدی…
پولاد، – صاباح میدانا ساری… دئییب اؤزون یوخویا تاپشیردی.
نودان‌لاردان سو کوچه‌یه سوزور، کوچه‌دکی داشین اوستونه ده‌یرک پارچا پارچا اولوب هر بیر طرفه سیچراییردی. بلکه ده سیسقا یاغیشین داملار اوستونه یاغدیغینین یارسیندان دا آز قیسمی‌ایدی بو. کوچه‌دن گئدن‌لر پالچیغ‌لارین آراسیندان بیر جیغیر تاپاراق اوزی یوخاری ساری ایره‌لی‌له‌ییرلر. هر کسین الینده بیر شمسییه، آمما شمسییه‌سیزلر ده وار. قارا شمسییه، آغ شمسییه قیرمزی، یاشیل …رنگ به رنگ شمسییه‌لر. شمسییه‌لر چشیدلی اولسالار دا گئدریسی عینی‌دیر. بو آخیش هرکسی اؤزونه ساری چکرک یول یولداشی ائدیردی. فرهاد دا ائوین ایچینده‌کی دامجیلاری اونوداراق بو یورویوشه قوشولدو.
فریده، دامجیلار، قابلار. او قابلارداکی چیرک‌لی سولاری توپلایاراق دامجیلارین آلتین سهمانلادی. بیلمیردی بئله بیر وضعیت نه زامانا قده‌ر دوام ائده‌جک، آمما هر حالدا سیسقا یاخیش کئچن گئجه‌دن بیر آز سه‌یریمه‌یه ساری گئدیردی.
– فرهاد یاخشی آیاقلاسا بلکه ده بو سووخا تئز کسیله، دییه‌رک ائوین دامجیسی اولمایان بیر سمتینده اوتوردو. اصلینده اونو اوتوردان قارنینداکی اوشاق ایدی. اوشاق هله اوچ – دورد آیلیق‌ایدی، بونا گوره گئییمینین آلتیندان او قده‌ر ده بَللی اولموردو. بلکه ده پولاد دا بیلمیردی حامیله اولدوغون. سحر پولاد ائودن آیریلارکن داریخماماسینی تاپشیریب و »اینشالله بو گون گورَی نینیریک« دییه آیریلمیشدی. فریده ایسه اونا اؤزیندن موغایات اولماسینی ایسته‌میشدی. فریده کندده ایکن آلتینجی کیلاسا قده‌ر اوخوموشدو، آمما کندده اوخوماسینین دوام ائتمه‌سینه ایمکان اولمادیغیندان، تحصیلین یاریدا قویموشدو. او پولادی چوخ سئویردی، هر زامان اونونلا خوشبخت بیر حیات آرزوسوندا ایدی. پولاد دا اَلیندن گلنی بو مقصد اوچون خرج ائدیردی. آمما اونون حیات‌دا قولونون قودرتیندن باشقا بیر شئیی یوخ‌ایدی، اونودا اربابلار چوخ اوجوز آلیردیلار. وحدت عمی‌سؤز ویریردی کی “انقلاب بیز ایشچی‌لره اوغورلو اولاجاق.” پولاد وحدت عمی‌یه اینانیر، اونون سؤزلرینه گؤوه‌نیردی. او فریده‌یه بئله دئییردی: “فریده دونیا بئله قالماز، بیر گون اولار بیزیم ده آتیمیزین دوشونه گون شاخار.” فریده گولومسونوب دئییردی: “بیزیم گونوموز فرهاد.”
فریده ائوده داریخمیردی، چونکی او یالنیز دئییلدی. یئنی بیر حیاتین انتظاری اونو هئچ داریخمیردی. او بیر آنا اولاراق چوخ اوزاقلارا گؤزون تیکمیشدی. اَلین قارنینا قویوب ببه‌یین نازلاندیریردی:
– داریخمارام … ببه‌ییم، هر انتظار آجی دا اولسا بو انتظار شیریندیر… ساغلام اولومون اؤنَملی، ساغلام اولسا اوغلوم- قیزیم، طبیعتی ده، حیاتی دا ساغلام اولوب اینسانلاری دا ساغلام گؤرر.
داریخمارام … ببه‌ییم، داریخماسام دوغماسان داریخمایان حیات‌سان، داریخدیرمایان حیات‌سان، گله‌جه‌یه اومود- ایشیق، کئچه‌جه‌یین سون اوجوسان، حیات اوجاغینا یئنی شعله وئریب سماسینی یئنی شفق‌لرله سوسلویاجاقسان، داریخمارام … ببه‌ییم، فرهادین گؤزلری یولدا…..
»فرهاد«دئدیینده درحال حیطه سیچرایب دامین اوستونه باخماق ایسته‌دی. اوره‌یی سخیلیردی ببه‌یینَن خوسونلاشدیغی موددتده بو دونیادان خبرسیز ایدی، سانکی باشقا بیر عالمده. اوتاغین خیرداجا حیطه آچیلان قاپیسینا یاووقلاماق ایستییردی، آمما یاخینلاشامیردی. قاپی دئییردی “منی آچ” او آچا بیلمیردی. بیر آن آیاق ساخلاییب قولاغین قاپینین آرخاسیندان گلن سسلره تاپیشیردی. توفنگین، مسلسل‌ین گولله سسی بیر آن آرا وئرمیردی. فریده نئچه آی ایدی گولله سسی ائشیدیردی، آمما بو گونکو بام باشقا بیر شئی ایدی، گولله قوورقا کیمی‌اَلَنیر، بیر آن آراسی کسیلمیردی. قاپییا دوموخاراق قالمیشدی.
قوللاری قاپینی آچماغا گلمیردی. بیردن قاپی آچیلدی. “گول‌جهان خالا” تله‌سیی ائوه گیردی. فریده قورخاراق ایکی- اوچ قدم گئری چکیلدی.
گول‌جهان خالا هم قورخور، هم سئوینیر و هم فیکیرلره دالمیش بیریسینه بنزه‌ییردی. فریده گول‌جهان خالانی بو وضعیت‌ده گؤروب:
– نه اولوب !؟ دئدی
– بس ائشیتمیرسن؟ شهرده قیامتدی… گول‌جهان خال دئدی.
فریده بو سؤزو ائشیدیر – ائشیدمز قاپییا ساری یورودو، گول‌جهان خالا اونو بوحالدا گؤروب قولوندان توتوب سوروشدو:
–هارا؟هاوایی گولله ده‌یَر. عصبی وضعیت‌ده سسین یوکسلدرک دئدی.
فریده اوزون چئوریب گؤزون گول‌جهان خالانین گؤزونه زیلله‌یرک اضطرابلی بیر سسله
– فرهاد!؟
بارماغینان دامی‌گؤستره‌رک دئدی.
– اوست ده، دامدادی…
– دامدا کیمسه یوخدو، بوتون جاوانلار شهره ساری یورویوبلر. گول‌جهان خالا گولومسییرک دئدی.فریده بونو ائشیدیب اؤزون چاره‌سیز گؤروب، قوللاری یانینا دوشدو. گول‌جهان خالا اونون بو حالینی گؤروب قولوندان توتاراق دئدی:
– هَله گل اوتور، اؤزوی سیخما، اینشالله بیر شئی اولماز، بوتون قوجا – جاوان‌هامی‌شهرده‌دیر، اینشالله دییه‌سن ایش بیر ته‌هَر اولور…آمما بیلمیرم! گؤره سن واختی‌دیر؟
فریده بئله کدرگین سؤزو گول‌جهان خالانین آغزیندان ائشیدیب اؤزونه گلدی.
– نجه یانی “گؤره سن واختی‌دیر” آی خالا، نه دئمک ایستیرسن!؟
گول‌جهان خالا بو سَفَر گؤزلرینی یئره زیلله‌ییب فیکره دالدی. سول قولو قوینوندا ساغ اَلینین ایشاره بارماغین اوتوردوغو پالازین گولو اوزه‌رینده اویناداراق خیال قانادیلا کئچمیش‌لره اوچموشدو. خیسین – خیسین زومزومه‌سین باشلادی:– هه قیزیم، هر ایشین بیر واختی وار، آلما یئتیشمه‌ینه قدر یئره دوشمز، یئتیشسه بیر ایشاره ایله اووجوندا اوتورار، همده دادلی، طاملی، سولو اولار، یئتیشمه‌ین آلما کال‌دی، کال آلمانین دا فایداسی اولماز…
فریده گول‌جهان خالانین سؤزلرینی کسه‌رک
– آی خالا پولادا دا دئییرم دونیا نئجه اولور اولسون بیزه ایشچی‌لیکدن سوائی بیر شئی چاتماز. دئدی.گول‌جهان خالا دریندن بیر آه چکدی، شهردن گلن گولله‌لرین سسی کچمیش خاطیره‌لری سینما پرده‌سی کیمی‌گؤزلری‌نین اؤنونده جانلاندیریردی. “حسن”له ائولنمه‌سی بیر ایله یاخین ایدی، – حسن فیرقه قوشونونون چالیشقان عضولریندن ایدی. فیرقه، یئرلری مالیک‌لردن آلاراق کندلی‌لر آراسیندا بؤلموشدو. حسن ده باشقا کندلی‌لر تک ایسته‌ییردی ایللر بویو اکیب بئجَردییی یئرین بهره‌سینه اؤزو مالیک اولسون. بیر پارچا تورپاغین اوستونده اؤزو دورسون، اؤزو اکسین، اؤزو بیچسین، حسن رحمتلی آرزوسونا چاتمیشدی، آمما خان‌لار، اونون قولدورلاری، قولاغی توکلولر شاه رژیمی‌ایله بیرلشه‌رک، فیرقه‌چی‌لره تهمت‌لر یاغذیراراق بو آرزولاری قان ایچینده بوغدو…
او یاخاسین چتین‌لیک‌له خاطیره‌لرین اَلیندن قورتاریب– قیزیم هله ده دؤز! یاخشی دئییب‌لر »سن توخودوغوو توخو، گؤر فلک نه لر توخور«، دونیا حسابسیز- کیتابسیز دئییل. فریده‌یه دئدی.
گون اییلمیشدی، آمما هر بیر گولله‌نین سسی گول‌جهان خالایا یئنی بیر خاطیره آندیریردی. بعضاً گولوردو، بعضاً باهار بولودو تک دولوردو، سونرا گؤزلریندن یاشلار سوزولوردو. فریده سوساراق گؤزلرین گول‌جهان خالانین آغیزنا دیکمیش هر بیر خاطیره‌سین ائشیدیب اؤز حیاتی‌نین گئدیشی و گله‌جه‌یی ایله اویقولاییب موقاییسه ائدیردی. شهردن گلن گولله سسلری، آمبولانس آژیرلری گول‌جهان خالانی فدائی اَری حسن‌ه و اونون فیرقه‌سینه قووشدورموشدو، فریده ایسه اؤز عالمینده پولادین، فرهادین و قارنیندا کی ببه‌یین اضطرابی ایله یاشاییردی.بو دار، قارانلیق، دامجیلی ائوده سانکی دونیا آیری بیر دونیا ایدی، آمما بو ائوین حال و‌هاواسی یئنه ده شهرده کئچن پراسس‌دن آسیلی ایدی.فریده داریخاراق آیاغا قالخماق ایسته‌دی، بو ایشی باجارماییب اوتوردوغو یئرده قالیب، اللرین قارنینا قویدو. گول‌جهان خالا اونون بو حالینی گؤروب ماراقلاندی.
– قیزیم نه اولوب، حالون او قده‌ر ده خوش گؤرونمور!؟ سوروشدو.– هه گول‌جهان خالا، آخی…دئدی
گول‌جهان خالا فریده‌نین قارنی اوزه‌رینده‌کی اللرینه ماراقلا باخاراق
– قیزیم اولمییا بویلوسان؟ اَلی‌له فریده‌نین باشین طومارلیاراق سوروشدو.– هه خالا ائله‌دی، فریده اوتاناراق دئدی.
– اَلونده اووجوندا گؤرَسَن بالام، سالاماتلیق اولسون….غفلتا حیط قاپیسی آچیلدی، چیرپیلاراق آچیلدی، هَنیرتی‌لر گلدی. گول‌جهان خالانین طومارلایان اَلی بیر نقطه ده قورویوب قالدی.
– بلکه ده گاردلاردی، هر بیری بیر بوجاغی آختارماغا باشلاییرلار، اللرینده توفنگ، گؤزلر کلله‌ده،- کدوم سوراخ قایم شدی؟ پدر سگ… حیطده اولمایان شئی‌لری داغیدیب ویران ائدیرلر فریده گول‌جهان خالانین قوجاغینا سیغینیر اوره‌یی آز قالا یئریندن چیخاجاق…ساکیتلیک هر طرفی بورویور، داها گولله سسی گلمیر گول‌جهان خالا دا قورخوب، او هئچ زامان بئله قورخمامیشدی، حسن‌ی بیله شاهین قولدورلاری آپاراندا. ایکی‌سینین ده گؤزو ائو قاپیسینا دیره‌نیب، آمما قاپی ندنسه آچیلمیر.
اورتاما حاکیم اولان سوکوتو قاپینین آرخاسیندان باشلانان بیر اینیلتی پوزور، چوخ حزین بیر اینیلتی، سانکی اوتانیر و یا جرأت ائتمیر ناله‌سین اوجالدسین. آمما دردین نه قده‌ر آغیر اولدوغو اونو زورلاییر، اینیلتی، اینیلتی‌لره چئوریلیر، اینیلتی‌لر ناله‌لره… قاپی آچیلیر، یاواش یاواش، بلکه ده اوتانیر آچیلماغیندان، اوتانسادا اوتانماسادا آچیلماسی گرک، قارا سمانین بوز ایشیغی، ناله لرین فغانی، فریده‌نین قورخولو اوزونه چیرپیلیر. بوز ایشیغین اورتاسیندا »آیدین« فرهادین دوستو، دوستلاری‌نین اورتاسیندا…
– بس فرهاد!؟ بو فریده‌نین وحشت دولو سئوالی ایدی.ناله‌لر فغانه دؤنوب اوجالدی…
– جانیم اؤلسون، ووردولار…؟ دئمک ووردولار…! گول‌جهان خالا دییرک یومروقلارین دویونله‌دی…
فریده‌نین گؤزلری‌نین گیله‌لری یاش ایچینده اوزوردو. گؤزلرین قاپیدان گؤرسه‌نن قارا بولودلارا زیلله‌میشدی. گؤزلری‌نین یاشی آخمیردی، اولدوغو یئرده دونوب قالمیشدی. اونون گؤزلری سانکی قارا بولودلار آرخاسیندا بیر شئی آختاریر بو عالمده دئییلدی. چارشابی باشیندان دوشموش چیین‌لریندن ساللانمیشدی. گنج اوغلو اؤلموش‌لر تک آغلاییب ناله ائتمیردی، ناله ائدن‌لره ده قوشولموردو. اوتوردوغو یئرده قامتین دوز توتموشدو.
فریده‌نین بو حالی ناله ایله آغلایانلاری ساکیت‌لشدیریب، شاشیرتماغا ساری سوروکله‌دی.
– قیزیم! فریده؟ گول‌جهان خالا اونون قولوندان توتاراق دئدی.فریده هئچ نَیین فرقینده دئییلدی آمما ایچینده بؤیوک بیر فیرتینا باشلنمیشدی.
او اَللرین قارنینا قویوب اوزون بیر فغانلا فریاد ائتدی… سانکی دونیانی طبیعتی ایله، اینسانلاریلا ایچینده کئچن فیرتینا سئیرینه چاغیریردی. فریده ببه‌یینی ده ایتیرمیشدی…
گول‌جهان خالا فریده‌نی قوجاقلایاراق
– “فلک” یوخ ، اؤزوموز توخومالییق… اؤزو اؤزونه دئدی.پولاد کیچیک حیطتین بیر گوشه‌سینده اوتوروب وحدت عمی‌نین، صمد سیبیل‌ین سؤزون تیکرار ائدیردی.
***
قیشین دوندوروجو بیر گونو ایدی. سویوق قیلینج کیمی‌کسیردی. گؤیلر ماتملی‌لر کیمی، قارا چارشابا بورونموش، داغلار، چؤللر آغ کفن‌له اؤرتولموشدو. کوچه‌لرده کومه – کومه دوران قارلار اوزه‌رینده قارغالار قورخمایاراق راحتجاسینا گزیردیلر.
قالین قیسا، اوزون، مینجیغلی مئداللی پالتو گئیینمیش آداملار، بزه‌کلی و ایستی آپارتمان‌لاردان چیخیب، پییادا یا دا آرابالار ایچینده راحات – راحات خیاوانلاردان کئچیردیلر.
بو دوندوروجو قیش، بو بَرک سویوق، اونلار اوچون اَیلنجه‌دن باشقا بیر شئی دئییلدی. شهرین آشاغی‌سیندا فابریکالار خورطوم‌لارین ماتملی گؤیه توتاراق توستوسون اونا فیسقیردیردی…
Arazazarbaijzn.anadilimiz@gmail.com
نوشته شده توسط admin در چهارشنبه, ۱۰ مهر ۱۳۹۸ ساعت ۱۰:۴۶ ق.ظ
