بهره‌وری گیاهان دارویی با سنت عرق_گیری
لیلا پاشایی گلمرز
گروه اجتماعی: در کوچه خاطراتمان یک قدم به عقب بر می‌گردیم و وارد خانه کاه گلی مادربزرگمان می‌شویم. عطر حیاط خاکی نم زده با بوی گل‌های گلیم پهن شده بر روی سکو شامه مان را می‌نوازد.
نعناهای باغچه مادربزرگ قد کشیده‌اند و با پرواز نسیم موج زنان می‌رقصند. زنان همسایه دور هم نشسته‌اند و ساقه های نعناع را برای برگزاری یک مراسم سنتی آماده می‌کنند و دسته دسته در سبدهایی که از چوب‌های نازک بافته شده‌اند، می‌چینند. مادربزرگ از انبار، مقداری هیزم خشک به حیاط می‌آورد تا آتشی روشن کند. دیگ مسی بزرگش را روی اجاق قرار می‌دهد و هیزم‌ها را آتش میزند.
نعناها در میان آب زلال داخل دیگ غوطه ور می‌شوند و سرانجام با صدای بلند صلوات نی عرق‌گیری بر روی دیگ جای می‌گیرد. لحظاتی بعد تمام فضای روستا از عطر عرق نعنای مادربزرگ آکنده می‌شود.
کمتر کسی در شهرستان ارومیه و روستاهای اطراف آن وجود دارد که در گوشه ای از ذهنش نقشی از این خاطره جای نداشته باشد. عرق‌گیری یکی از سنت‌های دیرینه ما ایرانیان است که خواستگاه آن شهرستان ارومیه می‌باشد. این سنت دیرین که در فرهنگ مردم این مرز و بوم ریشه دوانده نشانگر آگاهی، توجه و علاقه وافر مردم این منطقه به خواص گیاهان دارویی می‌باشد. با پیشرفت علم و تکنولوژی، دیگ و اجاق هیزمی مادربزرگ، جای خود را به کارخانجات عرق‌گیری و اسانس گیری داده است. با توجه به عوارض جانبی داروهای شیمیایی، بیشتر مردم علاقه‌مند به استفاده از گیاهان دارویی و داروهای گیاهی در درمان بسیاری از بیماری‌ها می‌باشند.
عرق‌گیری یکی از روش‌های رایج جهت استخراج ماده موثره گیاه می‌باشد که در این شیوه علاوه بر ماده موثره، مقادیر زیادی از مواد غیر موثره نیز در آب محلول و از بافت گیاه خارج می‌شوند. یکی دیگر از روش‌های استخراج ماده موثره گیاه اسانس گیری می‌باشد.
اسانس روغنی یا روغن فرار به ماده موثره گیاه با درصد خلوص بسیار بالا گفته می‌شود که با دقت در عرق‌های تهیه شده به روش سنتی یا مکانیزه به صورت معلق در سطح عرقیات قابل مشاهده می‌باشد. استخراج اسانس برخلاف عرق‌گیری که به روش‌های ساده قابل فرآوری می‌باشد، به تکنولوژی و تجهیزات پیشرفته تری نیازمند است.
برای گسترش فرهنگ استفاده از داروهای گیاهی باید زمینه های تولید انبوه اسانس در این منطقه فراهم شود. غالبا داروهای گیاهی از اسانس، عصاره، گرد و عرقیات گیاهان تهیه می‌شوند، که از این میان اسانس‌ها اهمیت بسزایی در تولید داروهای گیاهی دارند. اسانس بهتر است از گیاهانی استخراج شود که در مراحل کشت و پرورش آن‌ها از کودهای شیمیایی و سموم کشاورزی استفاده نشده باشد.
استان ما یکی از مناطق مستعد برای پرورش گیاهان دارویی محسوب می‌شود و با توجه به اقلیم منطقه، زمین‌های حاصلخیز و ارگانیک استان، بستر بسیار مناسبی برای تولید گیاهان دارویی به صورت انبوه با قابلیت‌های بالا را فراهم می‌سازند. همچنین راه اندازی کارخانجات اسانس گیری در استان می‌تواند زمینه ای موثر جهت افزایش میزان اشتغال کاهش بیکاری و همچنین افزایش صادرات استان باشد و مهم‌تر اینکه با تولید اسانس‌های مرغوب می‌توان گام بلندی در پیشرفت صنعت داروسازی کشور برداشته و نقش بسزایی در حوزه سلامت ایفا کرد. ?
نوشته شده توسط admin در سه شنبه, ۰۵ شهریور ۱۳۹۲ ساعت ۸:۲۰ ق.ظ
