بهار تعلیم و تربیت و خزان بی توجهی

رویا سیدولیلو
کم کم صدای قدم‌های ماه مهر و آغاز بهار تعلیم و تربیت به گوش می‌رسد. این روزها برای نوآموزان و خانواده های آن‌ها حال و هوای دیگری دارد، احساسی مملو از شادی، تازگی و استرس، استرسی که در آن تجربه ای جدید نهفته، تجربه ای که به کرات در طول سال‌ها برای همه – فرزندان دیروز و امروز تکرار می‌شود.
انگارهمین دیروز بود که کیف و کفش و لباس‌های مدرسه‌ات را خریدی و برای رفتن به مدرسه روزشماری می‌کردی، گویا همین دیروز بود که دستان کوچکت را در دستان پرمهر و گرم پدر و مادرت سپردی و وارد فضای تازه ای شدی، فضایی که با دیدن حیاط بزرگش و بچه های هم سن و سالت دلشوره ای بر دلت انداخت و بی درنگ و ناخواسته گریه سر دادی و آن جا بود که برای نخستین بار دوری از والدینت را تجربه کردی.
حال امروز بر موهای پدر و مادرت، برف پیری نشسته است و تو جوان شده ای و امروز در حکم پدر و مادر پا در جای پای والدینت گذاشته ای و دستان کوچک فرزندت را گرفته ای و او را برای رفتن به مدرسه آماده می‌کنی.اما موضوع مهمی که در این بین خود را نمایان می‌سازد، این است که با وجود فرا رسیدن این فصل مهم از زندگی فرزندانمان و تلاش‌های بسیاری که والدین در جهت تربیت اصولی و بزرگ کردن نوگلان انجام می‌دهند، مسئولان و متولیان امر تا چه حدی برای رفاه حال دانش‌آموزان و آسودگی والدین در مدارس تلاش کرده‌اند؟ تا چه میزان سعی در ایجاد محیطی امن برای مقابله با حوادث دلخراشی چون حادثه شین آباد پیرانشهر انجام داده اند؟ وضعیت فضاهای آموزشی استان در چه حدی قرار دارد؟ و هزاران سوال دیگر در این راستا، که بتوان حقیقتا مدرسه را خانه دوم فرزندانمان تلقی کنیم.برای یافتن پاسخ این سوالات به سراغ معاون برنامه‌ریزی استاندار ، مدیر کل آموزش و پرورش و فرمانده انتظامی استان آذربایجان غربی رفتیم و حاصل این گفت وگوها آنی است که در ادامه می خوانید، اما همزمان با بازگشایی مدارس مشکلات و سوالات بسیار دیگری از مسئولین مختلف مطرح است که مسئولین استانی طبق روال همیشگی خود، عدم پاسخ گویی را ترجیح دادند و شاید این امر در دید نخست کم کاری و یا بی توجهی آن‌ها را در اذهان نمایان کند اما متاسفانه در بسیاری از مواقع این امر صحت داشته و بی توجهی خود را به مسائل در جامعه نمایانگر کرده‌اند.
بر اساس سخنان معاون برنامه ریزی استاندار که طبق واقعیت‌های جامعه بیان شد به نظر می‌رسد با وجود محسوب شدن آذربایجان غربی به عنوان استانی مرزی در سر ایران اسلامی و موقعیت حساس و خاص آن، همچنان ضعف‌های بسیاری در ایجاد زیربنای ارزشی – اسلامی و آموزشی در آذربایجان غربی وجود دارد و باید مسئولان و متولیان امر عزم خود را جزم کرده و قدم‌های شایسته ای در خور استان و کشور بردارند.
تنها سازمانی که بر اساس قوانین از نظارت آن هیچ خبری نیست اداره کل فرهنگ و ارشاد است که لزوم توجه جدی بر نظارت محصولات عرضه شده همچون طرح‌ها و نقاشی‌های وسایل دانش آموزان بر عهده آن است و با توجه به وضعیت محصولات عرضه شده در بازار چنین به نظر می‌رسد که این ارگان بی توجهی‌های بسیاری در این زمینه در سالیان دراز داشته است.
نیازهای تجهیزاتی و‌ آموزشی منطبق با الگوهای ارزشی و اسلامی شناسایی شوند
غلامرضا دیزج‌نژاد معاون برنامه‌ریزی استاندار آذربایجان غربی معتقد است باید آموزش و پرورش بسترهای نهادینه‌سازی روحیه انضباط اجتماعی را در جامعه فراهم کند.وی افزود: این موضوع موضوعی است که باید به آن نگاه جدی و همه جانبه داشت و آموزش و پرورش دستگاهی است که با دارا بودن تعداد زیادی از دانش‌آموزان در این حوزه می‌تواند به عنوان بستری مهم در ترویج و تبیین روح انضباط اجتماعی با ظرفیت‌های فراوان در حوزه پرورشی مطرح باشد، اگر کیفیت نظم اجتماعی بهبود یابد در عرصه های دیگر توسعه استانی نیز شاهد موفقیت‌های بسیاری خواهیم بود.وی با اشاره به اینکه بهترین و مهم‌ترین لحظات زندگی دانش آموزان در مدارس و در کنار معلمان و مربیان سپری می‌شود، اظهار کرد: این زمان بهترین فرصت برای این است که دانش آموزان را منطبق با مسایل پرورشی و روان‌شناختی بار بیاوریم.
توسعه استان با فکر و آموزش دانش آموزان از دوران تحصیل عجین شود
وی پرورش تفکر پویا و خلاق و تربیت دانش آموزانی با دید توسعه ای را از دیگر وظایف مهمی دانست که آموزش و پرورش باید در اولویت امور خود قرار دهد و تصریح کرد: لزوم دارد مباحث توسعه استان از دوران تحصیل با فکر و آموزش دانش آموزان عجین شود.
معاون برنامه ریزی استاندار آذربایجان غربی در بخش دیگری از سخنان خود خاطر نشان کرد: ایجاد اعتقاد و تبعیت از ارزش‌های دینی از جمله مواردی است که باید به صورت زیر بنایی و از کودکی به فرزندان آموزش داده شوند که یکی از راهکارهای آن حمایت از تولیدات داخل است. لوازم‌التحریری که در داخل کشور و منطبق با مسایل ارزشی و عرفی جامعه ما تولید می‌شود باید مورد حمایت قرار گیرد و همچنین زمینه های لازم برای حضور عرضه کنندگان این محصولات در جامعه فراهم شود.
وجود خلاء در لوازم‌التحریر عرضه شده در نمایشگاه‌ها
وی با اشاره به وضعیت لوازم‌التحریر عرضه شده در نمایشگاه‌های پاییزه از نظر رعایت الگوهای اسلامی گفت: لوازم‌التحریری که در نمایشگاه‌ها عرضه می‌شود تفاوت بسیاری از نظر ماهیت با ارزش‌ها و نیاز های جامعه کنونی ما دارد و در این زمینه با یک خلاء مواجهیم. عدم ورود هنرمندانه به این حوزه و قصور در آن به عنوان یک خطر اساسی در آینده می‌تواند مطرح باشد و این نیاز ورود آموزش و پرورش به این حوزه و سفارش تولید محصولات متناسب با فرهنگ ایرانی و اسلامی را ضروری می‌سازد.دیزج نژاد از اداره کل آموزش و پرورش استان خواست تا با برنامه ریزی صحیح و اصولی برای سال‌های آتی نیازهای تجهیزاتی و‌ آموزشی منطبق با الگوهای ارزشی و اسلامی را شناسایی و به سازندگان سفارش و در سطح استان توزیع کند.
تسریع در تعمیر و تجهیز مدارس نیازمند استان تا ۱۰ روز آینده
معاون برنامه ریزی استاندار آذربایجان غربی در بخش دیگر سخنان خود با بیان اینکه بهره‌مندی از فضاهای مناسب و مجهز آموزشی یکی از مهم‌ترین عوامل در افزایش ضریب یادگیری دانش آموزان و ایجاد میل و رغبت فراوان در آن‌هاست، بر تسریع در تعمیر و تجهیز مدارس نیازمند تا ۱۰ روز آینده و تزریق اعتبار مورد نیاز تاکید کرد.وی با بیان اینکه توجه به تجهیز و تعمیر مدارس و روح انضباط اجتماعی امری ضروریست اظهار داشت: تعمیر و تجهیز مدارس و آماده سازی آن‌ها برای ورود دانش_آموزان از موارد مهمی است که باید در آستانه آغاز سال تحصیلی جدید نسبت به اجرایی شدن آن اهتمام ویژه ای داشته باشیم.معاون برنامه ریزی استاندار آذربایجان غربی ادامه داد: در صورت وجود کمبود اعتبارات در این زمینه در استان، مسوولان آموزش و پرورش موضوع را به نحو مطلوب باید مدیریت کنند.
لزوم احداث ۶۰۰۰ کلاس درس جدید در آذربایجان غربی
ولی سمرقندی مدیر کل آموزش و پرورش استان با اشاره به اینکه برای رسیدن به میانگین کشوری نسبت تراکم دانش آموز به کلاس نیازمند احداث ۶ هزار کلاس درس جدید در مناطق مختلف آموزشی استان هستیم، افزود: برای احداث این کلاس‌ها ۲ هزار و ۷۰۰ میلیارد ریال اعتبار نیاز بوده که مقرر بود با همکاری وزارت آموزش و پرورش در بازه زمانی ۴ سال احداث شوند.
وی با بیان اینکه این توافق با وزارت آموزش و آذربایجان غربی طی سال ۹۰ منعقد و مقرر بود ۵۰ درصد اعتبارات از محل اعتبارات استانی تامین شود، اظهار داشت: این در حالی است که سال گذشته این موضوع محقق نشد و امیدواریم این طرح طی سال آینده پیگیری و میانگین تراکم دانش آموز به کلاس به سطح کشوری ارتقا یابد.
لزوم بهبود شاخص‌های آموزشی در آذربایجان غربی
سمرقندی با اعلام اینکه در منطقه کشاورز سلماس، شاهین دژ، چایپاره، پلدشت و چالدران مشکل فضای آموزشی نداریم، ادامه داد: این در حالی است که در بحث نسبت دانش آموز به معلم در برخی مناطق به ویژه چالدران به دلیل عدم ماندگاری نیرو با مشکلات زیادی مواجه هستیم به طوری که این نسبت در چالدران در دوران ابتدایی ۲۶٫۱، متوسطه اول ۳۰٫۱ و متوسطه دوم ۲۱٫۲ است.وی در بخش دیگری پیش بینی پوشش تحصیلی واقعی تعداد دانش آموزان لازم التعلیم آذربایجان غربی طی سال تحصیلی ۹۲-۹۳ در دوران ابتدایی را ۹۹٫۵۰، دوره اول متوسطه را ۹۰٫۵۶ و متوسط دوم را ۸۰ درصد اعلام کرد و افزود: در حال حاضر وضعیت پوشش تحصیلی دانش آموزان لازم التعلیم در دوران ابتدایی ۹۹٫۲۰، دوران متوسطه اول ۸۶٫۷۱ و متوسطه دوم ۷۶٫۴۴ درصد است.
ارومیه، چالدران و میاندوآب مناطق مشکل دار از لحاظ پوشش تحصیلی دانش آموزان لازم التعلیم
سمرقندی ارومیه، چالدران و میاندوآب را مناطق مشکل دار از لحاظ پوشش تحصیلی دانش آموزان لازم التعلیم دانست و ادامه داد: برای رفع مشکلات موجود باید راهکارهای کوتاه، میان و بلند مدت شامل بهبود نسبت دانش آموز به معلم، تخریب و بازسازی مدارس، شناسایی و جذب دانش آموزان باز مانده از تحصیل، تشکیل کلاس‌های زیر حد نصاب، انسداد ورودی بی سوادی، توسعه روستا مرکزی و استفاده از ظرفیت مدارس آموزش از راه دور اجرایی شوند.وی بر لزوم احداث ۱۱۴ مدرسه برای مقطع تحصیلی متوسط اول و ۱۵۱ مدرسه برای مقطع تحصیلی متوسطه دوم در سطح مناطق روستایی تاکید و عنوان کرد: خواستار همکاری دستگاه‌ها برای برگزاری کلاس‌های زیر حد نصاب با توجه به محدودیت‌های اعتباری آموزش و پرورش، برنامه ریزی برای آموزش نیمه حضوری در قالب ثبت نام در مدارس دولتی، برگزاری کلاس‌های تقویتی جهت نگه داشتن دانش آموزان در حال تحصیل شد.
رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت آذربایجان غربی از دیگر افرادی بود که از وظیفه خود در ایجاد جو روانی مناسب اقتصادی و جلوگیری از سوءاستفاده و گران فروشی در ایام بازگشایی مدارس می‌گوید.عباداله اکبری با اعلام اینکه اجرای طرح نظارتی ویژه بازگشایی مدارس همزمان با سراسر کشور در آذربایجان غربی نیز از اول شهریور ماه در استان آغاز شده و تا ۱۵ مهر ماه ادامه خواهد داشت اظهار کرد:با توجه به فرا رسیدن ایام بازگشایی مدارس و افزایش تقاضا برای خرید لوازم‌التحریر، کیف کفش و سایر ملزومات تحصیلی طرح نظارتی ویژه بازگشایی مدارس با هماهنگی سایر دستگاه های مرتبط در استان اجرا می‌شود.
برخورد شدید با هرگونه کمبود و افزایش غیر منطقی قیمت‌ها:
وی اضافه کرد: این طرح به منظور جلوگیری از هرگونه کمبود و افزایش غیر منطقی قیمت‌ها و بروز تخلفات احتمالی از سوی واحدهای تولیدی، توزیعی و خدماتی در دستور کار سازمان صنعت، معدن و تجارت آذربایجان غربی قرار دارد.
اکبری با بیان اینکه هماهنگی‌های لازم با مراجع ذی‌ربط در خصوص تامین، توزیع و قیمت دفترچه های دانش آموزی، کتاب پوشاک، کیف و کفش و روپوش مدارس به عمل آمده، بیان داشت: در این باره کمبودی در بازار مشاهده نشده است.
تشکیل ۴۷۱ فقره پرونده تخلف از واحدهای صنفی و غیر صنفی استان
وی به بهره گیری از توان ناظران افتخاری به منظور انجام نظارت نامحسوس بر واحد های صنفی استان اشاره کرد و افزود: هم اکنون ۴۰۰ بازرس اعم از بازرسان این سازمان، مجمع امور صنفی و افتخاری در قالب ۲۰ اکیپ بازرسی در سطح استان بر نحوه توزیع اقلام ضروری دانش_آموزان نظارت دارند.
رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت آذربایجان غربی تعداد بازرسی‌های صورت گرفته از ابتدای اجرای طرح بازگشایی مدارس را ۱۴ هزار و ۷۴ مورد عنوان کرد و یادآور شد: در این راستا ۴۷۱ فقره پرونده تخلف به ارزش بیش از یک میلیارد ریال از واحدهای صنفی و غیر صنفی استان تشکیل شده است. تشدید اقدامات ترافیکی پلیس قبل از بازگشایی مدارسرئیس پلیس راهور آذربایجان غربی نیز از آسودگی حال والدین با رعایت قوانین راهنمایی و رانندگی سخن می‌گوید.
سعیدی با اشاره به اجرای طرح بازگشایی مدارس از مهرماه در آذربایجان غربی و اینکه پلیس راهور استان تمهیدات ویژه ای را برای آغاز سال تحصیلی جدید در نظر گرفته است اظهار داشت: در این راستا همزمان با آغاز سال تحصیلی جدید یک هزار و ??? تیم پلیسی در استان ترافیک را کنترل می‌کنند.
وی با بیان اینکه از این تیم‌ها یک هزار و ???۲۶۰ تیم پیاده و ???۴۰۰ تیم خودرویی و موتوری ترافیک را کنترل می‌کنند، افزود: در شهرستان ارومیه نیز ??۶۰ تیم خودرویی و ??۵۴ تیم پیاده ترافیک را کنترل خواهند کرد.
وی در ادامه از الزامی بودن معاینه فنی و سالم بودن تجهیزات گرمایشی سرویس‌های مدارس خبر داد و اظهار داشت: با توجه به رایزنی‌های صورت گرفته با آموزش و پرورش مینی ‌بوسرانی و تاکسیرانی این امکانات الزامی است.
والدین از خودروهای شخصی برای سرویس مدارس فرزندانشان استفاده نکنند
سرهنگ سعیدی در ادامه برعدم استفاده از سرویس‌های شخصی توسط والدین به عنوان سرویس مدارس تاکید کرد و افزود: برخی از خانواده‌ها به منظور تامین سرویس مدارس فرزندان خود از خودروهای شخصی استفاده می‌کنند ولی اگر خودروی شخصی دچار حادثه شود هیچ بیمه ‌ای به آن تعلق نمی‌گیرد.
به هرحال در روزهای اخیر، با توجه به روی کار آمدن دولت جدید برخی از مسئولان با توجه به اینکه پست و مقامشان تغییر خواهد کرد این امر بهانه ای برای عدم پاسخ گویی آن‌ها شده است که از دیدگاه دوم می‌توان دلیل بر عدم پاسخ گویی آن‌ها به نیازهای شهروندان بر شمرد.اما گذشته از این مطالب امری که بیشتر مطرح است این است که با گذشت زمان نیازهای بسیاری در جامعه ایجاد می‌شود و اگر بنا بر کمک کاری و یا شعارهای هیچ و پوچ باشد، مشکلات فراوان و بسیار بزرگی جامعه را تهدید خواهد کرد که این امر در بحث آموزش آینده سازان کشور هرگز نباید مطرح شود چرا که موجب مشکلات غیر قابل جبرانی چون حادثه شین آباد پیرانشهر و مجروح و مرگ فرزندان بی گناه و جاری شدن سیل اشک بر گونه های مادران و پدرانی خواهد شد که با خون و دل خوردن بسیاری فرزندان خود را به این سن و سال رسانده‌اند. امیدواریم مسئولینی که نام بی مسئول را بر خود نهاده‌اند نیز موضوع تعلیم و تربیت و ایجاد فضاهای مختلف آموزشی اعم از اجتماعی و دینی و غیره را مورد توجه قرار دهند و به وظیفه خود در خدمت رسانی عمل کنند چرا که مدرسه همان مکانی است که بسیاری از دانشمندان بزرگ جهان را تحویل جامعه می دهد.