گزارش//

بلاتکلیفی ۵۰۰ هکتاری بافت تاریخی ارومیه

سکینه اسمی
گروه گزارش:با وجود تدوین و ابلاغ قانون ویژه حفاظت از بافت تاریخی هم اکنون ۵۰۰ هکتار بافت تاریخی ارومیه در بلاتکلیفی به سر می برد و متولیان توپ اجرای قانون را به زمین یکدیگر می اندازند.
در حال حاضر ۵۰۰ هکتار از شهر ارومیه دومین شهر پرجمعیت شمال غرب کشور در محدوده بافت تاریخی قرار دارد که ساکنان آن سالهاست با مشکلات عدیده ای در حوزه‌های مختلف شهری و زندگی دست و پنجه نرم می‌کنند.
نبود امکان ارائه خدمات شهری، سرمایه گذاری، فرسوده بودن قلب اقتصادی شهر، تبدیل شدن برخی بناهای نیمه تخریب شده به محل انباشت زباله، گردهمایی معتادان، مشکلات فرهنگی، بهداشتی و اجتماعی برای ساکنان و اصناف این محله‌ها گوشه‌هایی از این چالش هاست.
متأسفانه عمده اصناف، مراکز ارائه خدمات پزشکی و خرید ارومیه در محدوده بافت فرسوده ایجاد شده که وجود ترافیک یکی از مشکلاتی است که مردم این مناطق با آن دست به گریبان بوده و به این مشکلات نبود امکان ارائه خدمات آتش نشانی و اورژانس پزشکی در برخی کوچه‌های باریک واقع در این بافت‌ها را اضافه کنیم عمق مشکلات گویای همه چیز خواهد بود.
با توجه به وضع شهر ارومیه و قرارگیری در مسیر حمل و نقل بین المللی توجه بیش از پیش به تغییر منظره شهری و زیباسازی آن بسیار ضروری بوده و این در حالی است که تاکنون اقدام قابل وجهی در این زمینه انجام نشده است
متأسفانه مردم شهر ارومیه شاهد توسعه بی رویه به جای آپارتمان سازی و احیای بافت فرسوده مرکزی شهر بوده و در این راستا مسئولان شهرسازی و مدیریت شهری باید برنامه ریزی های لازم برای بهینه سازی استفاده از زمین و توسعه درون شهری و ارتقای سطح دسترسی ساکنان بافت‌های قدیمی و فرسوده شهری به خدمات شهری و اجتماعی را انجام دهند.
هر چند سال ۹۹ طبق قانون، تهیه طرح ویژه حفاظت از بافت تاریخی شهر ارومیه تهیه و نحوه اجرای آن نیز به دستگاه‌های ذیربط ابلاغ شده است اما تاکنون اقدام قابل توجهی در این زمینه صورت نگرفته و متولیان به جای حل مشکلات اجرای این قانون یکدیگر را مقصر عدم اجرایی شدن آن می‌دانند.
بافت تاریخی و فرسوده شهر ارومیه قفل شده است
رئیس شورای اسلامی شهر ارومیه در خصوص بافت تاریخی و فرسوده شهر ارومیه گفت: در حال حاضر بافت تاریخی شهر ارومیه با مشکلات عدیده ای به خصوص ضوابط محدود کننده میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان مواجه است.
حجت الاسلام محمدخلیل پور ادامه داد: در حال حاضر بافت تاریخی شهر ارومیه دچار قفل شده و امکان نوسازی وجود ندارد و اگر حادثه‌ای رخ بدهد چه کسی پاسخگوی جان هزاران انسان خواهد بود چرا که با کمترین بحران شاهد قفل شدن این مناطق خواهیم بود.
رئیس شورای اسلامی شهر ارومیه یکی از مشکلات موجود در شهر ارومیه به ویژه بافت مرکزی شهر را نبود سرویس بهداشتی عنوان و خاطرنشان کرد: سرویس بهداشتی مکانیزه و مدرن در مرکز شهر باید ایجاد شود.
رئیس مرکز پژوهش‌های شورای اسلامی شهر ارومیه نیز با تاکید بر حفظ ابنیه تاریخی گفت: بافت تاریخی ارومیه هویت ما است و موظف به حفظ و نگهداری از این بافت هستیم، این محدوده به علت عدم حل مشکلات قفل شده است و با توجه به نامه نگاری‌های موجود، هر حادثه‌ای در شرایط فعلی رخ دهد مسئولیتش با مدیریت شهری است.
حسین پناهی با بیان اینکه تا تصویب دفترچه لایحه باید تمامی موارد مربوط به بافت تاریخی شهر جمع بندی و ارائه شود، افزود: راهکاری برای اجرایی شدن مصوبات شورای شهر اندیشیده شود چرا مهمترین مشکل عدم اجرای مصوبات است، در بازارچه، پاساژها و مساجد محدوده بافت تاریخی ارومیه مصوب شده که سرویس بهداشتی در اختیار مردم قرار دهند اما مصوبات اجرا نمی‌شود.
سخنگوی شورای اسلامی شهر ارومیه نیز در خصوص مشکلات بافت تاریخی ارومیه با تاکید بر ضرورت تخصیص بودجه‌های دولتی به بافت تاریخی ارومیه، گفت: باید اتاق ایده در سازمان سرمایه گذاری فعال‌تر شود، در این اتاق ایده‌های مختلف در راستای پروژه‌های مشارکتی سرمایه گذاری مطرح و زمین‌های مناسب این مورد بررسی شود.
توماج وحید افشار با اشاره به ضوابط ساخت و ساز در بافت تاریخی شهر گفت: وظیفه فرهنگی شورا حفظ و تثبیت بافت تاریخی شهر برای آیندگان است، دولت و وزارتخانه‌های متولی باید بودجه‌ای برای حفظ بافت تاریخی تخصیص دهد تا از آن برای جبران ضرر و زیان شهروندان و همچنین تعریض معابر استفاده شود.
میراث فرهنگی آذربایجان غربی اجازه ساخت و ساز در بافت تاریخی ارومیه را نمی‌دهد
عضو شورای اسلامی شهر ارومیه نیز با انتقاد از عدم حضور نماینده میراث فرهنگی آذربایجان غربی در نشست بررسی ضوابط ساخت و ساز در بافت تاریخی شهر توسط شورای اسلامی شهر ارومیه گفت: در جلسه‌ای که برای بررسی پیشنهاد میراث فرهنگی برای تشکیل شده بود، عدم حضور نماینده میراث فرهنگی موضوعی غیرقابل قبول است.
رسول اصغرزاده با انتقاد از اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری آذربایجان غربی اظهار کرد: اهمیت ندادن به این موضوع موجب سرخوردگی و سرگردانی ساکنین املاک بافت تاریخی، و ویرانی بیش از ۳۰۰ هکتار از اراضی ارزشمند و قدیمی شهر شده است.
عضو شورای اسلامی شهر ارومیه اظهار کرد: از یک طرف، اداره میراث فرهنگی اجازه ساخت و ساز در مناطق تاریخی نمی‌دهد، و از طرفی درخواست اعطای ضوابط تشویقی از سوی شهرداری برای املاک بافت تاریخی پیشنهاد داده است؟ این تناقض‌ها شهر را با بن بست اساسی در ساخت و سازها مواجه کرده است.
مرتضی پیری دیگر عضو شورای اسلامی شهر ارومیه نیز با بیان اینکه شهر را بافت تاریخی قفل نکرده بلکه اجرای ضوابط تاریخی بعضاً با منافع حاصله افراد در تضاد است گفت: باید شرایطی ایجاد شود که ضمن رعایت ضوابط مشوق‌های مدیریت شهری مؤثر صورت گیرد.
اظهارات و انتقادات اعضای شورای اسلامی در خصوص بلاتکلیفی بافت تاریخی شهر ارومیه در حالی است که میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری آذربایجان غربی معتقد است این اداره کل تکالیف و وظایف قانونی خود در خصوص ساماندهی بافت تاریخی و فرسوده شهر ارومیه را انجام داده است.
تکالیف و وظایف قانونی را در زمینه بافت تاریخی شهر ارومیه انجام داده‌ایم
مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی آذربایجان غربی در خصوص مشکلات بافت تاریخی شهر ارومیه با بیان اینکه حفاظت از بافت تاریخی یک وظیفه همگانی است، اظهار کرد: در سال‌های گذشته همکاری‌هایی با شهرداری ارومیه برای احیای جداره‌های تاریخی انجام شده که درخواست داریم این همکاری‌ها همچنان مستمر باشد.
جلیل جباری با بیان اینکه ۱۲۰ میلیارد ریال اعتبار در سه سال گذشته برای حفاظت، احیا و مرمت بناهای موجود در بافت تاریخی ارومیه هزینه شده است، افزود: احیای تعدادی از راسته‌های بازار ارومیه با همکاری شهرداری، احیا و ساماندهی مسجد جامع ارومیه، شهربانی، عمارت استانداری و حمام آخوند از جمله اقدامات انجام شده در بافت تاریخی ارومیه هستند.
وی با تاکید بر اینکه انجام مرمت جداره‌های تاریخی مابین میدان ولایت فقیه تا انقلاب جزو مصوبات ستاد بازآفرینی شهری بوده که نیازمند توجه جدی مسئولان است، ادامه داد: وظیفه اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی آذربایجان غربی تدوین ضوابط اختصاصی بافت تاریخی بوده که این وظیفه خود را نیز در سالیان گذشته انجام داده است.
جباری خاطرنشان کرد: طبق قانون، مسئولیت تهیه طرح ویژه حفاظت از بافت تاریخی بر عهده اداره‌کل راه و شهرسازی استان است که تاکنون پس از گذشت چندین سال از تصویب این قانون تاکنون تاریخی اقدامی برای تهیه این طرح انجام نشده است.
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری آذربایجان غربی گفت: با توجه به اعلام آمادگی و تمایل شورای شهر ارومیه برای احیای دروازه‌های تاریخی، درخواست می‌شود با همکاری دستگاه‌های مربوطه اقدامات لازم برای احیای این دروازه‌ها در اسرع وقت آغاز شود.
جباری با بیان اینکه در ۱۸ بهمن ماه سال ۹ ضوابط حمایت از بافت تاریخی شهر ارومیه تدوین و از سوی استانداری شهرداری و اداره کل راه و شهرسازی آذربایجان غربی ابلاغ شده است، گفت: طبق قانون حمایت از بافت تاریخی شهر ارومیه بر عهده وزارت راه و شهرسازی و شهرداری هاست و ما وظایف و تکالیف قانونی خود را انجام داده‌ایم.
وی با بیان اینکه از وسعت ۱۲ هزار هکتاری ارومیه ۵۰۰ هکتار کمتر از دو درصد بافت تاریخی است، گفت: شورای شهر، راه و شهرسازی آذربایجان غربی همکاری کنند میراث فرهنگی نیز آمادگی کامل برای ساماندهی و حمایت از این بافت تاریخی را دارد.
به گزارش آراز آذربایجان به نقل از مهر،در صورت اصلاح وضعیت و بازگرداندن مجدد بافت‌های فرسوده به حیات اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و بهداشتی شهر و قراردادن آنها در کانون توجه مدیران و مسئولان شهری گامی در جهت بهبود وضعیت ساکنان این بافت‌ها و جذب سرمایه گذاری برای احیای نبض تپنده اقتصادی برداشته می‌شود.
Arazazarbaijankhabarname@gmail.com