اینترنت در حال دگرگون ساختن سیمای فرهنگ جوامع
محمدامین کنعانی
گروه فرهنگی:اینترنت در حال دگرگون ساختن سیمای زندگی روزمر?? جوامع، به ویژه در میان قشر جوان است. جاذب?? اینترنت باعث شده است که بسیاری از جوانان به جای تعاملات و دوستی های رو در رو به سمت دوستی ها و روابط اینترنتی کشیده شوند. هدف پژوهش حاضر بررسی رابط?? استفاده از اینترنت با نگرش به دوستی اینترنتی با جنس مخالف در بین دانشجویان با تکیه بر دیدگاههای گیدنز است.
ظهور هر فناوری جدیدی که روش زندگی افراد را متحول می سازد، بحثهایی پیرامون تأثیرات آن بر جهان درمی گیرد و دربارة میزان پذیرش آن سخن به میان می آید. برخی از افراد به این فناوری با خوش بینی عمیقی می نگرند و برخی دیگر آن را تهدیدکننده و مخرب می_پندارند.اینترنت نیز یکی از این فناوری های بحث برانگیز است که با امکانات و خدماتی که برای افراد فراهم می‌کند، می تواند تأثیرات مهمی در زندگی آنها داشته باشد. پژوهش حاضر، با هدف بررسی رابطة استفاده از اینترنت با نگرش به دوستی اینترنتی با جنس مخالف انجام گرفته است. متغیر وابستة این پژوهش »نگرش به دوستی اینترنتی با جنس مخالف« است. بررسی یافته های توصیفی نشان می دهد که میانگین نگرش به دوستی اینترنتی با جنس مخالف در جامعة مورد بررسی در سطح متوسط به پایین (۴۳/۲) قرار دارد. بررسی رابطة بین سابقة استفاده از اینترنت، متوسط ساعات استفاده از اینترنت در طول هفته، ارتباط با دوستان و یافتن دوستان جدید، وبگاه های همسریابی، محیط تعاملی وبلاگ چت روم و شبکه های اجتماعی و نگرش به دوستی اینترنتی نشان می دهد که بین این متغیرها رابطة معنی داری وجود دارد. جهت این رابطه ها مثبت، ولی شدت رابطه ها ضعیف بوده است.به عبارت دیگر، با بالا رفتن سابقه و میزان استفاده از اینترنت، صرف وقت بیشتر برای ارتباط با دوستان، استفادة بیشتر از محیط های تعاملی مانند وبلاگها، چت رومها و شبکه های اجتماعی در بین پاسخگویان، نگرش مثبت به دوستی اینترنتی نیز در میان آنها افزایش می‌یابد، بنابراین می توان گفت استفاده از اینترنت در نگرش مثبت به دوستی اینترنتی با جنس مخالف تأتیرگذار است. افزایش کنش متقابل الکترونیکی می تواند ارزشها و نگرشهای سنتی در مورد رابطة بین دو جنس را تغییر دهد. طبق نتایج تحقیق، بین سن و نگرش به دوستی اینترنتی با جنس مخالف رابطة معنی داری وجود دارد. همچنین بین نگرش به دوستی اینترنتی با جنس مخالف در میان دانشجویان دختر و پسر تفاوت معنی داری دیده می شود و با توجه به میانگین رتبه ها، نگرش به دوستی اینترنتی با جنس مخالف در بین دانشجویان پسر بیشتر از دانشجویان دختر است. نگرش به دوستی اینترنتی با جنس مخالف در میان افراد دارای پایگاه اجتماعی ـ اقتصادی متوسط روبه پایین و متوسط روبه بالا متفاوت نیست.
ویژگی های ارتباطات الکترونیکی حاکم بر فضای مجازی شرایطی متفاوت از روابط حقیقی و رو در رو را برای کاربران آن فراهم می کند. سرعت عمل، ناشناس ماندن و سیال بودن می تواند فضای یکسان و مشابهی را فارغ از الزامات ساختی (جنسیتی، طبقاتی، قومی، نژادی و مکانی) فراهم سازد که مستعد تجارب متفاوتی برای کاربران آن است. تعاملات آزمایشی، کنجکاوانه و یا با نیت افزایش ظرفیت شناختی، کاربران اینترنتی را با ذهنیت و گرایش جدیدی تجهیز می کند که می تواند رفتار وتعاملات آنها در دنیای حقیقی را به چالش کشانده و تغییراتی را هر چند جزئی در میدان عمل اجتماعی آنها فراهم سازد. فضای مجازی این امکان را فراهم می کند تا افراد نیازها، خواسته ها و بازاندیشی در هویت خویش را به درجاتی به دنیای حقیقی خود تسری دهد و شرایط تازه ای را برای گفتگو، تفاهم و تعامل در دنیای مجازی و حقیقی فراهم می سازد، ذکایی نیز معتقد است ماهیت غیر رو در روی ارتباطات الکترونیکی اینترنتی می تواند انگیزه ی بیشتری را برای کاربران آن در بازی با هویت، رفتارهای آزمایشی و ارائه تصویری غیر واقعی فراهم سازد که ریسک شرمندگی در آن کمتر است.فناوری های نوین ارتباطی و اطلاعاتی موجب می شود تا اجتماعات و هویت های جدیدی تشکیل شود. در جامعه ای که به ارتباطات مبتنی بر صنعت چاپ، تلویزیون و تلفن متکی است، شیوه تولید به گونه ای است که هویتها را به صورت عاقل، سودمند و خود بسنده در می آورد. اما در جامعه اطلاعاتی، جامعه ای که ارتباطات الکترونیک سیطره دارد؛ ذهنیت ها و هویت های ناپایدار، چند لایه و پراکنده ظهور می کند. مارک پاستر در »عصر دوم رسانه ها« تاکید می کنددر دوره جدید که اینترنت و ارتباطات الکترونیک در جامعه سیطره دارد، این داده ها و اطلاعات و یا به عبارت دقیق کلمه، این اجتماعات مجازی هستند که هویت افراد را می_سازند وسایل نوین اطلاعاتی و ارتباطی در اثر تغییراتی که در برداشت های بشر امروزی به وجود می آورند، هویت ها را در وضعیت کاملا تازه ای قرار می دهند که متفاوت و حتی مغایربا گذشته است. هویت در اجتماعات مجازی جامعه اطلاعاتی در مسیر فراملیتی شدن حرکت می کند .در واقع ارتباطی که با اتکا به وسایل ارتباطی و اطلاعاتی جدید شکل می گیرد، چشم اندازی ازفهم و درک جدیدی از ذهنیت را آشکار می سازد که در صورت بندی های گفتار و عملکرد که به لحاظ تاریخی محسوس اند، جان می گیرد. این ارتباطات راهگشای نگریستن به انسان به عنوان پدیده ای چند لایه، تغییرپذیر، منفعل و تکه تکه است. پدیده ای که شکل دادن خویش را به گونه ای طراحی می کند که با هرگونه تثبیت هویت می ستیزد. جامعه اطلاعاتی مبین هویت بی ثبات، تغییرپذیر و منعطف انسان جدید است. در این جامعه بسا انسان هایی که با همسایه ها، هم محلی ها و همشهری ها و حتی هموطنان خود احساس قرابت نداشته ولی با فرد دیگری در اقصا نقاط جهان احساس هویتی یکسان داشته باشند. هویت ملی در جامعه اطلاعاتی به دلیل ظهور اجتماعات مجازی به شدت تهدید می شود، اجتماعات مجازی تهدیدی برای اجتماعات واقعی است. در واقع در اجتماعات مجازی معمولا افراد حداقل دریک چیز اشتراک دارندو آن علایق و منافعی است که آنها را دور هم جمع می کند. این منافع که همان دسترسی به اطلاعات است، هویت آنها را می سازند. هویتی که مدام در حال تغییر و ناپایدار است. هویت افراد در اجتماعات مجازی »هویتی دیجیتال« است. دیگر سرزمین، زبان بومی و محلی، کشور، فرهنگ ملی و نژاد، هویت افراد را در اجتماعات مجازی تعیین نمی کنند، بلک منافع مقطعی ،محدود، و در حوزه موضوعات مختلف افراد را دور هم جمع می کند و هویت آنها را می سازد.
تغییر و تحولاتی که در جامعة مدرن در نتیجة گسترش رسانه های ارتباط جمعی به خصوص اینترنت که بخشی از فرایند جهانی شدن به شمار می رود، رخ داده است، باعث وقوع تحولاتی در ارزشها، نگرشها و رفتارها و روابط افراد شده اند و معانی اجتماعی جدیدی مانند دوستی اینترنتی با جنس مخالف شکل گرفته است که از ویژگی های بارز جهان مدرن است. بنابراین تغییرات صورت گرفته در شیوة دوستی ها را می توان تا اندازه ای از تبعات این فناوری نوین دانست.
نوشته شده توسط admin در چهارشنبه, ۲۰ مرداد ۱۳۹۵ ساعت ۴:۵۷ ق.ظ
