ایراندا ایلک قزئته‌چی قادین
سوسنن_نواده‌رضی
آنادیلیمیز: ساوادلی قادینلار، حکومت آداملارینین قورخوسوندان، ساوادلی اولدوقلارینی گیزلتدیکلری بیر چاغدا »مزین‌السلطنه« ایرانین ایلک قادین درگیسینی چیخارتدی.
سکگیز صفحه‌دن اولوشان، اؤلکه‌ده و اؤلکه خارجینده یایینلانان بو هفته‌لیگین عؤمرو چوخ آز اولموش اولسا دا، مشروطیت دؤورانیندا اولدوقجا بؤیوک بیر ده‌ییشیکلیک ساییلیردی. بئله دئییلیر کی، قاجارلی ناصرالدین شاه قادینلارین ساوادلانماسیندان.
ائله خوشلانماییرمیش، بو اوزدن ده اونون قادینلاریندان اوخویوب یازما ساوادی اولانلار وارسا دا، ساوادلی اولدوقلارینی شاهدان‌‌‌گیزله‌درمیشلر.
مزین‌السلطنه لقبی ایله تانینان مریم عمید، بئله بیر اورتامدا بیر قیز مدرسه‌سی تاسیس ائتمه‌یه گیریشدی، سونرالار ایسه، ایران تاریخینده ایلک کئز رئداکتورو قادین اولان بیر درگی یایینلاندی.
ناصرالدین شاهین قوشونونون حکیمی میرسید رضی رئیس‌الاطبا-نین قیزی اولان مزین‌السلطنه ائییتیمینی آتاسیندان آلمیشدی.
او بیر تحصیلاتلی و ساوادلی عایله‌ده بؤیودویو اوچون، هم ده هوشلو- باشلیلیغی، ماراقلیلغی و آراشدیرماجی روحوندان دولایی اؤز چاغیندا توپلومونون و دونیانین اجتماعی- فرهنگی ده‌ییشیم‌لریندن باش چیخاردیردی، و یئنی بیلیم‌لرله چوخ ایلگیلندیگی اوچون فرانسیزجانی و فتوگرافچیلیغی اؤیرنمه‌یه باشلادی. او، ایرانین ایلک قزئته‌چی قادینی ساییلیر.
البته ایراندا قادینلار طرفیندن یایینلانان ایلک درگی »دانش« آدلانیردی. بو درگی ۱۲۸۹ گونش ایلینده میرزه حسن خان کحالین خانیمی، خانم دکتر کحال طرفیندن یایینلاندی و بیر ایلدن سونرا دوردورولدو. آنجاق مزین‌السلطنه لقبی ایله تانینان مریم عمید، ایراندا ایلک قادینسی درگینی یایینلامیش اولدو.
مشروطیت دؤورونده سوسیال چالیشمالارینین اونا بیر مبارز قادین کاراکتئری ساغلایان مزین‌السلطنه، آیدین فکرلی ایره‌لیجی بیر قادین کیمی تانینماسینا رغمن، اؤزل یاشامیندا بوتون گله‌نکسل قادینسی اؤزللیکلرینی قوروموشدو؛ ائوینین ایشلرینی تمامن اؤزو گؤرردی، و او چاغدا مترقی قادینسی دوشونجه‌لرین یایینچیسی ساییلان قزئته‌سی‌نین گلیشمه‌سی و داوام ائتمه‌سی اوچون هئچ بیر چابادان اسیرگنمه‌ییردی.
یاخینلاریندان بیریسی‌نین نقل ائتدیگینه گؤره گونلرین بیرینده مریم عمید، شکوفه درگیسینی یایینلاسین دئیه، بوتون گوموش پایالارینی ساتیبمیش.
حتی توتدوغو یولا اولدوغو آشیری سئوگی و توتقوسوندان دولایی بوتون مال وارلیغینی اجتماعی- فرهنگی ایشلره خرجله‌ییبمیش.
مریم خانم مزین‌السلطنه عمید، ۱۲۹۸ گونش ایلینده چالیشمالارینین لاپ زیروه‌سینده ایکن سمنانا اولان یولچولوغوندا قلب خسته‌لیگیندن وفات ائتمیش.
آما اونون اؤلدویوندن سونرا قادینلارین اجتماعی آلانلاردا واراولوشو هئچ ده آزالمادی بلکه ده، او بوغونتولو دؤوراندا اونون ائتدیگی
قالارغی چالیشمالار باشقا قادینلارا اندرونیلردن چیخیب توپلومدا وار اولماغا، و چئشیدلی آلانلاردا اؤز باشاری و یئته‌نکلرینی سرگیلمه‌یه بیر باشلانیش نقطه‌سی اولدو.
Arazazarbaijzn.anadilimiz@gmail.com
نوشته شده توسط admin در دوشنبه, ۰۶ مرداد ۱۳۹۹ ساعت ۱۱:۵۴ ق.ظ
