اوغوز خان دستانی
آنا دیلیمیز: ۲٫۲۰۰ ایل اؤنجه قوزئی دوغو آسیا داکی تورک دئوله تینی، آسیا نین بوتون قوزئی یانسینی قاپلایان بیر ایمپراطورلوق دورومونا گتیرن مته، تورک میلله تی نین ویجدانیندا » اوغوز خان « آدیلا اؤلومسوزلشدیریلمیشدیر. » اوغوز خاقان « و یا » اوغوز خان « دستانی ندا مته، تورکلرین ان بؤیوک قهرمانی اولاراق سونول- موش،
بیر ماسال و دستان هاواسی ایچینده، چین ه، هینده، آوروپا قاپیلارینا، قوزئی آسیا نین بوزلو اولکه لرینه قدر اوزانان فتح لری آنلادیلمیشدیر. ارگه نه کون دستانی کیمی، اوغوز خان دستانی دا، تورک میلله تی نین تاریخی گلیشمه سی و کاراکترینی آچیخلایان چوخ قووتلی بیر ادبی وصیغه دیر. مته نین » اوغوز خان « آدیلا عادتا قوتسال لاشدیریلدیغی، تورک میلله تی نین اورتاقلاشا مالی اولان بو گؤزل دستان قیساجا بئله دیر:
” گون لردن بیر گون آی خان، بیر ارکک چوجوق دوغور. اوشاق، قارا ساچلی، قارا قاشلی، آلا گؤزلو. قیزیل آغیزلی ایدی. پری لردن ده گؤزل ایدی. چوجوق، آناسیندان یالنیز بیر یول سوت امدی. بیر داها اممه دی، قونوشمایا باشلادی. چیی ات و ایچکی ایسته دی. قیرخ گون دن سونرا بؤیودو. یئریدی. اوینادی. آتا میندی. گئییک آوونا چیخدی. گون لردن، گئجه لردن سونرا، بیر ایگید اولدو. باهادیر اولدو.
» اوغوز خان « دئییلن بو باهادیر، بیر گون تانری یا یاخاریردی( مناجات ائدیردی). بیردن بیره چئوره سی قاپ قارانلیق کسیلدی. گؤکدن بیر ایشیق دوشدو. بو ایشیق، آیدان و گونشدن بیله پارلاقدی. اوغوز خان، ایشیغین ایچینده بیر قیز گؤردو. بو قیز، چوخ گؤزل ایدی. اوزونده، ایشیق ساچان بیر بنی(خالی) واردی. چوبان اولدوزونا بنزیردی. گولونجه، ماوی گؤک ده گولور، آغلایینجا، ماوی گؤک ده آغلاییردی.
اوغوز خان، بو قیزی گؤرونجه عقلی باشیندان گئتدی. قیزی سئودی، آلدی. قیز، اوغوز خان ا اوچ ارکک چوجوق دوغوردو. بیرینجیسینه » گون « ، ایکینجیسینه » آی « ، اوچونجوسونه » اولدوز « آدینی قویدولار.
اوغوز خان، گون لردن بیر گون، آووا گئتدی. گؤلون یانیندا بیر آغاج گؤردو. آغاجین قوووغوندا بیر قیز اوتوروردو. چوخ گؤزل ایدی. ساچلاری بیر ایرماغین آخیشینا، دیش لری اینجییه، گؤزلری، گؤک اوزونون ماویسینه بنزیردی.اوغوز خان ین عقلی باشیندان گئتدی. اوره گینه اود دوشدو. قیزی سئودی، آلدی. بو قیز دا اوغوز خان ا اوچ ارکک چوجوق دوغوردو. بیرینجیسینه » گؤک « ، ایکینجیسینه » داغ « ، اوچونجوسونه » دنیز « آدینی وئردیلر.
بو چاغدا، ساغ یؤنده » آلتین خان « دئییلن بیر خاغان واردی. آلتین خان، اوغوز خان ا ائلچی گؤندردی. چوخ آلتین و گوموش یوللادی. پک چوخ قیز، یاقوت و گوموش سوندو. اوغوز خان ا سایغی گؤستردی. اوغوز خان، آلتین خان ین باش اگمه سینی قبول ائتدی. سونرا، قیرخ گون قوزئیه یورودو. » بوز داغی « دئییلن داغا گلدی. چوخ سویوق ایدی. اوتاغینی قوردوردو
دان یئری آغاردی. اوغوز خان ین اوتاغینا گونش کیمی بیر ایشیق گیردی. او ایشیقدان؛ گؤک توکلو، گؤک یئله لی( یال)، بؤ-یوک بیر ارکک قورد چیخدی. قورد، اوغوز خان ا دئدی: » ائی اوغوز، آرتیق من اؤنونده یئرییه جه‌یم!«بوندان سونرا اوغوز خان، چادیرلاری توپلاتدی. یولا قویولدو. تورک اوردوسونون اؤنونده گؤک تویلو، گؤک یئلهلی، بؤیوک ارکک قورد یئریردی. نئچه گون لردن سونرا گؤک تویلو، گؤک یئله لی، بؤیوک ارکک قورد دوردو. اوغوز خان دا تورک اوردوسونو دوردوردو. اؤنله ریندن » ایتیل« دئییلن ایرماق آخیردی. اوغوز خان، بورادا یاغی ایله ووروشدو. ساواش چوخ چتین اولدو. ایتیل سویو، یاغی قانییلا قیپ قیزیل آخدی. ووروشما-دا اوغوز خان، اوستون گلدی. باسان، تورک اوخلاریندا و قیلیچلاریندا قالدی.گؤک تویلو، گؤک یئله لی قورد، یئنه اؤنه دوشدو. اوغوز خان ی گونئیین سیجاق اؤلکه لرینه گؤتوردو. اوغوز خان، بورادا دا چوخ یئرلر آلدی. چوخ یاغی یئندی. تورک خاقانلیغینی بو یؤنده ده چوخ بویوتدو. گئری دؤندو.
اوغوز خان ین یانیندا، آغ ساققاللی، بوز ساچلی، چوخ بیلگه بیر کیشی واردی. آنلاییشلی و دوغرو بیر آدامدی. اوغوز خان ین دانیشمانییدی. آدی » اولوغ تورک « ایدی.اولوغ تورک، گون لردن بیر گون، دوشونده بیر آلتین یای و اوچ گوموش اوخ گؤردو. آلتین یای، گون دوغوسوندان گون باتیسینا دک اوزانیردی. اوچ گوموش اوخ دا قوزئیه دوغرو گئدیردی. اولوغ تورک، اویخودان اویاندی. یوخودا گؤردوکلرینی اوغوز خان ا آنلاتدی: » ائی خاقانیم، دئدی؛ گؤک تانری نین سنه وئردیکلری، خئییرلی اولسون! گؤک تانری، دوشومده گؤردوک لریمی یئرینه گئتیرسین! دیله دیگی یئری سنه وئرسین! «
اوغوز خان، اولوغ تورک ون سؤزلرینی چوخ بگندی. بیلگه لیغینی اؤیدو. اؤیودونو دینله دی. اوغول لارینی توپلادی. دئدی کی: » ائی اوغوللاریم! گؤنلوم آو دیله ییر. قوجادیم. گوجومو ایتیردیم. گون، آی و اولدوز، سیز دوغویا وارین. گؤک، داغ و دنیز، سیز باتییا گئدین! « بونون اوزه رینه اوغوز خان ین اوچ اوغلو دوغویا، اوچ اوغلو باتییا گئتدی.
گون خان، آی خان و اولدوز خان، بول بول آولاندیقدان سونرا، یولدا بیر آلتین یای بولدولار. یایی آلدیلار. بابالاری اوغوز خان ا وئردیلر. اوغوز خان سئویندی. یایی اوچ پارچا ائتدی و: » ائی بؤیوک قارداشلار، دئدی؛ یای سیزین اولسون! « — گؤک خان، داغ خان و دنیز خان، بول بول آولاندیقدان سونرا، یولدا، اوچ گوموش اوخ بولدولار. اوخلاری آلدیلار. بابالاری اوغوز خان ا وئردیلر. اوغوز خان سئویندی.
اوخلاری اونلارا پای ائدیب » ائی کیچیک قارداشلار، دئدی؛ بو اوخلار سیزین اولسون! «اوغوز خان، بوندان سونرا اولو قورولتای ی توپلادی. خالقی دا چاغیردی. بؤیوک دانیشما یاپیلدی. اوغوز خان، یوردونو، اوغول لارینا پای ائتدی. دئدی کی: » ائی اوغول لار، چوخ یاشادیم. چوخ ساواشلار گؤردوم. چوخ اوخ آتدیم. قیلیچ ساللادیم. آتا میندیم. یاغیلاریمی آغلاتدیم. دوستلاریمی گولدوردوم. گؤک تانری یا بورجومو ادا ائتدیم. سیزلره ده یوردومو وئریرم. یوردوموزون اوزه رینده بوگه لیک و بختییارلیقلا یاشایین. گؤک تانری نین بویروغوندان چیخمایین. اسن قالین! « سونرا گؤک رنگلی گؤزلرینی یومدو.
نوشته شده توسط admin در شنبه, ۱۶ خرداد ۱۳۹۴ ساعت ۶:۵۴ ق.ظ
