اورتا عصرده آذربایجان تورکجه‌سینین دیلمانج‌لاری

اورتا عصرده آذربایجان تورکجه‌سینین دیلمانج‌لاری

حاضیرلایان: حسین واحدی
آنا دیلیمیز:بدیعی ادبیاتیمیزین آیریلماز ترکیب حیصه‌سی اولان ترجومه صنعتی‌نین آذربایجان تورکجه سینده قدیم تاریخی و زنگین عنعنه‌لری واردیر.
اورتا عصرلر شرقینده اورتاق ایسلام مدنیتی‌نین فورمالاشماسی نئچه- نئچه یئته‌نکلی آذربایجان تورکجه‌سینین مترجم‌لری‌نین یئتیشمه‌سینه رواج وئردی.
بو دیلمانج‌لار آنا دیلیمیزه چئوریلدیگی ترجومه نومونه‌لرینه نظر سالدیقدا اونلارین بو اثرلری ساده‌جه ترجومه ائتدیک‌لری دئییل، حتی ساده، آنلاشیق‌لی بیر دیلله شرح ائتدیک‌لرینی ده گؤروروک.
بدیعی ادبیاتیمیزین آیریلماز ترکیب حیصه‌سی اولان ترجومه صنعتی‌نین آذربایجان تورکجه سینده قدیم تاریخی و زنگین عنعنه‌لری واردیر. آذربایجان تورکلرینین یوز ایللر بویو عرب‌لرله، فارس‌لارلا سیخ ادبی- مدنی علاقه‌ده اولماسی و مشترک ایسلام مدنیتی‌نین فورمالاشماسیندا ایشتیراکی ترجومه صنعتی‌نین تاریخی ضرورت کیمی اورتایا چیخماسینی شرطلن‌دیریردی” .
کیتابی- دده قورقود”دا مقدس قورآنی-کریمین “اخلاص ” سوره‌سی‌نین بدیعی و بیر او قدر ده سربست شکیلده ترجومه‌سی‌نین وئریلمه‌سی بو صنعتین آذربایجاندا، ائله‌جه ده بوتون اوغوز دونیاسیندا قدیم‌لیگینی ثبوت ان باشلیجا و توتارلی دلیل‌لردن بیری ساییلا بیلر.
مقدس کیتابیمیز قورآنی-کریمین تام متنی‌نین دیلیمیزه اسکی ترجومه اؤرنک‌لری ده ال‌یازما شکلینده گونوموزه قدر گلیب چاتمیش‌دیر. قورآنین عربجه تام متنی ایله یاناشی، اونون تورکجه‌یه سطیرآلتی ترجومه‌سی ده وئریلمیش بئله اسکی ال‌یازما‌لاردان بیری محمد ابن الحج دؤولتشاه شیرازی‌نین قلمین‌دن چیخمیش‌دیر. ۷۴۳/۱۳۳۳–جو ایلده و نادیر اولان بو ا‌ل‌یازما حاضردا ایستانبول‌داکی تورک- ایسلام اثرلری موزئیینده ساخلانیلیر. محمد شیرازی هم تورکجه متنین دیلمانجی، هم ده بوتؤولوکده ال‌یازمانین کاتیبی‌دیر. موترجیمین نیسبه‌سی گؤستریر کی، او، آذربایجان تورک‌لری‌نین بیر قولو اولان قاشقای طایفاسین‌دان‌دیر.
ایرانین مرکزینده یئرلشن بو قدیم شهرده- شیرازدا اسکی چاغ‌لاردان بری قاشقای‌لارین یاشاماسی تاریخه معلوم‌دور.
محمد شیرازی حاقیندا الیمیزده اساس‌لی بیلگی اولماسا دا، قورآنین بو ال‌یازماسی اونون هم یوکسک علمین‌دن، هم ده پئشه‌کار بیر خطاط اولماسین‌دان خبر وئریر. اونو دا قئید ائدک کی، ال‌یازمانی آراشدیرمیش متخصص‌لرین فیکرینجه بو ترجومه‌ده ایشلنمیش بیر سیرا سؤزلر تورکجه‌نین داها اسکی قات‌لاری اوچون خاص‌دیر.
بو سند ایسه دولایی‌سی ایله ثبوت ائدیر کی، قورآنین تورکجه‌یه بو جور سطیرآلتی ترجومه عنعنه‌سی داها قدیم‌لره گئدیب چیخیر و شیرازی ده اؤز ترجومه‌سینده اؤنجل‌لری‌نین [کئچمیشده کیلرین] تجروبه‌سین‌دن فایدالانمیش‌دیر.
سونراکی عصرده ۱۵-جی یوز ایل‌لیکده فارسجا‌دان دیلیمیزه آزاد و یارادیجی شکیلده ترجومه اولونموش شئیخ محمود شبوستری‌نین “گولشنی-راز” اثری‌نین دیلمانجی شئیخ ولی (الوان) شیرازی ده، نیسه‌به‌سین‌دن گؤروندوگو کیمی، شیراز شهرین‌دن‌دیر و قاشقای طایفاسین‌دان‌دیر.
دؤورونون یئته‌نکلی [استعدادلی] شاعر- موترجیمی اولموش شیرازی حاقیندا اورتا عصر قایناق‌لاریندا و معاصر آراشدیرما‌لاردا به‌للی بیلگی‌لره راست گلیریک.
اورتا عصرلرین یئته‌نکلی و پئشه‌کار آذربایجان تورکجه‌سینین مترجم‌لرین‌دن بیری ده محمد ابن حسین کاتیب نیشاطی‌دیر.
ماراق‌لی‌دیر کی، نیشاطی ده شیرازلی‌دیر و بو فاکت-شیرازدان واختییله اسکی ترجمه مکتبی‌نین، ترجمه عنعنه‌سی‌نین وارلیغی حاقیندا دوشونمه‌یه اساس وئریر.
نیشاطی ایلک نؤوبه‌ده آذربایجان ادبی دیل تاریخی اوچون ده‌یرلی قایناقلاریندان‌ ساییلان ۱۶-جی عصر ترجومه عابده‌سی “شهدا نامه”نین مترجیمی کیمی تانینیر.
او، ” شهدا نامه‌”یه یازدیغی اؤن سؤزده حسین واعظ کاشیفی‌نین کربلا شهیدلری مؤوضوسوندا قلمه آلدیغی “روضه-شهدا” اثرینی “شاه طهماسب الصفوی الحسینن امر الاشاراتی و شیراز حاکمی قاضی خان سارو شئیخ اوغلونون گؤستریشی ایله فارس دیلین‌دن تورکجه‌یه دؤندردیگینی و ترجمه‌سینه “شهدا نامه “‌آدینی قویدوغونو یازیر.
ماراقلی‌دیر کی، نیشاطی اؤز الی ایله ۹۴۵/۱۵۳۹-جو ایلده تاماملادیغی ” شهدا نامه”نین سونوندا اؤزونو دیلمانج کیمی یوخ، مولف کیمی تقدیم ائدیر. فیکریمیزجه، بونون سببی اورتا عصرلر ترجومه‌سی‌نین معاصر ترجمه آنلاییشین‌دان فرقلی اولماسی، به‌للی قدر اورژینال شخصیتی ایله ایضاح ائدیله بیلر.

نوشته شده توسط admin در شنبه, ۰۷ شهریور ۱۳۹۴ ساعت ۷:۳۰ ق.ظ

دیدگاه


− 1 = یک