انفعال جامعه در خصوص آسیب های فضای مجازی

گروه اجتماعی: گرایش اقشار مختلف جامعه به‌ویژه نسل جوان و نوجوان به استفاده از شبکه_های اجتماعی باعث شده تا کارشناسان نسبت به هدررفت اوقات فراغت در فضای مجازی و آسیبهایی که آنها را تهدید می کند هشدار دهند.
امروزه استفاده از شبکه های مجازی بخش مهمی از وقت و ساعات زندگی خانواده ها و جوانان و حتی کودکان را به خود اختصاص داده به طوریکه افراد برخلاف گذشته به جای تلاش برای برقراری ارتباط و پایبندی به ارتباطات خانوادگی، جذب گشت و گذار در گروه‌ها و سایتهای مختلف می شوند.
این دوست موذی در مهمانی‌ها و جمع های خانوادگی نیز فرد را رها نمی کند، در جمع ها، شاهد صحنه هایی هستیم که گرمای روابط خانوادگی را به دلخوری پدر و مادرها، و پدربزرگ ها و مادربزرگ ها تبدیل می کند تا جایی که حتی کاربران نیز به این مسئله معترفند و در واکنش به این اثرات غرق شدن در شبکه های اجتماعی و عدم برنامه ریزی برای استفاده به جا از این شبکه ها، تصاویری اعتراضی منتشر می کنند و یا کمپین های »عدم استفاده از موبایل« در مهمانی های خاص به راه می اندازند.
این موضوع البته فقط شامل حال مردم کشورمان نمی شود و اکثر کشورها با این موضوع دست به گریبان هستند.
حجم بالای اطلاعات و برنامه، سرعت، جذابیت و تنوع دامنه انتشار و… از جمله ویژگی های فضاهای مجازی است که در صورت عدم استفاده صحیح می تواند تهدیدی برای جوانان باشد.
کارشناسان معتقدند استفاده از اینترنت در صورت بهره برداری درست اطلاعات یا برای انجام کارهای روزمره، دریافت خدمات آموزشی، بانکی، ثبت نام و … با داشتن مدیریت مناسب می تواند مفید نیز باشد چرا که پیشرفت تکنولوژی امری اجتناب ناپذیر است اما این تکنولوژی زمانی مشکل ساز و دردسرآفرین می شود که مورد استفاده نادرست قرار گیرد.
آسیب شناسان از وضعیت فعلی استفاده از فضای مجازی ابراز نگرانی کرده اند و معتقدند تغییرات تکنولوژیکی، ارزش ها و هنجارهای اجتماعی را تحت تأثیر خود قرار داده و بروز آسیب های نوپدید در این زمینه می تواند زمینه ساز آسیب های اجتماعی، فرهنگی و روانی باشد به همین دلیل برنامه ریزی برای پیشگیری و کاهش آسیب های فضای مجازی ضروری است.
کاهش احساسات و عواطف، بروز دوستی‌ها و عشق‌های مجازی، سوء استفاده از دختران و پسران، فرار از خانه، کلاهبرداری اینترنتی، ازدواج های دروغین، سرقت اطلاعات، خیانت زوجین و از هم گسیختگی و فروپاشی خانواده ها و .. از جمله مواردی است که ممکن است جوانان و خانواده را در صورت عدم مدیریت درست گرفتار کند.
در این میان علاوه بر سیاستگذاری و برنامه ریزی درست از سوی دستگاههای ذیربط، خانواده ها نیز نقش مهمی در جهت کاهش آسیب های نوپدید ناشی از فضای مجازی دارند به طوری که می توانند با برخورد درست با جوانان و بازگو کردن آسیبهای این فضا، فرزندان خود را به استفاده درست از این امکان سوق دهند.
یک جامعه شناس در خصوص آسیب های فضای مجازی گفت: یکی از موضوعاتی که به تازگی جامعه را درگیر خود کرده، استفاده از فضای مجازی در موضوعات و حوزه های مختلف است به طوری که از این ظرفیت در تمامی دنیا استفاده می شود اما برخی از افراد از آن استفاده نادرستی می کنند.
سیدحسن موسوی چلک گفت: استفاده از فضای مجازی و تکنولوژی برای جوانان در رده های سنی مختلف اجتناب ناپذیر است به طوری که در کشور خودمان استفاده از این تکنولوژی پیشرفت قابل توجهی داشته است.
وی با اشاره به اینکه مراقبت های لازم در این فضا انجام نمی شود، گفت: به همین دلیل مشکلاتی ایجاد شده است و چنانچه نتوانیم مدیریت درستی در این حوزه داشته باشیم، مشکلاتی برای جامعه، خانواده و افراد ایجاد خواهد شد.
وی در پاسخ به این سوال که آیا استفاده از فضای مجازی مانند تلگرام و… در حال حاضر در کشور ما بحران زا شده است یا خیر؟
گفت: بحران به این معنا است که استفاده از این فضاها تمامی زندگی افراد را تحت الشعاع قرار دهد اما فعلاً در کشور ما بحران فراگیر نشده است گرچه برخی خانواده ها درگیر این مسئله شده اند. البته برنامه ریزی برای آینده برای جلوگیری از مشکل و بحران ضروری است.
این جامعه شناس با اشاره به اینکه در شرایط کنونی، کودکان از سنین کم با این فضا آشنایی پیدا می کنند، گفت: طرحی که آموزش و پرورش برای واگذاری موبایل با محدودیت های خاص به کودکان و نوجوانان دارد، بسیار خوب است اما هنوز به صورت فراگیر تمامی دانش آموزان از این نرم افزار استفاده نمی کنند و بر همین اساس مسئولان آموزش و پرورش و سایر ارگان های مرتبط باید فکری برای پوشش بیشتر این نرم افزار داشته باشند تا بتوانند خطرات ناشی از استفاده از موبایل های رایج را کاهش دهند.
خانواده ها باید به فرزندان خود این آموزش را بدهند که فضای مجازی وشبکه هایی مانند تلگرام اتصال ایجاد می کنند و نه ارتباط، بنابراین باید این وسایل و شبکه های ارتباطی به درستی هدایت شود تا بتوانیم از امکانات فضای مجازی با استفاده از قواعد و مقررات، درست استفاده کنیم که البته آموزش این قواعد و مقررات نیز ضروری است.
موسوی چلک با تاکید بر اینکه دختران به دلیل علاقه بیشتر، آسیب بیشتری از این فضا می بینند، گفت: اتفاقاتی که در چند ماه گذشته در فضای مجازی و تلگرام رخ داده نشان می دهد که زنان و دختران در معرض آسیب بیشتری در این فضاها هستند و آنچه ما را نگران می کند وابستگی اعتیادگونه به این فضاهاست.
کاهش محبت و عاطفه در میان زوجین و خانواده ها، کاهش زمان گفتگو، دوری افراد نسبت به یکدیگر و… از جمله مواردی است که در صورت استفاده زیاد از این فضاها در میان خانواده و اعضای آنها ایجاد می شودبه گفته وی، کاهش محبت و عاطفه در میان زوجین و خانواده ها، کاهش زمان گفتگو، دوری افراد نسبت به یکدیگر و… از جمله مواردی است که در صورت استفاده زیاد از این فضاها در میان خانواده و اعضای آنها ایجاد می شود.
از سوی دیگر برخی از آسیب شناسان اوضاع را وخیم دانسته و معتقدند استفاده زیاد از اینترنت و فضای مجازی یکی از عوامل خیانت زوجین به یکدیگر و فروپاشی خانواده ها است به طوریکه تغییر سبک زندگی تحت تاثیر شبکه های ماهواره_ای و شبکه های مجازی، دور شدن از ارزشهای دینی و اخلاقی باعث خیانت زنان و مردان به همسرانشان و شکل گیری روابط فرازناشویی می شود.
آشنایی های اینترنتی باعث ایجاد فاصله عاطفی بین زن و شوهر می شود که طولانی شدن آن سردی روابط زوجین را در پی داد و متاسفانه ضعف فرهنگ مراجعه به خانواده و تنوع طلبی برخی از مردان باعث شده بعضی از زنان خارج از چارچوبهای منطقی و خانواده به دنبال روابط فراخانوادگی باشند که این مسائل از جمله آسیبهای فضای مجازی است.
امان‌الله قرائی‌مقدم جامعه شناس و استاد دانشگاه نیز در خصوص تاثیر شبکه‌های مجازی و ماهواره ای بر روی خانواده ها گفت: به طور کلی هدف اصلی ایجاد فضاهای مجازی صرف نظر از اینکه جنبه مثبت اطلاع رسانی دارد براساس تئوری گسترش فرهنگ و تمدن غرب ایجاد شده است.
وی گفت: وسایل ارتباط جمعی و در حال حاضر نیز فضای مجازی با هدف غربی کردن فرهنگ و هویت مردم کشورهای مختلف و از بین بردن ارزش‌ها، هنجارها، اعتقادات، باورها و … در حال گسترش است که تمامی اینها می‌تواند فرهنگ غرب را منتقل کند.
وی اظهار داشت: این موضوع از سریال‌ها شروع شده و هدف تمامی آنها تزلزل بنیان خانواده و روابط درون خانواده، روابط اجتماعی و بی‌تفاوتی نسبت به ارزش‌ها و هنجارهای فرهنگی، سنت‌ها، اعتقادات، پایبندی به اصول و … بوده که مورد تهاجم قرار گرفته است؛ به طوری که رهبری نیز در این خصوص از تهاجم و ناتوی فرهنگی نام برده است.
این استاد دانشگاه با اشاره به اینکه روابط درون خانواده موزائیکی شده است، گفت: افراد خانواده مانند موزائیک کنار یکدیگر قرار گرفته‌اند اما هیچ‌کدام یکدیگر را حس نمی‌کنند و همه به دنبال چت و استفاده از جاذبه‌های فضای مجازی هستند و این‌گونه است که تعاملات به هم زده شده و انسان‌ها مانند ربات بی‌حس شده‌اند.