انتخابات الکترونیک رای شهروندان و حق الناس
اعظم حمیدپور
گروه اجتماعی:وعده¬ی برگزاری الکترونیکی انتخابات سرانجام پس از ۱۶ سال فراز و فرود، در انتخابات دهمین دوره ی مجلس شورای اسلامی و پنجمین دوره ی مجلس خبرگان رهبری در هفتم اسفند ماه عملیاتی می شود. تلاش چندباره_ی وزارت کشور طی این سال ها برای به کارگیری تجهیزات الکترونیکی و رایانه یی در برگزاری انتخابات، به دلیل مخالفت شورای نگهبان ناکام مانده بود. این نهاد نظارتی با ایراد وارد کردن به ضریب ایمنی، توان سخت افزاری و امکان نرم افزاری انتخابات الکترونیکی، بر برگزاری انتخابات به شیوه ی سنتی تاکید می کرد. استفاده از تجهیزات الکترونیک به صورت محدود (حدود ۴ هزار شعبه رای گیری) در انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۳۹۲ آزمون خوبی بود تا وزارت کشور اثبات کند که با ضریب ایمنی و درصد خطای ناچیز قادر به برگزاری انتخابات است. متولیان برگزاری انتخابات در دولت یازدهم اما مدتها است عزم خود را جزم کرده اند تا از فناوری اطلاعات و ارتباطات در انتخابات هفتم اسفند ماه بیش از پیش بهره ببرند. سرانجام تخصیص ۱۷۰ میلیارد تومان اعتبار برای این مهم تامین تجهیزات و مهر تایید شورای نگهبان بر ایمنی و توانمندی های سخت افزاری و نرم_افزاری، امکان الکترونیک برگزار کردن انتخابات در یک سوم حوزه های انتخاباتی را به وزارت کشور داد. بر این اساس انتخابات پیش رو در ۹ کلانشهر تهران، مشهد، تبریز، اهواز، اصفهان کرج، شیراز، قم و کرمانشاه با استفاده از تجهیزات هوشمند برگزار خواهد شد.در ارتباط با لزوم حرکت به سمت برگزاری کامل انتخابات الکترونیک و بایدها و نبایدهای آن چند نکته لازم به یادآوری است: استفاده از فناوری_های روز درخدمت رفاه و آسایش شهروندان، یکی از الزام های زندگی در سده ی کنونی است امری که هر عقل سلیمی آن را تایید می کند. تلاش کشورهای در حال توسعه برای در دستور کار قرار دادن معرفی و عملیاتی کردن مولفه های »دولت الکترونیک« در راستای همین هدف دنبال می_شود. بهینه سازی ارتباط کارآمد میان دولت و شهروندان، کاهش اتلاف وقت و هزینه، بالا بردن نرخ مشارکت مردم در روندهای تصمیم گیری و اجرایی امور دولتی و … مهمترین کارکردهای دولت الکترونیک است که در انتخابات الکترونیک به عنوان یکی از خدمات چنین دولت_هایی بروز پیدا می کند. حال که کشورمان به لطف تلاش و کوشش متخصصان داخلی در عرصه ی فناوری اطلاعات و ارتباطات به درجه یی از بالندگی رسیده که می تواند انتخابات ( به عنوان یکی از مهمترین مولفه های مردم سالاری) را با کیفیت، سرعت و امنیت بالاتری برگزار کند باید همه ی نهادهای متولی امر انتخابات دست به دست هم دهند تا با حرکت به سمت هوشمند کردن همه ی مراحل برگزاری آن رفاه و آسایش بیشتری را برای شهروندان فراهم کنند.
همچنین بهره گیری از ظرفیت های نظرخواهی الکترونیکی از مردم (با الگوگیری از انتخابات الکترونیک) برای بسیاری از نهادها و سازمان ها امکان پذیر است. سهولت و کیفیت برگزاری چنین نظرخواهی (بویژه در روش های پیشرفته ی آن که از طریق شبکه اینترنت انجام می شود) امکان به کار گیری آن در بسیاری از تصمیم گیری ها و تصمیم سازی های سازمان ها و نهادها را فراهم می کند تا از سویی موجب مشارکت دادن هرچه بیشتر مردم در امور مرتبط با خودشان شود و از سوی دیگر اعتماد به نظام و مسوولین را در میان شهروندان و در نتیجه وحدت ملی را تقویت کند.
به کارگیری ابزارها و تجهیزات هوشمند در مراحل مختلف رای گیری، امنیت و سلامت انتخابات را افزایش خواهد داد. کاهش تعداد عوامل اجرایی در انتخابات الکترونیک، موجب به حداقل رسیدن خطای انسانی در شمارش آرا می شود؛ آرایی که چون امانت در دست برگزار کنندگان انتخابات بوده و حفاظت از آن لازم و واجب است. سرعت و دقت در شمارش آرا و اعلام سریع نتایج هم یکی دیگر از مزیت های انتخابات هوشمند بر روش سنتی است.
از سوی دیگر منتقدان مسایلی چون افزایش هزینه های کوتاه مدت انتخابات، نبود سند قابل استناد برای پیگیری شبهه ها و شکایت های احتمالی و مساله ی محفوظ ماندن رای هر شخص را دلیلی برای مخالفت خود با آن عنوان می کنند. این در حالی است که هزینه های اجرایی برگزاری این انتخابات( بخاطر به کارگیری دستگاه های هوشمند) در بلند مدت کاهش می یابد و شورای نگهبان امنیت و دقت دستگاه های اخذ رای را تایید کرده اند.فراهم کردن شرایط و زیرساخت های لازم برای اجرای انتخابات الکترونیک، یکی از شرط های اجرای موفق آن است. تلاش نمایندگان مجلس شورای اسلامی و وزارت کشور اگرچه زیرساخت های حقوقی و فنی برگزاری این انتخابات در سطح محدود را فراهم کرده است، اما به نظر می رسد فراهم کردن زیرساخت های فرهنگی هنوز به کار نیاز دارد. اطلاع رسانی و آموزش شهروندان و مسوولان نسبت به سازوکار و کیفیت برگزاری انتخابات الکترونیک، همچنین اطمینان بخشی نسبت به سلامت و امنیت آن، اعتماد عمومی را بالا خواهد برد و بدبینی های احتمالی را به حداقل خواهد رساند؛ بدبینی هایی که ممکن است هزینه های بالایی را به مردم و نظام تحمیل کند.
پس از برگزاری موفق انتخابات پیش رو، متولیان امر باید ارتقای سطح کمی و کیفی انتخابات الکترونیک را در دستور کار خود قرار دهند. توسعه ی گستره ی زیر پوشش انتخابات الکترونیک به شهرهای کوچک و روستاها می_تواند با گذشت زمان انتخابات را از روش ترکیبی کنونی به انتخاباتی ۱۰۰ درصد الکترونیکی تغییر دهد؛ مساله یی که مستلزم تخصیص اعتبار و تجهیز همه ی شعبه های اخذ رای به تجهیزات فنی با پشتوانه ی نرم افزای قوی و تقویت زیرساخت های مخابراتی و ارتباطی است.
در مرحله ی بعدی ارتقای سیستم و تغییر روش دستگاهی (که نیازمند حضور شهروندان در شعبه های رای گیری و کار کردن با دستگاه است) به روش اینترنتی (که شهروندان بدون محدودیت مکانی با دسترسی به اینترنت رای می دهند) می_تواند میزان مشارکت و رضایت شهروندان را افزایش دهد و متولیان امر انتخابات را در برگزاری هرچه بهتر انتخابات یاری رساند.
با توجه به الزام ها و مزایای انتخابات الکترونیک لازم است همه ی نهادهای متولی امر انتخابات در حوزه های قانونگذاری، اجرا و نظارت دست به دست هم دهند تا نظام انتخاباتی کشور هر چه زودتر از روش سنتی به روش الکترونیک تغییر کند تا شاهد مشارکت بیش از پیش شهروندان در امور مرتبط با اداره ی کشور و شکوفایی نهال همدلی و همزبانی دولت و ملت باشیم
نوشته شده توسط admin در پنجشنبه, ۱۴ آبان ۱۳۹۴ ساعت ۵:۴۱ ق.ظ
