افطاری‌های تجملاتی درشرایط نابسامان اقتصادی اطرافیان

گروه گزارش:متأسفانه تجمل گرایی، رفاه‌زدگی و گرایش افراطی به ظواهر به عنوان یکی از آفت‌های مهم، جامعه اسلامی ما را تهدید می‌کند افطاری دادن به روزه داران به خصوص روزه داران نیازمند و فقرا یکی از مهم‌ترین و تقدیرآمیزترین سنت‌ها بین مسلمانان است که همزمان با آغاز ماه مبارک رمضان این سنت نیک نیز در خانواده‌ها، سازمان‌ها، ادارات برخی نهادهای خصوصی و دولتی در کشور آغاز می‌شود.
در اینکه رسم افطاری دادن و مهمانی افطاری در آیین اسلام رسمی حسنه و سنتی نیکو است شکی نیست و چه روایاتی که بر این امر تاکید شده است، اما نکته نگران کننده این است سفره‌هایی که به نام سفره های معنوی انداخته می‌شوند؛ میزهایی که به نام میزهای مهمانی خدا چیده می‌شوند نشان و رنگ و بویی از این معنویت نداشته باشد و فلسفه وجودی ماه رمضان در این سفره‌ها نادیده گرفته شود.
سؤالی که همواره در این زمینه ذهن را درگیر خود می‌کند این است که چرا در ماهی که اساسش بر صرفه جویی، پرهیز، ساده زیستی و کم خوری است، تا این اندازه شاهد اسراف و ریخت و پاش های بی مورد هستیم، آیا می‌توان نام این مهمانی‌های گران و اشرافی را که با انواع و اقسام غذاها، دسرها و نوشیدنی‌ها در خانه‌ها، تالارهای دولتی، هتل‌ها، سالن‌ها و رستوران‌های مجلل برگزار می‌شود”ضیافت الهی” و مستوجب “رضایت الهی” گذاشت؟
متأسفانه رواج افطاری‌های تجملاتی و پر رنگ و لعاب بیانگر این نکته مهم است که بین باورها و ارزش‌های دینی و عمل به آن فاصله زیادی وجود دارد. زهد و ساده‌زیستی یکی از موضوعات بسیار تأثیرگذار بر زندگی فردی و اجتماعی افراد است، مقوله‌ ای که در فرهنگ دینی و اسلامی ما یکی از ارزش‌های متعالی به حساب می‌آید، این در حالی است که ‌متأسفانه تجمل گرایی، رفاه‌زدگی و گرایش افراطی به ظواهر به عنوان یکی از آفت‌های مهم، جامعه اسلامی ما را تهدید می‌کند و این نوع رفتارهای مغایر با ارزش‌های دینی در ماه رمضان و اعیاد مذهبی نیز که باید اساسش ساده زیستی و اسراف باشد بسیار رایج شده است.
برخی افراد از سر ناآگاهی تصور می‌کنند اسلام با تأکید بر ساده‌زیستی، مروج فقر است، درحالی‌که ساده‌زیستی در نگاه اسلام محمدی (صلوات الله علیه و آله) به معنای توصیه به پذیرفتن فقر و استضعاف نیست.
اسلام حقیقی به دنبال فقرزدایی است، نه فقرزایی، بنابراین افرادی که در مراسم‌ها و میهمانی‌ها به ویژه در مراسم‌های مذهبی دنبال تجملات و اشرافی گر هستند؛ هیچ درکی از مبانی دین اسلام ندارند و هدف آن‌ها از برگزاری این مراسم‌ها چشم و هم چشمی و دنبال اهدافی جز کسب ثواب و اجر اخروی هستند.
افطاری‌های تجملاتی و پرهزینه در جامعه‌ای که بیشتر مردم آن در شرایط نابسامان اقتصادی قرار دارند، نه تنها هیچ ثواب و اندوخته معنوی نخواهد داشت بلکه موجب بروز کدورت‌ها و آزردگی‌ها می‌شود.
بنابراین توصیه می‌شود با در نظر گرفتن شرایط اقتصادی جامعه و افراد شرکت کننده در سفره های افطاری به عنوان یکی از شئونات شایسته و قابل ستایش ضیافت‌های رمضان موجبات رضایت خداوند و التیام خاطر نیازمندان و فقرا را فراهم کرد. مهمانی رفتن و مهمانی دادن یکی از رسوم خوب ایرانی‌هاست مخصوصا در ماه مبارک رمضان. این رسم از زمان‌های خیلی دور رایج بوده و تا امروز هم ادامه پیدا کرده است.
این روزها مهمانی دادن ، بین گروهی اهمیت خود را از دست داده است و مانند گذشته نیست. یعنی حالا این گروه کمتر به مهمانی می‌روند و دیگران را مهمان می‌کنند.
البته آنها دلایل مختلفی نیز برای این رفتار خود دارند؛ گران شدن کالاها و اجناس، گرفتاری و مشغله زیاد، راه‌های دور و ترافیک سنگین خیابان‌ها و… ولی هیچ کدام از این بهانه‌ها نمی‌تواند دلیلی برای کنار گذاشتن این رسم پسندیده باشد.
ماه رمضان یکی از زمان‌های خاصی است که رفت و آمد میان دوستان و آشنایان هم بیشتر از قبل می‌شود. در این ماه مبارک، خانواده‌ها برای افطار دور هم جمع می‌شوند و با هم سر یک سفره می‌نشینند.
اما در این مهمانی‌ها باید حواسمان باشد دلیل اصلی این دور هم بودن‌ها را فراموش نکنیم؛ دور هم جمع می‌شویم برای این‌که از حال هم خبر بگیریم و اگر کسی مشکلی دارد برای حل آن کمکش کنیم.امروز برای یک مهمانی ساده، خانم خانه از چند روز قبل مشغول است و تا چند روز پس از مهمانی هم گرفتاری‌هایش ادامه دارد. علاوه بر این، پس از تمام شدن مهمانی غذاهای زیادی باقی می‌ماند که یا اسراف می‌شود یا اعضای خانواده مجبورند چندین روز آنها را بخورند تا تمام شود. متاسفانه امروز میان برخی خانواده‌ها چشم و همچشمی و تجملات به حدی پیش رفته که دلیل اصلی مهمانی‌ها فراموش شده است. به همین دلیل هم تعداد این مراسم به نسبت گذشته کاهش پیدا کرده است و روز به روز هم کمتر می‌شود.
امروز برای یک مهمانی ساده، خانم خانه از چند روز قبل مشغول است و تا چند روز پس از مهمانی هم گرفتاری‌هایش ادامه دارد. علاوه بر این، پس از تمام شدن مهمانی غذاهای زیادی باقی می‌ماند که یا اسراف می‌شود یا اعضای خانواده مجبورند چندین روز آنها را بخورند تا تمام شود. بنابراین با خستگی خانم خانه و اسراف مواد غذایی نه تنها لذتی از این مهمانی بر جای نمی‌ماند، بلکه همه خسته می‌شوند و با دلخوری از آن شب یاد می‌کنند.
در حالی که اگر پای صحبت مادربزرگ‌ها و پدربزرگ‌ها بنشینیم، می‌بینیم آنها از مهمانی‌هایی ساده، ولی باصفا تعریف می‌کنند که پس از گذشت این همه سال هنوز برایشان جذاب و دوست‌داشتنی است، مهمانی‌هایی که نه تنها تجملات در آن جایی نداشت، بلکه فرصتی بود برای همفکری و مشارکت.
پس باید بدانیم ما هم می‌توانیم مهمانی را ساده ولی دلنشین برگزار کنیم و از بودن در جمع دوستان و آشنایان لذت ببریم. برای هرچه ساده‌تر برگزار شدن مهمانی‌های خوآد می‌توانید به جای پختن چندین نوع غذای متفاوت، چیدن میوه‌های مختلف و متنوع در ظرفی بزرگ، تهیه شیرینی‌ها و شکلات‌های مختلف و تعارف کردن بیش از حد به مهمانان، با گفت‌وگویی دوستانه و خوراکی‌هایی ساده و خوشمزه از آنها پذیرایی کنید؛ مطمئن باشید در این صورت مهمانی هم برای صاحبخانه لذت‌بخش‌تر است و هم برای مهمانان. چرا که به طور حتم مهمانان از برخورد مثبت صاحبخانه بیشتر راضی خواهند بود تا میز پر از خوراکی و سفره پر از غذا. پدر و مادرها هم معمولا از شادی بچه‌هایشان خوشحالند و دوست دارند مدت بیشتری او را در این حال ببینند. اما حواسمان باشد باید مراعات صاحبخانه را هم بکنیم و با اذیت و سر و صدای بیش از حد او را کلافه نکنیم. بخصوص زمانی که صاحبخانه فردی مسن است باید بیشتر مراقب کودکان باشیم تا نه خانه را به هم بریزند و نه زیاد باعث برهم خوردن آرامش او شوند
کمتر کسی است که از مهمانی رفتن و مهمان داشتن خوشحال نشود. اما در این میان بچه‌ها حسی متفاوت دارند؛ آنها در هر صورت از بودن کنار دوستان و بخصوص همسن و سالان خود لذت می‌برند و شاد می‌شوند.
پدر و مادرها هم معمولا از شادی بچه‌هایشان خوشحالند و دوست دارند مدت بیشتری او را در این حال ببینند. اما حواسمان باشد باید مراعات صاحبخانه را هم بکنیم و با اذیت و سر و صدای بیش از حد او را کلافه نکنیم. بخصوص زمانی که صاحبخانه فردی مسن است باید بیشتر مراقب کودکان باشیم تا نه خانه را به هم بریزند و نه زیاد باعث برهم خوردن آرامش او شوند.
حتما برای شما هم پیش آمده‌ که به مهمانی رفته باشید و وقتی شب از نیمه گذشته است هنوز خبری از شام نباشد. یا برعکس، مهمان دارید و آنها تا دیر وقت هنوز نیامده‌اند. این شرایط نشان می‌دهد که این افراد برای یکدیگر احترام قائل نیستند و نسبت به هم بی‌تفاوت عمل می‌کنند.
البته گاهی اوقات نیز شرایطی خاص پیش می‌آید و باعث می‌شود چنین اتفاقاتی بروز کند. ولی اگر همیشه این جریان تکرار شود و به نوعی برای خانواده‌ای عادت باشد، آن وقت است که باید به فکر تغییر این رفتار اشتباه باشیم. البته در ماه رمضان معمولا زمان مهمانی رفتن مشخص است؛ یعنی همه مهمان‌ها باید سر ساعت در خانه میزبان حضور داشته باشند.
ولی در این ماه هم متاسفانه گاهی دیده می‌شود که مهمانان دیرتر از موعد مقرر به محل مهمانی می‌رسند و حتی این تاخیر تا یک ساعت هم ادامه می‌یابد. پس با کمی احترام گذاشتن به صاحبخانه و دیگر مهمانان باید سعی کنیم سر ساعت در محل مهمانی حاضر باشیم.
فراموش نکنیم ما باید به فرزندان خود اهمیت برگزار کردن مهمانی‌هایی ساده ولی صمیمی را بیاموزیم و آنها را برای برخوردی مناسب با مهمانان آماده کنیم.
آنها باید از دوران کودکی بدانند که هدف اصلی از مهمانی رفتن و مهمانی دادن خوردن و آشامیدن نیست و تنها دور هم جمع شدن و همفکری و همراهی است.