زنان شاغل تهديد يا فرصت
از پر کردن اوقات فراغت با اشتغال تا اولویت آگاهی زنان از وظایف خود
مریم مروی
گروه گزارش: اشتغال زنان که امروزه به یکی از ارکان حضور آنان در اجتماع تبدیل شده و جای خود را هم در دورنما و هم در متن زندگی زنان و مردان ایرانی باز کرده است جوانب و ابعاد گستردهای دارد که هر یک بر بخشی از حال و آینده زندگی آنان و بهتبع آن جامعه تاثیرگذار است. درباره تاثیرات مخرب اشتغال زنان و بهویژه مادران بر روحیه کودکان و جمیع جهات زندگی خانوادگی، بسیار گفته و نوشته شده است. از آنجا که مسئولان ما اغلب در دام افراطها و تفریطها اسیر هستند و پیش از بررسی همهجانبه فرهنگی که قرار است شالوده اجتماع و خانوادهها بر مبنای آن پایهریزی شود، مردم را گرفتار آن ساخته و سپس در پی حل و فصل بحرانهای زاییده شده از قبل آن بر میآیند، باید گفت متاسفانه پدیده اشتغال زنان به سبک امروزی و با اقبال فراوانی که بدان شده، دچار همین بیمسئولیتی شده است. در دورهای بهتبع غرب، مزایا و نیاز شدید به حضور زنان در عرصه اقتصادی فریاد زده شد و پس از آنکه این تقلید طوطی‌وار و کارشناسی نشده از غرب مشکلات فراوانی برای جامعه بهوجود آورد و در واقع امتحان خود را پس نداد، عدهای در پی چاره جویی برآمدند. حال آنکه این خیل عظیم روانه بازار کار شده را دیگر کسی جلودار نیست.
*پیامدهای اشتغال زنان
آری تاخیر در ازدواج، تاخیر و تردید در فرزندآوری، پدیده تکفرزندی، اختلاط زن و مرد به هم خوردن هرم قدرت در خانواده، کم‌رنگ شدن نقش عاطفی مادران در قبال فرزندان و همسران، بیکاری مردان، افزایش آمار طلاق و… از آثار شوم ناشی از اشتغال زنان در انواع مشاغل بدون کارشناسی و بدون بسترسازی مناسب در خانوادهها بوده است.از این همه که بگذریم بهنظر میرسد صحبت از مضرات اشتغال بانوان بهویژه در مشاغل تمام وقت، دردی از جامعه دوا نکند. صحبت از هم رنگ شدن با جماعت نیست؛ مسئله تبدیل کردن تهدید به فرصت است. نمیتوان منکر شد تمام زنانی که امروزه در بیرون از خانه مشغول فعالیت اقتصادی هستند الزاما نیاز مالی ندارند، بلکه برای کسب آنچه به غلط، شأن اجتماعی نامیده میشود اصرار بر استقلال مالی دارند.اما در این میان هستند زنان و مادرانی که برای تامین مخارج زندگی، مجبور به فعالیت اقتصادی هستند و نیز هستند زنان فرهیختهای که به فرموده رهبر معظم انقلاب در جبهه انقلاب اسلامی هستند؛ »جبهه انقلاب، زنان کارآمد و فعال و زبانآور و نویسنده و عالم و دانشمند به مراتب بیشتر دارد. خانمهایی که اهل اقدامند، اهل فکرند، اهل نگارش و نویسندگیاند، اهل سخن گفتنند، اهل فکر دادنند، صحنهانقلاب و دفاع از انقلاب را خالی نگذارند«. بنابراین با در نظر گرفتن وجود زنان شاغل که مادر نیز هستند منطقیتر است که در عوض برشمردن نقایص اشتغال همزمان با مادری، به چاره‌جویی برای کاستن آسیبهای وارده به مادر، فرزندان و خانواده و در اصل پیکره اجتماع باشیم.
*رویارویی با حقایق
آنچه نویسنده در این مختصر درصدد بیان آن بود، فرار نکردن از واقعیت‌هاست. واقعیت جامعه ما ـکه مجالی درباره صحبت از درستی یا نادرستی آن نیست ـ این است که هر ساله جمع کثیری از زنان و دختران در مقاطع گوناگون تحصیلی از دانشگاه فارغ‌التحصیل میشوند. تعدادی و نه همه این جمع کثیر، خواهان استفاده از تحصیلات خود هستند و بنابراین وارد بازار کار میشوند. حقوق مرد یا پدر به تنهایی در خانوادههای زیادی کفاف مخارج زندگی را نمیدهد.
زنان توانمندی وجود دارند که جامعه به تعهد و تخصص آنان نیاز دارد. زنان زیادی خود سرپرست خانوادهاند. مشاغل زیادی هستند که تنها پذیرای نیروی کار ارزان، مطیع و غیرمعترض هستند تا سرمایه هرچه بیشتری را در کمال بیانصافی به جیب صاحبان سرمایه وارد کنند و این موقعیت برای زنان و دخترانی که نیاز مالی دارند و امکان یافتن شغل مناسب ندارند بسیار وسوسهانگیز است.واقعیت جامعه از اینها هم فراتر است و باز هم متذکر میشویم که مراد هم‌رنگ شدن با جماعت نیست بلکه شاید مناسبتر باشد در کنار فرهنگسازی برای نسل آینده و تربیت تخصصی دختران و پسران در دبیرستانها برای آمادگی پذیرش نقشهای تخصصی خود و پررنگ کردن اولویت نقش مادری و همسری برای زنان و آموزش مشارکت در امور خانه به مردان، در محیطهای کار و رسانههای عمومی به زنان شاغل نیز نحوه کنار آمدن بهینه با شرایط کنونی را آموزش دهیم. مادران شاغل باید بهنحوی برای ساعات حضور خود در خانه برنامهریزی کنند که بتوانند بهلحاظ کیفی، جبران کمیت از دست رفته را بنمایند. بهعبارتی فرزندان بتوانند از ساعات حضور مادر در خانه نهایت استفاده را ببرند. اصل اول برای تحقق چنین امری کمک مردان در امور منزل است. فرزندان نیز متناسب با سنی که دارند باید در انجام امور خانه شریک شوند. زن شاغل نمیتواند همانند زن خانه‌دار، تمام وقت به اعضای خانواده خدمات ارائه کند زیرا زمان کافی در اختیار ندارد. اگر شوهر و فرزندان در انجام امور خانه سهیم شدند و زنان شاغل با برنامهریزی دقیق، امور منزل را تدبیر کردند، در این صورت میتوان امیدوار بود مادران و فرزندان، اوقات مفرح و پرثمری در کنار هم بگذرانند.این همه منوط به این است که زنان شاغل مسائل مربوط به محیط کار را در همان جا رها کنند و فقط با جسم خود به آغوش خانواده بازنگردند. کودکان به روح و جسم مادر بهطور همزمان نیازمند هستند. اگر مادر بتواند در خانه، فقط در خدمت فرزندان و در محیط کار فقط در خدمت مسائل کاری باشد، میتواند تعادل را در جریان زندگی برقرار سازد. وقتی مادر نتواند آرامش لازم را در برخورد با آنان داشته باشد. مهمترین ضربه اشتغال مادران به فرزندان وارد میآید.در هر حال نمیتوان منکر شد که فرزندان مادران شاغل، نسبت به فرزندان مادران خانه‌دار کمتر از موهبت وجود مادر برخوردارند و اینجاست که مادران شاغل باید در نهایت ظرافت این کمبود کمی را بهصورت کیفی جبران کنند. نظم که توصیه اکید و همیشگی اولیای دین ماست اگر بر زندگی حاکم باشد، بسیاری از این خلاها جبران خواهد شد.ضمن اینکه فرزندان در هر دورهای از زندگی نیاز بهگونهای خاص از مراقبت دارند و امروزه با وجود رسانههای گوناگون و حجم وسیع تزریق اطلاعات نامناسب به کودکان و نوجوانان، باید برای اوقاتی که مادر در خانه و در کنار فرزند نیست، تمهیداتی اندیشه شود. پر کردن اوقات فراغت فرزندان همزمان با اوقات نبود مادر در منزل از این نوع تمهیدات است.در پایان باید گفت شواهد و واقعیت‌های موجود در جامعه این مطلب را که کودکان دارای مادر شاغل از جهاتی رشدنایافتهتر یا دچار کمبود نسبت به کودکان مادران خانه‌دار هستند، تایید نمیکند. بسیاری از مردان و زنان موفق امروز جامعه ما فرزندان مادران شاغل بودهاند. کما اینکه بسیاری از فرزندان مادران شاغل نیز در زندگی موفق نبودهاند. این مطلب بیانگر این است که نمیتوان بهصورت صفر و صد درباره این موضوع تصمیمگیری کرد.
نقش خود مادر شاغل و صد البته همسر وی در این زمینه از همه پررنگتر است. مادران شاغل و بهویژه مادرانی که فرزندان کوچک دارند، بیش از دیگر اقشار به حمایت و توجه و همکاری خانواده و دولت نیازمند هستند. مثل همیشه سهم دولت انکارناپذیر است اما همسران چنین مادرانی نیز باید به سهم خود در تربیت فرزندان و تحکیم خانواده آگاه بوده، مشغله‌های روزمره، آنان را از انجام وظایف خود باز ندارد.
نوشته شده توسط admin در چهارشنبه, ۰۳ اردیبهشت ۱۳۹۳ ساعت ۴:۴۲ ق.ظ
