آیا ریشه تنبیه بدنی و اهانت در مدارس خشکیده است
گروه اجتماعی:همه ما بچگی‌مان را خوب به یاد داریم خصوصا آن زمانی که به مدرسه می‌رفتیم. سختگیری‌های آن زمان و خشونت‌های معلم‌مان هیچ‌گاه از یادمان نمی‌رود.
در آن سال‌ها اصل بر این بود که دانش‌آموز باید درسش را بخواند؛ اگر نمی‌خواند یا قوانین مدرسه را رعایت نمی‌کرد، بشدت تنبیه می‌شد. یکی از سخت‌ترین کلاس‌ها، کلاس انشا بود. وای به حالمان اگر انشا نمی‌نوشتیم باید گوشه کلاس یک پا می‌ایستادیم یا با خط‌کش تنبیه می‌شدیم. از نظر پدران و مادرانمان نیز تنبیه کار خوبی بود. آنها معتقد بودند تنبیه ما را سر عقل می‌آورد و همیشه یک مثلی داشتند که می‌گفتند: چوب معلم گله هر کی نخوره خله.تا همین چند سال پیش تنبیه در برخی ازنقاط کشور مرسوم بود، یعنی دانش‌آموزان در دوران ابتدایی و راهنمایی به‌واسطه درس‌نخواندن یا شیطنت‌های خاص دوران خود برخی مواقع با تنبیه بدنی از سوی مسوولان مدارس مواجه می‌شدند. همین دوسه سال پیش بود که در اخبار روزنامه‌ها خواندیم در یکی از استان‌های مرزی کشور دانش‌آموزی کتابش را با خود به همراه نمی‌آورد. معلم کلافه از تکرار بی‌نظمی این دانش‌آموز با کتاب بر سر نوجوان می‌کوبد. غافل از این‌که تیغه سفت کتاب فرق سر نوجوان را نشانه رفته است. نوجوان از فرط سردرد راهی بیمارستان می‌شود و سرانجام جان می‌سپارد. امروزه این تنبیهات پراکنده در حالی در برخی از استان‌های کشور مشاهده می‌شود که مسوولان آموزش و پرورش کشور هرگونه تنبیه بدنی را در مدارس منع کرده و هشدار داده‌اند که با متخلفان برخورد خواهد شد. به هر حال تنبیه دانش‌آموزان در گذشته اگر چه در زمان خود تلخ و ناگوار بود، ولی امروزه به‌عنوان خاطرات خوش دوران مدرسه یاد می‌شود.نظام آموزشی ما در سال‌های اخیر تغییرات زیادی کرده است. تغییر رفتار معلمان با دانش‌آموزان ازجمله این تغییرات محسوب می‌شود. در گذشته معلمان برای سوق‌دادن دانش‌آموزان به درس‌خواندن و مطالعه از تنبیه بدنی استفاده می‌کردند. در واقع، تنبیه بدنی جزئی از نظام تعلیم و تربیت در ایران محسوب می‌شد اما بتازگی کارشناسان تربیتی به این نتیجه رسیده‌اند که تنبیه بدنی اثرات منفی روی دانش‌آموزان می‌گذارد و نمی‌تواند راهگشا باشد. گرچه برچیده‌شدن تنبیه از مدارس در نزد برخی از عوام بخصوص افراد سنتی و قدیمی قابل قبول نیست، اما مسوولان آموزشی به این نتیجه رسیده‌اند که دیگر تنبیه بدنی نمی‌تواند اهداف نظام آموزشی را محقق کند.امروزه ریشه تنبیه بدنی در مدارس ایران خشکانده شده است و معلمانی که اعتقاد به این نوع تنبیه دارند، باید خود را با شرایط جدید وفق داده و سازگار کنند. با این اوضاع نسل بعدی هیچ‌گاه نمی‌تواند به خاطر بیاورد که چگونه از معلمان خود کتک خورده است.جالب است بدانید بر اساس آیین‌نامه مدارس تدوین شده حتی تنبیه به وسیله مشق و جریمه نوشتن هم تخلف محسوب می‌شود. چنانچه ماده ۷۷ آیین‌نامه می‌گوید: »اعمال هر گونه تنبیه از قبیل اهانت، تنبیه بدنی و تعیین تکالیف درسی برای تنبیه ممنوع است و در اعمال تنبیهات نباید بین دانش‌آموزان تبعیض و استثنائی قائل شد.«
امسال معمولا به فاصله چند روز یک بار خبری از تنبیه بدنی دانش‌آموزان منتشر شده است. سال تحصیلی ۹۶-۹۵ شاید رکورددار مساله تنبیه بدنی دانش‌آموزان یا حداقل افشای موارد تنبیه باشد، زیرا در ماه‌های گذشته بارها خبرهای تنبیه شدید بدنی دانش‌آموزان از سوی مدیر، معلم و… به ویژه در رسانه‌های مجازی بازنشر شده است.
جالب است بدانید بر اساس آیین‌نامه مدارس تدوین شده حتی تنبیه به وسیله مشق و جریمه نوشتن هم تخلف محسوب می‌شود. چنانچه ماده ۷۷ آیین‌نامه می‌گوید: »اعمال هر گونه تنبیه از قبیل اهانت، تنبیه بدنی و تعیین تکالیف درسی برای تنبیه ممنوع است و در اعمال تنبیهات نباید بین دانش‌آموزان تبعیض و استثنائی قائل شد.«
کافی است نگاهی به ماده ۷۶ این آیین‌نامه بیندازید. قسمتی که در بخش‌های مختلف آن به راهنمایی و چاره جویی‌های تربیتی درباره تنبیه دانش‌آموزان پرداخته است. جالب اینجاست که بدانید در این ماده درباره تنبیه و تذکر به دانش‌آموزان به این موارد اشاره شده است که تذکر و اخطار شفاهی باید به طور خصوصی باشد و در صورت عمومی شدن، این تذکر باید فقط در حضور دانش‌آموزان کلاس مربوطه انجام شود. این در حالی است که به غیر از موردهای تنبیهی که از دست به دست شدن در رسانه‌ها باز می‌مانند، در طول چند وقت اخیر می‌توان به مواردی اشاره کرد که در آن نه فقط تذکر که حتی تنبیه بدنی دانش‌آموز در صف مدرسه انجام گرفته است. برای مثال در یکی از تصاویر منتشر شده در فضای مجازی در یکی از مدارس شهریار مشاهده می‌شود که یکی از مسئولان مدرسه با کمربند اقدام به تنبیه بدنی چند دانش‌آموز می‌کند و هیچ از یک افراد کادر آموزشی با وجود حضور در صحنه از کار او جلوگیری نمی‌کنند.
در اروپا، ژان ژاک روسو شیوه‌های جدیدی برای حفظ انضباط در خانه و مدرسه مطرح کرد و روش تنبیه بدنی را ناکارآمد دانست. اما هنوز شاهد استفاده از این شیوه در سطح مدارس دنیا و حتی ایران هستیم. تاثرات مخربی که تنبیه بدنی بر ذهن و روان کودک و حتی جامعه در کوتاه مدت و دراز مدت می‌گذارد بر هیچ کس پوشیده نیست. دبیر هنر و ادبیات مدارس متوسطه اول جنوب استان کرمان با اشاره به این که تکرار سریال تنبیه بدنی و رسانه‌ای شدن آن باعث تضعیف جایگاه قشر معلم می‌شود، گفت: برای مثال ممکن است اشتباه پزشکی منجر به از دست رفتن جان یک انسان شود، اشتباه یک پیمانکار، اشتباه یک طراح صنعتی در ساخت یک قطعه یا اشتباه یک مهندس عمران در طراحی و محاسبات یک بنا و حتی اشتباه یک خلبان و… هم همین‌طور. پیامد همه این اشتباهات می‌تواند حوادثی تلخ و ناگوار باشد، اما این سهل‌انگاری‌ها در سکوت خبری رسانه‌ها در هاله‌ای از ابهام باقی می‌ماند.
آخرین مورد علنی شده از تنبیه دانش‌آموزان مربوط به تصاویری است که در هفته نخست بهمن در شبکه‌های مجازی دست به دست شد که حاکی از ضربات بی‌رحمانه معلم به سر و صورت و بدن دانش‌آموزان بود. علت اصلی چنین تنبیه بی‌رحمانه‌‌ای کم شدن نمره دانش‌آموزان بوده است.
بررسی‌ها نشان می‌دهد در قوانین آموزش و پرورس تنبیه مجاز برای دانش‌آموزان از سوی معلمان و اولیای مدارس در نظر گرفته شده که شامل تذکر، اخطار شفاهی، تغییر کلاس، اخطار کتبی و اخراج موقت تا انتقال به مدرسه دیگر است. البته اخراج موقت و انتقال دانش‌آموز با شرایط خاص امکانپذیر بوده و علاوه بر موافقت شورای مدرسه باید آموزش و پرورش نیز آن را تایید کند اما انتشار اخبار خشونت علیه دانش‌آموزان نشان می‌دهد تنبیه بدنی تقریبا نخستین گزینه مورد استفاده معلمان است..
نوشته شده توسط admin در دوشنبه, ۰۹ اسفند ۱۳۹۵ ساعت ۵:۳۰ ق.ظ
