گروه گزارش: آرامگاه شمس تبریزی عارف پر آوازه ایران در خوی، آماده است تا در تعطیلات نوروزی میزبان جمع کثیری از دوستداران به عرفان و ادب ایرانی اسلامی باشد.
شهر خوی قدمتی بیش از ۳ هزار سال دارد و شهرستان خوی به سبب پایبندی عمیق مردم این شهر به زهد و پارسایی به دارالمومنین و به سبب پاکی و بی‌آلایشی مردمان و طبیعت بکر و زیبایش به دارالصفا مشهور شده و مدفن عارف شهیر و استاد و مرشد مولانا شمس‌الدین محمد ملک داد تبریزی معروف به شمس تبریزی است.در عین حال خوی به نمک، توت، گل سرخ، گندم طلایی و آفتابگردان خود شهره عام و خاص بوده و به کسب عناوینی چون شهر گل سرخ، و عروس شهرهای ایران نایل آمده است.
آرامگاه شمس تبریزی در شمال غربی شهر، بلوار شمس تبریزی واقع شده که قبلا به صورت گورستان بزرگ بوده است و آرامگاه شمس تبریزی در آنجا ساخته شده و شاه اسماعیل صفوی به دلیل علاقه وافری که به عرفان داشت کاخ زمستانی خود را در کنار شمس تبریزی ساخت که این کاخ دارای سه تا مناره بوده است. کاخ زمستانی شاه اسماعیل در حملات عثمانی‌ها از بین رفت و از مجموعه کاخ همراه با سه مناره و آرامگاه یک مناره باقی ماند و تنها منار باقیمانده با ۵٫۱۴ متر ارتفاع و ۴۳ پله از سطح زمین وجود دارد که توسط شاخ‌های قوچ وحشی شکار شده تزیین شده است.
خیل زیادی از دوستداران عرفان و ادب اسلامی فرصت تعطیلات نوروزی را غنیمت شمرده و به خوی سفر می‌کنند و در بارگاه شمس تبریزی به این عارف نامی ایران عرض ارادت می‌کنند.آرامگاه شمس تبریزی در واقع به سبب وجود مزار شمس عارف نامی ایران و مراد مولانا شاعر بلند آوازه ایرانی، کاخ زمستانی شاه اسماعیل صفوی بود که وی به دلیل علاقه وافرش به شمس تبریزی این کاخ را با سه منار آنجا بنیان نهاده بود که با گذشت زمان ۲ منار از این منارها تخریب شده و هم اکنون تنها یک منار از آن دوران باقی مانده است.
از زندگی شمس تبریزی و احوال شخصی او تا آنگاه که مقالات شمس کشف شد خبر مهمی در دست نبود و در کتاب مقالات اگر چه شمس تبریزی به شرح احوال و معرفی پیشینه خود نپرداخته است اما می‌توان او را از میان توصیفات و خاطرات بازشناخت، توصیفاتی که او به مناسبت‌های گوناگون درباره افراد و اقوال مطرح می‌کند.شمس تبریزی پس از سیر و سلوک فراوان روانه قونیه می‌شود و در آنجا با مولوی شاعر ایرانی آشنا شده و مولانا بعد از آشنایی با شمس، آثار بسیار ارزنده‌ای به نام کلیات شمس و مثنوی و معنوی نوشته است.وی سپس به دلیل اتفاقات ناگواری که از سوی برخی از مریدان مولانا در قونیه برای وی به وجود می‌آید ناچار به ترک قونیه شده و در مسیر حرکت خود در جاده ابریشم به خوی می‌رسد و این شهر را یک شهر مذهبی و معنوی یافته و در آنجا ماندگار می‌شود.شمس تبریزی در سال ۶۷۲ به گفته مورخ نامی فصیح خوافی در خوی فوت کرده است و مدفن شمس تبریزی را در آذربایجان غربی واقع در شهرستان خوی و در محله‌ای بنام محله شمس عنوان کرده‌اند.شمس تبریزی که به صورت درویشی ناشناس سفر می‌کرده در خوی رحل اقامت افکند و مریدانی یافته و مشهور خاص و عام شد و به واسطه طول اقامت در این شهر چنان احترام و اعتبار یافته بود که آرامگاه شایسته‌ای بر سر خاکش افراشته‌اند.برج شمس تبریزی روی مزاری منسوب به شمس تبریزی در دوره صفویان در شهر خوی ساخته شد که این بنا در محله امامزاده سید بهلول در شمال غربی شهر خوی در آذربایجان غربی واقع است و سطح بیرونی این مناره بنا به دستور شاه اسماعیل صفوی ساخته شده و مناره آن به وسیله شاخ قوچ‌های وحشی تزیین شده است.
مدارک و تصاویر مینیاتوری باقیمانده از مقبره شمس تبریزی در شهرستان خوی نشان می‌دهد این بنا در ابتدا از ۳ مناره دور قبر شمس تشکیل شده بود که اکنون تنها یکی از آن‌ها مانده است.
شایان ذکر است خوی آثار تاریخی با ارزشی از جمله دروازه سنگی، پل تاریخی خاتون، مقبره آل یعقوب، مزار پوریای ولی، ساختمان قدیم شهرداری، کلیسای سورپ سرکیس خوی، بازار قدیمی خوی، خانه کبیری، کاروانسرای تاریخی خان، کلیسای مهلذان و… را دارد و تعطیلات نوروزی فرصت مناسبی برای بهره‌گیری از این جاذبه‌های تاریخی و گردشگری است.
لزوم معرفی مقبره شمس تبریزی در سطح ملی و فراملی
فرماندار خوی در گفت‌و‌گو با خبرنگار فارس در ارومیه گفت: با توجه به اینکه آرامگاه شمس تبریزی یک ظرفیت فرهنگی در خوی و به عبارت دیگر در آذربایجان غربی و کشور ایران اسلامی است، باید گام‌های موثرتری برای معرفی بیشتر وجود مقبره شمس تبریزی در سطح ملی و فراملی انجام شود.غلامحسین عماری اظهار داشت: نسبت وجود مقبره شمس تبریزی در شهرستان خوی تلاش‌های قابل توجهی انجام گرفته که بخشی از آن از طریق همایش‌های بین‌المللی است.
عماری ابراز داشت: برای اینکه بستر و زمینه امکانات مورد نیاز در محل مقبره شمس تبریزی برای گردشگران و علاقمندان به شمس فراهم شود نسبت به تملک زمین‌های اطراف در طول سال‌های گذشته اقدام و با اعتباراتی که از طریق دولت هزینه شد.
وی با بیان اینکه در طول سال‌های گذشته نسبت به آزادسازی اطراف مقبره شمس و محوطه‌سازی اقدام شده است، افزود: اقدام بعدی که در این راستا انجام پیدا کرده بحث فراخوان طرح و یادمان شمس تبریزی است.
عماری یادآور شد: فراخوان طرح و یادمان شمس تبریزی در سطح گسترده و بین‌المللی انجام گرفت و شرکت‌ها و طراحان مختلف در این فراخوان شرکت کرده و در نهایت چند طرح از طرف داوران انتخاب شد.
عماری ادامه داد: امید است طرح کلی که برای اطراف مزار شمس وجود دارد اجرایی شود و شاهد انجام زیرساخت‌های مورد نیاز برای حضور مردم و علاقمندان به شمس در خوی باشیم.
وی اذعان داشت: با توجه به اینکه آرامگاه شمس تبریزی یک ظرفیت فرهنگی در خوی و به عبارت دیگر در آذربایجان غربی و کشور ایران اسلامی است باید گام‌های موثرتری برای معرفی بیشتر وجود مقبره شمس تبریزی در سطح ملی و فراملی انجام شود تا زمینه‌ای برای جذب علاقمندان به شمس و مولانا و فعالان این عرصه باشد.
فرماندار خوی تصریح کرد: معرفی شمس تبریزی با برگزاری همایش‌های مختلف اطلاع‌رسانی، ایجاد تولیت شمس و برداشتن گام‌هایی در این ارتباط انجام می‌شود.
معاون گردشگری سازمان میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری آذربایجان غربی در گفت‌و‌گو با خبرنگار فارس در ارومیه گفت: آذربایجان غربی از لحاظ جاذبه‌های گردشگری از استان‌های مطرح در کشور است.
حسین امامی اظهار داشت: آذربایجان غربی از لحاظ جاذبه‌های گردشگری و امکانات توریستی و تفریحی از استان‌های مطرح است و هر چند نیازمند یک سری سرمایه‌گذاری زیربنایی در زیرساخت‌های گردشگری و راه‌های دسترسی است.
وی تصریح کرد: امسال مسافر ورودی به استان بیشتر از سنوات گذشته بوده و این موضوع نقطه قوت و امید برای آذربایجان غربی است که سرمایه‌گذران را به سمت سرمایه‌گذاری در این بخش سوق می‌دهد تا هتل، رستوران، واحدهای اقامتی و مراکز تفریحی ایجاد کنند.مقبره شمس تبریزی در خوی واقع شده که با ظرفیت بالایی که در آن نهفته است می‌تواند شهرستان خوی آذربایجان‌غربی و حتی کشور را به یکی از قطب‌های مهم گردشگری در زمینه‌های فرهنگی، مذهبی، ادبی و علمی تبدیل کند و سالانه شاهد حضور علاقمندان عرفان و ادب ایرانی اسلامی در مقبره این عارف پر آوازه ایران در خوی باشیم.با توجه به اهمیت مفاخر کشور اسلامی ایران و لزوم شناساندن این مفاخر به جهانیان در راستای احیای ارزش‌ها، تمدن و فرهنگ ایران اسلامی ضروری است با برنامه‌ها و پروژه‌های منسجم، همکاری دولت، مردم علاقمندان و بخش خصوصی و پرهیز از موازی کاری این مفاخر را برای مردم جهان معرفی کرده تا در عین ترویج ارزش‌های فرهنگی شاهد رونق گردشگری باشیم.