آذربایجان غربی با ۳ ظرفیت منطقه آزاد پتانسیلی که مغفول مانده است

بهنام اسدی
گروه گزارش: آذربایجان غربی به دلیل هم مرز بودن با سه کشور خارجی، قرار گیری در مسیر جاده تاریخی، استراتژیکی و تجاری ابریشم به عنوان دروازه ورود به اروپا، وجود زبان و مذاهب دینی مشترک با همسایه‌ها ایده آل ترین استان برای پیوستن به جمع مناطق آزاد موجود در کشور به شمار می‌رود ظرفیتی که هنوز مغفول مانده است.
راه اندازی، سرمایه گذاری و حمایت از توسعه مناطق آزاد تجاری به عنوان ظرفیت بزرگی برای استان آذربایجان غربی و کشور محسوب می‌شود و می‌توان در شرایط اقتصادی امروز کشور این مناطق را به عنوان یک الگوی توسعه مطرح کرد.
در دنیای اقتصادی و صنعتی امروز تنها نمی‌توان به تعالیم اقتصاد کلاسیک خوش‌بین بود و براساس آن منافع تجارت آزاد را صرفا ارزیابى کرد، زیرا این تعالیم بر احتمالاتی استوار هستند، که برخى از آن‌ها در جهان امروز مصداق ندارند، در این راستا ضرورى است که از منافع تجارت آزاد براى تامین ارز مورد نیاز، برای برنامه‌هاى توسعه اقتصادى بهره جست.
اما توسعه مناطق آزاد تجاری نیازمند زیرساخت‌هایی است که مکانیزم‌هاى تجارت آزاد در سیاست‌هاى بازرگانى و تجارى از یک سو و زمینه سازی برای حضور بخش خصوصی و سرمایه گذاران داخلی و خارجی از سوی دیگر می‌تواند روند توسعه را شتاب بخشد.
آذربایجان غربی به دلیل هم مرز بودن با سه کشور ترکیه، عراق و جمهوری آذربایجان از معدود استان‌هایی است که مستعد سرمایه گذاری برای توسعه و ایجاد چنین مناطقی است، فرصت‌هایی که می‌توان آن‌ها را مناطق آزاد در استان عنوان کرد: منطقه آزاد ماکو، منطقه سرو در ارومیه و منطقه تمرچین است.
تامین درآمدهاى ارزى از طریق ایجاد ارزش افزوده، ارتقا و توسعه فعالیت‌هاى تولیدى با جهت‌گیرى صادراتى توسط سرمایه گذارى‌هاى خارجى و سرمایه‌هاى سرگردان داخلى، دستیابى به دانش فنى و تکنولوژى و ارتقا سطح مهارت‌هاى کارگرى و همچنین مدیریت‌هاى کارگرى و بازرگانى از جمله مزایای ایجاد مناطق آزاد تجاری است.
ورود مواد اولیه، قطعات و ماشین آلات بدون عوارض گمرکی، صادرات محصولات بدون پرداخت عوارض گمرکی، تسهیلات ویژه جهت انتقال کالاهای تولید شده در منطقه به سرزمین اصلی، معافیت مالیاتی ۱۵ ساله جهت کلیه فعالیت‌ها در تمام زمینه‌ها با قابلیت تمدید تا ۳۰ سال، مقررات خاص جهت اشتغال نیروی انسانی در منطقه آزاد نیز از جمله مزایای این مناطق برای جذب سرمایه گذاران داخلی است.
*زمینه تشویق سرمایه گذاران برای ورود به مناطق آزاد به ویژه ماکو فراهم شود
استاندار آذربایجان غربی از مناطق آزاد تجاری- صنعتی به ویژه ماکو نیز به عنوان یکی از سازمان‌های اقتصادی تاثیر گذار در خدمت مردم و سرمایه گذاران داخلی و خارجی نام برده و معتقد است:همه ما باید تلاش کنیم که با معرفی و تبیین ویژگی‌ها و مزایای منطقه آزاد تجاری- صنعتی ماکو زمینه‌های لازم را برای تشویق سرمایه گذاری در این منطقه فراهم سازیم.
قربانعلی سعادت با بیان نتایج و تاثیرات مثبت مناطق آزاد در رشد و توسعه استان گفت: رونق اقتصادی، اشتغال زایی و دایر شدن یک جریان اقتصادی سالم در منطقه و استان و توسعه گردشگری از ویژگی‌های اصلی فعال شدن منطقه آزاد تجاری- صنعتی است.
وی عدم توسعه زیربناهای مواصلاتی مانند جاده بازرگان به خوی، اتوبان تبریز- بازرگان و راه آهن استان از جمله موانع رشد و توسعه منطقه آزاد تجاری ماکو ذکر و تاکید کرد: باید برای رفع آن‌ها تدابیر لازم اتخاذ شود. سعادت سرمایه گذاری در بخش‌های فرهنگی، گردشگری، آموزش عالی و دایر کردن واحد های دانشگاهی بین‌المللی از جمله ظرفیت‌های منطقه آزاد تجاری به ویژه در ماکو عنوان کرد و یاد آور شد: این ظرفیت زمینه ساز توسعه همه جانبه استان است.
*منطقه آزاد تجاری ماکو الگوی مناسبی برای توسعه کشور است
نماینده مردم شهرستان‌های ماکو، چالدران، پلدشت و شوط در مجلس شورای اسلامی نیز منطقه آزاد تجاری- صنعتی به ویژه در ماکو را ظرفیت بزرگی برای استان و کشور محسوب دانست و گفت: می‌توان در شرایط اقتصادی امروز کشور به عنوان یک الگوی توسعه مطرح شود.
محمد علیپور با اشاره به اینکه منطقه آزاد تجاری- صنعتی ماکو، سازمان اقتصادی نوپایی است اظهار داشت: برای رسیدن به جایگاه واقعی خود نیازمند توجه، تعامل و همکاری همه مسئولین و مدیران دولتی و بخش خصوصی استان است.
وی تاکید کرد: تسهیل در روند ثبت شرکت‌ها در مناطق آزاد، کاهش هزینه‌ها، ارجحیت اجرایی قوانین مناطق آزاد، ایجاد درآمد پایدار و کم کردن درآمدهای ناشی از فروش اراضی از دغدغه‌ها و نکاتی است که باید مد نظر مسئولان ذی‌ربط قرار گیرد.
علیپور یاد آور شد: ایجاد پایگاه‌های اطلاعاتی در مناطق آزاد، تشکیل شرکت‌های بین‌المللی در مناطق، فعال شدن نمایشگاه‌های خارجی در خارج از کشور، توسعه صادرات به سمت محصولات صادرات محور در مناطق آزاد و هم چنین شناسایی بازارهای صادراتی از جمله راهکارهایی است که می‌توان روند توسعهمناطق آزاد را شتاب بخشید.
متأسفانه دلایل امنیتی یا گره‌های قانونی تاکنون موجب کندی روند توسعه مناطق آزاد در استان آذربایجان غربی شده است که امید می‌رود با نگرش مثبت مدیریت جدید استان این گره‌ها نیز به موقع باز شوند.