آذربایجانین مبارزه شعرینه اؤترگی بیر باخیش
رضا همراز
آنا دیلیمیز:رحمتلی تبریزلی مشهدی علی اصغر دلریش بیر نوحه شاعیری اولسادا، مبارز شعریمیزده رولو اولموشدور.
او، تانباکی حرکاتیندا آذربایجان،خصوصی ایله تبریزده بؤیوک نقشی اولان رحمتلی حاج میرزه جواد آقا مجتهد فوت ائده‌رکن، نئچه – نئچه فارسجا و تورکجه آغیت یازمیش کی، هله‌لیک دیوانیندا قورونور. دلریش شعرلرینین و یا یاخشی دئسک مرثیه‌لرینین بیرینده حاج میرزه جواد آقادان بئله یاد ائدیر:
ای خدا بی‌درد بی‌درمانه درمان ایستیریک/بنده‌لرده قالماییب جان تازه‌ده‌ن جان ایستیریک
آدیمیز گر بنده‌‌دیر لیکن هامی شرمنده‌ییخ/بو بلانین دفعینی ای حی سبحان ایستیریک…
داها دیوانینین سون صحیفه‌لرینده “در تعریف سلطان روم و شاهنشاه ایران مظفرالدین شاه قاجار” باشلیقلی یازیدان سونرا بئله یازیر:یارب بحق جاه جلال محمدی/بنده ماه بدر جمال محمدی
سلطان رومی حفظ ائله لطفیله یا حمید/بیر حورمت عظیم کلام الهی مجید
تبریزلی صراف:تبریزلی حاج رضا صراف غزل و نوحه ژانریمیزین ان پارلاق سیمالاریندان‌دیر.
او گونش ایلی ۱۲۳۴ تبریزده آنادان اولموش و ۱۳۲۵ ربیع‌الاول آیی‌نین۱۷ سینده (گونش ایلی ۱۲۸۶ حقه‌ساری قاناد چالمیشدیر. بیر سیرا یازیچی و آراشدیریجی‌لار صرافی تورک دونیاسینین حافظی آد وئره‌ره‌ک، غزل‌لرین حافظله قیاس ائتمیش‌لر. اونون دادلی – دوزلو غزل‌لرینده‌ن علاوه، اوره‌ک یاندیریجی نوحه و مرثیه‌لری‌ده وارکی، هله‌لیک آذربایجانین یاس‌توره‌نلرینده حزن‌له اوخونار.
صرافین مشروطه یاخود مبارز شعرلری نه‌قده‌ردیرسه، الده آزدیر. بو شعرلردن بللی اولورکی، شاعیر صراف یالنیز غزل و مرثیه یازماغا کفایت‌لنمه‌میش و چاغینین حرکت‌لرینه‌ده اعتناسیز اولمامیشدیر.
صرافین ان معروف مستزادی‌کی مشروطه دؤورو یازمیشدیر بئله باشلانیر:
ای ملت اسلام اویان وقت سحردی/گؤر بیر نه خبردی
بسدور بو قده‌ر یاتما چورورسن نه خبردی/دور وقت سحردی
غافل دوشوبن دینیوی دونیایه ساتیبسان/یوز ایلدی یاتیبسان
بسدور گؤزون آچ سنده کسالت نه خبردی/دور وقت سحردی
مین یئردن آییلدیر سنی بی‌چاره احبا/ترپنمه‌میش اصلا
یاتماق بئله اولماز بو اؤلومدنده بتردی/دور وقت سحردی
تاپدیر سنی همسایه‌لرین دورما دئییر یات/کئچمیش اولا هیهات
بو دؤوره‌ده هر کیمسه یاتا قانی هدردی/دور وقت سحردی…
کریم آقا صافی:حاج جعفر دایی نوه‌سی عایله‌سینده آنادان اولان کریم آقا صافی‌نین آدی گلنده نه ایسه، ایستر ایسته‌مز نوحه و مرثیه ادبیاتی ایله یاناشار. حالبوکی، بو شاعیرین دادلی – دوزلو غزللری و باشقا ژانرلاردا دا شعرلری اولموشدور. صافی روس سالداتلاری عاشورا گونونده آذربایجانین غئیرتلی اوولادلاری قهرمانجا دار آغاجیندان گوناهسیزجا آسیلدیقدا بئله شعر یازمیشدیر.
ای وطنه بذل ائله‌ین نقدجان/ملته‌دار اوسته وئره‌ن امتحان
محو اولا موشگولدو بو نام و نشان/قانلا صفا تاپدی، باهار وطن
جانمیز اولا خوشدو نثار وطن/چکدیلر داره سیزی منصور وار
تاپدی شرافت هامی یار و دیار/بسدی بیزه بو شرف و افتخار
قانلا صفا تاپدی، باهار وطن/جانمیز اولا خوشدو نثار وطن
کریم آقا صافی‌نین مبارز شعریمیزه شوبهه‌سیزکی دانیلماز رولو اولموشدور. او قمری ۱۳۵۳ – ینجی ایل ۶۹ یاشیندا دونیاسین ده‌ییشمیشدیر.
میرزه علی اکبر صابر:آذربایجانین طنز شعرینین آن اوستون و مودریک نماینده‌سی اولان میرزه علی اکبر طاهرزاده (صابر) ذیحجه آیی‌نین ۲۸ ینجی گونونده شماخی شهرینده دونیایه گلمیش و ۵۱ ایل آجی شیرین عؤمور سوردوکده ۱۳۲۹ ینجی ایلین رجب آیی‌نین ۲۸ ینجی گونونده (گونش ایلی ۱۲۹۰ بیر خسته‌لیک‌سوردوکده یاشایشین آغیر یوکون یئره قویموشدور. صابر حاقدا گونوموزه قده‌ر ۱۰۰ دن آرتیق کیچیک بؤیوک مقاله یازیلیب و او شاعیرین یاشایشی، شعر طرزی، آچیق فیکری و… ذکر اولموشدور. صابرین آدی طنزله یاناشی گلسه‌ده مبارز شعریمیزده پایی آز اولمامیش و یازیچیلارین بیری اونون شعرلرین مشروطه‌نین ایره‌لی سورمه‌سینده نئچه اوردو ایله برابر اولماسین یازمیشدیر.
صابرین ان چئشیدلی ایش‌لریندن معروف “موللانصرالدین” ژورنالی ایله یاخیندان فیکیرداشلیق و امکداشلیق ائتمه‌سی‌‌ایدی. اونون بو ژورنالدا او قده‌ر رولو اولدوکی، “صابری موللا نصرالدین‌‌سیز و موللانصرالدینی ده صابرسیز دوشونمک چتین” ایشلردن اولور.اونون مبارز شعریمیزه دایر بیر سیرا شعرلری وارکی، شانلی مشروطه چاغی ظفر نغمه‌لری کیمی اوخونوب منیمسه‌نردی. صابرین میللی سردار،ستارخانا یازدیغی شعریندن بیر بندین بیرگه اوخویاق:
آفرین تبریزیان، ائتدیز عجب عهده وفا/دوست و دشمن ال چالیب ائیلر سیزه صد مرحبا
چوخ یاشا دولتلی ستارخان افندیم چوخ یاشا/جنت اعلاده پیغمبر سیزه ائیلر دوعا
چون بو خدمت‌لر بوتون اسلامه‌‌دور، انسانه‌‌دور/آفرینیم همت والای ستارخانه‌‌دیر..
میرزه تقی‌خان رفعت:چاغداش شعریمیزین آن مودریک و ضیالی شاعیرلریندن، بیریسی‌ده میرزه تقی خان رفعت ایدی. او گونش ایلی ۱۲۶۸ ده تاریخ بویو آذربایجانین چیرپینان اوره‌یی اولان تبریز شهرینده آنادان اولموش و گنج ایکن هوش-باشین عائله‌سی ایله هنده‌ورینده‌کی‌لره بیلدیرمیشدیر. رفعت آنا دیلیندن علاوه فارسجا و فرانسیز دیل‌لرینه تام شکیل‌ده تانیش بیر شاعیر و ادیب ایدی. او ادبیاتیمیزدا و تاریخیمیزده نئچه جهت‌لی اولو انسانلارداندیر. شاعیر،تنقیدچی، ژورنالیست، انقلابچی کی بونلارین هامیسیندا اوست – اوسته موفق بیر کیمسه ایدی. رفعت تورکجه شعرلرینین بیرینده میللی قالخینمالارا دایر بئله بیر شعر قوشموشدور.
یئنه یئتدی اقبالیمیز/حاصیل اولدو آمالیمیز
نه روشن استقبالیمیز/یاشاسین استقلالیمیز
یاشاسین مساوات/یاشاسین حریت
روشن میلتین گؤزلری/گولسون تماما اوزلری
باتدی سحر اولدوزلاری/گلدی شرف گوندوزلری
یاشاسین حریت/یاشاسین مساوات
فخر و شرف مصداقیمیز/روشن هامی آفاقیمیز
آزاد اولوب توپراغیمیز/یایلاقیمیز، قیشلاقیمیز
یاشاسین حریت/یاشاسین مساوات…
بو آرزی گؤز شاعیر گنج ایکن آذربایجانین عالیم قائدی شهید شیخ محمدخیابانی‌نین نهضتی سیناندان سونرا، یاشاییشین داریسقال نقطه‌سینه آیاق‌باسیب و نهایت ۱۲۹۹ دا حیات‌لا ویداعلاشیر
نوشته شده توسط admin در چهارشنبه, ۱۳ آبان ۱۳۹۴ ساعت ۶:۲۱ ق.ظ
