آب بحران یا تهدید
یونس روحی
گروه اجتماعی:مدتهاست دست به گریبان ابرهای باران زایی شده ایم که انگار روی خوش خود را به همسایه ی دیوار به دیوار کشور و استان ما نشان میدهند و ظاهرا برای ما بی میل تر از سابقند ، حتی گاهی بارور کردنشان هم از آنچه انتظار میرود سخت تر شده…استان آذربایجان.غربی بنا به اقلیم نسبتا پست از استان کشورهم جوار{ترکیه} متاسفانه درسالهای اخیر دچار بی آبی شدیدی شده است که در پی آن قسمت اعظمی از آب بزرگترین دریاچه ی شور ایران را از دست داده است. عدم بارش سالیانه ی کافی ،نداشتن و یا شاید به کار نبستن علم لازم جهت کشت و فراوری محصولات کشاورزی ، پرداختن به حفر چاه های غیر مجاز کشاورزی و باغداری ، عدم تامین و یا کمبود تامین آب مصرفی اراضی تحت کشت ، گرمای روز افزون هر ساله و نتیجتا تبخیر بیش از حد آب سطح دریاچه از عللی است که در سالهای اخیر باعث خون جگر شدن این پهنه ی آبی شده ؛ دریاچه ی پر خاطره ای که کمتر ساکن استانهای شمال غربی است که از کرانه و ساحل آن عکس یادگاری در آلبوم شخصی اش نداشته باشد.یادمان نرفته که روزی آب همین دریاچه قسمتهایی از جاده ی قدیمی ارومیه به میاندوآب را تحت تاثیر قرار میداد و اتومبیل ها گاهی با مشکل تردد مواجه می شدند اما این خشکی و تبخیر آب سطح دریاچه تنها مشکل اصلی و اساسی آب استان نیست….تهدید سخت تر و شدید تری در راه است ؛ متاسفانه روزی فرا خواهد رسید که بعد ازباز کردن اهرم شیر آب با صحنه ی دلخراشی مواجه خواهیم شد………”
آب تمام شده است”این مبنع نه چندان عظیم فعلی روزی به پایان میرسد و از هیچ طریق دیگری جز واردات بی رویه و کمر شکن قادر به تامین آب شرب نخواهیم بود . تهدید آب تهدیدی جهانی است اما در کشور چهار فصل ما و متاسفانه در اقلیم استان ما این روزها این تهدید بسیار فراگیر تر از قبل شده است.تنها راه مبارزه با این خطر توجه سریع و پر شتاب به مقوله ی صحیح مصرف است . طبق آمار سازمان های مرتبط ، کشور ما به طور متوسط سالیانه ۲۵۰ میلی لیتر بارندگی را در خود دارد و این در حالی است که متوسط جهانی سه برابر این عدد است ؛ این پایان تراژدی غمناک آب نیست ،متاسفانه هر خانواده ی ایرانی سه برابر متوسط جهانی آب مصرف میکند….و آب شیرین و گوارایی را که برای شرب به بهای گزافی مراحل مختلفی را پشت سر گزاشته را ظرف مدت چند دقیقه به درچه ی فاضلاب شهری پیوند میزند و ما بی خبر و بی توجه به این موضوع همچنان مصریم که در هنگام استحمام باید و باید دوش آب تا انتها باز باشد تا خدایی نکرده آب بی صدا نماند ، شاید این ترانه_ی قطره های آبی که در فضای چند در چند خانه ی ما برایمان دلپذیر است ؛ برای فرزندانمان خوشایند نباشد و یا حتی آزار دهنده به نظر بیاید. بیایید کمی صادق باشیم…..چه قدر و تا چه اندازه برای کودکی که دوستش داریم این نعمت گرانبها را حفظ کرده ایم؟ تا چه حد به آنان آموخته ایم که می توان بهتر و صحیح تر به مصرف این قطره های با ارزش پرداخت ؟ آیا ما واقعا فرهنگ و اصول صحیح استفاده از آب را آموخته ایم ؟؟بی شک از کسانی که به کشورهای همجوار، سفر های بلند یا کوتاهی داشته اند شنیده ایم که یک بطری کوچک و ناقابل چند سی سی آب آشامیدنی چه بهای گزافی را داراست…پس چرا این گونه رفتارهای اجتماعی را از خود بروز میدهیم ؟؟
دوستان ! همشهریان ، مهربانان ، و هم استانیان عزیز !!وقت آن فرارسیده است تا کمی جدی تر از قبل پای این میز بیاییم بهانه های واهی را فراموش کنیم ، “روی کدام رود چند سد ساخته شده است” را فراموش کنیم واژه ی “اصلا به من چه ” را کنار بگذاریم……تهدید بزرگی در راه است. امروز روز آزمون ماست . مدتی طول نخواهد کشید که برای این بحران و چاره جویی برای آن کمی دیر شده باشد ، و این پایان مسیر نخواهد بود ؛ اتفاق تلخ دیگری نیز ممکن است در راه باشد ؛ درگیری های قومی و نژادی برای دسترسی به منابع آب تهدیدی بسیار خطرناک تر است ….امروز روز چاره جویی است . بیاموزیم که استفاده ی ناصحیح و نا به جا و بی رویه هزینه ی گزاف و سنگینی را خواهد داشت . تراز آب های زیر زمینی استان در سالهای قبل بالا بوده و عمق دستیابی به آنها چند متر بیشتر نبوده در حالیکه امروزه در برخی نقاط استان به ۱۶۰ متر نیز رسیده است…..حتی تصور اینکه روزی بدون آب را سپری خواهیم کرد هم وحشتناک است. بنا به آمار ارائه شده از طرف وزارت نیرو بیش از هشتاد درصد آب مصرفی در بخش کشاورزی صرف می‌شود و باز این در حالی است که هفتاد درصد در بخش آبیاری اراضی تحت کشت و زراعی شاهد پِرت آب هستیم مدیر عامل شرکت آب و فاضلاب روستایی آذربایجان غربی میگوید : بیست و هفت روستای استان در معرض بحران آب قرار دارند …. ولی این آمار فقط برای امروز است که واقعی است ؛ اگر همچنان نمودار بارش‌ها به سمت پایین باشد و نمودار مصرف غلط و نا صحیح ما رو به بالا باقی بماند بعید نیست که این عدد ده یا ده ها برابر هم بیش از این شود.طبق آخرین آمار سازمان ثبت احوال استان ۲۷٫۳۷ درصد از جمعیت استان در روستاها زندگی میکنند ، آمار نه چندان کمی که در بهینه سازی یا عدم مصرف صحیح آب در پر مصرف ترین بخش آن یعنی در بخش کشاورزی سهم بسیار عمده ای را بر عهده ی مسئولیت دارد .
چه بسا بدون آموزش فرهنگ صحیح استفاده از آب ، همچنان بخش کشاورزی بالاترین آمار تضییع آب را سهیم باشد سیروس جهانی مقدم ، رئیس اداره‌ی امور مشترکین و درآمد اداره ی آب و فاضلاب روستایی استان میگوید : استاندارد سازی و تعویض انشعابات فرسوده ، اصلاح و بازسازی خطوط انتقال ، نصب اتوماسیون ، تعمیر و باز سازی شیر آلات خطوط انتقال و……………..اهم اقداماتی است که میتواند از هدر رفت آب در بخش انتقال یا مصرف جلوگیری کند.اما آیا واقعا این ها تنها راه حل هایی است که میتوان از دام گسترده این این بحران رهایی یافت؟؟؟ آیا فقط و فقط باید مسئولان و مدیران ما را از منجلاب این تهدید شدید رهایی دهند ؟؟؟ هیچ کدام از ما مسئولیت دیکری بر عهده نداریم؟….خیر ، این ها تنها راه حل هایی نیستند که میتوانند دریاچه ی پر ارزش نمک استان را از مرگ نجات دهند ، فراموش نکنیم با مرگ این دریاچه روزگاری تلخ در انتظار ما خواهد بود .
حتی گاهی به نظر میرسد بهسازی و نوسازی قسمتی و یا کل شبکه ی آب رسانی استان و یا کشور هم اثر بخش نباشد و یا به کل بی اثر باشد مادامی که مصرف کننده ی محترم با عدم علم و آگاهی از ارزش این فراورده ی گرانبها همچنان بر مصرف بی رویه ی آن اصرار دارد…استاندار محترم !! رئیس سازمان آب و فاضلاب استان و شهرستان ارومیه ؛ فرماندار و شهر دار محترم ؛ بخشداران و دهداران و تمام مسئولین محترم و صاحب منصبان و اصحاب قلم و رسانه!!!!این بار گره کار را باهم خواهیم گشود…این بار تمام قدرت و تلاش خود را برای آموزش فرهنگ صحیح استفاده از آب را از مدارس آغاز کنید . بیایید هر دانش آموز را یک “سفیر آب ” بنامیم .بیایید تامین امنیت آب را از همین امسال به دست کودکان و نوجوانان معصوم خود بسپاریم . بی تردید هر آنچه از ریشه ، آموزش صحیح داشته باشد فرهنگی راسخ و محکم خواهد داشت . آموختن استفاده ی صحیح ار آب به کودک یا نوجوان در حال رشدی که قرار است مولد نسلی تازه تر باشد بی شک با ارزشترین و کم هزینه ترین راهی است که میتواند سالها و قرنها حافظ این ارزشمند کم یاب باشد
اگر کودک یا نوجوان ایرانی را به عنوان “سفیر آب” به خانه های ایرانیان راهنمایی کنیم ، نتیجه شگفت انگیز خواهد بود بی شک هیچ پدر و مادری تحمل نگاه پر سوال کودک و یا فرزند خود را در برابر بی مسئولیتش در مصرف آب نخواهند داشت . به نظر میرسد مدارس نقطه ی اتکای این اهرم قدرتمند باشند ، اهرمی که اگر مسئولین عزیز با همدلی ؛ یک سوی آن ا فشار دهند چندین برابر نتیجه ی خوشایند و مسرت بخش دریافت کنند . بی شک این پیشنهاد از سوی ما خود فرآیندی چند مکانیزه است که بدون همکاری چند یا چندین ارگان قابل اجرا نیست اما باید توجه داشت که بدون زیر ساخت فرهنگی هیچ برنامه ای در دراز مدت جوابگو نخواهد بود.این بار نوبت شماست.
نوشته شده توسط admin در دوشنبه, ۰۲ شهریور ۱۳۹۴ ساعت ۹:۱۱ ق.ظ
